„ეს არის უგნურობაც, არაპროფესიონალიზმიც, არათანმიმდევრულობაც და ყველაფერი ერთად აღებული“

„ეს არის უგნურობაც, არაპროფესიონალიზმიც, არათანმიმდევრულობაც და ყველაფერი ერთად აღებული“

„ქართული ოცნების“ პრეზენტაციაზე გამოჩენისთანავე, იგი ხელისუფლებისთვის პროპაგანდის მუზად იქცა. სახელისუფლებო არხებმა, შესაძლოა ითქვას, მას იმაზე მეტი დრო დაუთმეს, ვიდრე ახალი ორგანიზაციის დაფუძნების გაშუქებას, იმის მიუხედავად, რომ მრავალი წელია ჩრდილშია. ერთ დროს, კი მას საკმარისი გავლენა ჰქონდა პოლიტიკურ პროცესებზე, იყო სახელმწიფო მდივანი, ელჩი რუსეთში, პოლიტიკური პარტიის თავმჯდომარე და, ბოლოს და ბოლოს, თვითმხილველი და მონაწილე 2003 წლის პროცესებისა, როცა რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი ალაგებდა ურთიერთობებს რევოლუციონერ ლიდერებსა და „სახლში მიმავალ“ შევარდნაძეს შორის. მის პარტიაში დაფრთიანდნენ „თავისუფლების ინსტიტუტის“ დღევანდელი და ყოფილი ლიდერები. იგი ზედმიწევნით კარგად იცნობს ყველა მათგანს და იცის ყველა ის დეტალი, როგორ მოხვდა ხელისუფლებაში თითოეული მათგანი. მაგრამ, იგი კარგად იცნობს ბიძინა ივანიშვილს და ამიტომაც, ხელისუფლებისთვის იგი უკვე მიუღებელია, მან ბევრი იცის და იგი მტერია.

 

თავად კი რას ფიქრობს ამ ყველაფერზე, ინტერვიუდან შეიტყობთ, რომელიც presage.tv-მ ვაჟა ლორთქიფანიძესთან ჩაწერა.

 

თქვენ, პრაქტიკულად, 11 დეკემბრის გმირი იყავით. სახელისუფლებო არხებმა „ქართული ოცნების“ პრეზენტაცია თქვენს ფონზე გააშუქეს. მაგრამ სანამ ამაზე ვისაუბრებთ, მაინტერესებს, იქ მხოლოდ სტუმრის სტატუსით იყავით თუ თანამშრომლობის რაიმე ფორმები არსებობს თქვენსა და ბიძინა ივანიშვილს შორის?

- ჯერჯერობით, თანამშრომლობის რაიმე კონკრეტულ ფორმებზე არ ყოფილა საუბარი და ეს თემა არც განხილულა. თუმცა, აქამდეც, მასობრივი ინფორმაციის საშუალებებით არა ერთხელ განვაცხადე, რომ მე ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკურ არენაზე გამოჩენას დადებით მოვლენად აღვიქვამ და მივესალმები. ამას რამდენიმე მიზეზი აქვს. პირველი - ის, რომ ამ პიროვნებას ძალიან კარგად, ძალიან დიდი ხანია ვიცნობ, მე ვიცი მისი საქმიანი თვისებები და ვიცი მისი პირადი თვისებებიც, მისი  მორალური ღირებულებები და მორალური მხარე. მისი უპირატესობა სულაც არ არის ფინანსები. ხელისუფლებას ფინანსები მასზე გაცილებით მეტი აქვს და არ მგონია ბიძინა ამას არ აცნობიერებდეს. მისი რესურსი სწორედ მისი თვისებებია - მისი შინაგანი მოტივაცია, მისი განვლილი ცხოვრების გზა.

 

ბიძინა ივანიშვილი ერთ-ერთი იმათაგანია, ვინც აქტიური მონაწილეობა მიიღო რუსეთის ახალი ეკონომიკური ცხოვრების შექმნაში, რაც იმ ველურ დაპირისპირებათა და ველური ბრძოლის პირობებში ძალიან რთული იყო. მან კი ეს შექმნა ისეთ ძალიან რთულ სფეროში, როგორიც არის საფინანსო და საბანკო სფერო. არავის არც ერთხელ არც დაცდენია ბიძინას მისამართით რაიმე მინიშნებაც კი იმის თაობაზე, რომ მისი ბიზნესი არის არაგამჭვირვალე და არაკეთილსინდისიერი.

 

აქვე გეტყვით, რომ ბიძინა არასოდეს იყო რუსეთის ხელისუფლების ნებიერი. როდესაც მე ელჩად ვიყავი მოსკოვში, იმ სამი წლიდან ორი წლის განმავლობაში, ბიძინა აიძულეს რუსეთი დაეტოვებინა და იგი გააძევეს ქვეყნიდან. მხოლოდ ორი წლის შემდეგ შეძლო მან დაბრუნება რუსეთში. მაგრამ, მიუხედავად იმისა, რომ ის იქ არ იყო, მისი ბიზნესი ძალიან კარგად ვითარდებოდა. დღევანდელი ეკონომიკისთვის სწორედ ასეთი ადამიანია საჭირო. საქართველოსთვის დღევანდელ ეკონომიკა უმძიმეს ყოფაშია და რა თქმა უნდა, ასეთი პიროვნების მონაწილეობა სახელმწიფოს მშენებლობაში მე აუცილებლად მიმაჩნია.

 

დღეს ქვეყანაში სისტემური კრიზისი გვაქვს - პოლიტიკური, მორალური, ფსიქოლოგიური და ა.შ. სამწუხაროდ ხელისუფლებას მიაჩნია და თავს გვახვევს, რომ ოპოზიციაა მისი და ქვეყნის პრობლემა, მაგრამ ოპოზიცია კი არა, ეს მძიმე ყოფა და ეს კრიზისია ქვეყნის პრობლემა. ამდენად, ასეთ სიტუაციაში, ასეთი შესაძლებლობების მქონე  ადამიანის გამოჩენას მე მივესალმები, მითუმეტეს, რომ მე მას ვიცნობ და მის პიროვნულ ღირსებებში ეჭვი არ მეპარება.

 

რაც შეეხება მოძრაობის პრეზენტაციაზე ჩემს გამოჩენას, მივიღე მიწვევა და არ ვფიქრობ, რომ იქ მისვლით რაღაც არაორდინალური გავაკეთე. მე იქ არ მივსულვარ იმიტომ, რომ  რაღაცნაირად ვვარაუდობ ბიძინა ივანიშვილთან თანამშრომლობას, თუმცა, მომავალში არც არაფერს გამოვრიცხავ, მაგრამ  ჩემთვის გაუგებარი და მიუღებელი იყო ის რეაქცია და ჟივილ-ხივილი რაც ჩემს იქ გამოჩენას მოყვა.

 

არ მოელოდით იმ პროპაგანდის ფონზე, რასაც ხელისუფლება ეწევა?

- ჩემი აზრით, ეს ყოვლად არაგონივრული იყო და საერთოდ, თვითონ ამ შეკრების ისე  გაშუქება, როგორც ნაციონალურმა არხებმა გააშუქეს თავად ხელისუფლებისთვისვე იყო ცუდი, ამას მართლაც მოხერხება უნდა. ხელისუფლება გაცილებით მეტად მოიგებდა, ეს ყველაფერი ძალიან დინჯად და ადეკვატურად რომ გაშუქებულიყო. ვერ გავიგე, რა საჭირო იყო ეს ისტერია. მე ვნახე რამოდენიმე არხის გადაცემა, სადაც აბსოლუტურად უმოწყალოდ გაილანძღა ყველა ადამიანი, ყველა წარმომადგენელი, ყველა ფენა - პოლიტიკოსი, შემოქმედი, საზოგადო მოღვაწე, ვინც იმ დარბაზში იჯდა. ხელისუფლებას სახელი აქვს ასეთი, რომ პიარში კარგად ერკვევა. თუ პიარში კარგად ერკვევიან ასეთი ელემენტარული, მართლა უგუნურება და შეცდომა როგორ დაუშვეს?!

 

ხელისუფლება შეეცადა, პრეზეტაციაზე თქვენი გამოჩენა ივანიშვილის წინააღმდეგ გამოეყენებინა, მაგრამ რამდენადაც ინფორმაცია მაქვს,  უფრო ადრე, ხელისუფლებამ თქვენი გამოყენება თავის სასარგებლოდ, სულ სხვა მიმართულებითაც სცადა. კონკრეტულად 2010 წლის ადგილობრივი არჩევნების დროს, პირადად ადეიშვილი და უგულავა გთხოვდათ მერის არჩევნებში მონაწილეობის მიღებას. რა თქმა უნდა, თქვენ წააგებდით, მაგრამ ალასანიას წაართმევდით ხმებს და ამის სანაცვლოდ, საკრებულოში თქვენს ხალხს შეიყვნადნენ. მაგრამ, როგორც ამბობენ, ამაზე თქვენ თქვით უარი და ამის შემდეგ გია ჭანტურია შემოიყვანეს თამაშში.

- კონკრეტულად ჩემთან ასეთი შემოთავაზებები არ ყოფილა. ეს ვიღაცის მიერ იყო ინსპირირებული და მასმედიით გაცხადებული, რომ არჩევნებში ვაპირებდი მონაწილეობას.

 

სააკაშვილს არც აფხაზეთთან ურთიერთობაში უთხოვია თქვენთვის დახმარება?

- სააკაშვილს არა, მაგრამ ჩემთან საუბარი გოგა ხაინდრავას ჰქონდა. მაშინ ის მინისტრი იყო და, რა თქმა უნდა, ის მოვიდა ხელისუფლების სახელით. ეს ისეთი თემაა, მიუხედავად შენი პოლიტიკური მიმართულებისა, ეს თემა ყველაფერზე მაღლა უნდა დააყენო და თუ რამე შეგიძლია, ამაზე უარი არ უნდა თქვა.

 

თუ არ ვცდები 2005 წელი იყო, გოგამ მითხრა - შენ ძალიან კარგად იცნობ ამ პრობლემატიკას, ამ თემას, ძალიან კარგად იცნობ აფხაზეთის ლიდერებს, (მართლაც ძალიან ახლოს ვიცნობდი მათ), ჩვენ ისინი აღარ გვხვდებიან, აღარ გველაპარაკებიან და იქნებ მოახერხო შეხვდე და შეძლო ლაპარაკიო. მე ორი პირობა დავუსახელე. პირველი – მე არანაირი სტატუსი არ მჭირდებოდა და მეორე – თუ მივიღებ ამ საკითხებში მონაწილეობას, მე ძალიან ზუსტად უნდა ვიცოდე პროგრამა და გეგმა, რა გვინდა-თქო. თავის დროზე, როდესაც ამ პროცერსში ვიყავი ჩართული, ზუსტად ვიცოდი რა მინდოდა, არასდროს არ გადამიხვევია და ტყუილი  არ მითქვამს აფხაზებისთვის, ყოველთვის, ჩემი სიტყვის პასუხისმგებელი ვიყავი, რადგან ეს აუცილებელი რამ არის.

 

რაც შეუძლებელი იყო, აფხაზებს პირდაპირ ვეუბნებოდი, რომ ეს შეუძლებელი იყო და ილუზია არ უნდა ჰქონოდათ და სხვათა შორის, ამ რეჟიმს მოვითხოვდი მათგანაც. ხშირად იყო ხოლმე, რომ რუსები აყენებდნენ რაღაც საკითხს, რასაც იმ წუთშივე ვამჩნევდით და შემდეგ აფხაზეთის დელეგაციას ვეუბნებოდი - მითხარით სიმართლე, ეს თქვენი მოთხოვნაა თუ იმათი-მეთქი. აფხაზები სიმართლეს ამბობდნენ - არა, ეს  ჩვენი არ არის ეს იმათი მოთხოვნააო. ანუ, ჩვენს შორის, გარკვეული ურთიერთნდობა დამკვიდრდა. მათ ძალიან კარგად იცოდნენ, რომ მე მათ არ მოვატუებდი და ვერც ისინი მომატყუებდნენ. თუ სახელმწიფო დონეზე მიდის მოლაპარაკებები, შულერობა ხომ არ არის? ეს არასერიოზული იქნებოდა. სწორედ ეს ვუთხარი ხელისუფლებას – მითხარით, რა გინდათ, ვიცოდე რა პროგრამა გვაქვს, რა პრინციპები უნდა დავიცვა, რითი მივდივარ, რა არის ამოსავალი წერტილები და რაზე უნდა ველაპარაკო, ამას კარგად ჩამოვაყალიბებთ და ისე ჩავერთვები მოლაპარაკებებში-თქო, მაგრამ სამწუხაროდ, ამას გაგრძელება არ მოყოლია.

 

ეს ყველაფერი საინტერესოა იმდენად, რამდენადაც მაინტერესებს თქვენი საწინააღმდეგო კონკრეტულ სიტუაციაში რა აქვს ამ ხელისუფლებას... ის, რომ ისინი თქვენში გარკვეულ რესურსს ხედავენ, თუ კიდევ სხვა რაიმე მიზეზები არსებობს?

- არ გამოვრიცხავ, ერთი პერიოდი ააგორეს თემა, რომ ალასანიასა და ლავროვს შორის რაღაც შეხვედრა თითქოს მე მოვაწყვე. შეიძლება, არსებობს ასეთი ეჭვიანობა... ვერ გეტყვით.

 

პირადად თქვენ როგორ თვლით – თქვენ ურთიერთობები გქონდათ რუსულ ელიტასთან, მაგრამ დღეს თქვენი ეს რესურსები რამდენად ქმედითია?

- როგორ გითხრათ... რთული კითხვაა. რესურსი არის ერთ შემთხვევაში – გააჩნია, თუ ვინ და რა მიზნით აწარმოებს მოლაპარაკებებს. კერძო მოლაპარაკებები უსაფუძვლოა.

 

პირადად თქვენ როგორ აფასებთ თქვენს რესურსებს?

- მე წლების განმავლობაში ვიყავი პოლიტიკაში, ხელისუფლებაში, სამ წელზე მეტი ვიყავი ელჩი რუსეთში და, რასაკვირველია, მე იქ ძალიან დიდი ნაცნობობა მყავს. ვიცნობ პოლიტიკოსებს, არაპოლიტიკოსებს, შემოქმედებსაც, სხვათა შორის – მეცნიერებს, პოლიტოლოგებს, იმ არასამთავრობო ორგანიზაციებს, სადაც ხშირად სტრატეგიული მიდგომების და განვითარების დაგეგმვა ხდება, ჟურნალისტთა კორპუსთთან კარგი და პირდაპირი ურთიერთობები მაქვს. ეს დასამალი არ არის და სხვათა შორის, ეს დიდი არმია არაერთხელ ჩადგა საქართველოს ინტერესების დასაცავად მის სამსახურში. ვგულისხმობ რუსეთის დემოკრატიულ ფრთას. ეს არიან ის ჟურნალისტები, ის პოლიტიკოსები, ის ადამიანები რომლებიც მიიჩნევენ, რომ საქართველო უნდა იყოს  ერთიანი, ძლიერი, რადგან საქართველოსთან ურთიერთობა რუსეთისთვის არანაკლებ პრიორიტეტია, ვიდრე – საქართველოსთვის რუსეთთან ურთიერთობა. თუმცა, მათი ეს სურვილები და განზრახვა დღევანდელ რუსეთში ვერაფერს ცვლის. ამიტომ, ახლა სახელმწიფოთა ურთიერთობებში ჩემი ჩარევა არ მიმაჩნია სწორად და პროდუქტიულად, მე ამაში ვერ ჩავერევი.

 

რუსეთთან მიმართებაში ჩემი პოზიციები არაერთხელ გამომიხატავს. დასამალი არაფერი მაქვს, ბოლო პერიოდში რუსეთის პრესაშიც გამომიხატავს  ჩემი პოზიციები და მე ამ პოზიციებს არ ვცვლი.

 

რა არის ეს პოზიცია?

- ჩემი პოზიცია არის რუსეთთან მიმართებაში ის, რომ როგორც საქართველოს სჭირდება რუსეთთან ურთიერთობა, რუსეთს არანაკლებ სჭირდება  საქართველოსთან ურთიერთობა.

 

მაგრამ რუსეთი ამისთვის არაფერს აკეთებს.

- არც საქართველო აკეთებს  დღეს ამისთვის არაფერს. უგნურებაა რუსეთის ხელისუფლების მხრიდან და უგნურება ხდება ამ მხრიდანაც.

 

ყოველ შემთხვევაში, საქართველო არ არის ოკუპანტი...

- მაგაში გეთანხმებით. ეს იყო უდიდესი შეცდომა თავად რუსეთის მხრიდან.

 

არ ფიქრობთ, რომ რუსეთმა ამით გზა მოიჭრა?

- არ ვფიქრობ. უბრალოდ, უხერხულ და მძიმე დღეში ჩაიყენა თავი და, სხვათა შორის, თვითონვე შეიქმნა ძალიან მძიმე პრეცედენტი თავისი ქვეყნის შიგნით და მას ეს ხვალ თუ ზეგ, უსათუოდ ბუმერანგივით დაუბრუნდება.

 

როგორ ფიქრობთ ამას ვერ აცნობიერებს დღეს რუსული პოლიტიკა?

- ვფიქრობ, რომ რუსეთმა უბრალოდ შეცდომა დაუშვა, არაფრით ეს არ უნდა ექნა. უყურეთ რას უსვამენ ისინი ხაზს... და მე ვფიქრობ, რომ ამაში აზრი არის, ჩვენ გვაიძულეს, არ გვინდოდა. ჩვენ უნდა ვიცოდეთ, რომ რუსეთის ბუნებრივი მდგომარეობა არის იმპერიად ყოფნა. მას ეს არ დაუმალავს არასდროს, არც ჩვენთვის არ არის ეს ახალი. რუსეთი გუშინ გავიცანით? 2008 წელს ჩამოვგლიჯეთ ნიღაბი თუ რა? აბა რა იყო მაშინ 92-93 წლის ტრაგედია, რაც  აფხაზეთში დატრიალდა?! რა, მაშინ ნაკლები სისასტიკე იყო, მაშინ არ გვებრძოდა რუსეთი? თუ უკვე დაგვავიწყდა? რომ იძახდნენ რუსეთის სახე დავანახეთ მსოფლიოსო, რომელ მსოფლიოს დაანახეს? - უნგრეთს, ჩეხეთს, პოლონეთს? რომელ მსოფლიოს დაანახეს? ან, ნატო რისთვის არის შექმნილი? საერთოდ, ცივი ომი რისთვის იყო წამოწყებული? რა ზღაპრებს ვიგონებთ? ვის რა დავანახეთ და რა არის ახალი ამაში რუსეთთან მიმართებაში? მაგრამ, როგორც უნდა იყოს, ის ჩვენი მეზობელია და მითუმეტეს, როცა ასეთი აგრესიული მეზობელი გყავს არ უნდა აწარმოო მთელი  ხუთი წლის განმავლობაში ის პოლიტიკა, რაც ჩვენმა ხელისუფლებამ აწარმოა.

 

როდესაც ხელისუფლების უგუნურობაზე საუბრობთ, რას გულისხმობთ? - იმას, რომ საქართველოს ხელისუფლებას იმედიქონდა დასავლეთი ჩაერეოდა და თუნდაც მესამე მსოფლიო ომის დაწყების ფასად ამბრაზურად გადაგვეფარებოდნენ?

- უგნურებაში ვგულისხმობ იმას, რომ კითხვები, რომლებსაც თქვენ სვამთ –  ლოგიკურია, მაგრამ ხშირად, ამ ხელისუფლებიდან მე ვხედავ ისეთ მოქმედებებს,  რომლებიც ლოგიკას არ ექვემდებარება. აი, იმ რაღაც სისტემაში, რაშიც ჩასმას თქვენ ახლა ცდილობთ, მე ხელისუფლების მოქმედებებს ვერ ვსვამ. უფრო ხშირად მე ვხედავ ისეთ მოქმედებებს, რომლებიც პიროვნულზეა დამოკიდებული. მაგალითად,  როგორ გინდათ ახსნათ ის, რომ ყველა დიდი, მსხვილი ეკონომიკური ობიექტი არის  დღეს რუსეთის ხელში? შემთხვევით მოხვდა? - არა. ესე იგი, არასწორია ეს აზროვნება. როგორ გითხრათ... ძალიან რთულია ამას ერთი რაღაც დაარქვა, ეს არის უგნურობაც, არაპროფესიონალიზმიც, არათანმიმდევრულობაც და ყველაფერი ერთად აღებული.

 

ამიტომ ვამბობ - რუსეთმა, რა თქმა უნდა, ძალიან დიდი უგნურობა დაუშვა და ძალიან მძიმე დღეში ჩაიგდო თავი, მაგრამ ასი პროცენტით ვარ დარწმუნებული იმაში, რომ რუსეთი ამას ძალიან კარგად აცნობიერებს.

 

და თავის აღიარებას უკან წაიღებს?

- ამის ათასნაირი ფორმა არსებობს. მაგალითად, ერთ რამეს გეტყვით, რაც, სხვათა შორის, მედვედევმაც აღნიშნა. რუსეთმა სადმე თქვა, რომ კონფლიქტი მოგვარდა? კარგი, მან აღიარა ჩვენი ტერიტორიების დამოუკიდებლობა, მე არცერთ სახელმწიფოს შეურაცხყოფა არ მინდა მივაყენო, მაგრამ ორი-სამი აფრიკული სახელმწიფო მოძებნა და მათაც აღიარებინა, მაგრამ მსოფლიო თანამეგობრობამ, არცერთმა საერთაშორისო ორგანიზაციამ და, რაც მთავარია, საქართველომ არ აღიარა აფხაზეთისა და ე.წ. სამხრეთ ოსეთის დამოუკიდებლობა. ესე იგი, კონფლიქტი არსებობს და ეს ნიშნავს, რომ კონფლიქტი მოსაგვარებელია.

 

კონფლიქტის მოგვარება უახლესი 10-12 წლის განმავლობაში, ანუ სანამ პუტინი იქნება,მოგაჩნიათ თუ არა შესაძლებლად?

- ყველაფერი შესაძლებელია, თუ სახელმწიფოს მხრიდან იქნება გონივრული მოქმედებები და სახელმწიფოში იქნებიან ის პირები, აქედანაც და იქედანაც, ვისაც ურთიერთნდობა ექნებათ და ამ თემაზე საუბარს დაიწყებენ.

 

ხელისუფლება მაქსიმალურად ცდილობს, რომ ოპოზიცია და განსაკუთრებით – ბიძინა ივანიშვილი, რუსეთის თემაზეწამოიკიდოს“. ხედავთ თუ არა საფრთხეს, რომ ამ პროპაგანდამ შესაძლოა, გარკვეული კომპლექსი გაუჩინოს მომავალ ხელისუფლებას?

- არ მგონია, ბიძინა ივანიშვილი ისეთი სუსტი ადამიანი იყოს, რომ ამით დაკომპლექსდეს. მე მასზე ბევრად განსხვავებული აზრი მაქვს. რასაკვირველია, თავიდანვე ცნობილი იყო, რომ ხელისუფლება მასზე შეტევას ამ თემით დაიწყებდა, მაგრამ მე კითხვა მინდა დავსვა, - ცხრა წელი არ ჩასულა ბიძინა რუსეთში, რატომ არ ჩახვედიო, რატომ არავინ არ კითხა?

 

რამე განსაკუთრებული მიზეზი იცით?

- მე არ ვიცი, მაგრამ  არ მგონია ადამიანი უმიზეზოდ არ ჩასულიყო ცხრა წლის განმავლობაში ქვეყანაში, სადაც ბიზნესებიც აქვს. ის, რომ ივანიშვილმა რესპუბლიკელები და თავისუფალი დემოკრატები დაიყენა გვერდით, შესაძლოა ეს პოლიტიკური ბრძოლის ტექნოლოგია და ობიექტურობა იყოს და არა იმის დემონსტრირება, რომ იგი რუსული პროექტი არაა. ეს არ არის მთავარი, მთავარი არის ლოგიკა, მე დარწმუნებით გეუბნებით, რომ რუსეთის არცერთი ხელისუფლების ნებიერი არ ყოფილა არასდროს ბიძინა ივანიშვილი.

 

იცით, ჩემთვის რას აქვს მნიშვნელობა? - ადამიანი, რომელიც ასე კარგად გრძნობს თავის სამშობლოს, რომელიც ასეთ დიდ მნიშვნელობას ანიჭებს მის ღირებულებებს,  მის წარსულს, რელიგიას, ამდენ რამეს აკეთებს, ელოლიავება, სულით ხორცამდე ადამიანი არის მართლა ქართველი, არ შეიძლება ასეთმა ადამიანმა სამშობლოს ინტერესებზე მაღლა, სხვა რომელიმე ქვეყნის ინტერესები დააყენოს. ეს უბრალოდ გამორიცხულია. მაშინ ადამიანი უნდა იყოს უზნეო, ამორალური, არ უნდა ქონდეს არავითარი თავისი ფესვები და ნიადაგი, არად უნდა მიაჩნდეს ქვეყანა, მისი ისტორია, წარსული, კულტურა, მისი დღევანდელობა, ხვალინდელობა, ხალხი. ბიძინა კი მთელი ცხოვრება ამის საპირისპიროს აკეთებს.

 

(პირველი ნაწილის დასასრული)