პრეზიდენტ გიორგი მარგველაშვილი საკუთარი ოჯახის წევრის ზეწოლის მცდელობაზე საუბრობს, საკონსტიტუციო სასამართლოს თავმჯდომარე გიორგი პაპუაშვილი კი, მოსამართლეების. თუ რას ფიქრობენ გაჟღერებულ ბრალდებებზე მმართველ გუნდში, ამის გარკვევის მიზნით, for.ge პარლამენტის ვიცე-სპიკერს, მანანა კობახიძეს ესაუბრა:
მთავარმა პროკურატურამ საკონსტიტუციო სასამართლოს თავმჯდომარის და პრეზიდენტის განცხადებებთან დაკავშირებით, გამოძიება უკვე დაიწყო. გიორგი პაპუაშვილმა მოსამართლეების ზეწოლის მცდელობაზე ისაუბრა. მისი მხრიდან ადგილი აქვს რაიმე პოლიტიკურ თამაშს, თუ რეალურად, მოსამართლეებზე შანტაჟი მართლაც ხორციელდება?
- როდესაც საკონსტიტუციო სასამართლოს თავმჯდომარე ასეთ განცხადებას აკეთებს, მას ხელთ უტყუარი მტკიცებულებები და ფაქტები უნდა ჰქონდეს, რომელიც დასტურდება. სხვა შემთხვევაში, ასეთი განცხადებების გაკეთება უპასუხისმგებლო საქციელია. თუკი აღნიშნული ქმედებების დამადასტურებელი რაიმე ფაქტები ნამდვილად არსებობს, გიორგი პაპუაშვილს ეს ფაქტები მყისიერად პროკურატურისთვის უნდა მიეწოდებინა. დღეები გადის, მას საგამოძიებო ორგანოსთვის არანაირი მასალა არ მიუწოდებია და მხოლოდ პოლიტიკური განცხადებების გაკეთებით შემოიფარგლება. ის მედიის წინაშე განცხადებებს აკეთებს, შემდეგ პრეზიდენტთან შეხვედრას აანონსებს და არასამთავრობო ორგანიზაციებთან შეხვედრას გეგმავს. ეს ყველაფერი პოლიტიკური ელფერის მატარებელია და შთაბეჭდილება მიჩნდება, რომ მას თანამდებობაზე ყოფნის ბოლო ეტაპზე, რაღაც პოლიტიკური მიზანი აქვს.
პაპუაშვილს სექტემბერში ვადა ეწურება და ეს ყველაფერი უფრო მეტად პოსტიდან ხმაურით წასვლის სურვილს ჰგავს, წინააღმდეგ შემთხვევაში, ის საუბარს კონკრეტული ფაქტებითა და სამხილებით დაიწყებდა და მასალებს პროკურატურას მიაწვდიდა. პაპუაშვილი ზოგად განცხადებებს აკეთებს, რადგან უცნობია, ვინ ვის დაემუქრა, რაში გამოიხატა ზეწოლა და როდის განხორციელდა.
გიორგი პაპუაშვილს ხმაური რისთვის სჭირდება?
- მას რა პოლიტიკური მიზნები აქვს, ამას ვერ გეტყვით. ალბათ, ძალიან მალე გამოჩნდება, ის საკუთარ თავს სად ხედავს. შეიძლება, ის ვინმეს დავალებასაც ასრულებს. კერძოდ, იმ გუნდის, რომელმაც ამ თანამდებობაზე თავის დროზე მოიყვანა. როგორც პოლიტიკოსს, შესაძლოა ეჭვები მქონდეს, მაგრამ ამაზე ხმამაღალი საუბარი რთულია. თუმცა, ეჭვები მისი ქმედებებიდან გამომდინარე ჩნდება. მტკიცებულების ფასი ვინ ვინ და, სწორედ მოსამართლემ იცის. სწორი სამართლებრივი, პროცედურული გზა სწორედ მოსამართლემ იცის. თუ სასამართლოს თავმჯდომარე ამბობს, რომ ის გამოძიებას არ ენდობა, ეს უკვე ძალიან სერიოზული განცხადებაა.
გიორგი პაპუაშვილმა თქვა, რომ პროკურატურაში არ გამოცხადდება, თუმცა, ის ირაკლი შოთაძესთან შეხვედრას არ გამორიცხავს...
- გიორგი პაპუაშვილი იმ რიგითი ადამიანებისგან რითი განსხვავდება, რომლებიც გამოძიებასთან თანამშრომლობენ, პროკურატურაში მიდიან და კანონს იცავენ? ქვეყანაში ლამის, პირველი კონსტიტუციონალისტი კანონს რატომ არ უნდა იცავდეს? პაპუაშვილი კონსტიტუციის დაცვის გარანტი უნდა იყოს და რიგითი ადამიანი მის ქმედებაში მაგალითს უნდა ხედავდეს. თუ ეს ქმედებები ხორციელდება, ჩვენ არ ვიცით, ეს ქმედებები დასრულდა თუ არა და, შესაძლოა, კიდევ არის რისკი, რომ დანაშაული კიდევ გრძელდება. იმის ნაცვლად, რომ რეაგირება მყისიერი იყოს, ეს ადამიანი, რას ელოდება? იქნებ, რომელიმე მოსამართლის სიცოცხლის რისკიც კი დგება?!
თქვენ გამორიცხავთ, რომ კონკრეტულ მოსამართლეებზე ზეწოლის მცდელობა ყოფილიყო?
- საკონსტიტუციო სასამართლოში პარლამენტის წინააღმდეგ არაერთი სარჩელი არ იქნა დაკმაყოფილებული და სასამართლოში მხარე - პარლამენტია. ჩვენს მიერ მიღებული არაერთი კანონი არაკონსტიტუციურად იქნა ცნობილი და საქმე წავაგეთ. ბუნებრივია, მოსარჩელეების პოზიციას არ ვეთანხმებოდით, მაგრამ სასამართლომ გადაწყვეტილებები მიიღო, რომელიც ე.წ. ფარულ მოსმენებს, „საარჩევნო კოდექსს“ და „სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსს“ ეხებოდა. ანუ, არაერთი მნიშვნელოვანი საქმე იყო, რომელიც პარლამენტმა წააგო. როცა ზეწოლაზე ვსაუბრობთ, ამ ზეწოლის შედეგი რაღაცა ხომ უნდა ყოფილიყო? ე.ი. თან ზეწოლებს ვახორციელებთ და თან საქმეს ვაგებთ, ეს ხომ აბსურდია?! უკაცრავად, მაგრამ ზეწოლას ვინ ახდენს - პარლამენტის თავმჯდომარე, იურიდიულ საკითხთა კომიტეტის თავმჯდომარე, იურიდიული დეპარტამენტი თუ ბიუროს რომელიმე წევრი? საკონსტიტუციო სასამართლომ პარლამენტის წინააღმდეგ არაერთი გადაწყვეტილება გამოიტანა, რაც საკმარისია იმის სამტკიცებლად, რომ სასამართლო დამოუკიდებელი ნამდვილად იყო და ისეთი გადაწყვეტილებების მიღება შეძლო, რომელიც მოსამართლეებს სამართლიანად მიაჩნდა. სხვა საკითხია ის, ჩვენ ამას ვიზიარებთ თუ არა და მოგვწონს თუ არა. ფაქტია, რომ სასამართლომ თავისუფლად და თამამად პრეცედენტული გადაწყვეტილებების მიღებაც შეძლო.
შემთხვევითია, როცა საკონსტიტუციო სასამართლომ საარჩევნო ოლქებთან დაკავშირებით, „ნაციონალური მოძრაობის“ სარჩელი 21 ივლისს არ დააკმაყოფილა, ხოლო 22 ივლისს, გიორგი პაპუაშვილმა მოსამართლეების ზეწოლის მცდელობაზე განცხადება გააკეთა?
- როცა საკონსტიტუციო სასამართლო გიგი უგულავასა და „რუსთავი 2“-ის მოთხოვნებს აკმაყოფილებს, ზეწოლა მაშინ არ არის? როცა გადაწყვეტილებები მოსწონთ, მაშინაც ზეწოლაა და როცა არ მოსწონთ, მაშინაც? - ამაში არანაირი ლოგიკა არ არის. სასამართლომ „საარჩევნო კოდექსთან“ დაკავშირებით იმ გადაწყვეტილებით იხელმძღვანელა, რომელიც თავად მიიღო და პარლამენტმა სწორედ სასამართლოს გადაწყვეტილება შეასრულა. ლოგიკა ზუსტად იმაშია, რომ სასამართლო იმ მსჯელობას დაეყრდნობოდა, რომელიც ოლქების საზღვრებთან დაკავშირებით, მანამდე განავითარა. თუკი ოთხ მოსამართლეს სხვა აზრი აქვს და მეორე ოთხს სხვა, ეს ზუსტად იმას ნიშნავს, რომ სასამართლო დამოუკიდებელია. ჩვენ სასამართლოს მიერ მიღებული რაღაც გადაწყვეტილებები არ მოგვეწონა, მაგრამ მას დავემორჩილეთ და აღვასრულეთ. სასამართლოს დამოუკიდებლობა სწორედ იმაში ჩანს, რომ მან პარლამენტის არგუმენტები რამდენჯერმე არ გაიზიარა. თუკი გაიზიარა, ეს კარგია, მაგრამ რა გამოდის, მანამდეც ზეწოლები იყო და შემდეგაც? თუ ასეთი ზეწოლები ხდება, მაშინ როგორმე, უგულავას საქმეზეც „მივაღებინებდით“ იმ გადაწყვეტილებას, რაც ჩვენს ინტერესებში შედიოდა. ეს ხომ აბსურდია? - არავითარ ზეწოლაზე საუბარი არ არის და მოსამართლეები დამოუკიდებლები არიან, რომლებიც კანონსა და კონსტიტუციას ემორჩილებიან. თუკი რაიმე ზეწოლაზეა საუბარი, პირველ რიგში, ამაზე დაზარალებულმა უნდა ისაუბროს. როგორ შეიძლება, რვა მოსამართლიდან ზეწოლის ფაქტებს არც ადასტურებდნენ და არც უარყოფდნენ? - უარყოფა უფრო მეტი ჩანდა, როცა მოადგილე გამოვიდა და თქვა, რომ მას მსგავსი არაფერი სმენია.
რაც შეეხება პრეზიდენტ გიორგი მარგველაშვილის სკანდალურ განცხადებას, რა ხდება ქვეყანაში მაშინ, როცა, ქვეყნის პირველი პირი ოჯახის წევრის მიმართ განხორციელებულ ზეწოლაზე საუბრობს?
- პრეზიდენტის განცხადებას სკანდალურს არ ვუწოდებდი, ეს უფრო მეტად უპასუხისმგებლო იყო. ფაქტიურად, სახეზე ინსტიტუტების დაკნინებაა. პრეზიდენტი საკუთარ ინსტიტუტს აკნინებს, საკონსტიტუციო სასამართლოს თავმჯდომარე თავისას, ხოლო ორივე ერთად პროკურატურის დისკრედიტაციას ახდენენ. ეს ადამიანები რიგით მოქალაქეებს რა მაგალითს აძლევენ? - კანონისა და სამართლის დაცვის გარანტები თავად უნდა იყვნენ. თუკი ერთი თვის წინ რაღაც მოხდა, შესაბამისი რეაგირება უნდა ყოფილიყო და პირველ რიგში, იმ ადამიანისგან, რომლის მიმართაც რაიმე ინციდენტს ჰქონდა ადგილი. ეს ადამიანი ხომ სრულწლოვანია? - ვინც არ უნდა იყოს ეს ადამიანი, პრეზიდენტის ნათესავი თუ ოჯახის წევრი, თუ მის მიმართ კანონი დაირღვა, მან ამბავი უნდა ატეხოს და იჩივლოს. თუკი ამ ყველაფერს რეაგირება არ მოჰყვება, შესაძლოა, პრეზიდენტმა პროკურატურას თავადაც მიმართოს და დამნაშავეების დასჯა მოითხოვოს. თუკი ერთი თვის მანძილზე, ეს ყველაფერი საოჯახო საუბრებს არ ცდება, ამაზე არავინ არ ჩივის და პროკურატურაში არავინ მიდის, ერთი თვის შემდეგ, პრეზიდენტი პაპუაშვილის განცხადებას ეხმიანება? - ეს სრულიად უპასუხისმგებლო საქციელია.
ანუ, პრეზიდენტი შესაბამისს დროს და მომენტს ელოდა? ქვეყნის პირველი პირი კონსტიტუციის დაცვის გარანტია და თუკი ის თავის ოჯახის წევრს ვერ და არ იცავს, ის რიგით მოქალაქეს დაიცავს?
მით უმეტეს, თუკი შესაბამისს დროს და მომენტს ელოდა, ეს პოლიტიკური ქულების ჩაწერა და ქვეყნის საწინააღმდეგო მოქმედებაა. პრეზიდენტის გზავნილი ისე გამოდის, რომ პროკურატურას არ ენდობა და ამიტომ არ მიმართავს. ასევე ხმას არ იღებს იმიტომ, რომ ძალოვნებს არ ენდობა და მაშინ, ამ ქვეყნის პრეზიდენტობაზე პასუხისმგებლობას როგორღა იღებს? - მაშინ, გამოვიდეს და თქვას, რომ ქვეყანაში ყველა ინსტიტუცია მოშლილია და თანამდებობიდან მიდის. თუკი ქვეყანაში სისტემა მოშლილია, მაშინ, პოსტიდან თავადაც უნდა გადადგეს. თუ სამართალდამცავები ვერ მუშაობენ, მოსამართლეებზე ზეწოლას ახდენენ და პრეზიდენტის ოჯახის წევრებზე შანტაჟს ახორციელებენ, ე.ი. ქვეყანაში დიქტატურა დამყარებულა და პაპუაშვილისა და პრეზიდენტის გარდა, ეს ვერავის გაგვიგია. ეს სწორი მიდგომა არ არის. სანამ ეს ადამიანები არასამთავრობო ორგანიზაციებსა და მედიას შეხვდებიან, შესაბამისი ნაბიჯები უნდა გადადგან და სამართალდამცავ უწყებებში უნდა მიბრძანდნენ. თუ დანაშაულებრივი ქმედებაა, ამ ქმედებას დაზარალებული ჰყავს და სად არიან ეს დაზარალებულები, შესაბამისს ქმედებებს რატომ არ მიმართავენ და ხმას რატომ არ იღებენ? - შთაბეჭდილება მექმნება, რომ პაპუაშვილი ვიღაცის დავალებას ასრულებს.
პრეზიდენტი?
პრეზიდენტი საკუთარი თავის მსხვერპლის როლში წარდგენას მუდმივად ცდილობს. მას უნდა, საკუთარი თავი განსაკუთრებულ როლში წარმოაჩინოს და რაღაც პოლიტიკური დივიდენდები დაიწეროს. ის რაღაც როლის - უსამართლობასთან მებრძოლის როლის მორგებას ცდილობს, რომელიც თურმე, შედეგს ვერ აღწევს. ეს ძალიან გულდასაწყვეტია. ვცდილობ, ის მომენტი გავიხსენო, როდესმე პრეზიდენტმა მთავრობის საქმიანობასთან დაკავშირებით პოზიტიური თუ ახსენა. ნუთუ, ოთხი წლის მანძილზე, ამ ადამიანს არცერთი რეფორმა არ მოწონებია - არც ჯანდაცვის საყოველთაო პროგრამა, არც ბიზნესის წახალისება, არც „აწარმოე საქართველოში“? ისეთი პროგრამა არ არსებობს, რომელზეც რაიმეს გაკვრით მაინც იტყოდა? - ის ხელისუფლების წარმატებას არ და ვერ ხედავს და ასეთი ცრუ ბრალდებებით პოლიტიკური ქულების ჩაწერას ცდილობს. მან ოპონენტის იმიჯი მოირგო და ოპონენტის როლში ისე შევიდა, რომ ყოველგვარი ზღვარი გადალახა. მან ოღონდ, მთავრობას და ხელისუფლებას დაარტყას, გააკრიტიკოს და მზად არის, ამისთვის მჭიდროდ იყოს კონტაქტში ნაციონალებთან, არასაპარლამენტო ოპოზიციასთან და საეჭვოდ განწყობილ არასამთავროებთან. ის რაღაც კრიტიკულ მასასთან თანამშრომლობს, რომელიც მუდმივად ხელისუფლების საწინააღმდეგო განცხადებებს აკეთებს.
ანუ, ქვეყნის პირველი პირის პრინციპია - ყველა „ქართული ოცნების“ გარდა?
- მან სიტუაცია ასე ჩამოაყალიბა, მაგრამ ბოლო პერიოდში, კრიტიკული განცხადებები რესპუბლიკელებთან მიმართებაშიც გააკეთა. ალბათ, ყველას ვერ ვიტყვით, რადგან ის თანამშრომლობს ნაციონალებთან, „თავისუფალ დემოკრატებთან“ და იმ ექსპერტებთან, რომლებიც ზოგიერთი პოლიტიკური ძალის დაკვეთას არსულებენ. პრეზიდენტი ასე ჩამოყალიბდა და მას ასეთად ვხედავ, რადგან მის გამონათქვამებში ვერც ერთი პოზიტივი ვერ მოვიძიე, რომელიც მან მთავრობის მუშაობასთან დაკავშირებით გამოთქვა.
ქვეყნის პირველი პირის განცხადება, რომ მისი ოჯახის წევრის მიმართ ზეწოლა განხორციელდა, სახელმწიფოს იმიჯს ზიანს აყენებს. შესაბამისად, მმართველი გუნდი ამ განცხადებაზე რა სახის რეაგირებას აპირებს?
- რას ვაპირებთ და ნებისმიერი ფაქტი გამოძიებული იქნება. სამწუხაროდ, ვერც პაპუაშვილის და ვერც პრეზიდენტის განცხადებებში ჭორის სტანდარტს ვერ გავცდით. კონკრეტული ფაქტები და სამხილები არ არსებობს. სოციალურ ქსელში ხუმრობენ, რომ პრეზიდენტს „ელისაშვილის სინდრომი“ დაემართაო.
პრემიერ-მინისტრის პოსტზე დანიშვნის შემდეგ, გიორგი კვირიკაშვილმა მარგველაშვილთან ურთიერთობის ნორმალიზაცია სცადა, თუმცა, როგორც ჩანს, მასსა და მმართველ გუნდს შორის ჩატეხილი ხიდის აღდგენა რთულია. იმისათვის, რომ პრეზიდენტის იმპიჩმენტის პროცესი დაიწყოს, მას არაკონსტიტუციური ქმედება უნდა ჰქონდეს ჩადენილი, თუმცა, ვინაიდან, თქვენ გარკვეული პოლიტიკური ეჭვები გაქვთ, ამ პროცესის დაწყებას გამორიცხავთ?
- ამაზე საუბარი სწორი არ მგონია. პრეზიდენტი არის ისეთი, როგორიც არის. არჩევნები იქნება და საზოგადოება გადაწყვეტს, როგორი პრეზიდენტი უნდა. სამწუხაროდ, პრეზიდენტის მხრიდან ვხედავთ, რომ მაქსიმალური მცდელობაა მთავრობისა და უმრავლესობის დისკრედიტაციის. როცა ის ვერანაირ ბერკეტს ვერ იყენებს და მედიას რაღაც ფაქტებზე ერთი თვის შემდეგ ესაუბრება, ეს კიდევ უფრო მეტ ეჭვს ბადებს და ამას საზოგადოება არ იმსახურებს. ამ განცხადებების შემდეგ, პრეზიდენტის როლი აბსოლუტურად გაუგებარი იყო.