ტერორისტულმა დაჯგუფებამ PKK-მ მე-12 შეხვედრაზე დაშლა გამოაცხადა. მის მიერ გავრცელებულ განცხადებაში მიზეზად „ქურთისტანის მუშათა პარტიის ისტორიული მისიის დასრულება“ იყო დასახელებული. განცხადებაში ნათქვამია, რომ PKK-ს სახელით მიმდინარე ყველა აქტივობა დასრულდა.

2025 წლის 27 თებერვალს, პატიმრობაში მყოფმა ქურთისტანის მუშათა პარტიის ლიდერმა, აბდულა ოჯალანმა მოუწოდა თავის მხარდამჭერებს, შეეწყვიტათ შეიარაღებული ბრძოლა თურქეთის სახელმწიფოს წინააღმდეგ და ჩაებარებინათ იარაღი. ამის შემდეგ, თურქეთთან კონფლიქტში ცეცხლის შეწყვეტა გამოცხადდა და სამომავლო სტრატეგიის განხილვა დაიწყო.

რატომ ნებდება თავს PKK-ს ტერორისტული დაჯგუფება? რაში არის თურქეთის წარმატება?

ტერორისტული დაჯგუფების მიერ გავრცელებულ განცხადებაში ხაზგასმულია თურქეთის დიდი ეროვნული კრების როლი. განცხადებაში მოწოდებული იყო პარლამენტში წარმოდგენილ ყველა პოლიტიკურ პარტიას, მათ შორის მთავრობასა და მთავარ ოპოზიციურ პარტიას, სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებს, რელიგიურ და სარწმუნოებრივ თემებს, დემოკრატიულ მედია ორგანიზაციებს, საზოგადოებრივი აზრის ლიდერებს, ინტელექტუალებს, აკადემიკოსებს, ხელოვანებს, მუშათა და გლეხთა პროფკავშირებს, ქალთა და ახალგაზრდულ ორგანიზაციებს და გარემოსდაცვით მოძრაობებს, მონაწილეობა მიეღოთ მშვიდობისა და დემოკრატიული საზოგადოების პროცესში.

ჯგუფის განცხადებაში ხაზგასმულია: „ქურთისტანის მუშათა პარტიის ბრძოლამ დაამსხვრია ჩვენი ხალხის წინააღმდეგ მიმართული უარყოფისა და ნგრევის პოლიტიკა. მან ქურთული საკითხი იმ დონემდე მიიყვანა, რომ მისი მოგვარება დემოკრატიული პოლიტიკის გზით შეიძლება, რითაც მისი ისტორიული მისია შესრულდება“.

განცხადება მთავრდება ლოზუნგით: „გაუმარჯოს თურქი და ქურთი ხალხების ძმობას, სრულად დამოუკიდებელ თურქეთს!“ PKK 1978 წელს თურქეთის ლიჯეს რაიონის სოფელ ფისში დააარსა აბდულაჰ ოჯალანმა და მისმა მხარდამჭერმა 21 ადამიანმა. 2005 წლამდე მისი მთავარი იდეოლოგია მარქსიზმ-ლენინიზმი იყო. სსრკ-ს დაშლის შემდეგ, პარტიამ, 1978-1980 წლებში თურქეთის სამხრეთ-აღმოსავლეთ რეგიონებზე სხვადასხვა თავდასხმა განახორციელა. PKK-მ შეიარაღებული ოპერაციები ჩაატარა სივერეკში მცხოვრები ბუჯაკის ტომისა და რეგიონში მცხოვრები მშვიდობიანი მოსახლეობის წინააღმდეგ. 1980 წლის 7 სექტემბერს ლეიტენანტი ილიას ბაირაქტუტარი სხვადასხვა წამებით მოკლეს.

საკმარისი ფინანსური მხარდაჭერის მიღებისა და შეიარაღებული ჯგუფების შექმნის შემდეგ, პირველი თავდასხმები განახორციელა თურქეთის უსაფრთხოების ძალებისა და მშვიდობიანი მოსახლეობის წინააღმდეგ 1984 წელს ერუჰისა და შემდინლის რეიდების დროს. ფინანსური წყარო ნარკოტიკებით ვაჭრობით მიღებული შემოსავალი იყო. მოგვიანებით, ეს მოიცავდა ნავთობის კონტრაბანდიდან, ადამიანებით ვაჭრობიდან და სხვა დანაშაულებიდან მიღებულ შემოსავალს.

აშშ-მ, ევროკავშირმა, ავსტრალიამ და სხვა ქვეყნებმა PKK ტერორისტულ დაჯგუფებად აღიარეს. შეერთებულმა შტატებმა ის ტერორისტული ორგანიზაციების სიაში 1997 წლის 10 აგვისტოდან შეიყვანა. 2024 წლის 15 აგვისტოს, 1984 წლის თავდასხმებისადმი მიძღვნილ სიტყვაში, ქურთისტანის მუშათა პარტიის ყოფილმა ლიდერმა, მურატ კარაილანმა, განაცხადა: „ჩვენ გავაძლიერებთ ომს ახლო აღმოსავლეთში თავისუფალი და დამოუკიდებელი ქურთისტანის დასამყარებლად“. მან ასევე წინააღმდეგობა გაუწია აბდულა ოჯალანის მოწოდებას მიმდინარე წლის მარტში.

2015 წელს, PKK-მ ისარგებლა თურქეთის მთავრობის მიერ შემოთავაზებული სამშვიდობო პროცესით და ქვეყნის სამხრეთ-აღმოსავლეთ პროვინციების ცენტრალური მთავრობის კონტროლიდან ჩამოშორების ტაქტიკა აირჩია. მათი საქმიანობა 2016 წლის მარტში „ოპერაცია თხრილი“ დასრულდა. შემდეგ, თურქეთმა ამ ტერორისტული დაჯგუფების წინააღმდეგ ბრძოლა სირიასა და ერაყში გააფართოვა. ტერორისტების მხარდამჭერი რეგიონული და არარეგიონული სპონსორების მიერ თურქეთის წინააღმდეგ წარმოებული საქმიანობა და პროპაგანდა წარუმატებელი აღმოჩნდა.

სირიაში მთავრობის შეცვლამ თურქეთის ანტიტერორისტულ ოპერაციებს მხარი დაუჭირა. ახალი მთავრობის მოწოდებამ ქვეყანაში PKK-ს YPG-PYD-ის ფილიალებისა და მათ მიერ შექმნილი სირიის დემოკრატიული ძალების განიარაღება ტერორისტული დაჯგუფება უმწეო მდგომარეობაში ჩააგდო. ოფიციალური ანკარის მიერ ჩატარებულმა უსაფრთხოების ზომებმა და ანტიტერორისტულმა ოპერაციებმა PKK-ს ჩიხში შეიყვანა.

თეირანმა, ბაღდადმა და დამასკომ არც თუ ისე მცირე როლი ითამაშეს ქურთისტანის მუშათა პარტიის ზრდასა და გაფართოებაში. მათ ეს დაჯგუფება დროდადრო თურქეთის წინააღმდეგ გამოიყენეს. თუმცა, თურქეთის პრეზიდენტის, რეჯეფ თაიფ ერდოღანის მიერ გაცხადებული „ტერორისგან თავისუფალი თურქეთის“ მოწოდება ნაყოფს იძლევა. მან განაცხადა, რომ ეს მოწოდება უკვე ახალ ფაზაში შევიდა: „ჩვენ გვაქვს შესაძლებლობა, გადავდგათ ისტორიული ნაბიჯი ჩვენს ათასწლოვან საძმოებს შორის აშენებული ტერორის კედლის დანგრევის გზაზე. ყურადღებით დავაკვირდებით ჩვენი შესაბამისი ინსტიტუტების მეშვეობით, სრულდება თუ არა დაწყებული პროცესი ყველა მისი ელემენტით“.

PKK იყო მემარცხენე ორგანიზაცია, რომელიც მოსკოვმა თურქეთის წინააღმდეგ შექმნა ყოფილი საბჭოთა ეპოქის დროს. საბჭოთა კავშირი 34 წელია აღარ არსებობს. მისი წარმოებულის გამოყენების მცდელობები წარუმატებლად დასრულდა. ანკარამ შეძლო მათი თამაშების ჩაშლა. თურქეთმა კიდევ ერთხელ აჩვენა, რომ ის არის დემოკრატიული, მშვიდობისმოყვარე სახელმწიფო, რომელიც განუწყვეტლივ ებრძვის ტერორიზმს და მის მხარდამჭერებს.

შემთხვევითი არ არის, რომ თურქეთი კვლავ აირჩიეს რუსეთსა და უკრაინას შორის პირდაპირი მოლაპარაკებების ადგილად 15 მაისს. რუსეთ-უკრაინის ომის შემდეგ პირველი პირდაპირი შეხვედრა ასევე 2022 წლის 29 მარტს, სტამბოლში, დოლმაბაჰჩეს სასახლეში გაიმართა. მხარეები ახლა თურქეთში ყოველგვარი წინაპირობების გარეშე კვლავ შეხვდებიან. უკრაინის პრეზიდენტმა უკვე განაცხადა, რომ სტამბოლში თავის რუს კოლეგას, ვლადიმერ პუტინს დაელოდება.

წყარო: https://report.az/analitika/reallasan-terrorsuz-turkiye-cagirisi-ozunu-buraxib-teslim-olan-pkk-serh/