ეროსი კიწმარიშვილი მიიჩნევს, რომ რადიკალური თუ დიალოგის მომხრე ოპოზიციის ბრძოლის ორივე სტრატეგია გასაზიარებელია, თუმცა ჭეშმარიტება სადღაც მათ შუაშია.

თქვენში თუ მოხდა იმ როლის გადაფასება, რაც "რუსთავი 2"–მა ვარდების რევოლუციის დროს ითამაშა?

- ყოველთვის ვამბობდი, რომ "რუსთავი–2" იყო თავისუფალი საინფორმაციო სივრცე, რომელიც აჩვენებდა და ახმოვანებდა იმას, თუ რა ხდებოდა ქვეყნის შიგნით ან ქვეყნის გარეთ. ხოლო უკვე მოქმედება თავად ხალხის გადასაწყვეტი გახლდათ. შესაბამისად, არანაირი გადაფასება ამას არ სჭირდება, არც დასავლეთში და არც შიგნით. მეორეა, რომ ახლა იმის დემონიზაცია ხდება, რაც თავის დროზე "რუსთავი 2–მა გააკეთა", ზუსტად იმისთვის, რომ ხალხს ჩაუნერგონ გარკვეული უიმედობა. მე არ ვფიქრობ, რომ "რუსთავი 2"–მა ცუდი როლი ითამაშა საქართველოს ისტორიაში, წარსულში, დღეს კი ვფიქრობ, რომ ძალიან ცუდ როლს თამაშობს.

ოპოზიცია თავისუფალი მედია–სივრცის არარსებობას მტკივნეულად განიცდის. ვინ უნდა იზრუნოს ამის მოსაპოვებლად?

- გეთანხმებით, ამ თვალსაზრისით ძალიან მძიმე, შეზღუდულია დღევანდელი მდგომარეობა. მედია–სივრცის გასათავისუფლებლად ოპოზიციამ და საზოგადოებამ თანაბრად უნდა იზრუნოს. ოპოზიციას კი არ სჭირდება თავისუფალი მედია–სივრცე, არამედ – ხალხს. მექანიზმი ძალიან ბევრია, მათ შორის, საზოგადოებრივი მაუწყებლის პირველი და მეორე არხის პერსპექტივები. მე ვფიქრობ, ეს რესურსი ჯერ კიდევ საერთოდ არაა გამოყენებული. ანუ არსებობს ერთი წლის წინანდელი ე.წ. დაპირება მეორე არხის შესახებ, თუმცა არაფერი შეცვლილა. ასევე, არსებობს დღევანდელი საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეთვალყურეო საბჭოს უფრო ლიბერალიზაციის თუ შედარებითი გათავისუფლების პერსპექტივა, რომელიც სამოქალაქო სექტორის ინტერსებს უფრო უნდა ასახავდეს, ვიდრე კონკრეტული პოლიტიკური ჯგუფებისას. ეს რესურსი არსებობს, მაგრამ საჭიროა სერიოზული აქტიური ზეწოლა ხელისუფლებაზე, რაზეც უნდა იზრუნოს პოლიტიკურმა სპექტრმა და სამოქალაქო სექტორმაც ერთდროულად.

ტალიავინის დასკვნა რაიმეს განსაზღვრავს საქართველოს სასარგებლოდ? ამით დიპლომატიურ ენაზე რისი თქმა უნდოდა ტალიავინს?

- რა თქმა უნდა, დასკვნა საქართველოს სასარგებლოდ იმოქმედებს. ბევრჯერ მილაპარაკია ამის თაობაზე. ვფიქრობ, ტალიავინის დასკვნა შეგვიძლია გამოვიყენოთ რუსეთზე აქტიური დიპლომატიური ზეწოლისათვის. ეს ძალიან ეფექტურია.

რუსეთი ამ დასკვნას თავად რომ იყენებს თავის სასარგებლოდ?

- რუსეთისთვის სიტუაციით სარგებლობის და გამოყენების იმაზე უკეთესი მექანიზმი არ არსებობს, რაც ამ ომმა მას მოუტანა. დღეს ჩვენი ორი ტერიტორია ოკუპირებულია, მაგრამ სერიოზული ზეწოლის მექანიზმები გვაქვს, მათ შორის, იმ ნაწილში, როცა ევროპული კომისია ამბობს, რომ რუსეთი ამ წუთში თავისი ყოფნით ამ ტერიტორიებზე, არღვევს საერთაშორისო სამართალს.

მაგრამ იგივე კომისია ამბობს, რომ პირველი გასროლა საქართველოს მხრიდან მოხდა.

- მე კი არ ვამბობ, რომ საქართველოს ხელისუფლება ამ ომში დამნაშავე არ იყო, უბრალოდ, კომისიის საბოლოო დასკვნები იძლევა საშუალებას, რომ საქართველომ გამოიყენოს ეს არგუმენტაცია დიპლომატიური ზეწოლისთვის. ჩვენ მარტო აღარ ვართ, ჩვენ არ მოგვიწევს კაპიტულანტური დიალოგის დაწყება, ამ შემთხვევაში, რუსეთთან. ჩვენ შეგვიძლია ევროპული და დასავლური ინსტიტუტების გამოყენება, რათა დიპლომატიური ზეწოლა მოხდეს რუსეთზე.

დღეს ხელისუფლებისთვის აქტუალური გახდა ამერიკული მოდელი, ე.წ. პატრიოტის აქტი, რაც ჯაშუშთა მხილებას ითვალისწინებს.

- მე ვფიქრობ, ეს ძალიან ცუდი აქტი იქნება, რაც კიდევ უფრო დაამძიმებს ამ რეჟიმის როგორც საერთაშორისო იზოლაციას, ისე შინაგან წინააღმდეგობას. ამ აქტით სერიოზულ პრობლემებს მიიღებს ქვეყანა. ეს კიდევ ერთხელ იქნება ნიშანი იმისა, რამდენად არასერიოზულია ამ ხელისუფლების ე.წ. დემოკრატიზაციის მორიგი ტალღა.

აქციებში ხედავთ აზრს, თუ დასავლეთის თვალში უფრო ცივილიზებული მეთოდი აჯობებდა?

- არ ვფიქრობ, რომ რაიმე ფორმაზე შეიძლება უარი ვთქვათ, ყველა მოქმედებას აქვს თავისი საფუძველი და ყველა მოქმედება შეიძლება იყოს მიზანზე ორიენტირებული. ამ შემთხვევაში, აქციები შეიძლება იყოს შედეგზე ორიენტირებული. შესაძლოა, აქცია იყოს კონკრეტული, წერტილოვანი, კონკრეტული პრობლემის გადასაწყვეტად ან გენერალური, რომელიც მიმართულია უშუალოდ კონკრეტული რეჟიმის წინააღმდეგ. მე ვფიქრობ, აქციების მოყირჭება არის უფრო კონტროლირებადი მედიის შედეგი და იმის თქმა, რომ აქცია საერთოდ უაზრობაა, გაუმართლებელია. წარმატება ის იქნება, თუ როგორ მოახერხებს ესა თუ ის პოლიტიკური ჯგუფი, დაგვარწმუნოს თავისი ხედვის სისწორეში. ეს პროცესი, გარკვეულწილად, კონკურენციას უკავშირდება, ამიტომ კონკურენციის რეჟიმის გამო სააკაშვილს საშუალება არ უნდა მივცეთ შიდა მანიპულირებით მოახდინოს თავისთვის სასარგებლო შედეგების გატანა. ამიტომაა საუბარი იმაზე, რომ შემუშავდეს მოქმედების ერთიანი სტრატეგია, სადაც ინდივიდუალობა არ დაიკარგება, თითოეულ მოთამაშეს თავისი დამოუკიდებელი თამაშის არეალი ექნება, მაგრამ მეორე მხრივ, ეს არ იქნება მკვეთრ დაპირისპირებაში საერთო სტრატეგიასთან. ესაა დისკუსიის საგანი.

რაც უნდა აღიზიანებდეს ოპოზიციას, ფაქტია, რომ საზოგადოებაში პროტესტის მუხტი განელდა.

- არა მგონია, რომ ასე იყოს, "დაიცავი საქართველოს" გააქტიურება სწორედ დროული იყო. იქ ისეთი ავტორიტეტული ხალხია გაწევრიანებული, რომ არ შეიძლება ნორმალურად მოაზროვნე ადამიანმა მათ აზრს ყური არ უგდოს. ძალიან კარგია, რომ ეს ორგანიზაცია საზოგადოების მობილიზებას ახდენს და ოპოზიცია მათ გარშემო ერთიანდება. დარწმუნებული ვარ, ახალი გაერთიანების შემთხვევაში, საზოგადოება კიდევ ერთხელ მოსინჯავს ძალებს ხელისუფლების წინააღმდეგ, თუმცა აქციები თვითმიზანი არ უნდა იყოს.

როგორ ფიქრობთ, ოპოზიცია შეძლებს გაერთიანებას?

- ვერ გეტყვით, მაგრამ მიზანი ისაა, რომ ორივე მხარე მოვლენებს დრამატულად აღიარებს და ამბობს, რომ ასე გაგრძელება არ შეიძლება.

"რედისონში" შეხვედრისას, საკუთარ შეცდომებზე თუ ისაუბრა ოპოზიციამ?

- ისაუბრა, თუმცა უფრო მომავალზე იყო აქცენტი, ვიდრე წარსულზე. გამოსავლის ძიებაში ვიყავით. ვფიქრობ, ბრძოლის ორივე სტრატეგია უნდა განხორციელდეს. ერთი მხარე შეურიგებელ ბრძოლას უჭერს მხარს, მეორე – დიალოგს. ჩემი აზრით, ჭეშმარიტება სადღაც შუაშია. ორივე მხარემ უნდა შეაჯეროს ხედვა, მაგრამ აზრთა სხვადასხვა შემთხვევაშიც ფარ–ხმალი არ უნდა დაყარონ. სააკაშვილის რეჟიმმა ფეხი ისე მოიკიდა, რომ მის შესაცვლელად ხალხმაც და ოპოზიციამაც ნაბიჯ–ნაბიჯ უნდა იბრძოლოს. წინააღმდეგ შემთხვევაში, სააკაშვილის რეჟიმი კიდევ უფრო გამყარდება.