ივლისი, უკრაინაში შესაძლოა ხმაურიანი გადადგომისა და საკადრო ცვლილებების თვედ იქცეს. მედიაში იწერება, რომ პრემიერ-მინისტრ დენის შმიგალის შემცვლელი მზადდება.

ყველაზე დიდხანს მომსახურე პრემიერ-მინისტრი

უკრაინის პრემიერ-მინისტრი დენის შმიგალი ამ თანამდებობას 2020 წლის მარტიდან იკავებს. „მახსოვს, როდესაც ის დაინიშნა, ყველა წინასწარმეტყველებდა, რომ ის ერთ წელსაც კი ვერ გაძლებდა... და აი, ბედის ირონია“, - დაწერა რადას დეპუტატმა იაროსლავ ჟელეზნიაკმა თავის Telegram არხზე.

2025 წლის იანვარში შმიგალმა მთავრობის მეთაურის თანამდებობაზე ყველაზე ხანგრძლივი ვადით ყოფნის რეკორდი დაამყარა. ამ მაჩვენებლით მან ნიკოლა აზაროვს გაუსწრო, რომელიც კაბინეტს 2010 წლის 11 მარტიდან 2014 წლის 28 იანვრამდე ხელმძღვანელობდა.

ახლა მედიაში სულ უფრო ხშირად იწერება, რომ შმიგალი თანამდებობიდან გაათავისუფლეს. შესაძლო კანდიდატებს უკვე ასახელებენ - მისი ადგილი, უკრაინის პირველმა ვიცე-პრემიერმა - ეკონომიკის მინისტრმა იულია სვირიდენკომ შეიძლება დაიკავოს. სავარაუდოდ, მას აქტიურად აწინაურებს პრეზიდენტის ადმინისტრაციის ხელმძღვანელი ანდრეი იერმაკი.

გამოცემა „სტრანას“ ცნობით, აქამდე შმიგალის გადადგომას ხელს უშლიდა მისი მეგობრული კავშირები ფრაქცია „ხალხის მსახურის“ ხელმძღვანელ დავით არახამიასთან, ასევე ბიზნესმენების, მათ შორის რინატ ახმეტოვის მხარდაჭერა. ახალი კაბინეტი შესაძლოა წარმოდგენილი იყოს, როგორც „ეროვნული მობილიზაციის მთავრობა“, მაგრამ ძალაუფლების რეალური გადანაწილება, არსებითად, არ შეიცვლება - პრეზიდენტის ადმინისტრაცია შეინარჩუნებს კონტროლს.

თავად უკრაინის პრეზიდენტი ვოლოდიმირ ზელენსკი არ ადასტურებს მთავრობის მეთაურის გადადგომის შესახებ გავრცელებულ ჭორებს. ის ხაზგასმით აღნიშნავს: „თუ პრემიერ-მინისტრის შეცვლას გადავწყვეტდი, პირველ რიგში, მას ვეტყოდი ამის შესახებ. პრემიერ-მინისტრთან გადადგომაზე საუბარი არ მქონია. ბოლოს და ბოლოს, ჩვენ მრავალი წელია ვმუშაობთ. მე მას ნამდვილად პატივს ვცემ“.

თუმცა, ქვეყნის ისტორიაში მოულოდნელი გადაადგილებებია. მაგალითად, ზელენსკიმ განაცხადა, რომ შმიგალის წინამორბედს, ალექსეი გონჩარუკს, არ გაათავისუფლებდა. მან  2020 წლის იანვარში პრეზიდენტის კრიტიკის აუდიოჩანაწერების გავრცელების შემდეგ პოპულარობა დაკარგა. თუმცა, იმავე წლის მარტში პოლიტიკოსი თანამდებობიდან გაათავისუფლეს. მანამდე კი, პრეზიდენტის ადმინისტრაციის ხელმძღვანელი, ანდრეი ბოგდანი, ასევე მოულოდნელად ანდრეი იერმაკით შეცვალეს.

ცეცხლის გარეშე კვამლი არ არის

„დენის შმიგალმა ქცევის საკმაოდ დახურული მოდელი აირჩია: ის იშვიათად ჩნდება საჯაროდ და აქტიურად არ ურთიერთობს“, - განუცხადა პოლიტოლოგმა და პოლიტიკურ მეცნიერებათა კანდიდატმა ალექსეი იაკუბინმა TRT-ს.

ერთი მხრივ, ეს პრემიერ-მინისტრს პირადი კრიტიკისგან იცავს, მაგრამ მეორე მხრივ, მას საზოგადოების თვალში უხილავს ხდის. სწორედ ამიტომ დაიწყო პრეზიდენტის ადმინისტრაციამ შეშფოთება - შმიგალი ელვისებური ჯოხის როლს არ ასრულებს.

„მთელი კრიტიკა, მთელი უკმაყოფილება პრეზიდენტზე მოდის. ეს გავლენას ახდენს როგორც რეიტინგზე, ასევე მთავრობის ზოგად აღქმაზე. დღეს კაბინეტის გადატვირთვის თემა აქტუალური გახდა: ჩვენ გვჭირდება ადამიანი, რომელიც უფრო თვალსაჩინო იქნება, დარტყმის ნაწილს საკუთარ თავზე აიღებს და პოლიტიკურად აქტიური იქნება“, - განმარტავს ექსპერტი.

ის დიდად აფასებს შანსებს, რომ სვირიდენკო შმიგალის შემცვლელად დაინიშნება. ვაშინგტონთან უკვე დამყარებული ურთიერთობები მის სასარგებლოდ მეტყველებს. მაგალითად, პოტენციური შემცვლელის მონაწილეობით ხელი მოეწერა ისტორიულ შეთანხმებას, რომლის მიხედვითაც აშშ უკრაინის ბუნებრივი რესურსების ნაწილზე წვდომას იღებს.

„როგორც ცნობილია, ის აქტიურად ამყარებდა კომუნიკაციებს ამერიკელებთან, მათ შორის რესურსების შესახებ შეთანხმებასთან დაკავშირებით. შეიძლება ითქვას, რომ მან ფაქტობრივად, შეცვალა პრემიერ-მინისტრი ამ სფეროში. ამან ასევე შეიძლება როლი ითამაშოს პრემიერ-მინისტრის პოსტზე მისი კანდიდატურის განხილვაში: მან უკვე დაამყარა სამუშაო კონტაქტები ვაშინგტონთან“, - განმარტავს სააგენტოს წყარო.

აქამდე შმიგალის გათავისუფლებას ხელს უშლიდა საომარი მდგომარეობის დროს ასეთი პროცედურების აკრძალვის სამართლებრივი საკითხები. როდესაც მთავრობის მეთაური იცვლება, მთელი კაბინეტი თანამდებობიდან გადადგება, რამაც შეიძლება დროებით პარალიზება მოახდინოს ხელისუფლების მუშაობაში.

თუმცა, იაკუბინის თქმით, ამ შეჯახების გვერდის ავლა შესაძლებელია. ამრიგად, თუ პრემიერ-მინისტრი ან მინისტრები შეიცვლებიან, მთავრობა მოქმედი მინისტრების მეშვეობით აგრძელებს მუშაობას. ანუ ეს არ არის მისი ფუნქციონირების შეჩერება, არამედ უბრალოდ პერსონალის შეცვლა.

„ასე რომ, ფორმალურად, ასეთი გადაადგილებები შესაძლებელია“, - ხაზს უსვამს ის. „განსაკუთრებით თუ გავითვალისწინებთ, რომ გეოპოლიტიკური სიტუაცია ვაშინგტონთან კომუნიკაციის გადატვირთვას მთელი ვერტიკალით მოითხოვს. და ეს ეხება არა მხოლოდ პრემიერ-მინისტრს, არამედ, მაგალითად, უკრაინის ელჩს აშშ-ში, ოქსანა მარკაროვას. მთავრობას ახალი სისხლი სჭირდება შეერთებულ შტატებთან დიალოგში. უახლოეს კვირებში მთავრობის პერსონალური გადატვირთვის ალბათობა მართლაც მაღალია“.

წყარო: https://trt.global/russian/article/1edec88822c2