საგამოძიებო კომისია – ლუსტრაცია პარლამენტისთვის

საგამოძიებო კომისია – ლუსტრაცია პარლამენტისთვის

საპარლამენტო ოპოზიცია ფოტორეპორტიორების საქმის შესასწავლად საგამოძიებო კომისიის შექმნას ითხოვს. თუმცა, ჯერჯერობით არც საკმარისი რაოდენობის ხელმოწერა არსებობს და არც ის არის ცნობილი, ამ ყველაფერს ხელისუფლება როგორ შეხვდება. 

აღსანიშნავია, რომ ფოტორეპორტიორების საქმეში პარლამენტის როლის გააქტიურების საჭიროებაზე პირველი განცხადება ფრაქცია „ძლიერი საქართველოს“ წარმომადგენელმა, დიმიტრი ლორთქიფანიძემ გააკეთა.

მართალია, იგი თორთლაძის ფრაქციის წევრია და ცოტა ძნელი წარმოსადგენია, რომ ფრაქციის ხელმძღვანელი მის ასეთ აქტიურობას მოწონებით შეხვდეს, მაგრამ ფაქტია, რომ ბოლო დროს ლორთქიფანიძე განსაკუთრებულად აქტიურობს. ამჯერადაც, აქცენტი იმაზე გააკეთა, რომ აუცილებელია ინტერფრაქციული ჯგუფის შექმნა, რომლისთვისაც ამ საქმესთან დაკავშირებით ნებისმიერი ინფორმაცია ხელმისაწვდომი იქნება.

როგორც იგი აღნიშნავს, ფოტორეპორტიორების საქმის გასაჯაროებას მთელი მედია მოითხოვს და რადგან საზოგადოების ინტერესებს არ აკმაყოფილებენ, ჩნდება დასაბუთებული ეჭვი იმისა, რომ არანაირი საიდუმლო საქმე არ არსებობს და გრიფით „საიდუმლო“ ხელისუფლებას მხოლოდ დროის გასაყვანად სჭირდება. ამიტომ მიაჩნია, რომ აუცილებელია, შეიქმნას ინტერფრაქციული ჯგუფი, რომელშიც თავადაც შევა და პირადად გაიგებს, მართლაც არსებობს თუ არა გრიფით „საიდუმლო“-ს საჭიროება ფოტორეპორტიორების საქმესთან დაკავშირებით.

მისი თქმით, ინტერფრაქციულ ჯგუფში შემავალმა დეპუტატებმა ხელი უნდა მოაწერონ ინფორმაციის დაცვის საკითხს და ფოტორეპორტიორების საქმეს გაეცნონ. თუმცა, მის განცხადებას საპარლამენტო ოპოზიცია საკმაოდ პესიმისტურად შეხვდა.

„მე მესმის მისი პათოსის და აბსოლუტურად ვიზიარებ, მაგრამ მაქვს იმდენი გამოცდილება, ვივარაუდო, რომ არც ინტერფრაქციული ჯგუფი შეიქმნება, არც მომხსენებელთა ჯგუფი და, მით უმეტეს, არც საგამოძიებო კომისია. უმრავლესობა ყველანაირად შეეცდება, რომ ამ საქმემდე მისასასვლელი ყველა მხრიდან ჩაკეტოს.

„ამასთან, ასეთი საკითხები პარლამენტში არ წყდება. ეს წყდება პირდაპირ სააკაშვილის ოთახში და ბატონ ბაქრაძეს არავინ არაფერს ეკითხება. მაგრამ დეპუტატებს აქვთ მორალური ვალდებულება საზოგადოების წინაშე, რომ ამ თემებზე მუდმივად ისაუბრონ. სამწუხარო ის არის, რომ ამის იქით ჩვენი ბერკეტები არ ვრცელდება და ხელისუფლებაზე ვერ ვახდენთ იმ ზეწოლას, რასაც ნორმალურ ქვეყანაში ახდენს ხოლმე ოპოზიცია ხელისუფლებაზე“, - აცხადებს „თავისუფალი დემოკრატების“ წარმომადგენელი გია ცაგარეიშვილი.

მიუხედავად ამისა, ოპოზიცია მაინც მიიჩნევს, რომ პარლამენტში კომისიის შექმნა აუცილებელია. ამასთან დაკავშირებით, საგანგებო განცხადება გუშინ ჯონდი ბაღათურიამ პეტრე მამრაძესთან ერთად გააკეთა.

როგორც იგი აცხადებს, პარლამენტში საგამოძიებო კომისიის შექმნის აუცილებლობა ფოტორეპორტიორების საქმემ კიდევ ერთხელ დაადასტურა და მიიჩნევს, რომ უნდა შეიქმნას საგამოძიებო კომისია, რომელიც ჟურნალისტებზე განხორციელებული ზეწოლისა და მათზე განხორციელებული თავდასხმის ფაქტებთან ერთად, ფოტოკორესპონდენტების საქმესაც შეისწავლის.

„ამ შემთხვევამ კიდევ ერთხელ ცხადყო, თუ რა მძიმე ვითარებაა შექმნილი საქართველოში მედიის თავისუფლების თვალსაზრისით. ფოტორეპორტიორების დაკავება მხოლოდ მათ პროფესიულ საქმიანობას უკავშირდება. ამიტომაც ამ კომისიის შექმნა აუცილებელია და რაც მალე შევქმნით, მით უკეთესი იქნება“, - აღნიშნა ჯონდი ბაღათურიამ.

მის ამ მოსაზრებას პეტრე მამრაძეც იზიარებს, რომელიც ასევე დამოუკიდებელი დეპუტატია. მათ ასევე შეუერთდებიან დამოუკიდებელი დეპუტატები გია ცაგარეიშვილი და კარლო კოპალიანი. რას აპირებენ დანარჩენი დეპუტატები, უცნობია.

აღსანიშნავია, რომ დამოუკიდებელ დეპუტატებს მხოლოდ საკითხის დასაყენებლად 30 დეპუტატის თანხმობა სჭირდებათ.

რეგლამენტის თანახმად, პარლამენტში საგამოძიებო კომისიის შექმნის მოთხოვნის უფლება აქვს პარლამენტის თავმჯდომარეს, ფრაქიციას ან ოცდაათ დეპუტატს, რომელიც საკუთარ პოზიციას წერილობით დაადასტურებს.

საკითხის დაყენების შემდეგ იმართება კენჭისყრა და პარლამენტი უმრავლესობით გადაწყვეტს, შეიქმნას თუ არა კომისია. ამასთან, თუ საკითხი დადგა კენჭისყრაზე და ჩავარდა, შემდეგი ექვსი თვის განმავლობაში დეპუტატებს ამ საკითხის დაყენების უფლება აღარ აქვთ.

ცხადია, ეს მექანიზმი საკმაოდ რთულია და, თუკი ხელისუფლების ინტერესს გავითვალისწინებთ, რომ ეს ადამიანები მაინცდამაინც ჯაშუშობაში დაადანაშაულოს, ადვილი მისახვედრი იქნება, რომ ამ კომისიის შექმნას უმრავლესობა არაფრით არ დაუშვებს. თუმცა, დიდი მნიშვნელობა აქვს იმას, რა პოზიციას დაიკავებს საპარლამენტო უმცირესობა.

ჯერჯერობით, მხოლოდ ის არის ცნობილი, რომ ბაღათურიას მოთხოვნას მამრაძე, კოპალიანი და ცაგარეიშვილი იზიარებენ. ასევე, შესაძლოა, რომ მათ უმრავლესობიდან წამოსული თამაზ დიასამიძე და თორთლაძის ფრაქციის წევრი, დიმიტრი ლორთქიფანიძე შეუერთდნენ. მაგრამ 6 დეპუტატის ხელმოწერა, ცხადია, საკმარისი არ არის. 

რაც შეეხებათ ფრაქციებს, ძნელი წარმოსადგენია, რომ თორთლაძემ ეს მოითხოვოს. რაც შეეხებათ „ქრისტიან-დემოკრატებს“, მათი მხრიდან არანაირი კომენტარი არ კეთდება. ჩვენ შევეცადეთ, რომ ამ ფრაქციის რომელიმე წევრს დავკავშირებოდით, მაგრამ ისინი ტელეფონს საერთოდ არ პასუხობენ.

როგორც ჩანს, პრობლემები საკითხის დაყენებაშიც კი იქმნება, არათუ მის გატანაში. მაგრამ, როგორც გია ცაგარეიშვილი აცხადებს, „ბრძოლას ყოველთვის აქვს აზრი და მიმაჩნია, რომ ეს საკითხი ოპოზიციამ აუცილებლად უნდა დააყენოს. 

გეთანხმებით, რომ ერთია საკითხის დაყენება და მეორე ამ საკითხის გატანა პარლამენტში. კარგად მოგეხსენებათ, რომ პარლამენტში ოპოზიციის მოთხოვნით არც ერთი საგამოძიებო კომისია არ შექმნილა ბოლო წლების განმავლობაში და ვფიქრობ, რომ მომავალშიც არ შეიქმნება, რადგან ამის პოლიტიკური ნება არ არსებობს. მაგრამ მიმაჩნია, რომ საკითხის დაყენება აუცილებლად უნდა მოხდეს“, - აცხადებს გია ცაგარეიშვილი.

მეორე საკითხი კი ის არის, თუ რამდენად ენდობა საპარლამენტო კომისიებს თავად საზოგადოება. მით უმეტეს, იმ გამოცდილების გათვალისწინებით, რაც 2008 წლის აგვისტოს მოვლენების შემსწავლელმა კომისიამ გააკეთა. თუმცა, როგორც ცაგარეიშვილი აღნიშნავს, ამ შემთხვევაში მთავარი კომისიის შექმნა იქნება და შემდეგ საზოგადოება დაინახავს, ვინ რას ამბობს და ვინ რაზე აწერს ხელს.

„ხშირად მესმის საუბარი, რომ ასეთი კომისია, რომც შეიქმნას, ხელისუფლების ინტერესებს უფრო წაადგება, ვიდრე სიმართლის დადგენას. მაგრამ მე ამ მოსაზრებას ნამდვილად ვერ დავეთანხმები, რადგან ჯერ ის რად ღირს, რომ პარლამენტში საგამოძიებო კომისია შეიქმნება და ეს იქნება დასტური იმისა, რომ ქვეყნის უმაღლესი საკანონმდებლო ორგანო პრობლემის არსებობას აღიარებს და დღის წესრიგში აყენებს ამ საკითხის გამოძიებას.

ეს - ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორი და მეორე - რეგლამენტში არის ჩანაწერი, რომ ასეთ კომისიებში უმრავლესობაში არის უმცირესობა და თავმჯდომარე აუცილებლად უნდა იყოს ოპოზიციის წარმომადგენელი.

ვიცი, მკითხავთ, თუ სად არის ასეთი ოპოზიცია პარლამენტში და ამაშიც დაგეთანხმებით, რომ საარჩევნო კოდექსთან დაკავშირებული მოლაპარაკებების შემდეგ ჩემთვის ძალიან ბევრი პარტიის ლუსტრირება მოხდა და, ცხადია, მეც ეჭვის თვალით ვუყურებ ასეთი კომისიების შექმნას. თამასა იმხელაზეა აწეული, რომ არა მგონია, რომელიმე ე.წ. ოპოზიციურმა პარტიამ გადააბიჯოს ამ ყველაფერს, ამ ფორმით ითანამშრომლოს ნაცმოძრაობასთან და ამ ადამიანებს ჯაშუშობის ტვირით აჰკიდოს. მით უმეტეს, რომ ეს საქმე უკვე გასცდა საქართველოს ფარგლებს და ნელ-ნელა საერთაშორისო მასშტაბებს იძენს“, - აცხადებს ცაგარეიშვილი.

საზოგადოებას ეს საკითხი ძალიან აინტერესებს, მაგრამ რა მოხდება და ვინ გაბედავს პარლამენტში ამ თემაზე ხმამაღლა საუბარს, ამას უახლოესი დღეები გამოაჩენს და ყველა პოლიტიკურ ძალას მოუწევს არამარტო პოზიციის დაფიქსირება, არამედ ამ პოზიციის ახსნაც საზოგადოებისთვის.