“ადამიანები, რომლებიც სხვების ორიენტაციაზე ლაპარაკობენ, დამერწმუნეთ, პირველები დაუწვებიან რუსებს, ამას ვერავინ დაასწრებს. უბრალოდ, რუსეთი არ იწვევს მათ და ამიტომ, გამოუვალი მდგომარეობის გამო, იგესლებიან. ვინც ჩემი მოღვაწეობა იცის, ბოლო წლებში იმის მეტს არაფერს ვაკეთებდი, დამერწმუნებინა ხელისუფლება, რომ არ შემოეშვა საქართველოში რუსული ინტერესი თავისი “რაოესებით”, მაგისტრალური გაზსადენებით და ა.შ. ვიტყოდი, რომ ზედმეტად ანტირუსული ვარ და ზუსტად ის არ მომწონს ჩემს თავში, რომ უფრო მეტი გაღიზიანება მაქვს რუსულ პოლიტიკაზე, ვიდრე საღ აზრს შეეფერება”, - ამბობს “ქართულ სიტყვასთან” საუბრისას “საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიიტუტის” საბჭოს თავმჯდომარე გია ხუხაშვილი.
ბატონო გია, როგორც ვიცი, თავდაპირველად “ნაციონალების” მხარდამჭერი იყავით, შემდეგ, რკინიგზის სამეთვალყურეო საბჭოში აღმოჩნდით. ამასთან, მეგობრობდით ბადრი პატარკაციშვილთან. მისი გარდაცვალების შემდეგ კი, პატარკაციშვილის ქვრივის, ინა გუდავაძის მრჩეველი გახდით. ახლა ბიძინა ივანიშვილის გვერდით ხართ. ამ ყველაფერს რითი ახსნით?
- ძალიან მარტივად... ჯერ ჩემს ბიოგრაფიაში პატარა კორექტივს შევიტან - “ნაციონალური მოძრაობის” მხარდამჭერი, როგორც ასეთი, არასოდეს ვყოფილვარ. ძალიან კარგი ურთიერთობა მქონდა ზურაბ ჟვანიასთან, თორემ “ნაციონალური მოძრაობის” არც წევრი ვყოფილვარ და არც - აქტივისტი. პირიქით, ყოველთვის საკმაოდ კრიტიკულად ვიყავი მის მიმართ განწყობილი, მაგრამ მიუხედავად ამისა, ვინაიდან რევოლუციამდელი ხელისუფლებისადმი, როგორც ერთგვარი ჭაობისადმი, კრიტიკული ვიყავი, ამიტომაც, ჩავერთე რევოლუციურ პროცესში, როგორც ზურაბ ჟვანიას მხარდამჭერი და, შეიძლება ითქვას, ახლობელი. რაც შეეხება რკინიგზაში ჩემს ყოფნას, ესეც ზურაბ ჟვანიას უკავშირდება - ეს არ იყო ჩემი არჩევანი, არამედ, მისი პირადი თხოვნა და იქიდან გამომდინარე, რომ პირველ ეტაპზე გვქონდა ილუზია, მართლა ვიწყებდით ქვეყნის მშენებლობას და ზურას ვენდობოდი, ამას უკავშირებოდა რკინიგზაში მისვლაზე ჩემი თანხმობა. გარკვეული პერიოდის გასვლის შემდეგ, როდესაც ამ იდეალისტურმა პერიოდმა გაიარა და ჩემთვის, პრაქტიკულად, ცხადი გახდა, რომ არცთუ კარგად იყო საქმე, თუ გახსოვთ, საკმაოდ სკანდალურად დავტოვე რკინიგზა და ამას ჰქონდა კონკრეტული მიზეზი.
კერძოდ?
- კერძოდ ის, რომ მოვიდა დავალება, რომელიც ვერ ეტეოდა კანონის ფარგლებში და მის შესრულებაზე უარი ვთქვი. იმხანად საჯარო განცხადებაც გავაკეთე, რომ არაკანონიერ და საკმაოდ საეჭვო გადაწყვეტილებაზე ხელს არ მოვაწერდი. სწორედ ეს გახდა რკინიგზიდან ჩემი წამოსვლის მიზეზი. რაც შეეხება ბადრის, მე იგი გავიცანი 2006 წელს და მასთან მქონდა მხოლოდ მეგობრული ურთიერთობა, არანაირი - საქმიანი. მეტსაც გეტყვით, მას შემდეგ, რაც ბადრიმ გადაწყვიტა პოლიტიკაში წასვლა, ეს გახდა ჩვენს შორის გარკვეული დისტანციის გაჩენის მიზეზი. მიმაჩნდა, რომ მისი მხრიდან ამ გადაწყვეტილების მიღება შეცდომა იყო, ეს ბადრისაც ვუთხარი და ამის შემდეგ ჩვენს შორის გარკვეული დისტანცია ჩამოყალიბდა, ვინაიდან მაინც გადაწყვიტა პოლიტიკაში წასულიყო. ვურჩევდი და ბოლომდე ვცდილობდი მისთვის ამ გადაწყვეტილებაზე ხელი ამეღებინებინა. მეტსაც გეტყვით, ბოლო პერიოდში, როდესაც ის წარდგენილი იყო როგორც პრეზიდენტობის კანდიდატი, ვურჩევდი, მოეხსნა კანდიდატურა, მაგრამ, სამწუხაროდ, ეს ნაბიჯი არ გადადგა.
რაც შეეხება ინა გუდავაძესთან ჩემს ურთიერთობას, მისი მრჩეველი არასდროს ვყოფილვარ. ხაზგასმით მინდა ვთქვა, რომ არანაირი ფინანსური ურთიერთობა არ მქონია პატარკაციშვილების ოჯახთან, არამედ, მქონდა წმინდა მეგობრული დამოკიდებულება. ინა გუდავაძესთან ურთიერთობა, ბადრის ხსოვნის წინაშე, ჩემი მორალური ვალი იყო და ამ ვალს ვიხდიდი. ვცდილობდი, დამეცვა ქალები იმ სასტიკი ძალისგან, რომელიც ყველანაირად, ყველა მეთოდებით ცდილობდა, ისინი დაეჩაგრა, რაც თავისთავად, უზნეო საქციელია.
და რატომ “აიღეთ ხელი” მათზე?
- ვფიქრობ, მათ ჩემი დაცვა აღარ სჭირდებათ, მათ თავიანთი არჩევანი უკვე გააკეთეს. შეიძლება, ეს ცუდი სიტყვაა, მაგრამ ისინი გაურიგდნენ ხელისუფლებას და მასთან დღეს კომფორტულად გრძნობენ თავს. აქედან გამომდინარე, ჩემი დაცვა ამ ეტაპზე არ სჭირდებათ. თუ დასჭირდათ, ყოველთვის მზად ვარ. მართალია, ბადრის არ ვეთანხმებოდი და კატეგორიული წინააღმდეგი ვიყავი მისი არჩევანის, მაგრამ ეს იმას არ ნიშნავს, რომ მას მეგობრად არ ვთვლიდი, ან დღეს არ შემტკივა გული იმაზე, რაც მის თავს მოხდა.
ბატონო გია, როგორ მოხვდით ბიძინა ივანიშვილთან და როგორ მოიპოვეთ მისი ნდობა?
- ბატონი ბიძინა ნანახიც არ მყავდა, როცა შეხვედრა მთხოვა. იმხანად ივანიშვილს საქართველოში, პრაქტიკულად, ძალიან ცოტა ადამიანი იცნობდა და ვიდრე მეორე, 12 ოქტომბრის განცხადებას გააკეთებდა, მანამდე მთხოვა შეხვედრა. მაშინ პირველად ვნახე და ბატონი ბიძინასგან მივიღე წინადადება, მის გვერდში დავმდგარიყავი. გამომდინარე ჩემი მუდმივი არჩევანიდან, რომ არ ვარ პოლიტიკოსი, პოლიტიკური პროცესების პირდაპირი მონაწილე და არც არასოდეს ვყოფილვარ, ამ წინადადებაზე უარი ვთქვი, ვერ ვიქნები ეფექტური, ეს არაა ის ბრძოლის ველი, რომელზეც მე გამოვდგები ჯარისკაცად-მეთქი. ჩემი ბუნებიდან და პიროვნული თვისებებიდან გამომდინარე, მჭირდება თავისუფლების მეტი ხარისხი, ვიდრე ეს შეიძლება ახასიათებდეს პოლიტიკოსს, თუმცა ეს იმას არ ნიშნავს, რომ მას თანამშრომლობაზე უარი ვუთხარი, დღესაც ვთანამშრომლობ მასთან, შეიძლება ითქვას, ვმეგობრობ კიდეც, რაც ჩემთვის ძალიან ბევრს ნიშნავს იმიტომ, რომ ბიძინა ივანიშვილი არა მარტო ჩემთვის, მთელი ქართული საზოგადოებისათვის მნიშვნელოვანი ადამიანია არა მხოლოდ დღევანდელი, არამედ, ახლო წარსულის და, შეიძლება ითქვას, ისტორიული გაგებითაც.
წეღან ბრძანეთ, რომ ბადრი პატარკაციშვილთან წმინდა მეგობრული ურთიერთობა გაკავშირებდათ. არსებობს მოარული აზრი აწ განსვენებული ოლიგარქის პრორუსულ ორიენტაციაზე. თქვენზე რას იტყვით, რა გაკავშირებთ რუსეთთან?
- ეს ძალიან სასაცილოა. ჯერ ერთი, არ დაგეთანხმებით, რომ პრორუსული ორიენტაციის იყო. ეს ასეა მიჩნეული მხოლოდ სააკაშვილის პროპაგანდის მიერ. ეს “რუსთავი 2”-ისა და “იმედის” მიერ შეთითხნილი ზღაპარია, მეტი არაფერი. ბადრისთან დაკავშირებით რთულია იმის თქმა, რომ თანამშრომლობდა რუსეთის ხელისუფლებასთან, რომლის მიერ დევნილიც იყო. ვიცით, რომ ის გაექცა რუსეთის ხელისუფლებას და იყო ემიგრაციაში. ასე რომ, ლაპარაკი იმაზე, რომ ბადრი იყო პრორუსული, ძალიან რთულია. ვინც მშვიდობით წამოვიდა რუსეთიდან და დღესაც არანაირი პრობლემა არ აქვთ, ისინი დღეს ხელისუფლებაში არიან. ბენდუქიძეს, ვაშაძეს და სხვებს, არანაირი პრობლემა არ ჰქონიათ რუსეთის ხელისუფლებასთან და ძალიან ტკბილად არიან ქართულ ხელისუფლებასთან. ბადრი დევნილი იყო... რაც შემეხება მე, მე-20 საუკუნის 80-იანი წლების ბოლოდან, ამ კომკავშირლებისგან განსხვავებით, ვარ ეროვნულ მოძრაობაში ჩართული და ბევრი ჯოხი გადამტვრეულა ჩემს თავზე.
რუსეთის იმპერიის რეალური ბოროტი სახე ამათზე ბევრად უკეთესად ვიცი. ისინი ცდილობენ, ჩვენ გვასწავლონ, რას ნიშნავს რუსეთი, არადა, ეს ის ხალხია, რომელიც 2008 წლის აგვისტოში წითელ ხიდთან იდგა. მე კი მაშინ, როდესაც ქართულმა ჯარებმა გორი დატოვეს, 10 რიცხვში გორში ვიყავი. დღეს რომ ეს ადამიანები ამას ლაპარაკობენ, ჩემთვის სასაცილოა, მაგრამ თუ ვინმეს ამის სჯერა, ძალიან ცუდია, თუ ჩვენ ასეთი გულუბრყვილო საზოგადოება გვყავს, რომელიც ამ ზღაპრებს დაიჯერებს. ადამიანები, რომლებიც სხვების ორიენტაციაზე ასე ლაპარაკობენ, დამერწმუნეთ, პირველები დაუწვებიან რუსებს, ამას ვერავინ დაასწრებს. უბრალოდ, რუსეთი არ იწვევს მათ და ამიტომ, გამოუვალი მდგომარეობის გამო, იგესლებიან. ვინც ჩემი მოღვაწეობა იცის, ბოლო წლებში იმის მეტს არაფერს ვაკეთებდი, დამერწმუნებინა ხელისუფლება, რომ არ შემოეშვა საქართველოში რუსული ინტერესი თავისი “რაოეს”-ებით, მაგისტრალური გაზსადენებით და ა.შ. ჰოდა, ძალიან არასერიოზულია ამაზე საუბრები. ვიტყოდი, რომ ზედმეტად ანტირუსული ვარ და ზუსტად ის არ მომწონს ჩემს თავში, რომ უფრო მეტი გაღიზიანება მაქვს რუსულ პოლიტიკაზე, ვიდრე საღ აზრს შეეფერება.
ბატონო გია, ნატო თუ რუსეთი?
- ეს პროპაგანდის მიერ ინიცირებული კითხვაა. რუსეთი დგას მხოლოდ პროპაგანდის მხრიდან. ნატო არის უსაფრთხოების გარკვეული სისტემა, რომელიც მუდმივად ამტკიცებს, მე არ ვართ რუსეთის წინააღმდეგ, ანუ მე რუსეთთან არ მაქვს ომიო. თვითონ ნატო მუდმივად ამაზე ლაპარაკობს და რატომ გვინდა, მაინცდამაინც გავატაროთ ფრონტის ხაზი და ისე დავდგეთ? თვითონ ნატო არ აღიარებს რუსეთს, როგორც მტერს და ჩვენ რატომ ვაკეთებთ ასეთ არჩევანს? ჩვენ უნდა ვთქვათ: ჩვენ გვინდა ნატო იმიტომ, რომ ჩვენთვის ეს არის უსაფრთხოების სისტემა, მაგრამ თუ ჩვენ ნატო-ში ვიქნებით, ეს იმას არ ნიშნავს, რომ აუცილებლად უნდა ვიყოთ რუსეთის მტრები. ისინი ამას აკეთებენ პროპაგანდისთვის, ახდენენ თავიანთი თავის პოზიციონირებას, როგორც გოლიათთან მებრძოლი დავითის, რაც ძალიან ირონიისმომგვრელი პოზიციაა იმიტომ, რომ დავითს ნაკლებად ჰგავს ადამიანი, რომელიც ან ჰალსტუხს ჭამს, ან საფრთხეს გაურბის. ასეთ ხელისუფლებაზე ლაპარაკი, ანუ მითიურ დავითზე, რომელმაც გოლიათი დაამარცხა, ძალიან სასაცილოა. ეს არის ქართული საზოგადოების ტვინების გამორეცხვის მცდელობა და მეტი არაფერი.
ბატონო გია, თქვენზე ამბობენ, ბიძინა ივანიშვილი ყველა თავის ნაბიჯს უთანხმებსო. თუ საიდუმლო არაა, რას ურჩევთ ხოლმე?
- ძალიან გადაჭარბებული შეფასებაა. სიმართლე გითხრათ, მისი პოლიტიკური მოღვაწეობის შესახებ ბევრი არაფერი ვიცი. ჩემზე ბევრ სხვა რამესაც ლაპარაკობენ, მაგრამ დამერწმუნეთ, ასე არაა. თუ ვინმეს სჭირდება რამე საკითხთან დაკავშირებით ჩემთან გასაუბრება, ყოველთვის დიდი სიამოვნებით ვთანხმდები და ვესაუბრები, მაგრამ ის, რომ ბიძინა ივანიშვილი რამეს მითანხმებს პოლიტიკაში, ეს ტყუილია. არ ვარ პოლიტიკოსი და, აქედან გამომდინარე, პოლიტიკასთან დაკავშირებით, რჩევებს ვერც მივცემ და არც იქნება ჩემი რჩევები მისთვის ფასეული. შემიძლია, მხოლოდ ზოგადი რჩევა მივცე, მაგრამ პოლიტიკური მოღვაწეობის შესახებ ჩემგან რჩევების “აღება”, უბრალოდ, არ იქნება ეფექტური. არც ბატონი ბიძინა მკითხავს ასეთ რაღაცას და მეც ვერ მივცემ ჩემს თავს იმის უფლებას, რომ ვურჩიო ისეთ საკითხებში, რაშიც არაფერი გამეგება. აქედან გამომდინარე, ძალიან გადაჭარბებულია ჩემი როლი ბიძინა ივანიშვილის მოღვაწეობის სფეროში.
ბატონო გია, ერთხელ ბრძანეთ, ყველას მრჩეველი ვიქნები, ვინც ამას მოისურვებსო. მრჩევლობა პუტინმა, ან კოკოითმა რომ გთხოვოთ, დასთანხმდებით?
- მრჩევლობა საქართველოს სახელმწიფოს ფარგლებში ვიგულისხმე. კოკოითსაც ვურჩევდი, პრინციპში. თუ ექსპერტს მეძახიან, ჩემი პროფესიული ვალია, რომ რჩევა მივცე ყველას, ვისაც აქვს ჩემგან რჩევის მიღების სურვილი. ისევე, როგორც ექიმს არ აქვს უფლება, პაციენტს უარი უთხრას დახმარებაზე, თუნდაც ის ფრონტის ხაზის მეორე მხრიდან იყოს, ისე მე არ მაქვს უარის თქმის უფლება. კოკოითსაც ვურჩევდი, კი ბატონო. ვურჩევდი, რეალობისთვის შეეხედა და დაბრუნებულიყო დედა-სამშობლოში, ანუ საქართველოში.
და ვისი მრჩეველი არ იქნებოდით?
- ასეთი ადამიანი, ალბათ, არ არსებობს. თუ გახსოვთ, ორი წლის წინ, სააკაშვილსაც შევხვდი, მიუხედავად იმისა, რომ ბევრმა გამაკრიტიკა, რატომ შეხვდი სააკაშვილს, რა აზრი ჰქონდა მასთან ლაპარაკსო, ვთვლიდი და ახლაც ვთვლი, რომ უნდა შევხვდე ყველას, რაც უნდა კრიტიკულად ვიყო მის მიმართ განწყობილი.
ეკა ბესელიამ თქვა, ხელისუფლების მსტოვრები და აგენტები ივანიშვილის გუნდში იმაზე მეტია, ვიდრე ჩვენ გვგონია, ისინი პოლიციასთან თანამშრომლობენო. ალბათ, ძნელი იქნება ასეთების გამოვლენა...
- ამას ასე დრამატულად არ შევხედავდი. არ მგონია, ასეთები ბევრნი იყვნენ, თუმცა გამომდინარე დიდი ინტერესიდან, რა თქმა უნდა, იმის გამორიცხვა, რომ “ქართული ოცნების” ირგვლივ ხელისუფლების ძალიან ბევრი აგენტი ტრიალებს, რა თქმა უნდა, არ შეიძლება და, ალბათ, ასეც არის, თუმცა რამდენადაც ვხედავ, ბიძინა ივანიშვილის ბუნებიდან გამომდინარე, იმდენად ღიად მოქმედებს და გამჭვირვალეა მისი საქმიანობა, რომ არ მგონია, აგენტურამ იქედან რამე სახეირო გამოიტანოს. იგი, რა თქმა უნდა, სიფრთხილეს იჩენს, მაგრამ გამომდინარე იქედან, რომ არანაირ საიდუმლო და ღრმად კონფიდენციალურ მოღვაწეობას არ ეწევა, ასეთ ვითარებაში, აგენტებმა რომც გამოიტანონ რამე, ვერაფერ სახეიროს და სახარბიელოს ვერ ნახავენ. მაგალითად, 1999 წლის შემდეგ არ ვცვლი ჩემს ტელეფონის ნომერს, მიუხედავად იმისა, რომ მეტ-ნაკლები ინტენსივობით, ალბათ, მისმენენ. პრობლემა არ მაქვს, მომისმინონ იმიტომ, რომ ტელეფონსა და შეხვედრებზეც ვლაპარაკობ იმას, რასაც ვლაპარაკობ ტელევიზიით, აქედან გამომდინარე, საფრთხეს, რომ მისმენენ, ვერ ვხედავ..
გავრცელდა ინფორმაცია, რომ შესაძლოა, გაზაფხულზე ვადამდელი არჩევნები დაინიშნოს...
- ჩვენი ხელისუფლების გადამკიდე, რაციონალური პროგნოზის გაკეთება შეუძლებელია. ჩვენ გვყავს ხელისუფლება, რომელსაც აქვს უნარი, მიიღოს აბსოლუტურად სპონტანური გადაწყვეტილება. აქედან გამომდინარე, რამის გათვლა შეუძლებელია, თუმცა დღევანდელი გადმოსახედიდან, ძალიან მცირე შანსია, რომ არჩევნები ჩატარდეს ოქტომბრამდე, ანუ გაზაფხულზე, თუმცა ამის გამორიცხვა არ შეიძლება. დღეს ხელისუფლებას აქვს არჩევანი ცუდსა და უარესს შორის. არც გაზაფხულზე დანიშნული არჩევნები იქნება მისთვის ნაკლებად სარისკო. რაც შეეხება ივანიშვილის ფიზიკურად მონაწილეობას არჩევნებში, ეს წმინდა ტექნიკური საკითხია იმიტომ, რომ ბიძინა ივანიშვილი პირველ ნომრად ეწერება თუ არა, ამით ხელისუფლება მის პრობლემას ვერ წყვეტს. გამომდინარე იქედან, რომ ხელისუფლებას აქვს ძალიან ბევრი პრობლემა გადასაწყვეტი, მაინც ვფიქრობ, რომ ოქტომბრამდე ვერ მოასწრებს ჯეროვან მომზადებას.
“ქართული ოცნება” მოასწრებს ჯეროვნად მომზადებას და შეძლებს გამარჯვებას, მით უფრო, ამ საარჩევნო კოდექსით?
- ბატონი ბიძინას შანსები არ იზომება საარჩევნო კოდექსით. საქმე ისაა, რომ დღეს საქართველოში ორპოლუსიანი პოლიტიკაა, ანუ ორი ძალა უპირისპირდება ერთმანეთს. ყველა კვლევა აჩვენებს, რომ ხელისუფლების რესურსი, მათ შორის, ადმინისტრაციული, შეიძლება ითქვას, 30-35%-ია. თუ მოხერხდა, რომ პოლიტიკა ორპოლუსიანი დარჩა, დანარჩენი 65-70%-ი სად მიდის? ეს 65-70%-ი თავისთავად ხდება ბიძინას ამომრჩეველი. თუ ხელისუფლებამ ტანკები არ გამოიყვანა, რაც უნდა აყალბოს და აკეთოს, მაინც განწირულია. აქედან გამომდინარე, ხელისუფლების ახალი შანსია, შექმნას ახალი პოლუსები, აწარმოოს შავი პიარი ივანიშვილის წინააღმდეგ და, პარალელურად, თავისი ხელით გამოჩეკოს ოპოზიცია და გააძლიეროს, მაგრამ ამასაც დრო სჭირდება.
ასეთი ოპოზიცია ხელისუფლებას უკვე ჰყავს “გამოჩეკილი”...
- მაშინ ვიტყოდი, დააფრთიანოს გამოჩეკილი ოპოზიცია. ესაა ხელისუფლების შანსი. მან თუ ეს მოახერხა, მაშინ, გარკვეულწილად, უფრო რთულ ვითარებას მივიღებთ. ბიძინა ივანიშვილმა არ უნდა დაუშვას შეცდომები და ნელ-ნელა უნდა გადავიდეს აქტიურ ქმედებებზე, რათა საზოგადოებამ დაინახოს მისი რეალური გეგმები.