ქართველი პოლიტიკოსები ქვეყანაში ე.წ. მესამე ძალის შექმნის საჭიროებას ხედავენ, თუმცა, საკუთარი პარტიების გაუქმებას და ერთი პარტიის ქოლგის ქვეშ გაერთიანებას რთულად უყურებენ.

8 ოქტომბრის საპარლამენტო არჩევნების შედეგებიდან გამომდინარე, „რეალური, ნამდვილი, სერიოზული, ევროპული, კლასიკური ტიპის“ პარტიის ჩამოყალიბების წინადადებით „ეროვნული ფორუმის“ ლიდერი კახა შარტავა გამოვიდა, რომლის ინიციატივასაც პოლიტიკოსთა ნაწილი „კეთილშობლურ“ და „პოეტურ“ იდეად მიიჩნევს, ექსპერტთა ნაწილი კი, ნაჩქარევ, თუმცა საჭირო წინადადებად.

შარტავა ფიქრობს, რომ არსებულ ვითარებაში აუცილებელი სხვადასხვა პარტიაში გაფანტული რესურსის მოგროვებაა.

„მზად ვართ, ამ პროცესის პარტიული მსხვერპლი ვიყოთ და სხვებთან ერთად, ამ მნიშვნელოვანი პროცესის დაწყებას შევეწიროთ, თუ ამის მსურველები სხვებიც იქნებიან. საკითხზე ერთ-ორ პოლიტიკურ ძალასთან კონსულტაციები მქონდა“, - აღნიშნა შარტავამ.

თუ რა გაგრძელება შეიძლება ჰქონდეს შარტავას იდეას და თუ რამდენად არის შესაძლებელი ერთი პარტიის შექმნა, ამ საკითხით for.ge დაინტერესდა.

ჩვენთან საუბარში პოლიტოლოგი ვახტანგ ძაბირაძე აცხადებს, რომ არჩევნებში მიღებული შედეგებიდან გამომდინარე იმის აუცილებლობა დადგა, რომ იმ პოლიტიკურმა სპექტრმა, რომელმაც 5 პროცენტიანი ბარიერი ვერ გადალახა და მათ პროდასავლური ღირებულება აქვთ, რაღაც უნდა მოიმოქმედონ.

ძაბირაძის თქმით, არსებულ სიტუაციაში საჭიროა გამოსავლის ძებნა და ერთ-ერთი ვარიანტი შარტავას შეთავაზებაა, მაგრამ პროცესი ბოლომდე დასრულებული არ არის.

„პროცესის დასრულებას უნდა დაველოდოთ, ისევე როგორც იმას, რომ მეორე ტურები ჩატარდეს და ხელისუფლების ფორმირება მოხდეს. შემდეგ, ამ თემებზე კულუარული მუშაობა უნდა დაიწყოს და მისი გარეთ გამოტანა არ უნდა მოხდეს, რადგან ინიციატივებს, რომელსაც ემოციური ელფერი დაჰკრავს, მისი დევალვაცია ხდება. საკითხს პოზიტიური გამოხმაურება უნდა მოჰყვეს, როგორც პოლიტიკურ სპექტრში, ასევე საზოგადოებაში. რასაც ვუყურებ, ამ იდეას პოზიტიური გამოხმაურება არ მოჰყოლია. აქედან გამომდინარე ვამბობ, რომ საკითხზე მსჯელობა ნაჩქარევია“, - აცხადებს ძაბირაძე.

პოლიტოლოგის მოსაზრებით, მეორე ტურები უნდა ჩატარდეს და დაძაბულობა უნდა ჩაცხრეს, შემდეგ კი, ოპოზიციას ბევრი საფიქრალი აქვს.

„იდეის გაჟღერება ცოტა ნაადრევი იყო და ამის თაობაზე პოლიტიკურმა სპექტრმა დისკუსია უნდა შეწყვიტოს. დეტალური გააზრება უნდა მოხდეს იმისა, თუ რა მოხდა, შემდეგ იმის ძებნა უნდა დავიწყოთ, როგორ შეიძლება, პოლიტიკური პროცესი განვითარდეს. ლაპარაკი ხვალინდელ და ზეგინდელ დღეზე კი არ არის, არამედ სტრატეგიაზე - ქვეყანაში მესამე, რეალური ძალა გაჩნდება თუ არა. ალბათ, სჯობდა, რომ ეს თემა წამოეწია არა შარტავას, არამედ სამოქალაქო სექტორს ან ექსპერტულ წრეებს. როცა პროცესი დასრულდება, დღის წესრიგში საკითხი დადგება - ქვეყანაში მესამე ძალა გვინდა თუ ორპარტიული ქვეყანა დავტოვოთ?“, - აღნიშნავს პოლიტოლოგი.

ძაბირაძე მიიჩნევს, რომ ბევრი ფაქტორია, რომელიც გააზრებას მოითხოვს.

„თუ ეს იმისთვის კეთდება, რომ იდეა შემოაგდონ, არ ვიცი, მაგრამ თუ ეს იმისთვის კეთდება, რომ რაღაც შეიქმნას, მაშინ ბევრი ფაქტორია გასააზრებელი. 2007 წლის მაისში, როგორც ნეიტრალურ ფიგურას, შუამავალს მოლაპარაკებები მქონდა, რომელიც სამ პოლიტიკურ ძალას უკავშირდებოდა, ეს იყო „ეროვნული ფორუმი“, „რესპუბლიკური პარტია“ და „ახლები“. სამწუხაროდ, ერთიანი მიდგომის ჩამოყალიბება მაშინაც ვერ მოხერხდა, რადგან გიდასტურებთ, რომ ქართულ პოლიტიკურ სპექტრში რაღაც-რაღაცეები ხდება ისეთი, რაც არ უნდა ხდებოდეს, მაგრამ ესეც გასაანალიზებელია. იდეა იდეის დონეზე რომ არ დარჩეს, აწმყო, წარსული და მომავალი გააზრებული უნდა იქნას. შემდეგ კი, შეიძლება საუბარი ამბიციებსა და პოზიციებზე. ამბიციების გამო ის პარტიები, რომლებიც ერთმანეთთან მეტ-ნაკლებად დგანან, ყოველთვის ქუჩაში აღმოჩნდებიან, რაღაც პერიოდის შემდეგ, ისევ პარლამენტში არიან, შემდეგ ისევ ქუჩაში. ესეც გასააანალიზებელია, ხომ?“, - განუცხადა for.ge-ს ძაბირაძემ.

პოლიტოლოგისგან განსხვავებით, პარლამენტის ევროინტეგრაციის კომიტეტის თავმჯდომარე ლევან ბერძენიშვილი ფიქრობს, რომ შარტავას იდეას განხორციელება არ უწერია.

როგორც for.ge-ს ბერძენიშვილმა განუცხადა, იმისთვის, რომ ერთი პარტია ჩამოყალიბდეს, საჭიროა, არსებული პარტიები გაუქმდეს.

კანონმდებელის თქმით, ის „რესპუბლიკური პარტიის“ გაუქმების წინააღმედგია და ასე იქნება მომავალშიც.

„როცა „სახალხო ფრონტთან“ და „თავისუფალ დემოკრატებთან“ ერთად ყოფნა იხილებოდა, ორივეჯერ პარტიის გაუქმების წინააღმდეგი ვიყავი. მევალება, რომ პარტიის გაუქმების წინააღმდეგი ვიყო, რადგან სხვათა შორის, ვახტანგ ძაბირაძესთან ერთად პარტიის დამფუძნებელი ვიყავი“, - აღნიშნავს ბერძენიშვილი.

დეპუტატის მოსაზრებით, შარტავას იდეა კეთილშობილი და პოეტურია, რომელსაც განხორციელება არ უწერია, რადგან საქართველოში ასეთი პარტია თუ შეიქმნება, მის გვერდით უამრავი სხვა პარტია იქნება და ის მაინც ერთ-ერთი იქნება.

„ანუ, ის ერთდერთი პარტია და მესამე ძალა არ იქნება. განწირული იდეაა, რადგან ერთი პარტიისთვის საზოგადოება არ არის ჩამოყალიბებული. ბევრ ადამიანს პატივს ვცემ, მაგრამ იდეოლოგიურად განსხვავებულთან როგორ უნდა გავერთიანდეთ? „ფორუმთან“ რაღაც საერთო გვაქვს, მაგრამ ჩვენ ლიბერალები ვართ და ისინი უფრო კონსერვატორები და როგორ უნდა შევთანხმდეთ, არ ვიცი. იდეა ნაყოფიერია, დრო სწორად შერჩეული არ არის. კოალიციები შეიძლება, მაგრამ ერთი პარტია მეეჭვება“, - დასძენს ბერძენიშვილი.

რესპუბლიკელების მსგავსად, პარტიის გაუქმება რთულად წარმოუდგენიათ პოლიტიკურ კრიზისში მყოფ „თავისუფალ დემოკრატებს“. for.ge-სთნ საუბარში დეპუტატი შალვა შავგულიძე ინტერესდება, რესპუბლიკელებმა, „თავისუფალმა დემოკრატებმა“, „ნაციოალურმა მოძრაობამ“ რა ქნან, პარტია გააუქმონ და „ფორუმის“ შეთვაზებულ პარტიაში გაწევრიანდნენ?

მისი მოსაზრებით, ის, რომ პროდასავლური ძალების გარკვეული კოორდინაცია საჭირო გახდება, ეს უდავოა და ამის საჭიროება უკვე არის, მაგრამ ასეთი შეთავაზება ცოტა ხელოვნურ სახეს ატარებს.

„ჩანს, რომ ხელოვნური შემოთვაზებაა, რომელსაც ამ ვითარებაში განხორციელება არ შეუძლია. რა თქმა უნდა, დასავლური პარტიების კოორდინაცია უნდა მოხდეს და პოლიტიკური სპექტრი ორ მხარედ - პრორუსულ და პროდასავლურ ძალებად დაიყოფა. შემდგომ არჩევნებს რაც უფრო მივუახლოვდებით, ეს საჭიროება მით უფრო გაიზრდება. ეს იმას არ ნიშნავს, რომ პოლიტიკურ ძალებს, რომელთაც საკუთარი ისტორია და დღის წესრიგი აქვთ გაერთიანებისკენ მოვუწოდოთ და პარტია გააუქმონ? მჭიდრო კოორდინაცია უნდა იყოს და ეს წინასაარჩევნოდ ბლოკის სახეს მიიღებს თუ კოალიციის, ამას დღის წესრიგი გვიკარნახებს“, - აღნიშნავს შავგულიძე.

„ეროვნულ ფორუმთან“ თანამშრომლობას „გირჩი“-ს ერთ-ერთი ლიდერი ზურაბ ჯაფარიძე გამორიცხავს, თუმცა, ე.წ. მესამე ძალის შექმნას მიესალმება.

როგორც for.ge-ს ჯაფარიძემ განუცხადა, იდეა, რომ ქვეყანაში ძლიერი, პროდასავლური ცენტრი უნდა გაჩნდეს, ეს მისასალმებელია, მაგრამ „გირჩის“ მხრიდან „ფორუმთან“ თანამშრომლობა გამორიცხულია, რადგან მისი პარტია არ თვლის, რომ „ფორუმი“ პრინციპების და ღირებულებების მატარებელი ძალაა.

„წლების წინ მახსოვს, რომ პარტია იდეით გამოდიოდა, საქართველოს ნეიტრალიტეტის გზა აერჩია და ნატოზე უარი ეთქვა. ასეთი ტიპის თანამშრომლობას გამოვრიცხავ, მაგრამ პროდასავლური ცენტრი რომ უნდა არსებობდეს, ამის აუცილებლობა არსებობს და „გირჩი“ ამის ერთ-ერთი მოწინავე იქნება. პარტიებზეა დამოკიდებული ამომრჩევლის კეთილგანწყობის მოპოვებას როგორ შეძლებენ. რეალობა არის, რომ გაერთიანება შესაძლებელია და „გირჩი“ აპირებს, რომ ამით დაკავდეს“, - დასძენს ჯაფარიძე, რომლისგან განსხვავებით, „ფორუმთან“ თანამშრომლობას არ გამორიცხავს გიორგი ვაშაძე.

for.ge-სთან საუბარში ვაშაძე აღნიშნავს, რომ კახა შარტავას იდეამ ინტერესი გამოიწვია, მაგრამ მან თქვა, რომ ერთი პარტია უნდა შეიქმნას, რაც წარმოუდგენლია.

„გახსნილები და ღია ვართ, რათა თანამშრომლობის ფორმატებზე შევთანხმდეთ. მესამე ძალის შექმნის დიდი ძალა არსებობს, რადგან ერთი მხრივ „ოცნებაა“, მაგრამ მეორე მხრივ, „ნაციონალურ მოძრაობაში“ რთული პროცესებია და ახალი ძალა უნდა შეიქმნას. თანამშრომლობა შესაძლებელია და პოლიტიკურ ძალებს შორის გრძელვადიანი პროცესი უნდა ჩამოყალიბდეს“, - აცხადებს ვაშაძე.

რაც შეეხება „ნაციონალურ მოძრაობას“, პარტიაში ფიქრობენ, რომ ქვეყანაში მეორე პოლიტიკური გუნდი ჰყავთ და შესაბამისად, არსად გაერთიანებას არ გეგმავენ. როგორც for.ge-ს მიხეილ მაჭავარიანმა განუცხადა, ყველაზე პროდასავლური, მძლავრი ოპოზიციური ძალა „ნაციონალური მოძრაობაა“, რომელსაც ნახევარ მილიონამდე მხარდამჭერი ჰყავს და ამის თაობაზე დიდი ხნის განმავლობაში საუბრობდა.

„არ მინდა, ძველი ამბები გავიხსენო და არც ის, ასეთი საარჩევნო კანონმდებლობის მიღებას ხელი ვინ შეუწყო. არსებული კანონმდებლობა რომ არ ყოფილიყო, პარლამენტში აბსოლუტურად სხვა კონფიგურაცია იქნებოდა. არ მგონია, რომ საქართველოში არსებული პოლიტიკური სპექტრი ორგანიზაციულად გაერთიანდეს. მრავალფეროვანი გუნდი ვართ, სადაც ხშირად კამათია, მაგრამ რაც მთავარია, ერთიანობაა“, - დასძენს მაჭავარიანი.