იმ დღეს პარლამენტის სხდომათა დარბაზში ერთი ფრაქციის ორი დეპუტატიდან ერთი გაილახა, მეორეს კი, „ფეისბუქელ“ მეგობრებთან ნაქეიფარმა პარლამენტის თავმჯდომარემ ცილი დასწამა. „არსებობს მავნე პრაქტიკა, ზოგიერთები პატიმართა ოჯახებს ფულს სძალავენ“, - მრავალმნიშვნელოვნად ბრძანა ვითომ გაწონასწორებულმა და სიმშვიდის ეტალონმა დავით ბაქრაძემ. მართალია, ბაქრაძეს არ დაუკონკრეტებია, «ზოგიერთებში» ვის გულისხმობდა, მაგრამ ქვა აშკარად დიმიტრი ლორთქიფანიძის ბოსტანში ისროლა. ჰოდა, როცა შეურაცხყოფით აღშფოთებულმა ლორთქიფანიძემ სხდომათა დარბაზი დემონსტრაციულად დატოვა, სპიკერმა მიაძახა, უზრდელიც ყოფილხარო... ღირსებაშელახული დიმიტრი ლორთქიფანიძე, პეტრე მამრაძისგან განსხვავებით, შეურაცხყოფის «გადაყლაპვას» არ აპირებს და ცილისმწამებელ დავით ბაქრაძესა და პავლე კუბლაშვილის სასამართლოში უჩივის.
ბატონო დიმიტრი, დავიწყოთ იმით, რომ «ქართული პარტიის» ერთ-ერთ ლიდერ ეროსი კიწმარიშვილს ხელისუფლებასთან შეთანხმებასა და სინქრონულ მოქმედებაში ადანაშაულებთ. ყოველ შემთხვევაში, რამდენიმე დღის წინ „მაესტროზე“ აგვისტოს ომის შემსწავლელ კომისიაზე კიწმარიშვილის მიერ გაკეთებული განცხადება გაიხსენეთ, რომლის მიხედვითაც, ლიდერშიფიდან მისთვის ცნობილი ყოფილა, რომ ქართულ მხარეს გალის და კოდორის მიმართულებით დარტყმა უნდა განეხორციელებინა. თქვენი ვერსიით, იმაში, რომ რუსეთის მიერ ამ რეგიონების ოკუპაცია მოხდა, წვლილი კიწმარიშვილსაც მიუძღვისო. ამ თემაზე დღემდე რატომ არაფერს ამბობდით?
- ვთქვი, რომ ის რეკომენდაციები, რომლებიც ეროსი კიწმარიშვილთან დაკავშირებით და ამ საკითხების მოსაკვლევად გაიცა, დღემდე აბსოლუტურად რეაგირების გარეშეა. პროკურატურას ჰქონდა დრო, რომ ამასთან დაკავშირებით რეაგირება მოეხდინა, მაგრამ რეალურად, იცით, რა ხდება? - ადამიანი, რომელიც იყო საქართველოს ელჩი რუსეთში, ბრუნდება რუსეთიდან, იწყებს მწვავე და რეაქციული განცხადებების გაკეთებას პრეზიდენტისა და მისი გარემოცვის წინააღმდეგ, რითიც აშკარად ქმნის განწყობას, რომ თავის ყოფილ გუნდს უპირისპირდება. მეტიც, კომისიაზე ისეთ რაღაცას ამბობს, ამის ნახევარი რიგით მოქალაქეს რომ ეთქვა, სამშობლოს ღალატს არ აკმარებდნენ, ისე დაალპობდნენ ციხეში. ამ დროს, ეს თქვენი ეროსი, რომელიც რუსეთში ყოფილი ელჩია და, აქედან გამომდინარე, დიდი პასუხისმგებლობა აკისრია, აცხადებს, რომ შეხვდა ლიდერშიფს, ანუ ჩვენი ხელისუფლების უმაღლესი ეშელონების წარმომადგენლებს, ბუნებრივია, აქ მიხეილ სააკაშვილიც იგულისხმება და მათგან გებულობს, რომ ხელისუფლება ცხინვალზე თვალისასახვევი სამხედრო მანევრებს იმიტომ გეგმავს, რომ მთელი ძალების კონცენტრაცია, სინამდვილეში, გალის მიმართულებით მოახდინოს. ცხადია, რომ ხელისუფლებას არანაირი სამხედრო ექსპანსია არ განუხორციელებია დასავლეთის მიმართულებით, მაგრამ რუსეთს აუცილებლად სჭირდებოდა აფხაზეთის ოკუპაციის კანონიერი ლეგიტიმაცია. კანონიერია ოკუპაცია, როდესაც არსებობს მტკიცებულებები, გამყარებული იმავე ელჩის ჩვენებით, რომ საქართველოს მთავრობა ნამდვილად აპირებდა შესვლას აფხაზეთში. აი, ეს გააკეთა ბატონმა კიწმარიშვილმა.
ხელისუფლებასთან კიწმარიშვილის შეთანხმებასა და სინქრონულ მოქმედებაში რას გულისხმობდით?
- თუ მიზეზშედეგობრივად ვიმსჯელებთ და იმასაც გავითვალისწინებთ, რომ კიწმარიშვილის მსჯელობას პროკურატურის მხრიდან არანაირი სამართლებრივი შეფასება არ მოჰყოლია, ჩნდება ეჭვი, რომ ხომ არაა ყველაფერი ეს კავშირში ერთმანეთთან, ხომ არაა ეს კიწმარიშვილის, ხელისუფლებისა და რუსეთის ერთობლივი შეთქმულების შედეგი?
ამ ფონზე, ალბათ, ლოგიკურა, ის ეჭვიც გაჩნდეს, რომ «ქართული პარტია» ხელისუფლების პროექტია?
- არ მინდა, ასეთი ვერდიქტი გამოვიტანო, არ მაქვს უფლება, რომ პარტიაზე უარყოფით კონტექსტში ვიმსჯელო, რადგან იქ ნამდვილად არიან კეთილშობილი ადამიანები, რომელთაც კეთილშობილი მიზნები და ზრახვები აქვთ. მე, უბრალოდ, ვსაუბრობ პარტიის ერთ-ერთ ლიდერზე, ეროსი კიწმარიშვილზე, რომელმაც გააკეთა ისეთი განცხადება, რომლის შეფასებასაც მივყავართ დასკვნამდე, რომ ესაა ანტისახელმწიფოებრივი ქმედება იმ პირისგან, რომელიც იკავებდა ელჩის თანამდებობას ოკუპანტ სახელმწიფოში. სხვათა შორის, კიწმარიშვილის მორალურ სახესთან დაკავშირებით განცხადება ჯერ კიდევ 2008 წელს, კომისიის მუშაობის დროს გავაკეთე «კავკასიის» ღია ეთერში. ვლაპარაკობ პირზე, რომელსაც კონკრეტული პასუხისმგებლობა აკისრია და, კეთილი, უნდა ინებოს და ამ კითხვას პასუხი გასცეს. ქრონოლოგიურად ვადევნებდი თვალს ყველაფერს. წარმოიდგინეთ, ჩვენ მოვიყვანეთ ბატონი ეროსი კომისიაში, დავსვით იქ და ერთ საათში «ლენტა რუ»-ზე ჩნდება ინფორმაცია, საქართველოს ყოფილმა ელჩმა რუსეთში, ხელისუფლების აფხაზეთზე თავდასხმის გეგმა ჩაშალაო და იქაური ოკუპაციის ლეგიტიმაციის საკითხიც იხილება, ანუ ის, თუ რამდენად კანონიერია რუსული სამხედრო მანქანის მოქმედება აფხაზეთის ტერიტორიაზე. მსგავსი დამთხვევა დიდ პოლიტიკაში ძალზე იშვიათად ხდება.
იზიარებთ თუ არა ტალიავინის დასკვანას, რომელსაც, თქვენი სიტყვებით რომ ვთქვა, ხელისუფლება ტაშს უკრავდა და რომელშიც წერია, რომ ცხინვალში საომარი მოქმედება ქართულმა მხარემ დაიწყო? სხვათა შორის, იმასაც შეგახსენებთ, რომ ხელი გაქვთ მოწერილი დოკუმენტზე, რომლის თანახმადაც, საქართველო რუსეთთან აწარმოებდა თავდაცვით ომს...
- ხელი მოვაწერე იმ დასკვნას, რომელზეც პირადად ვმუშაობდი და რომლის მიხედვითაც, საქართველომ აწარმოა თავდაცვითი ომი. ვთქვი, ტალიავინის კომისიის დასკვნაში ბევრ რამეს არ ვეთანხმები-მეთქი... ხელისუფლებამ, რომელიც მხურვალე აპლოდისმენტებით შეხვდა ტალიავინის კომისიის დასკვნას, მედიას, რომელსაც აკონტროლებდა, არ მისცა იმის საშუალება, რომ დეტალურად გაეშუქებინა დასკვნაში გამოხატული პოზიციები. არადა, დასკვნაში ნათქვამია, რომ ქართული, რუსული და ოსური ძალები არღვევდნენ საერთაშორისო ჰუმანიტარულ სამართალს და ადამიანის უფლებების საერთაშორისო სამართლებრივ ნორმატიულ აქტებს. დასკვნაში, ასევე, საუბარია, რომ რუსეთის ფედერაციას თითქოს სრული ლეგიტიმური უფლება ჰქონდა, დაეცვა თავისი სამშვიდობოები. როდესაც სამშვიდობოებზე თავდასხმად გითვლიან შენს სამხედრო მოქმედებებს, რომლებიც მიმართულია სამშობლოს დასაცავად და აძლევ ამისთანა კოზირს საერთაშორისო ექსპერტებს, რა თქმა უნდა, შესაძლოა, ავანტურისტულ ნაბიჯებად ჩაგეთვალოს ის მოქმედებები, რომელთაც თავის დროზე ახორციელებდი.
თქვენი ფრაქციის წევრი პეტრე მამრაძე სწორედ იმისთვის «დაისაჯა», რომ განაცხადა, სააკაშვილის ავანტიურისტულმა ქმედებამ ლანგრით მიართვა რუსეთს ეს ტერიტორიებიო. ამ მოსაზრებას თქვენც იზიარებთ?
- მამრაძემ განაცხადა, სააკაშვილის სამხედრო-პოლიტიკური ავანტიურის შედეგად, რუსეთს ლანგრით მიერთვა ეს ტერიტორიებიო. ხელისუფლებამ ეს ისე გადათარგმნა, რომ ბატონმა პეტრემ თითქოს თქვა, საქართველოს მხრიდან დაგეგმილი პროვოკაციების შედეგად მოხდა ტერიტორიების დაკარგვაო. აქ პრინციპული სხვაობაა, არა? ჩვენ, ყველანი ვთანხმდებით, რომ საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის საკითხი ხელისუფლებასა და ოპოზიციას შორის საერთო პოლიტიკური კონსენსუსის საგანია. ვთანხმდებით იმაზეც, რომ რუსეთმა პროვოკაციული მოქმედებები გაცილებით ადრე დაიწყო, ვიდრე 2008 წლის აგვისტოს მოვლენებია. რუსეთი ფუნდამენტურად ემზადებოდა ამ ომისთვის. ის, რა თქმა უნდა, ოკუპანტია, მაგრამ რუსეთის ოკუპაციისშემდგომ პერიოდებს, როგორც ყოველთვის, მოჰყვება ხოლმე ქართველი კოლაბორაციონისტების თანამშრომლობა რუს დამპყრობლებთან. სამ საუკუნეში რუსეთმა სამჯერ მოახდინა საქართველოს ნაწილობრივი ოკუპაცია, ნაწილობრივი ანექსია და დღემდე აქვს საქართველოს, როგორც სახელმწიფოს დესუვერინიზაციის მცდელობა. კრემლის თვალსაწიერიდან, მან აფხაზეთის კანონიერი ოკუპაცია იმიტომ მოახდინა, რომ აფხაზ ხალხს ემუქრებოდა საშიშროება ქართული სახელმწიფოს მხრიდან. გარდა ამისა, რუსეთი მთლიანად აკონტროლებს სომხეთის ეკონომიკას და პოლიტიკურ სისტემას. რჩება გალიდან სომხეთის საზღვრამდე ის მონაკვეთი, რომელიც დე ფაქტო და დე იურე ეკუთვნის დამოუკიდებელ საქართველოს. ბუნებრივია, რუსეთის წინაშე დგას ამოცანა, ნახევრად ლეგიტიმური გზებით ხელში ჩაიგდოს ეს მონაკვეთი. ამიტომ, დგამს ეკონომიკური ექსპანსიისთვის დამახასიათებელ მნიშვნელოვან ნაბიჯებს - ყოველწლიურად მისი კაპიტალიზაცია საქართველოს ტერიტორიაზე უფრო და უფრო ფართოვდება. რუსეთი მიდის ექსპანსიის გზით და არ სჭირდება ბომბის გასროლა. ხელში იღებს მთელ ჩვენს ეკონომიკას. დღეს ენერგოსისტემის 96%-ი რუსეთის ხელშია და ამით ყველაფერია ნათქვამი.
პარლამენტის თავმჯდომარემ, თქვენი გამოსვლის შემდეგ, საკმაოდ ცინიკურად განაცხადა, არსებობს მავნე პრაქტიკა - ზოგიერთები პატიმართა ოჯახებს ფულს სძალავენო. ცხადია, ეს თქვენი მისამართით ბრძანა...
- ბატონმა ბაქრაძემ ეს განცხადება იმიტომ გააკეთა, რომ შური ეძია იმ ბრალდების გამო, რომელიც სრულიად სამართლიანად გაჟღერდა მისი მისამართით - ბაქრაძემ მოიწვია «ფეისბუქელი» მეგობრები პარლამენტის ბიუჯეტის ხარჯზე, მაგრამ ვერ დაასაბუთა, ეს რატომ გააკეთა. როდესაც ჟურნალისტებმა ამაზე მკითხეს, ვთქვი, ესაა მავნე პრაქტიკა, რომელიც უნდა აღიკვეთოს-მეთქი. მეგობრების მოწვევა პარლამენტში და შემდეგ მათი რესტორანში გამასპინძლება კარგი მაშინ იქნებოდა, თუ ეს დაფინანსდებოდა საკუთარი ჯიბიდან. ბაქრაძემ თქვა, რომ ეს ქართული პარლამენტარიზმის განვითარებას ემსახურება, დიდ წყენად აღიქვა ჩემი სიტყვა და მომიგო, ეს კარგი პრაქტიკაა, მავნე პრაქტიკა კი ისაა, როცა პატიმრების ოჯახებს ფულს სძალავენო. როდესაც დემონსტრაციულად დავტოვე დარბაზი, მომაძახა, უზრდელიც ყოფილხართო, ანუ უცენზურო სიტყვით შემამკო. მანამდე იმსჯელა ჩემს «აი ქიუზეც», მეორე კლასელის «აი ქიუც» საკმარისია, აღექვა, რომ კვოტა ეკუთვნის ფრაქციას და არა - ინდივიდუალურ დეპუტატსო. ბაქრაძეს ვაძლევ გარკვეულ გონივრულ ვადას, დადოს მტკიცებულებები, წინააღმდეგ შემთხვევაში, მივმართავ სასამართლოს და ღირსების აღდგენის საკითხთან დაკავშირებით შევიტან სასარჩელო განცხადებას. როდესაც ქვეყნის მეორე პირი ხარ და ასეთ ცილისმწამებლურ და უპასუხისმგებლო განცხადებას აკეთებ, უნდა განმარტო, თუ რას გულისხმობ. არავისი ფორმალური ბოდიში არ მჭირდება, მან ბოდიში უნდა მოიხადოს როგორც ჩემი, ასევე, თავისი ამომრჩევლის წინაშე. აღარაფერს ვამბობ პალიკო კუბლაშვილზე, რომელიც იურისტია და ეკა ბერიძესთან გადაცემაში იგივე თქვა, დადის ხმა რამდენიმე დეპუტატზე, მათ შორის, დიმიტრი ლორთქიფანიძეზეო. როდესაც ეკა ჩაეძია, სხვა ვისზეო, უპასუხა, არავისზე, მარტო ლორთქიფანიძეზეო. ბაქრაძესაც და კუბლაშვილსაც ვაფრთხილებ, მზად ვარ, მივმართო სასამართლოს ჩემი ღირსების აღსადგენად.
ბატონო დიმიტრი, იმას რითი ხსნით, რომ დელეგაციიდან, რომლის წევრიც წინა ფრაქციის დროს იყავით, ამოგიღეს?
- გახლდით ფრაქცია ”ძლიერი საქართველოს” კვოტით სამ დელეგაციაში, მათ შორის, საკუთარი ინიციატივით შექმნილი დელეგაციში, რომელსაც მართლმადიდებელ სახელმწიფოთა საპარლამენტთაშორისო ქართული დელეგაცია ერქვა. როცა ახალ ფრაქციაში გადავედი, მასაც სჭირდებოდა კვოტები. ამიტომ, წერილობით მივმართეთ დავით ბაქრაძეს, ჩვენთვის გამოეყოთ კანონით დადგენილი კვოტები საერთაშორისო ორგანიზაციებში სამუშაოდ. ფრაქციის დატოვება ავტომატურად დელეგაციიდან გამოწვევას არ ნიშნავს. დელეგაციის ხელმძღვანელი გახლავთ ბაქრაძე. მოულოდნელად, ბატონმა გია თორთლაძემ ხელისუფლებისგან მიიღო შეკვეთა და გამოიწვია თავისი კვოტები. მას ეს თავიდან უნდა გაეკეთებინა, მაგრამ ამაზე არც უფიქრია. მას უთხრეს, გამოეწვიეო და გამოიწვია. თქვენ, რა, თორთლაძე დამოუკიდებელი გგონიათ გადაწყვეტილებების მიღებაში? თორთლაძე იმ პოლიტიკური კონიუნქტურის ნაწილია, რომელსაც წარმოადგენს მმართველი უმრავლესობა.
თორთლაძე მაშინ დამოუკიდებელი გეგონათ, როდესაც მის ფრაქციაში იყავით?
- „მეგონაზე“ არაა. როცა პარლამენტში შევედით, თითეული დეპუტატის მოქმედებით გაირკვა მისი მსოფლმხედველობა და დამოკიდებულება საკითხების მიმართ. არავის ვუთანხმებდი ჩემს პოზიციას. მქონდა ყოველთვის მკვეთრი პოზიცია ყველა საკითხზე, რასაც ვიცავდი პირადი აქტივობის ხარჯზე. ფრაქცია «ძლიერ საქართველოში» ჩემი ყოფნა იმით იყო განპირობებული, რომ აქტივობა არ დამეკარგა ადამიანის უფლებათა დაცვის კომიტეტში, რომლის თავმჯდომარის მოადგილეც გახლდით. ცენზი იმისთვის იყო საჭირო, რომ ადამიანის უფლებების დაცვის კუთხით ყოფილიყო გამოყენებული. ახალ ფრაქციაში ოთხი დამოუკიდებელი დეპუტატია, რომლებიც არც ერთ პარტიას არ წარმოადგენენ, აქედან გამომდინარე, ჩვენი დამოუკიდებლობის ხარისხი ძალიან მაღალია, ანუ ვალდებულნი მხოლოდ ხალხის, საკუთარი სინდისის წინაშე ვართ და არა - პარტიების.
ბატონო დიმიტრი, რა პრობლემაა, დელეგაციაში ყოფნის გარეშეც ხომ შეიძლება ადამიანის უფლებების დაცვა?
- რა თქმა უნდა, მაგრამ ეუთო-ს საპარლამენტო ასამბლეა ჩემთვის განსაკუთრებული მანდატე იყო, ვინაიდან ბოლო სესიაზე, ქალაქ ბელგრადში, მოვახერხე და 55-ვე სახელმწიფოს დელეგაციას გადავუგზავნე 26 მაისის ამსახველი ფოტო, აუდიო და ვიდეო-მასალები. ესეც გახდა ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი, რომ დელეგაციიდან ჩემი მოშორება გადაწყვიტეს.
ბრძანეთ, ჩემზე მორალური ტერორი ხორციელდებაო. ეს რაში გამოიხატება?
- მხოლოდ ჩემზე კი არა, ფრაქციის წინააღმდეგ ხორციელდება პოლიტიკური დევნა. ჩვენ დაგვადანაშაულეს, რომ თითქოს თანამდებობებისთვის ვიბრძვით, არადა, ეს მარტივი გზა და საშუალებაა კონკრეტული ამოცანის ამოსახსნელად, იგივეა საერთაშორისო დელეგაციაში ჩვენი კვოტა, რაც აუცილებელია იმისათვის, რომ ფრაქციამ საერთაშორისო დელეგაციებსა და ორგანიზაციებთან კონტაქტში ჩართოს თავისი რომელიმე წევრი. რაც მთავარია, პარიტეტი უნდა იყოს დაცული წარმომადგენლობით პოლიტიკურ ორგანიზაციაში, რასაც პარლამენტი ჰქვია. როგორ შეიძლება, თორთლაძის ფრაქციას ჰყავდეს 5 წარმომადგენელი სხვადასხვა დელეგაციაში და მეორე ფრაქციას საერთოდ არ ჰყავდეს?! ეს ბანალური ჭეშმარიტებაა. არც არავინ ჩქარობს, დაიწყოს კვოტების გადანაწილება. ეს აბსოლუტურად გარყვნილი პოლიტიკოსების მოქმედებაა. ისინი საკუთარი ძალაუფლებით ტკბობას არიან მიცემულნი. აქ ჩვენი ფრაქცია კი არაა შუაში, არამედ, საზოგადოების ინტერესის ფეხქვეშ გათელვა.
ახსენეთ ერთ-ერთი დეპუტატი ოპოზიციონერი, რომელსაც უნდა თქვენს ფრაქციაში შემოსვლა, მაგრამ ამას ვერ ახერხებს, რადგან ხელისუფლების მხრიდან შანტაჟსა და ტერორს განიცდის. რატომ არ ამხელთ ამ დეპუტატის ვინაობას?
- მისი ნებართვის გარეშე, ვინაობას ვერ დავასახელებ... ის ძალიან წესიერი ადამიანია, რომელსაც გადაწყვეტილება მიღებული აქვს, მაგრამ გარკვეული ფსიქოლოგიური ზეწოლის გამო, დროებით შეჩერებულია. დარწმუნებული ვარ, ძალიან მალე ეს დეპუტატი თავის საბოლოო სიტყვას იტყვის იმიტომ, რომ ბუნებით ვაჟკაცი ადამიანია!
წასული ამბავია, მაგრამ მაინც: რატომ შეხვედით პარლამენტში მაშინ, როდესაც ოპოზიციამ ამაზე უარი თქვა?
- არც ამას ვნანობ და ვთვლი, რომ ვინც პარლამენტში არ შემოვიდა, დიდი შეცდომა დაუშვა. ყველა რომ შემოსულიყო, ჩვენ ვიქნებოდით 32 დეპუტატი, რაც ერთ მეხუთედზე მეტია. ჩვენ შეგვეძლო არამცთუ 2008 წლის ომის აგრესიისა და მთელი მისი გამომწვევი მიზეზების თავიდან აცილება, არამედ, შეგვეძლო, ძალიან მოკლე ვადაში რეალურად ვადამდელი არჩევნებისთვის მიგვეღწია და პირველად საქართველოში დემოკრატიული და გამჭვირვალე არჩევნები ჩაგვეტარებინა.
150-დან 32 დეპუტატი ამას როგორ შეძლებდა?
- რას ლაპარაკობთ, იმ 32 დეპუტატს გააჩნდა ძალიან მდიდარი პოლიტიკური წარსული, გვარ-სახელებს აღარ ჩამოვთვლი. ჩვენ რომ გვქონოდა ერთობა და სამართლიანობის კონსოლიდირებული განცდა, ძალიან ბევრს მივაღწევდით. პარლამენტში არშემოსვლით დაუშვეს აშკარად გამოუსწორებელი შეცდომა. «ახალი მემარჯვენეები» შემდგომში შებრძანდნენ საკრებულოში და დღეს, აგერ, საარჩევნო კოდექსზე ხელისუფლებაზე მეტი რომის პაპები არიან. რომ ამბობდნენ, ეს ჩვენთვის მორალური ნაბიჯი იყოო, ახლა აღარ არსებობს ეს მორალური ნაბიჯი? გეტყვით: ეს იყო დიდი დაინტერესება, მარტო თვითონ კი არ შესულიყვნენ პარლამენტში, დანარჩენებიც ჩაეთრიათ და არ შეეყვანათ.