4-დღი­ა­ნი საპ­რო­ტეს­ტო აქ­ცი­ე­ბის შემ­დეგ, ხე­ლი­სუფ­ლე­ბამ მა­ნი­ფეს­ტან­ტთა მო­თხოვ­ნე­ბი­დან ერთ-ერთი უმ­თავ­რე­სი და­აკ­მა­ყო­ფი­ლა - 2020 წელს არ­ჩევ­ნე­ბი პრო­პორ­ცი­უ­ლი სის­ტე­მით ჩა­ტარ­დე­ბა. ფარ­თო­მას­შტა­ბი­ან პო­ლი­ტი­კურ რე­ფორ­მა­ში პარ­ტი­ე­ბის­თვის ნუ­ლო­ვა­ნი ბა­რი­ე­რია გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბუ­ლი.

კონ­სტი­ტუ­ცი­ის მი­ხედ­ვით აქამ­დე არ­ჩევ­ნე­ბი მა­ჟო­რი­ტა­რუ­ლი და პრო­პორ­ცი­უ­ლი სის­ტე­მით ტარ­დე­ბო­და. ყვე­ლა რე­გი­ონს პარ­ლა­მენ­ტში ერთი წარ­მო­მად­გე­ნე­ლი ჰყავ­და. შე­სა­ბა­მი­სად, პარ­ლა­მენ­ტის 150 დე­პუ­ტა­ტის მან­და­ტი იყო­ფო­და 73 მა­ჟო­რი­ტა­რით და 77 პრო­პორ­ცი­უ­ლი სიით შე­სუ­ლი დე­პუ­ტა­ტით.

ოპო­ზი­ცია ხში­რად სა­უბ­რობ­და მა­ჟო­რი­ტა­რუ­ლი სის­ტე­მის უარ­ყო­ფით მხა­რე­ებ­ზე და ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის მხრი­დან არ­ჩევ­ნე­ბის გა­ყალ­ბე­ბის ერთ-ერთ მე­თო­და­დაც ასა­ხე­ლებ­და. ამი­ტომ, სა­პარ­ლა­მენ­ტო და არა­სა­პარ­ლა­მენ­ტო ოპო­ზი­ცია ამ მო­თხოვ­ნით უკვე რამ­დე­ნი­მე თვეა გა­ერ­თი­ა­ნე­ბუ­ლია და ხე­ლი­სუფ­ლე­ბას 2024 წლის ნაც­ვლად 2020 წელს სთხოვ­და პრო­პორ­ცი­ულ სის­ტე­მა­ზე გა­დას­ვლას. ამას­თან, და­კავ­ში­რე­ბით ხელ­მო­წე­რე­ბის შეგ­რო­ვე­ბაც კი და­ი­წყეს. მაგ­რამ მას შემ­დეგ, რაც ამ მო­თხოვ­ნებს ახალ­გაზ­რდე­ბიც შე­უ­ერ­თდნენ და პარ­ლა­მენ­ტის წინ გა­მარ­თუ­ლი აქ­ცი­ე­ბის ერთ-ერთ მო­თხოვ­ნა­დაც იქცა, "ოც­ნე­ბას" კომ­პრო­მის­ზე წას­ვლა მო­უხ­და.

მმარ­თვე­ლი ძა­ლის ამ გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბას ერთი შე­ხედ­ვით ოპ­ტი­მის­ტუ­რად უყუ­რე­ბენ პო­ლი­ტი­კო­სე­ბი და ექ­სპერ­ტე­ბი, თუმ­ცა არც იმას გა­მო­რი­ცხა­ვენ, რომ გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა კო­ა­ლი­ცი­უ­რი მთავ­რო­ბის და ქა­ო­სის შექ­მნის წი­ნა­პი­რო­ბაც გახ­დეს.

"ის, რომ ბი­ძი­ნა ივა­ნიშ­ვილ­მა ეს გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა მი­ი­ღო, არის ძა­ლი­ან კარ­გი. ეს არის პო­ზი­ტი­უ­რი შე­დე­გის წი­ნა­პი­რო­ბა. სწო­რედ ამას ითხოვ­და სა­ზო­გა­დო­ე­ბა. ასე­თი უკან და­ხე­ვა და კომ­პრო­მი­სის მიღ­წე­ვა და­დე­ბი­თაც უნდა შე­ფას­დეს. თუმ­ცა, ეს ნუ­ლო­ვა­ნი ბა­რი­ე­რი ცოტა სა­ფიქ­რა­ლია და სა­და­ვო თე­მაა რას მი­ვი­ღებთ.

"ოც­ნე­ბა“ ეც­დე­ბა, დო­მი­ნან­ტის როლი მო­ირ­გოს. ვფიქ­რობ, რე­სურ­სე­ბი მა­ინც მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი იქ­ნე­ბა და ამ­გვა­რი გა­და­ნა­წი­ლე­ბის პი­რო­ბებ­ში მოხ­დე­ბა თუ არა კო­ა­ლი­ცი­უ­რი მთავ­რო­ბის ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბა, ვერ გე­ტყვით. კო­ა­ლი­ცი­უ­რი მთავ­რო­ბა გუ­ლის­ხმობს თა­ნამ­შრომ­ლო­ბას, დღეს კი ოპო­ზი­ცი­უ­რი სპექტრი იმ­დე­ნად მტრუ­ლად არის გან­წყო­ბი­ლი, რომ მათ შო­რის თა­ნამ­შრომ­ლო­ბა ვერ წარ­მო­მიდ­გე­ნია. ამი­ტომ მთა­ვა­რი რის­კი არის ქა­ო­სი და გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბის მი­უ­ღებ­ლო­ბა, რაც შე­იძ­ლე­ბა მი­ვი­ღოთ სა­ბო­ლო­ოდ" - გა­ნუ­ცხა­და AMBEBI.GE-ს ანა­ლი­ტი­კოს­მა არ­ჩილ გამ­ზარ­დი­ამ.

მის­გან გასნ­ხა­ვე­ბით „ოც­ნე­ბის“ ამ გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბას უპი­რო­ბოდ მი­ე­სალ­მე­ბა ვახ­ტანგ ძა­ბი­რა­ძე, რო­მე­ლიც დარ­წმუ­ნე­ბუ­ლია, რომ ეს არის კო­ა­ლი­ცი­უ­რი მთავ­რო­ბის შექ­მნის წი­ნა­პი­რო­ბა, რაც ქვე­ყა­ნა­ში დე­მოკ­რა­ტი­ას გა­ა­უმ­ჯო­ბე­სებს.

მისი თქმით, პარ­ტია, რო­მე­ლიც 0,67 %-ს ვერ გა­და­ლა­ხავს, მისი ად­გი­ლი პო­ლი­ტი­კურ სპექტრში არ არის.

"ძა­ლი­ან მი­ვეჩ­ვი­ეთ ერ­თპარ­ტი­ულ პარ­ლა­მენტს, ამი­ტომ მრა­ვალ­პარ­ტი­უ­ლო­ბა გვა­ში­ნებს. თუმ­ცა, 1992-95 წლებ­ში იყო ძა­ლი­ან ჭრე­ლი პარ­ლა­მენ­ტი. მა­შინ ყვე­ლა მოქ­მე­დი პარ­ტია იყო წარ­მოდ­გე­ნი­ლი. მი­უ­ხე­და­ვად ამი­სა, ამ პარ­ლა­მენ­ტმა გა­უძ­ლო ყვე­ლა­ზე დიდ კრი­ზი­სებს, რაც კი ამ ქვე­ყა­ნა­ში ყო­ფი­ლა - სა­მო­ქა­ლა­ქო ომი­დან და­წყე­ბუ­ლი, კუ­პო­ნე­ბით დამ­თავ­რე­ბუ­ლი.

უფრო დიდი კრი­ზი­სი და­ი­წყო შემ­დეგ, რაც მრა­ვალ­პარ­ტი­უ­ლო­ბა ერ­თპარ­ტი­უ­ლი „მო­ქა­ლა­ქე­თა კავ­ში­რის“ პარ­ლა­მენ­ტით ჩა­ნაც­ვლდა. ამი­ტომ არ ვთვლი, რომ ჭრე­ლი პარ­ლა­მენ­ტი სა­ქარ­თვე­ლო­ში დამ­ღუპ­ვე­ლია. მე­ო­რე, ნუ­ლო­ვა­ნი ბა­რი­ე­რი არ ნიშ­ნავს იმას, რომ 150 პარ­ტია გვე­ყო­ლე­ბა პარ­ლა­მენ­ტში წარ­მოდ­გე­ნი­ლი. ეს ნიშ­ნავს იმას, რომ მხო­ლოდ ის პარ­ტი­ე­ბი შევ­ლენ პარ­ლა­მენ­ტში, რო­მელ­თა მი­ღე­ბუ­ლი პრო­ცენ­ტე­ბის ჯამი იქ­ნე­ბა 100%.

ვერ ვი­ტყვი ასე და­ჟი­ნე­ბით, პრო­რუ­სუ­ლი პარ­ტია რამ­დე­ნი შევა და სა­ერ­თოდ ვინ მო­ა­ხერ­ხებს დე­პუ­ტა­ტის მან­და­ტის მო­პო­ვე­ბას. პრო­ცენ­ტი და­ბა­ლი ჩანს, მაგ­რამ არ იფიქ­როთ, რომ ასე ად­ვი­ლი იქ­ნე­ბა. არ­ჩევ­ნე­ბი რომ იწყე­ბა, ამომ­რჩე­ველ­თა უმ­რავ­ლე­სო­ბა მა­ინც მსხვი­ლი პარ­ტი­ე­ბის­კენ იწევს. ასე რომ, პრო­რუ­სუ­ლი ჯგუ­ფე­ბი ჯა­მუ­რად ვე­რა­ფერს იზა­მენ, არ აქვთ ასე­თი მხარ­და­ჭე­რა, რომ პარ­ლა­მენ­ტში კლი­მა­ტი შეც­ვა­ლონ.

დღეს­დღე­ო­ბით სამი პრო­და­სავ­ლუ­რი ძა­ლაა გა­მოკ­ვე­თი­ლი - ეს არის „ოც­ნე­ბა“, „ნა­ცი­ო­ნა­ლუ­რი მოძ­რა­ო­ბა“ და „ევ­რო­პუ­ლი სა­ქარ­თვე­ლო“. მათი ჯა­მუ­რი რა­ო­დე­ნო­ბა, თუ საპ­რე­ზი­დენ­ტო არ­ჩევ­ნე­ბის პირ­ველ ტურს ავი­ღებთ, იყო 85% და­ნარ­ჩე­ნი 15% - ვთქვათ, თუ შე­ვი­და პრო­რუ­სუ­ლი ძალა, არც ამით შე­იც­ვლე­ბა რამე. მა­ინც ვე­რა­ფერს იზა­მენ. თუ პარ­ტია 0,67 პრო­ცენტს ვერ აგ­რო­ვებს, ანუ ორი მი­ლი­ო­ნი ამორ­ჩევ­ლი­დან 13 ათა­სამ­დე ხმას ვერ იღებს, რა პარ­ტი­აა მა­შინ?!" - აღ­ნიშ­ნა ძა­ბი­რა­ძემ.

პო­ლი­ტო­ლოგ ხა­თუ­ნა ლა­გა­ზი­ძის თქმით, ნუ­ლო­ვა­ნი ბა­რი­ე­რი და­ას­რუ­ლებს "ნა­ცი­ო­ნა­ლუ­რი მოძ­რა­ო­ბის“ და „ოც­ნე­ბის“ ბა­ტო­ნო­ბას პო­ლი­ტი­კურ სივ­რცე­ში.

„ეს არის ძა­ლი­ან კარ­გი გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა, თუმ­ცა ეს არის ბი­ძი­ნა ივა­ნიშ­ვი­ლის და­პი­რე­ბის ძა­ლი­ან დაგ­ვი­ა­ნე­ბუ­ლი შეს­რუ­ლე­ბა. “ოც­ნე­ბა“ ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა­ში ამ და­პი­რე­ბით მო­ვი­და. ეს არის ნი­ა­და­გი, რო­მე­ლიც სა­შუ­ა­ლე­ბას აძ­ლევს ყვე­ლა პო­ლი­ტი­კურ პარ­ტი­ას, გა­მო­ი­ჩი­ნოს თავი, დამ­კვიდ­რდეს და მოხ­ვდეს პარ­ლა­მენ­ტში. აღა­რა­ვის ექ­ნე­ბა სათ­ქმე­ლი, რომ არ მაქვს პი­რო­ბე­ბი შე­ვი­დე პარ­ლა­მენ­ტშიო.

ამ არ­ჩევ­ნე­ბით ყვე­ლას რე­ა­ლუ­რი პო­ლი­ტი­კუ­რი წონა და­ე­დე­ბა. ეს ასე­ვე არის სა­შუ­ა­ლე­ბა, რომ ახა­ლი თა­ო­ბა მო­ვი­დეს პო­ლი­ტი­კა­ში და არა რო­მე­ლი­მე პო­ლი­ტი­კურ პარ­ტი­ას­თან თავ­შე­ფა­რე­ბუ­ლის სა­ხით, არა­მედ ძა­ლი­ან სე­რი­ო­ზუ­ლი გა­ნა­ცხა­დი გა­ა­კე­თონ პო­ლი­ტი­კა­ში მოს­ვლით. მრა­ვალ­პარ­ტი­უ­ლო­ბა ყო­ველ­თვის ჯო­ბია, გვე­ყო­ლე­ბა კო­ა­ლი­ცი­უ­რი მთავ­რო­ბა და ეს არის იდე­ა­ლუ­რი ვერ­სია, ამას გუ­ლის­ხმობს სწო­რედ სა­პარ­ლა­მენ­ტო რეს­პუბ­ლი­კა“ - უთხრა ლა­გა­ზი­ძემ AMBEBI.GE-ს.

"ქარ­თუ­ლი ოც­ნე­ბის" პო­ლიტ­საბ­ჭოს გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბას მი­ე­სალ­მე­ბი­ან არა­სამ­თავ­რო­ბო სექ­ტო­რის წარ­მო­მად­გენ­ლე­ბიც. საია-ს იუ­რის­ტის ვა­ხუშ­ტი მე­ნაბ­დის თქმით, ამ სა­არ­ჩევ­ნო სის­ტე­მით ამომ­რჩევ­ლის ნე­ბის ზუს­ტი ასახ­ვა მოხ­დე­ბა.

"მშვე­ნი­ე­რი სა­არ­ჩევ­ნო სის­ტე­მაა, უაღ­რე­სად დე­მოკ­რა­ტი­უ­ლი. ეს იძ­ლე­ვა შე­საძ­ლებ­ლო­ბას, რომ პარ­ტი­ებს იმ­დე­ნი დე­პუ­ტა­ტი ჰყავ­დეთ, რამ­დე­ნი მხარ­და­ჭე­რაც აქვს. სა­ზო­გა­დო­ე­ბის გან­წყო­ბე­ბის ზუს­ტი ასახ­ვა მოხ­დე­ბა ამ სა­არ­ჩევ­ნო სის­ტე­მით. ხოლო, ეს სის­ტე­მა პო­ლი­ტი­კურ ცხოვ­რე­ბა­ში რო­გორ გა­და­ი­თარ­გმნე­ბა, ეს და­მო­კი­დე­ბუ­ლი იქ­ნე­ბა იმ დრო­ის­თვის არ­სე­ბულ ვი­თა­რე­ბა­ზე. მე რო­გორც სა­კონ­სტი­ტუ­ციო კო­მი­სი­ის წევ­რი, ზუს­ტად ამ სის­ტე­მა­ზე გა­დას­ვლას ვი­თხოვ­დი", - გვი­თხრა მე­ნაბ­დემ.

„მთა­ვა­რი შედ­გა. პრო­პორ­ცი­უ­ლი არ­ჩევ­ნე­ბის და­ნიშ­ვნა - ეს უკვე შე­დე­გია, თუმ­ცა 0%-იანი ბა­რი­ე­რი არის ქა­ო­სის წი­ნა­პი­რო­ბა. 3 ან 5%-იანი ბა­რი­ე­რი უფრო სა­ხელ­მწი­ფო­ებ­რი­ვი გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა იქ­ნე­ბო­და,“ - ასე აფა­სებს გან­ვი­თა­რე­ბულ მოვ­ლე­ნებს პო­ლი­ტო­ლო­გი გია ხუ­ხაშ­ვი­ლი.

ხუ­ხაშ­ვი­ლის შე­ფა­სე­ბით, შე­საძ­ლე­ბე­ლია, რომ კონ­სულ­ტა­ცი­ე­ბის შე­დე­გად გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა 0%-იანი ბა­რი­ე­რის შე­სა­ხებ შე­იც­ვა­ლოს. მისი თქმით, არ­სე­ბულ პი­რო­ბებ­ში ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის ამა­ზე და­თან­ხმე­ბა უკვე შე­საძ­ლე­ბე­ლია.

„მთა­ვა­რი მა­ინც შედ­გა - პრო­პორ­ცი­უ­ლი არ­ჩევ­ნე­ბის და­ნიშ­ვნა და მა­ჟო­რი­ტა­რუ­ლი მან­კი­ე­რე­ბის დას­რუ­ლე­ბა, ეს უკვე შე­დე­გია. რაც შე­ე­ხე­ბა 0%-იან ბა­რი­ერს, ვფიქ­რობ, ეს კი­დევ იქ­ნე­ბა დის­კუ­სი­ის სა­გა­ნი, ანუ აქ უკვე შე­იძ­ლე­ბა კონ­სენ­სუ­სის ძი­ე­ბა. რა თქმა უნდა, 0%-იანი ბა­რი­ე­რი არის ქა­ო­სის წი­ნა­პი­რო­ბა, ამი­ტომ 3 ან 5%-იანი ბა­რი­ე­რი ვფიქ­რობ, უფრო სა­ხელ­მწი­ფო­ებ­რი­ვი გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა იქ­ნე­ბო­და. ხე­ლი­სუფ­ლე­ბას უკვე „მო­კაკ­ვუ­ლი აქვს თითი“ და ამ პი­რო­ბებ­ში ამა­ზე და­თან­ხმე­ბა უკვე შე­საძ­ლე­ბე­ლია. ეს აღარ არის პრინ­ცი­პუ­ლი სა­კი­თხი, რა­ზეც ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა სი­ჯი­უ­ტეს და ფე­ხე­ბის ბა­კუნს და­ი­წყებს.

0%-იანი ბა­რი­ე­რი „ნა­ცი­ო­ნა­ლურ მოძ­რა­ო­ბას“ არ აწყობს, რად­გან მათ ინ­ტე­რეს­შია, რომ ეს ორ­პო­ლუ­სი­ა­ნო­ბა შე­ი­ნარ­ჩუ­ნონ. ამი­ტომ ახლა ისი­ნი ამის დრა­მა­ტი­ზე­ბას და­ი­წყე­ბენ. მე არ ვფიქ­რობ, რომ ეს ძა­ლი­ან დრა­მა­ტუ­ლია. ის, რომ 0%-იან ბა­რი­ერს ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა სა­არ­ჩევ­ნოდ სა­კუ­თარ ინ­ტე­რე­სებ­ში გა­მო­ი­ყე­ნებს, არა მგო­ნია ასე იყოს,“ - გა­ნა­ცხა­და გია ხუ­ხაშ­ვილ­მა.

რაც შე­ე­ხე­ბა ბოლო პე­რი­ოდ­ში გან­ვი­თა­რე­ბულ მოვ­ლე­ნებს, ხუ­ხაშ­ვი­ლის შე­ფა­სე­ბით, ხე­ლი­სუფ­ლე­ბამ აჩ­ვე­ნა აბ­სო­ლუ­ტუ­რი უგუ­ნუ­რე­ბა. მისი თქმით, პო­ლი­ტი­კუ­რი ფასი, რო­მე­ლიც ხე­ლი­სუფ­ლე­ბას უნდა გა­და­ე­ხა­და, ყო­ველ ჯერ­ზე და­აგ­ვი­ა­ნეს.

„ხე­ლი­სუფ­ლე­ბამ, პო­ლი­ტი­კუ­რი ტაქ­ტი­კის თვალ­საზ­რი­სით, აჩ­ვე­ნა აბ­სო­ლუ­ტუ­რი უგუ­ნუ­რე­ბა. მან არ გა­და­ი­ხა­და ის პო­ლი­ტი­კუ­რი ფასი, რო­დე­საც უნდა გა­და­ე­ხა­და და მუდ­მი­ვად 24 სა­ა­თი აგ­ვი­ა­ნებ­და. ხე­ლი­სუფ­ლე­ბამ კო­ბა­ხი­ძე არ გა­და­ა­ყე­ნა მა­შინ, როცა უნდა გა­და­ე­ყე­ნე­ბი­ნა და ამან ტრა­გე­დი­ამ­დე მიგ­ვიყ­ვა­ნა. ეს ისევ ხე­ლი­სუფ­ლე­ბას და­უბ­რუნ­და ბუ­მე­რან­გი­ვით და ფასი გა­ი­ზარ­და. ივა­ნიშ­ვი­ლი რო­გორც იქნა მიხ­ვდა იმას, რომ კი­დევ 1 დღეს თუ და­აგ­ვი­ა­ნებ­და, ფასი კი­დევ უფრო გა­იზ­რდე­ბო­და და მთე­ლი ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის გა­დად­გო­მის მო­თხოვ­ნა დად­გე­ბო­და. ამ­დე­ნად, მეტ-ნაკ­ლე­ბად ადეკ­ვა­ტუ­რად მო­იქ­ცა. არ მინ­და, რომ და­ვუ­კარ­გო. სჯობს გვი­ან ვიდ­რე არას­დროს, თუმ­ცა ის, რომ ბი­ძი­ნა ივა­ნიშ­ვი­ლის პო­ლი­ტი­კუ­რი კლა­სი არის „პლინ­ტუსს ქვე­მოთ“, ეს ფაქ­ტია“, - გა­ნა­ცხა­და ხუ­ხაშ­ვილ­მა.