მართალია, გარდაბნის რაიონის მაჟორიტარი დეპუტატი, როგორც თვითონ ამბობს, არჩევნების გაყალბების გამო ვერ გახდა, მაგრამ სამაგიეროდ, გამორიცხული არაა, რომ «ოცნებამ» «საზოგადოებრივი მაუწყებლის» თავმჯდომარის პოსტზე წარადგინოს. ყოველ შემთხვევაში, ეს თემა სოციალურ ქსელებში აქტიურად განიხილება. იმ შემთხვევაში, თუკი ეს პოსტი მართლა შესთავაზეს, დასთანხმდება თუ არა და, რას ემსახურება ე.წ. ნაციონალურ ტელევიზიებში ქაოსური სიტუაციის შექმნა? _ «ქართული სიტყვა» კავკასიის საკითხების ექსპერტ მამუკა არეშიძეს ესაუბრა.

_ გარდაბნის რაიონი ერთ-ერთი საფაშოს ნაწილია.

_ რას გულიხმობთ, ბატონო მამუკა?
_ მართალია, საქართველო ღვთისმშობლის წილხვედრი ქვეყანაა, მაგრამ გარდაბნის რაიონი, როგორც ჩანს, ვაჟა ლილუაშვილს ერგო _ ეს რაიონი, ჩვენდა სამარცხვინოდ, 1995 წლიდან მის კუთვნილებაშია და არავინ იცის, იქ რა ხდება.

_ მაინც, რა ხდება?
_ გარდაბანში ტაბახმელურ-წავკისური კლანია ჩამოყალიბებული, რომელსაც ვაჟა ლილუაშვილი ხელმძღვანელობს. ადრე ის ლევან მამალაძის საჯინიბოს უფროსი გახლდათ, დღეს კი, კუდ-ის უფროსის მოადგილეა და გარდაბანში ხელმძღვანელი-მუშაკებიც ძირითადად მისი კლანის წარმომადგენელები და, ამავდროულად, წავკისურ-ტაბახმელური დაჯგუფების წევრები არიან. ისე, ლილუაშვილი საკმაოდ გონიერი კაცია და ამ რაიონშიც განსაკუთრებული სისტემა შექმნა. გარდაბნის მოსახლეობის ნაწილი აზერბაიჯანელია, ნაწილი კი, _ ქართველი. გარდაბანში რელიგიური კუთხითაც სიჭრელეა: ზოგი მუსულმანია, ზოგი _ ვაჰაბიტი, შიიტი, სუნიტი და ა.შ. მოსახლეობის დიდი ნაწილი პრობაციონერია და, აქედან გამომდინარე, ხელისუფლების ანკესზე იყო წამოგებული... ამ რაიონში კორუფციის მთავარი წყარო მიწების ყიდვა-გაყიდვაა. კომინისტების დროს გარდაბანში 22 საბჭოთა მეურნეობა არსებობდა, ეს რაიონი მხოლოდ რუსთავს და თბილისს კი არ აჭმევდა, არამედ, პროდუქციას რუსეთშიც აგზავნიდა. როცა ამ რაიონში პირველად ჩავედი, ისეთი შთბაჭდილება შემექმნა, რომ დაბომბვა თითქოს ახალი დამთავრებული იყო, ანუ იქ ყველაფერი განადგურებული დამხვდა. ამ რაიონში ვახტანგ მეექვსემ უნიკალური სარწყავი არხი ააშენა და ისიც კი განადგურებულია.

სხვათა შორის, გარდაბანში არის ხალხი, ვინც ეროვნულ დაპირისპირებასა და შუღლს ხელოვნურად აჩაღებს. მაგალითად, აზერბაიჯანელებთან ამბობდნენ, რომ თუ ხელისუფლება შეიცვალა, სვანები მათ ყელს გამოღადრავენ. სვანებს კი არწმუნებდნენ, თუკი ხელისუფლება შეიცვლება, აზერბაიჯანელები თქვენს მიწებს მიიტაცებენო.

რაიონში ინფორმაციული ვაკუუმია, რასაც ჭორების გავრცელების სერიოზული ინსტიტუტიც ერთვის, რომელიც ლილუაშვილის მიერაა შექმნილი. ადამიანები მუდმივად «ჩამოკიდებულ მდგომარეობაში» არიან, რადგან რაიონში, ასე ვთქვათ, სამსახურის მიმცემი, ვაჟა ლილუაშვილია, ანუ 70-75 ათასი ადამიანი თუ ლილუაშვილის სამსახურში არ იდგება, ვერც მძღოლად იმუშავებს და ვერც _ მიწაზე, თუმცა, ჩვენ ამ შიშის გატეხვა მოვახერხეთ და ხმების 40% ავიღეთ. სოფლები _ გამარჯვება, მარტყოფი და ნორიო მოვიგეთ, სამაგიეროდ, პირწმინდად წავაგეთ აზერბაიჯანულ სოფლებში, სადაც შიშის ხარისხი მაღალია. ამასთან, რაიონში სახელმწიფო ენის შესწავლის პროგრამა არ მუშაობს, ქართული თითო-ოროლამ იცის და ამიტომ, რასაც ხელმძღვანელობა იტყვის, მათთვის კანონია.

გარდაბანში «ზონდერების ინსტიტუტიც» ფუნქციონირებს _ ყველა სკოლის დირექტორი ავტომატურად «ზონდერია». ისინი კონკრეტული სოციალური ჯგუფების ხელმძღვანელებიც არიან და ლილუაშვილი, თავისი გადაწყვეტილების მიხედვით, ამ ხალხს მოლისა და ახუნდის წოდებებს ანიჭებს. აქედან გამომდინარე, ახუნდები და მოლები მასზე არიან დამოკიდებულნი.

_ ლევან მამალაძეს, რომელსაც «ვარდების რევოლუციამდე» ქვემო ქართლის ფაშას ეძახდნენ, თქვენი საუბრის მიხედვით, იდეალური მემკვიდრე დაუტოვებია...
 _ დამერწმუნეთ, ლევან მამალაძე, ვაჟა ლილუაშვილთან შედარებით, ის ბავშვია, რომელიც სიარულს ახლა იწყებს... ვერც კი წარმოიდგენთ, ლილუაშვილი გარდაბანში რა დონის ფიგურაა. ახლა ტრაბახობს, რომ «ქართული ოცნების» წარმომადგენლებზე კომპრომატები აქვს და ამის გამო თავს დაცულად გრძნობს, სხვა მაღალჩინოსნებისგან განსხვავებით, ნაკლებად ნერვიულობს და საქართველოდან გაქცევას არ გეგმავს. ლილუაშვილს კომპრომატები ჩემი ოჯახის წევრებზეც რომ ჰქონდეს, მაინც არ მოვეშვები და, ლილუაშვილთან ერთად, ფეიქრიშვილსაც ვაზღვევინებ იმ დანაშაულს, რაც მათ არჩევნების დღეს ქვემო ქართლის მოსახლეობის წინაშე ჩაიდინეს!

_ ბატონო მამუკა, არჩევნებამდე რამდენიმე დღით ადრე, ინტერნეტში ფარული ვიდეოჩანაწერი გამოჩნდა, რომლის მიხედვითაც, გარდაბნის რაიონის ერთ-ერთ კოორდინატორს ფულს აძლევდით. შესაბამისად, «ნაციონალებმა» ბრალი დაგდეს, არეშიძე ამომრჩევლის მოსყიდვას ცდილობდაო. მოგვიანებით, საბაშვილმა, ანუ მან, ვინც ეს კადრები ფარულად გადაიღო, აღიარა, რომ კუდ-ის დავალებას ასრულებდა, ანუ საბაშვილს ფარული ჩანაწერის გაკეთება ლილუაშვილმა დაავალა?
_ რასაკვირველია... საბაშვილი გამოტყდა, რომ ჩემი გადაღება კუდ-ის საგამოძიებო განყოფილების უფროსის მოადგილემ, ყავლაშვილმა დაავალა, თუმცა, ეს უკანასკნელი ლილუაშვილის გარეშე ფეხს ვერ დგამს. შტაბში მყავს ლილუაშვილის ერთი აგენტი _ უშიშროების ყოფილი პოლკოვნიკი, თუმცა, არ ვიმჩნევ, რომ ვიცი მის შესახებ. მოკლედ, ეს კაცი ლილუაშვილთან პირდაპირ კავშირშია და მისგან დავალებებს იღებს... ამ ხალხისთის გარდაბანი იმდენად მნიშვნელოვანი დასაყრდენი იყო, რომ შეეცადა, ჩემი გარემოცვა თავისი აგენტურით გაევსო, რაც ნაწილობრივ მოახერხა. გარდა ამისა, ზემოქმედების ყველანაირი მექანიზმი გამოიყენეს და ჩემი დამკვირვებლები თუ კომისიის წევრები სტრესის ქვეშ ამყოფეს... მართალია, არჩევნები წავაგეთ, მაგრამ, სამაგიეროდ, გვაქვს უამრავი მასალა, რომელიც სისხლის სამართლის საქმის აღძვრის საშუალებას იძლევა. ეს მასალები მხოლოდ საარჩევნო პროცესს კი არა, იმ კორუფციასაც ეხება, რაც გარდაბნის რაიონში მიწებთან დაკავშირებით არსებობს. სხვათა შორის, ამ საქმეების ნაწილი ახალი პარლამენტის მომავალ ხელმძღვანელობას უკვე წარვუდგინეთ და დავით უსუფაშვილმა განაცხადა, რამდენიმე ადამიანს პარლამენტში შესვლა არ უწერიაო. ჩამოთვლილ გვარებს შორის ჩემი კონკურენტი, ფეიქრიშვილიც იყო ნახსენები.

_ ბატონო მამუკა, რა ამის პასუხია და, სოციალურ მედიაში ვრცელდება ინფორმაცია, რომ «ოცნებამ» შესაძლოა, «საზოგადოებრივი მაუწყებლის» თავმჯდომარის პოსტი შემოგთავაზოთ...
_ ჩემი კანდიდატურა სოციალური ქსელის მომხმარებლებმა დაასახელეს, თორემ ეს თანამდებობა ოფიციალურად არავის შემოუთავაზებია. მინდა თუ არა «საზოგადოებრივი მაუწყებლის» მართვაში მონაწილეობის მიღება? _ ამ შეკითხვაზე ასე გიპასუხებთ: როგორ ფიქრობთ, მინდოდა გარდაბნის რაიონში კენჭისყრა? არჩევნებამდე გარდაბანში სულ სამჯერ ვიყავი ნამყოფი. რადგან ეროვნული უმცირესობის სპეციალისტი ვარ, ხელმძღვანელობის თხოვნა გახლდათ, რომ ჩემი შანსი მომესინჯა. თუ საქმეს დასჭირდება, შეიძლება, ტელევიზიის ხელმძღვანელადაც წავიდე. ჩემი საქმიანობის ბოლო თხუთმეტი წელი ნაწილობრივ ჟურნალისტიკას უკავშირდება, მაგრამ ძირითადად კონფლიქტოლოგიით, რეგიონალური პოლიტიკით, ეროვნული და რელიგიური უმცირესობების პრობლემებით ვიყავი დაკავებული, ამიტომ, ძნელი მისახვედრი არ უნდა იყოს, თუ რა უფრო მაინტერსებს. ჩემთვის იდეალური ვარიანტი აღმასრულებელი ხელისუფლების ის რგოლია, რომელიც მთიანი რეგიონების პრობლემებითაა დაკავებული.

ისე, იმას, რაც ე.წ. ნაციონალურ ტელევიზიებში ხდება, ქაოსური სიტუაციის იმიტაციას დავარქმევდი. «იმედი» აქამდე ბიუჯეტზე «იჯდა», ახლა «ნაციონალები» ბიუჯეტის იმ რაოდენობით ხარჯვას ვეღარ მოახერხებენ და გადაწყვიტეს, რომ მისი ფორმატი შეიცვალოს. შტატები შეამცირეს და ამიტომაც გადავიდნენ პოლიტიკური თოქ-შოუს რეჟიმზე. ისინი რევანშისთვის ემზადებიან და ამ ფორმატში სჭირდებათ «იმედი». ამ ტელევიზიის ხელმძღვანელობა დარწმუნებულია, რომ ინა გუდავაძესთან მოლაპარაკებულია და «იმედის» ფორსირებულ სახეცვლილებაზე გადავიდა, მაგრამ გუდავაძესთან საქმე საბოლოოდ გარკვეულია თუ არა, ეს საკითხი ძალიან დიდი კითხვის ნიშნის ქვეშ დგას... ისინი ვარაუდობდნენ, რომ ქიბარ ხალვაში დაიწყებდა ქონებრივ დავას, რაც «რუსთავი 2»-ის მუშაობის ხელისშემშლელ ფაქტორად გამოდგებოდა და აქცენტიც ამიტომ კეთდება «იმედზე». მათ კარგად იციან, თუ როგორ უნდა იმოქმედონ და ამიტომაც შექმნეს მართული ქაოსი. ასეთივე სიტუაციაა სხვა სახელისუფლო არხებზეც.

რაც შეეხება «საზოგადოებრივი ტელევიზიის» ხელმძღვანელობას, ის, დღეს თუ არა ხვალ, აუცილებლად შეიცვლება.

საერთოდ, დღეს ქართულ ჟურნალისტიკაში სამოქალაქო ომია გაჩაღებული, ჟურნალისტები «ჩვენებად» და «იმათებად» არიან დაყოფილნი, ეს ხომ უბედურებაა? ამ ომს დასასრული არ უჩანს. ამიტომ ჩემი და საზოგადოების მთავარი ამოცანაა, რომ ამ დაპირისპირებას ბოლო მოვუღოთ. «საზოგადოებრივი მაუწყებელი» კი, კონკრეტულ პოლიტიკურ ძალაზე კი არა, აუცილებლად საზოგადოებაზე უნდა იყოს ორიენტირებული. ეს ზოგს შეიძლება, ბრტყელ-ბრტყელ ნათვამად მოეჩვენოს, მაგრამ წლების წინ «პირველ არხზე» ვმუშაობდი, «მოამბის» მთავარი რედაქტორიც ვიყავი და ძალიან კარგად მახსოვს, ვინც მირეკავდა და რა ამბავიც იყო ატეხილი. «ზემოდან» დარეკვას ბევრი ვერ მიბედავდა, მაგრამ იგივეს ზურაბ ჟვანიაზე ვერ ვიტყვი, თუმცა, მის დირექტივას არ ვასრულებდი. ამ და სხვა მიზეზთა გამო, სამსახურიდან წამოვედი. არ დავმალავ და გეტყვით, რომ მაშინ ხელისუფლების პოლიტიკა ბევრად უფრო დომინანტური იყო, ვიდრე _ საზოგადოებრივი ინტერესები. იმხანად ჩვენ ხელისუფლებაზე ვმუშაობდით და ამას არც უარვყოფ, მაგრამ მას შემდეგ დრო გავიდა და «პირველი არხის» პროფილი შეიცვალა _ «საზოგადოებრივი მაუწყებელი» გახდა. ამიტომ, ამ ტელევიზიამ, კეთილი ინებოს და საზოგადოების ინტერესები გაითვალისწინოს, სხვა თუ არაფერი, ეს ტელევიზია ჩვენი ჯიბეებიდან ფინანსდება. ვერ ვიტყვი, რომ გია ჭანტურია რამის გაკეთებას არ ცდილობს, მაგრამ ისეთ მარწუხებშია, რომ ნამდვილად გაუჭირდება,  საზოგადოების ინტერესების მიხედვით იმოქმედოს. წინამორბედებისგან განსხვავებით, ჭანტურია არც ყაჩაღია და არც _ ქურდი, უნიჭო ბიჭი არაა, მაგრამ მისი მსოფლმხედველობა იმ პოლიტიკურ ძალაზეა ორიენტირებული, რომელიც ხელისუფლებაში აღარ არის.

_ იმ შემთხვევაში, თუკი «საზოგადოებრივი მაუწყებლის» თავმჯდომარე მართლა გახდით, პირველ რიგში რას გააკეთებთ?
_ არ ვიცი, ეს საკითხი როდის გადაწყდება და არც შემოთავაზება მიმიღია, მაგრამ საჭიროების შემთხვევაში, უარს არ ვიტყვი, თუმცა, უნდა ვიცოდე არგუმენტები, იქ ვის რისთვის ვჭირდები და რა უნდა გავაკეთო. თუ მეტყვიან, რომ საზოგადოებრივი ინტერესები უნდა დავიცვა, ამას სიამოვნებით გავაკეთებ.

_ ბატონო მამუკა, რა ამის პასუხია და, ბოლო დროს ტელეკომპანია «იმედი» მიზანმიმართულად ირწმუნება, რომ თენგიზ კიტოვანი და ლევან მამალაძე ახალი ხელისუფლებისთვის თითქოს მისაღები პიროვნებები არიან და საქართველოში დაბრუნებას აპირებენ...
_ ასეთ ბინძურ პიარს «იმედი» მიჩვეულია, მაგრამ ამას ვერ ავუკრძალავთ. ის  დრო აღარაა, როცა არასასურველი სიუჟეტის გამო, ქალაქის მერია თუ პრეზიდენტის ადმინისტრაცია ისტერიკაში ვარდებოდა. სხვათა შორის, ლევან მამალაძის მიერაა მთელი ის გუნდი შექმნილი, რომელიც დღემდე ასეთ დღეში აგდებს ქვეყანას და, მათ შორის, გარდაბნის რაიონსაც. იმიტომ არ ვყოფილვართ ასეთ მძიმე მდგომარეობაში, იმიტომ არ შეუშვერიათ ჩემს კოლეგებს ტყვიისთვის შუბლი, იმიტომ არ დამიბრმავეს ჩემი შტაბის უფროსის მოადგილე, ბუბა დვალი, რომ კრიმინალური წარსულის ხალხის ჩამოსვლას მშვიდად ვუყურო! იცით, ჩემი ოფისის წინ მდებარე შენობაში რა აჟიოტაჟია? _ ადამიანები, ვისაც გუშინ ჩვენსკენ გამოხედვა არ უნდოდათ, ახლა ჩვენთან «სივებით» მოდიან, მაგრამ მედროვეები წინა პლანზე არ უნდა იყვნენ და ეს, მგონი, ლოგიკური მოთხოვნაა.