"ორი პიროვნება გათავისუფლდა სასჯელაღსრულების დაწესებულებიდან. მათი ვინაობა და დანაშაული ჩემთვის უცნობია და არც არის არსებითი. მთავარია ის, რაც მათ „თავისუფლებაზე“ გამოიტანეს: ერთს მოჰქონდა ყუთში ჩადებული ტელევიზორი, მეორეს — მაცივარი.
ეს სცენა, თავისი პრიმიტიული სიმბოლიზმით, ზერელე ანალიტიკოსის პირდაპირი ცდუნებაა.
აგერ, იტყვის ის, თანამედროვე მატერიალიზმის სრულყოფილი ილუსტრაცია! აგერ, „პური და სანახაობა“ თავისი ყველაზე გახრწნილი, პოსტ-საბჭოთა მორფოლოგიით: მაცივარი, როგორც ბიოლოგიური გადარჩენის გარანტი და ტელევიზორი, როგორც რეალობიდან გაქცევის ინსტრუმენტი. ეს არის მომხმარებლური იდეოლოგიის აპოთეოზი, სადაც ადამიანი, თუნდაც უკიდურესი დეპრივაციის ზონიდან გამოსული, კვლავ ამ ორ ატრიბუტს ეჭიდება.
მაგრამ ეს დიაგნოზი არა მხოლოდ არასრული, არამედ საშიშად ზედაპირულია. ის გვიმალავს პრობლემის რეალურ, ბნელ და მორალურად გახრწნილ არსს. ეს არ არის უბრალო მომხვეჭელობა. ეს სცენა გაცილებით ღრმა, ეგზისტენციალურ კატასტროფაზე მიგვანიშნებს.
ეს არ არის მატერიალიზმი. ეს არის ღალატი.
იმისათვის, რომ გავიგოთ ამ აქტის სრული სიბილწე, ჩვენ უნდა გავცდეთ თავისუფალი ბაზრის ეთიკას და ჩავუღრმავდეთ იმ დახურული მიკრო-სოციუმის დაუწერელ კანონებს, საიდანაც ეს ორი სუბიექტი გამოვიდა. სასჯელაღსრულების დაწესებულება, ციხე, ეს არის უკიდურესი გაჭირვების ლაბორატორია. ეს არის სივრცე, სადაც სოციალური კონტრაქტი დაყვანილია მის ყველაზე მინიმალურ, თუმცა ყველაზე მყარ ფორმამდე. აქ „გაჭირვების ეთიკა“ მოქმედებს.
ამ ეთიკის ფუნდამენტური პოსტულატი, რომელიც თაობიდან თაობას გადაეცემა, არის ელემენტარული სოლიდარობა. როდესაც ადამიანი ტოვებს ამ დეპრივაციის ზონას, ის არ ტოვებს მხოლოდ კედლებს; ის ტოვებს მათ, ვინც რჩება. და ამ დაუწერელი კანონით, გამოსვლისას ნივთების (განსაკუთრებით ისეთი ფუფუნების საგნების, როგორიც ტელევიზორი და მაცივარია ამ კონტექსტში) დატოვება მათთვის, ვინც რჩება, არ არის კეთილი ნება ან ქველმოქმედება. ეს არის ვალდებულება. ეს არის გადარჩენისა და იმ მინიმალური ადამიანური ღირსების შენარჩუნების პირობა, რომელიც ამ სოციუმს აერთიანებს.
ამ ორი პიროვნების ქმედება ,ამ ნივთების „გამოტანა“ არის სწორედ ამ ფუნდამენტური სოციალური კონტრაქტის დარღვევა. ეს არის სოლიდარობის პრინციპის პირდაპირი და შეგნებული ღალატი წვრილმანი, უმნიშვნელო მატერიალური სარგებლისთვის.
ეს არ არის სიძუნწე. ეს არის სულიერი სიღატაკის ის უკიდურესი ფორმა, ქართული ენის მიერ გენიალურად აღწერილი ფენომენი — არაკაცობა. ეს არის იმ „პროჭის“ ფენომენოლოგია, რომელმაც დაკარგა აბსოლუტურად ყველანაირი კავშირი კოლექტიურ ეთიკასთან, პასუხისმგებლობასთან და ღირსებასთან. ეს არის სრული მორალური კოლაფსი.
ისტორიულად, კაცობრიობა ცდილობდა ამ ტიპის მორალური ენტროპიის შეჩერებას „ღირსების კოდექსების“ შექმნით. ყველა დახურული, მკაცრი სოციუმი — სამურაების ბუსიდო, სამხედრო საძმოები, არისტოკრატიული დუელის კოდექსები და, პარადოქსულად, თვით კლასიკური „ქურდული სამყაროს“ რომანტიზებული იდეალებიც კი — იდგა ერთ პრინციპზე: არსებობს რაღაც, რაც პიროვნულ, მატერიალურ და ბიოლოგიურ სარგებელზე მაღლა დგას. ეს არის ჯგუფის, იდეის, კანონის ან პრინციპის ერთგულება.
აღწერილი სცენა ყველა ამ კოდექსის ანტიპოდია. ის ამ კოდექსების სრული უარყოფა და დესაკრალიზაციაა. დანტე ალიგიერი თავის „ჯოჯოხეთში“ ყველაზე საშინელი ცოდვების კატეგორიაში არა სიხარბეს ან მატერიალიზმს, არამედ ღალატს ათავსებს. მოღალატეები ჯოჯოხეთის მეცხრე, ყინულოვან წრეში არიან, რადგან ღალატი არ არის ცხელი, ვნებიანი ცოდვა; ის ცივი, გათვლილი, ინტელექტუალური აქტია, რომელიც ანგრევს ნდობას — სოციალური ყოფიერების ფუნდამენტს. ეს ორი პიროვნება, ამ ლოგიკით, არ არიან უბრალოდ მომხვეჭელები; ისინი არიან მოღალატეები საკუთარი მიკრო-სამყაროსი.
თომას ჰობსი გვაფრთხილებდა, რომ ბუნებრივ მდგომარეობაში „ადამიანი ადამიანისთვის მგელია“. მაგრამ ჩვენი სცენა ამაზე უარესია. მგელი მტაცებელია, ის ინსტინქტით მოქმედებს გადარჩენისთვის. აქ კი ჩვენ ვხედავთ არა მგელს, არამედ ვირთხას — არსებას, რომელიც მზადაა, უღალატოს საკუთარ სახეობას ტრივიალური ნივთის ფლობისთვის. ეს არ არის ბრძოლა გადარჩენისთვის; ეს არის მორალური ნიჰილიზმის ტრიუმფი.
გასაგებია რიტორიკული კითხვა: „სად გაიზარდნენ ისინი? ვინ გაზარდათ?“ და პასუხიც ერთმნიშვნელოვანია: ისინი გაზარდა ღირებულებითმა ვაკუუმმა. ისინი იმ ეგზისტენციალური სიცარიელის შვილები არიან, რომელიც დარჩა მას შემდეგ, რაც იდეოლოგიურმა საბოტაჟმა მოშალა და გაანადგურა ეროვნული, რელიგიური და თუნდაც სოციალური ეთიკის ფუნდამენტები.
ეს არის ეპოქის შედეგი, სადაც „მე“-მ და „მომე“-მ სრულად ჩაანაცვლა „ჩვენ“ და „უნდა“. ეს არის იმ ატომიზებული საზოგადოების ყველაზე მახინჯი სიმპტომი, სადაც ინდივიდი აღარ გრძნობს თავს არც ერის, არც კლასის, არც თემის და არც ოჯახის ნაწილად. ის არის იზოლირებული, ეგოცენტრული ატომი, რომლის ერთადერთი ღირებულება და მამოძრავებელი ძალა საკუთარი ბიოლოგიური და მატერიალური კომფორტია.
ისინი არ არიან ამ მორალური კრიზისის მიზეზი. ისინი მისი ყველაზე ამაზრზენი და ამავდროულად, ყველაზე ზუსტი პროდუქტი არიან. დიდი ხნით ადრე, ვიდრე ბარბაროსები რომის კედლებს ფიზიკურად დაანგრევდნენ, იმ კედლების შიგნით მორალური საძირკველი უკვე მტვრად იყო ქცეული. ჩვენც სწორედ ამ შიდა გახრწნის პროცესს ვხედავთ.
წმინდა მამები გვასწავლიდნენ, გვეშინოდეს არა მატერიალური სიღარიბის, არამედ სულიერი სიღატაკისა. ის, რაც ამ ორმა ადამიანმა სასჯელაღსრულების დაწესებულებიდან გამოიტანა, არ იყო ტელევიზორი და მაცივარი. ეს იყო საკუთარი სულიერი სიღატაკის, საკუთარი „არაკაცობის“ მატერიალიზებული მანიფესტაცია — ჩვენი დროის ყველაზე მართალი და შემზარავი სიმბოლო".
