რამდენიმე დღე დარჩა აუქციონამდე, რომელზეც შეიძლება, სიკო დოლიძის მემორიალური ბინა გაიყიდოს. ყოველ შემთხვევაში მის ქალიშვილს, ქეთი დოლიძეს ასეთი შინაარსის აღსრულების ფურცელი უკვე მიუვიდა. ამ ფაქტით შეშფოთებული ქართული ინტელიგენციის წარმომადგენლები კიდევ ერთხელ შეიკრიბნენ ბაზალეთის ქუჩაზე და ხელისუფლებისაგან ხელმოწერებით მოითხოვეს, შეჩერდეს ისტორიული ბინის გაყიდვა.

ქეთი დოლიძის ადვოკატი ნათელა ჩერქეზია კი სამოქალაქო წესით მიმართავს სასამართლოს, შეჩერდეს გადაწყვეტილების აღსრულება. "შემდეგ კი სამართალდამცავ სტრუქტურებს ვთხოვთ, გაარკვიონ, საიდან წარმოიშვა ვალი - 67 ათასი დოლარი და ვინ გააყალბა ქეთი დოლიძის ხელმოწერა "თბილკომბანკში". "რეზონანსი" იმის თაობაზე, თუ რა ვალზეა საუბარი და რა ხდება სიკო დოლიძის სახლის გარშემო, თავად ქეთი დოლიძეს ესაუბრა.

"რეზონანსი": ქალბატონო ქეთი, საიდან წარმოიშვა ეს ვალი და რა კავშირი აქვს მას თქვენ მიერ დაარსებულ ფესტივალ "საჩუქართან"?

ქეთი დოლიძე: ეს ისტორია დაიწყო 1998 წელს. გია ბუაძე იყო თეატრის კომერციული დირექტორი და მაშინ ეს დირექტორები მართავდნენ თეატრებს. იმის გამო, რომ სახელმწიფო ვერ ეხმარებოდა, ოპერაში, რუსთაველის თეატრში და მარჯანიშვილის თეატრში დაუშვეს კომერციული სტრუქტურების შეყვანა, რომ იმათ შეენახათ ეს თეატრები.იმის გამო, რომ სახელმწიფო ვერ ეხმარებოდა, ოპერაში, რუსთაველის თეატრში და მარჯანიშვილის თეატრში დაუშვეს კომერციული სტრუქტურების შეყვანა, რომ იმათ შეენახათ ეს თეატრები. ერთ-ერთი ასეთი სტრუქტურა იყო ბუაძისგან. მე არც შემპარვია ეჭვი მის კეთილსინდისიერებაში. მერე თეატრალური ფესტივალისათვის ფული რომ არ მოგვცეს, მე ვუთხარი კიდევაც ზურაბ ჟვანიას, რომ თუ ფული არ არის, ნუ დავიწყებთ ამ საქმეს, რადგან წინა ფესტივალიდან დაგვრჩა რაღაც ვალი და გავისტუმრეთ და არ შემიძლია, მე ხომ არ გადავიხდი ამ ფესტივალის ფულს-მეთქი.

არა, არავითარ შემთხვევაშიო, იმიტომ, რომ ისეთი გაშუქება იყო ამ ფესტივალის, ეს იყო სასწაული. გარდიანი, ფაინენშელ ტაიმი, ივნინგ სტანდარტი, სკოტსმენი, სკოტსმენ ონ სანდეი და ვინ გითხრათ კიდევ, ვინ არ გააშუქა ეს ფესტივალი. აქ იყო ნიუ იორკ ტაიმსი, ვოშინგტონ პოსტი, ბიბისი და როიტერი. მერე პიტერ ნეისმიტმა მთელი თავები მიუძღვნა თავის წიგნში ამ ფესტივალს. ეს იყო უცხოელების დაარსებული ფესტივალი და საქართველოს მიმართ სწორედ მაშინ გაჩნდა პირველად პოზიტიური დამოკიდებულება. სულ პირველად მე ზვიადთან უნდა გამეკეთებინა ეს ფესტივალი, მივეცი ეს გეგმა და თედო პაატაშვილს ვუთხარი, რომ სიცოცხლესავით გვჭირდება-მეთქი. თვითონ აბრევიატურა "გიფტი" უცხოელების მოფიქრებულია. ეს იყო ხელოვნების ფესტივალი და ედინბურგელებმა გადაწყვიტეს, რომ მისი ასლი გაეკეთებინათ. 

სამი წელი ედინბურგის ჯგუფი მუშაობდა ამ იდეაზე, სრულიად უსასყიდლოდ. ფესტივალის მთავარი არსი იყო ის, რომ ამ გაჭირვებულ ქვეყანაში, სადაც ამდენი ასეულობით ათასი დევნილია, არ შეიძლება, ადამიანმა ითხოვოს დიდი ჰონორარი, ამიტომ ყველას დარწმუნება მიდიოდა, რომ არ მოეთხოვათ ჰონორარი. დირექტორატში იყვნენ მხოლოდ უცხოელები, ვანესა რედგვეივი, პიტერ ბრუკი და ჩვენი ახალგაზრდები, ყველა: დათო დოიაშვილი, დათო ტურაშვილი, ლაშა ბუღაძე, დათო საყვარელიძე. ყველანი შევიყვანე დირექტორატში იმიტომ, რომ მათ უნდა გადაებარებინათ ეს ფესტივალი. ძალიან კარგად გადაიბარეს. 

შეიძლება, რომ ადამიანმა ისე, რომ არ გკითხოს, ისე, რომ არ ჩაგაყენოს საქმის კურსში, იმავე თვეს, იმავე პერიოდში დააარსოს თავისი ფესტივალი? უკვე მესამე წელია, ეს ხდება. გაოგნებული დარჩა ამის გამო მთელი საერთაშორისო დირექტორატი. სანამ ცოცხალი ვარ, არ გადავყლაპავ ამას ვერაფრით და ვერ გავიგებ. პიტერ ბრუკმა უნდა მითხრას, რომ ფესტივალია საქართველოში? ეკა მაზმიშვილს, რომელიც ლამისაა, გაიზარდა ჩვენს ფესტივალზე, ამ სახლიდან არ გადიოდა, არ უნდა ჩავეყენებინე საქმის კურსში? რომ მიხვდა, რომ გავიგე, მერე ისიც შემომთავაზა, ესეც შემომთავაზა. ერთი როჯერ მაკკენია კიდევ, კაი ფულს აკეთებს საქართველოზე და ბრიტანეთში არავინ არ არის. ტელმა ჰოლცს ჰყავს თავისგან გამოგდებული. არის, უბრალოდ, ჩინოვნიკი, რომელმაც თქვა დაახლოებით ქვეტესტით ასეთი რამ, რა გააჭირვა ამ ქალმა საქმე ამ თავისი უფასო ფესტივალებითო. გვეყო რა, ავყვავდით და მოდი ეხლა გამოვყოთ 2 მილიონიო. 

მადლობა მაინც რომ ეთქვათ, თუნდაც არა ღია ეთერში, კარგი იქნებოდა. იმ ფესტივალის გახსნაზე რომ მიბრძანდა დათო ტურაშვილი, კი უთქვამს, ამ ქალისათვის მადლობა მაინც გეთქვათო. მე ვუთხარი მერე დათოს, ეგ სუფრაზე კი არ უნდა გეთქვა, მე შენ მახსოვხარ უნივესტიტეტიდან, დავით გარეჯიდან, გამოსულიყავი ამ ფესტივალის გახსნაზე და გეთქვა. არ იყო საჭირო ჩხუბი, მე პირადად, როგორც იმ ფესტივალის ერთ-ერთი დირექტორი, მადლობას ვუხდი ქეთი დოლიძეს ათი წლის წამებისათვის და იმისთვის, რომ მამამისის მემორიალური ბინა გასწირა ამ საქმისთვისო. 

"რ": დღეს თქვენი სამართლებრივი მდგომარეობა როგორია?

ქ. ვ: როგორც ჩემი ადვოკატი ამბობს, რომ იყოს ნება იუსტიციის მინისტრის იქნება თუ სხვა ვინმესი, ეს საქმე დიდი ხანია, დახურული უნდა იყოს სიძველის გამო. "თბილკომბანკი" უკვე ათი წელია, აღარ არსებობს ბუნებაში, "თბილკომბანკმა" უზარმაზარი ვალები დაუტოვა სახელმწიფოს. ჩვენ ფული დაგვჭირდა ფესტივალისათვის და ამის გარანტად ჩადგა სახელმწიფო. გია ბუაძე წავიდა ბანკში, მერე მოვიდა და თქვა, 25-ს იტოვებს ბანკიო და 10-ს მეო. მერე თქვა, ქეთი, ხომ დაგვპირდა ჟვანია და მოგვცემს ამ ფულს და ყველაფერი გასწორდება და მე ნაწილ-ნაწილ დავფარავ ამ ვალს ჩემი ბიზნესიდანო. ვალი იყო 60 ათასი. ეს ყველაფერი გასტუმრებულია. 7 ათასი გაისტუმრა 60 ათასიდან გია ბუაძემ და დანარჩენი - ქეთი დოლიძემ და კიდევ მე მედავებიან ბინას. დავუშვათ და ეს ფული რომ მოსულიყო სახელმწიფოდან, ეს ფული ვისთვის უნდა მიეცა გია ბუაძეს? ჩემთვის არ უნდა მიეცა? მე შარშანწინ დამირეკა ტუღუშმა, ყოფილმა პროკურორმა, ჩვენი ომბუდსმენის მამა არ არის? ამას ახლა პირველად ვამბობ საერთოდ. მან მითხრა, თქვენ ეტყობა, არ მიგიქცევიათ ყურადღება, რომ გია ბუაძეს მაშინ, როდესაც იურიდიულად და ფინანსურად არავითარი საერთო არ ჰქონია მარჯანიშვილის თეატრთან, მოსთხოვა კულტურის სამინისტროს 1999 წელს, ფული 100 ათასი დოლარი ვითომდა "გიფტის" ვალების გასასტუმრებლად, თითქოს შპს გიფტს ჰქონდა მარჯანიშვილის თეატრის ვალი. აიღო ეს 100 ათას დოლარი და კულტურის სამინისტროს ბუღალტერთან ერთად დაიჭირეს ეს კაცი, მაგრამ მე არ ვიცოდი ამის შესახებ არაფერი. 

"რ": თქვენი ბინა როგორ აღმოჩნდა ბანკის ვალის გირაოში და ხომ არ მიგიმართავთ პროკურატურისთვის ამის გამო?

ქ. დ: მე ვინდობდი ამ საწყალ კაცს და კიდევ იქით შემეცოდა, თუმცა მე კი გამაუბედურა. მერე გაიქცა, მერე ძებნაში იყო, მერე კიდევ ორი წლის წინათ რომ ატყდა ერთი ამბავი და ვახსენე, შემომითვალა, ვაფშე, მორჩეს ამ თემაზე საუბარსო. თორემ რას მიზამს? ყველამ იცის, რომ გია ბუაძეს დღემდე ჰქონია "თბილკომბანკის" 150 ათასი დოლარი ვალი. ჩვენი ამ თაღლითური გარიგებებით უნდოდა ამ ვალების გადაფარვა.

"რ": თქვენ დღეს რა თანხაზე გედავებიან?

ქ. დ: ესეც საოცრებაა. ის პროცენტები გაჩერებული იყო, მაგრამ მაინც 67 ათას დოლარზეა საუბარი. 2 წლის წინ რომ ატყდა ერთი ამბავი, მაშინ სააღსრულებო ბიუროში არაჩვეულებრივი ხალხი მუშაობდა. დამირეკეს და მითხრეს, ისე ვართ შეწუხებულები, ქალბატონო ქეთი, ჭკუაზე არა ვართ, გაახმაურეთ ეს ამბავი, თორემ ბინა აუქციონზე უნდა გავიტანოთო. გავახმაურე კავკასიით, ვენაცვალე აქუბარდიას, ორ დღეში შეიქმნა მამაჩემის სახელობის კინოს განვითარების ფონდი. იმ ფონდმა გახსნა ანგარიში ტიბისი ბანკში, ჩვენ ვიყავით მამუკა ხაზარაძესთან, ამ ფონდში დამფუძნებლებად შევიდნენ მედეა ჩახავა, მამაჩემის მეგობარი, ნანა ფაჩუაშვილი, გურანდა გაბუნია, ოთარ მეღვინეთუხუცესი, ჩემი ძმა, თემურ ფალავანდიშვილი, ჩემი შვილი, თორნიკე ბზიავა. ამ ფონდის ანგარიშზე მამუკა ხაზარაძემ, ლაშა პაპაშვილმა, რუსუდან კერვალიშვილმა და მადნეულმა გადმორიცხეს ფული. ეს ფული ამ ახალ განჩინებაში არ ჩანს, თუმცა ქვითრებიც მაქვს და ტიბისი ბანკისგან - გადარიცხვებიც. არ არის ვალი, არავისი, ხალხნო. მე ვდავობ ამ ვალის არსებობაზე. ვალი იმიტომ არ მაქვს, რომ ბანკიდან მე ვალი არ გამომიტანია. სალაროს გასავლის ორდერზე ხელი მოწერილი არა მაქვს, არ არსებობს ასეთი რამ ბუნებაში.

"რ": აბა, ვინ აიღო ან ვის ანგარიშზე იყო ეს თანხა?

ქ. დ: არავის ანგარიშზე არ იყო. გია ბუაძემ დაფარა, მაქსიმუმ 8 თუ 10 ათასი. ამ ფულებს ხომ მერე მე ვსესხულობდი? ადვოკატმა მითხრა, თქვენი ბინა 7 ათასჯერ აქვს დატრიალებული ამ ბანკსო. იყო მაშინ ეს განუკითხაობა, რაც საქართველოში ხდებოდა. რაღაცაზე მომაწერინა ხელი გია ბუაძემ. არის რაღაც შეთითხნილი დოკუმენტი, რომ მე თითქოს ბინას ვდებ, მაგრამ სალაროს გასავლის ორდერი არ არსებობს. მე ვარ მოტყუებული. მაშინ ნანული შევარდნაძე იკლავდა თავს, როგორ გაბედე, რამ ჩაგადებინა მამაშენის ბინაო. მე ვეუბნებოდი, არ ჩამიდია, კაცო, ფულს თქვენგან ველოდებოდი-მეთქი. აბა, რატომ დამიდგა გარანტად სახელმწიფო?

"რ": სახელმწიფო იყო გარანტად ჩამდგარი ამ საქმეში?

ქ. დ: დიახ, მაგრამ სიტყვიერად. იმ ხარჯაღრიცხვაში, რომელიც ჩვენ წარვადგინეთ, ეს ყველაფერი ჩაწერილი იყო და ჩადებული იყო ეს თანხა. 

"რ": დღეს რის გამოც გაიმართა აქცია, რა მოხდა, არის რაიმე ახალი აუქციონის დანიშვნის საშიშროება?

ქ. დ: დიახ, კიდევ მოვიდა განჩინება. სამი დღეა დარჩენილი აუქციონამდე. განჩინებას ხელს აწერს ვინმე გია შავდია და მაფრთხილებენ, რომ თუ არ გადავიხადე 67 ათასი, გამიყიდიან ბინას. რატომ გაქრა ეს 20 ათასი, რომელიც დავფარეთ ამ ოთხმა ადამიანმა? იმიტომ დავფარეთ, რომ გაგვეჩერებინა აუქციონი. მაგრამ ეს არის აბსოლუტური აბსურდი. 20 ლარიც რომ შემეტანა, ხომ უნდა გამოკლებოდა ამ თანხას?

"რ": და ამ განჩინების გასაჩივრების უფლება არა გაქვთ?

ქ. დ: როგორ არა. დღესვე ჩემი ადვოკატი ამას გაასაჩივრებს, მაგრამ როგორც ამიხსნა, ეს არის დროებითი შეჩერება და ამათ ყოველთვის აქვთ უფლება, უარესი კანონმდებლობით, რომელიც მერე მიიღეს, მე წამართვან ეს ბინა. 2009 წელს სააკაშვილი მიუბრუნდა რურუას და უთხრა, აბსოლუტურად ვიცი, რაშიცაა საქმეო. სააკაშვილთან 1999 წელს, საათნახევარი ვიჯექი, როცა ის იყო მოქალაქეთა კავშირის ფრაქციის თავმჯდომარე პარლამენტში და ვუხსნიდი წვრილად, რაც მოხდა. მან მაშინ თქვა, რომ უნდა მოვაგვაროთ ეს საქმეო. იმის მერე ზუსტად ათი წლისთავზე თავის კაბინეტში უკვე პრეზიდენტი სააკაშვილი ეუბნება მინისტრ რურუას, ეუბნება რურუას, ბოლოს და ბოლოს, დაუბრუნეთ ამ ქალს ეს ბინა, მორჩეს ეს ამბავიო. ამ შეხვედრას ვესწრებოდით მე, გიგა ლორთქიფანიძე, ჯანსულ ჩარკვიანი, გურანდა გაბუნია.

"რ": კულტურის სამინისტროს რა შეუძლია?

ქ. დ: კულტურის სამინისტროს შეუძლია, დაიბაროს ჩემი ადვოკატი, ან გადაიხადოს ფული, თუ უნდა, მე რას მეკითხება? ანდა, მე კიდევ იქით ვუფრთხილდები მაგათ და ვთავაზობ, რადგან ფული არსაიდან არ ყოფილა მიღებული, ვის უხდით ამ ფულს, უბრალოდ, დაშალეთ საქმე-მეთქი. მაშინ რურუამ მითხრა, ჩემი იურისტი შეხვდება თქვენს იურისტსო. გადის ერთი თვე, არ ხვდება, სამი თვე, ოთხი თვე. მერე იწყება ეს ცნობილი მოვლენები, მე ვერ ვჩერდები და ვამბობ, რატომ წამართვით ფესტივალი-მეთქი. ამის საფასურად აგვისტოში მე მხსნიან სამხატვრო ხელმძღვანელობიდან. ლოგიკა ასეთია - როგორ გაბედე, რომ გააპროტესტე ფესტივალის დაკარგვაო. იქამდეც კი მივიდა საქმე, რომ ლევან ხეთაგურის განცხადების დაწერაც კი მე დამაბრალეს.

"რ": ანუ თქვენ ფიქრობთ, რომ ეს აუქციონები დაკავშირებულია თქვენს საზოგადოებრივ აქტივობასთან?

ქ. დ: თქვენ როგორ ფიქრობთ? ერთი აუქციონი იყო 7 ნოემბრის შემდეგ, მეორე ახლა, როცა რობერტ სტურუას განთავისუფლების გამო ხმა ამოვიღე.