ისრაელმა ირანზე იერიში პარასკევს ღამით მიიტანა, მათი სამიზნე ირანის ბირთვული ობიექტებისა და სამხედრო სამეთაურო ცენტრების სამიზნე გახდა.

„ირანის ბირთვული პროგრამის ძირითად ობიექტებს დარტყმა მივაყენეთ: ნატანცში მდებარე ურანის გამდიდრების ცენტრს, ირანის ბომბზე მომუშავე მეცნიერებს და ბალისტიკური რაკეტების პროგრამის კომპონენტებს“, - განაცხადა ისრაელის პრემიერ-მინისტრმა ბენიამინ ნეთანიაჰუმ.

ისრაელის თავდაცვის ძალების პრესსპიკერის, ეფი დეფრინის თქმით, დარტყმებში 200-მა ისრაელის გამანადგურებელმა მიიღო მონაწილეობა, რომლებმაც ირანში 100-ზე მეტ სამიზნეს დაარტყა და 330-ზე მეტი სხვადასხვა ტიპის საბრძოლო მასალა გამოიყენეს.

ირანმა დაადასტურა, რომ ნატანზში მდებარე მის ურანის გამდიდრების ქარხანას დარტყმა მიაყენეს. ხელისუფლების წარმომადგენლების თქმით, რეგიონში რადიაციის დონე მომატებული არ არის. ქარხნისთვის მიყენებული ზიანის მასშტაბები ჯერ კიდევ შეუფასებელია.

ატომური ენერგიის საერთაშორისო სააგენტოს (IAEA) ცნობით, ფორდოუსა და ისპაჰანში მდებარე კიდევ ორი ​​ბირთვული ობიექტი არ დაზიანებულა. „ირანის ხელისუფლებასთან შემდგომი კონტაქტები ადასტურებს, რომ ისპაჰანში მდებარე ბირთვული ობიექტი არ დაზიანებულა“, - დაწერა სააგენტოს ხელმძღვანელმა, რაფაელ გროსიმ სოციალურ ქსელ X-ში. პარასკევს საღამოს გავრცელდა ინფორმაცია ფორდოუზე დარტყმების შესახებ.

„როიტერი“, ირანულ გამოცემა „ნოურნიუსზე“ დაყრდნობით, წერდა რომ თეირანის საცხოვრებელ უბნებზე ისრაელის თავდასხმების შედეგად 78 ადამიანი დაიღუპა და 329 დაშავდა.

ისრაელის თავდაცვის ძალებმა ასევე განაცხადეს ირანის დასავლეთ ნაწილში საჰაერო თავდაცვის სისტემებზე მასშტაბური თავდასხმის შესახებ, რომლის დროსაც ათობით რადარი და მიწა-ჰაერი ტიპის რაკეტების გამშვები მოწყობილობა განადგურდა. ასევე ისრაელის არმიამ ნატანზის ქარხანაში მიწისქვეშა კომპლექსზე თავდასხმის შესახებ განაცხადა, ხოლო ირანულმა მედიამ ქვეყნის ჩრდილო-დასავლეთით მდებარე თავრიზის აეროპორტზე თავდასხმის შესახებ განაცხადა. დარტყმები ასევე დაფიქსირდა შირაზისა და ხორამაბადის ქალაქებში, ფოტოებზე კი ჩანს კვამლის ღრუბლები, რომლებიც იქიდან ამოდის.

ვინ მოკლეს?

ისრაელის თავდაცვის ძალების ცნობით, ხოლო ირანის მიერ დადასტურებული ინფორმაციით, ისრაელის საჰაერო დარტყმების შედეგად სულ მცირე სამი ირანელი სამხედრო მეთაური დაიღუპა. მათგან ყველაზე ცნობილია ისლამური რევოლუციის გუშაგთა კორპუსის (IRGC) მეთაური, ჰოსეინ სალამი. ასევე დადასტურდა ირანის შეიარაღებული ძალების გენერალური შტაბის უფროსის, მოჰამად ბაგერის გარდაცვალება.

ირანული მედიის ცნობით, ირანის უზენაესმა ლიდერმა, აიათოლა ალი ხამენეიმ, გენერალი მოჰამედ პაკპური უკვე დაინიშნა ირანის რევოლუციის გუშაგთა კორპუსის ახალ მეთაურად, ხოლო გენერალი აბდოლრაჰიმ მუსავი - გენერალი შტაბის ახალ უფროსად.

ირანმა ასევე დაადასტურა, რომ ისრაელის თავდასხმების შედეგად დაიღუპა ირანის სარაკეტო პროგრამაზე პასუხისმგებელი IRGC-ის საჰაერო ძალების მეთაური, გენერალი ამირ ალი ჰაჯიზადეჰი. „როიტერის“ წყაროების ცნობით, დაიღუპა სულ მცირე 20 მაღალი რანგის ირანელი მეთაური.

ირანული საინფორმაციო სააგენტო „ტასნიმის“ ცნობით, სამხედროების გარდა, ირანის ბირთვულ პროგრამაში ჩართული სულ მცირე ექვსი ბირთვული მეცნიერი დაიღუპა.

თეირანიდან გადაღებულ კადრებში ჩანს, თუ როგორ ესხმის თავს ისრაელი კონკრეტულ შენობებს, რაც მსგავსია ბეირუთის სამხრეთ გარეუბნებზე ისრაელის თავდასხმების კადრებისა, რომლებიც „ჰეზბოლას“ ლიდერის, ჰასან ნასრალაჰის მკვლელობით დასრულდა.

ირანის რეაქცია

ირანის საგარეო საქმეთა მინისტრმა, აბას არაღჩიმ, გაეროს სხდომაზე ისრაელის ქმედება „ომის გამოცხადებად“ შეაფასა და უშიშროების საბჭოს მოუწოდა, „დაუყოვნებლივ გადაიჭრას ეს საკითხი“.

ირანის ისლამური რევოლუციის გუშაგთა კორპუსმა, თავისი მეთაურის გარდაცვალების დადასტურებით, განაცხადა, რომ ისრაელი „მკაცრ შურისძიებას“ გეგმავს.

ისრაელის თავდაცვის ძალების ცნობით, ირანმა პარასკევს დილით ისრაელის მიმართულებით დაახლოებით 100 დრონი გაუშვა. ისრაელის სამხედროების განცხადების თანახმად, ყველა მათგანი ისრაელის საჰაერო თავდაცვის სისტემამ გაანადგურა.

რა თქვა ტრამპმა - და რა იქნება შემდეგი

აშშ-ის პრეზიდენტმა დონალდ ტრამპმა ABC News-თან ინტერვიუში ირანში ბირთვულ და სამხედრო ობიექტებზე ისრაელის დარტყმებს „შესანიშნავი“ უწოდა. „ეს შესანიშნავი იყო. ჩვენ მათ ირანს მივეცით ბირთვული შეთანხმების შანსი და მათ ეს შანსი არ გამოიყენეს. მათ მძიმე დარტყმა მიაყენეს, ძალიან მძიმე... და კიდევ ბევრი რამ გველოდება“, - თქვა ტრამპმა.

თავის სოციალურ ქსელ Truth Social-ში ამერიკის პრეზიდენტმა გაიხსენა, რომ ამერიკა-ირანის მოლაპარაკებების რამდენიმე რაუნდი შეთანხმების მიღწევით უშედეგოდ დასრულდა.

„ორი თვის წინ ირანს 60-დღიანი ულტიმატუმი წავუყენე „შეთანხმების დასადებად“. მათ ეს უნდა გაეკეთებინათ! დღეს 61-ე დღეა. ვუთხარი, რა უნდა გაეკეთებინათ და უბრალოდ ვერ შეძლეს ამის გაკეთება. ახლა შეიძლება მეორე შანსი ჰქონდეთ!“ - დაწერა ტრამპმა.

ამავდროულად, Axios ამტკიცებს, რომ ტრამპმა ფარულად დაამტკიცა ისრაელის მიერ ირანზე დარტყმები, მისი საჯარო განცხადებების მიუხედავად. „ჩვენ აშშ-სგან მკაფიო თანხმობა გვქონდა“, - განუცხადა გამოცემას ერთ-ერთმა წყარომ.

როდესაც ტრამპს Wall Street Journal-თან სატელეფონო ინტერვიუში ჰკითხეს, თუ რა გაფრთხილება ჰქონდა შეერთებულ შტატებს თავდასხმამდე, მან უპასუხა: „გაფრთხილება? ეს არ იყო გაფრთხილება. ჩვენ ვიცოდით, რა მოხდებოდა“.

ისრაელი აცხადებს, რომ არჩევანი არ ჰქონდა. „ბოლო წლებში ირანმა ურანი იმდენად გაამდიდრა, რომ ცხრა ბირთვულ ბომბს დაამზადებს. ბოლო თვეებში მან პირველად გადადგა ნაბიჯები ამ ურანის იარაღის შესაქმნელად. თუ ეს უკონტროლოდ დარჩება, ირანს შეუძლია ბირთვული იარაღის შექმნა რამდენიმე თვეში, მაქსიმუმ ერთ წელიწადში. ეს პირდაპირი საფრთხეა ისრაელის არსებობისთვის“, - განაცხადა ნეთანიაჰუმ გვიან ღამით მიმართვაში.

ისრაელის მაღალჩინოსანმა Wall Street Journal-ს განუცხადა, რომ ირანის ბირთვული ობიექტების წინააღმდეგ ისრაელის ოპერაცია ჯერ კიდევ არ დასრულებულა, რადგან ქვეყნის ხელმძღვანელობა მას 14 დღის განმავლობაში გეგმავდა.

როგორც გამოცემა აღნიშნავს, ეს თარიღები ანალიტიკოსების პროგნოზებს შეესაბამება, რადგან ერთ დღეში დარტყმების ერთი ტალღა ირანის ბირთვული პროგრამისთვის საკმარის ზიანს ვერ მიაყენებს. გარდა ამისა, ისრაელი ირანში ყოვლისმომცველი გზით მოქმედებს, რათა ერთდროულად დაარტყას ირანის ობიექტებს, ხელმძღვანელობას და არსენალს, რითაც შეზღუდავს საპასუხო დარტყმის შესაძლებლობას, წერს Wall Street Journal.

წყარო: https://www.bbc.com/russian/articles/c0ln3g93kk5o