პარლამენტის ევროინტეგრაციის კომიტეტის თავმჯდომარე ლევან ბერძენიშვილი მიიჩნევს, რომ ყოფილი პრემიერის, ვანო მერაბიშვილის საქმეზე ცუდად ნამუშევარია, რადგან მას საქმეების ნახევარი ვერ დაუმტკიცდა. დეპუტატის თქმით, ახალაიას, მერაბიშვილსა და უგულავას გაცილებით მეტი დანაშაული აქვთ ჩადენილი, ვიდრე ის, რაც მათ დაუმტკიცდათ. კანონმდებელი თვლის, რომ სამივე შემთხვევაში, სისტემამ ცუდად იმუშავა და წინასწარი პატიმრობის ვადებში დარღვევებია.
ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს გადაწყვეტილებზე, for.ge რესპუბლიკელ ლევან ბერძენიშვილს ესაუბრა:
სტრასბურგის სასამართლომ ვანო მერაბიშვილის საქმეზე გადაწყვეტილება გამოაქვეყნა. „ნაციონალური მოძრაობა“ ამტკიცებს, რომ ყოფილი ძალოვანი მინისტრი პოლიტპატიმარია, მმართველი გუნდი კი, საპირისიპიროს ამტკიცებს. არის თუ არა ვანო მერაბიშვილი პოლიტპატიმარი?
- სტრასბურგის გადაწყვეტილებაში ნათქვამი არ არის, რომ ვანო მერაბიშვილი პოლიტიკური პატიმარია. კითხვა ყველამ ვიცით და ტექსტის იმ ნაწილზე მიგვითითონ, საიდანაც ეს გამომდინარეობს. იურისტებმა თქვეს, რომ ტექსტში ეს არ იკვეთება. შესაბამისად, თავს უფლებას არ მივცემ, რომ ამ თვალსაზრისით, იურისტებზე წინ დავდგე. განაჩენი როგორც ფილოლოგმა წავიკითხე, თარგმანი გავაკეთე, საკუთარ თავს ვენდობი და გეტყვით, რომ იქედან მსგავსი რაღაც არ გამომდინარეობს, თუმცა, ამავე დროს, საქართველოში საკითხის გაჩენა - არის თუ არა ვანო მერაბიშვილი პოლიტპატიმარი, დოკუმენტის სერიოზულ გაცნობას არ ნიშნავს. დოკუმენტში ნათქვამია, რომ ვანო მერაბიშვილის მიმართ უფლებები დარღვეულია. მათ ამაზე ვერავინ შეეკამათება, რადგან ეს უფლებები დარღვეულია. ყურადღება გადატანილია იმაზე, ვანო მერაბიშვილი არის თუ არა პოლიტპატიმარი და ის პოლიტიკური პატიმარი არ არის, მაგრამ ის არის პატიმარი, რომლის მიმართაც უფლებები დაირღვა.
უფლებების დარღვევაში, რას გულისხმობთ?
- როგორს სტრასბურგი წერს, ვანო მერაბიშვილი წინასწარ პატიმრობაში არასწორად იყო, პროკურატურის მიერ მისი აყვანა სწორად მოტივირებული არ იყო და ა.შ. ბევრი გაურკვევლობა არის, რომელზეც პასუხის ნაცვლად, საქართველოს ხელისუფლებამ საუბარი ისურვა, არის თუ არა ვანო მერაბიშვილი პოლიტპატიმარი. ეს „ნაციონალური მოძრაობის“ მიერ დასმული არასწორი აქცენტებიდან გამომდინარეობს, სადაც ისინი პოლიტპატიმარობას მიაწვნენ. სინამდვილე მდგომარეობს იმაში, რომ პროკურატურაში, გამოძიებასა და სასამართლოში დაშვებულია შეცდომები. მათ შორის, მერაბიშვილის მიმართ. ამის გამო, ქართულმა მხარემ 4000 და 8000 ევრო უნდა გადაიხადოს. როცა საუბარია იმაზე, რომ ფული უნდა გადაიხადონ, ეს იმას ნიშნავს, რომ საქართველოს ხელისუფლებამ დააშავა. იმის ნაცვლად, რომ კონკრეტული დამნაშავე იპოვონ, გადაწყვეტილების გასაჩივრებას გეგმავენ, მაგრამ გასაჩივრებას იგივე შედეგი მოჰყვება. გადაწყვეტილებას არ გავასაჩივრებდი. მადლობა უნდა ვთქვათ, რომ მერაბიშვილი პოლიტპატიმრად არ გამოგვიცხადეს. სხვათა შორის, ეს შეეძლოთ. საქართველოს წინააღმდეგ განწყობილი და აკვიატებული სასამართლო რომ იყოს, ამის თქმა შეუძლიათ, მაგრამ ეს არ გააკეთეს.
თქვენ ამბობთ, რომ სტრასბურგის სასამართლოს მერაბიშვილის პოლიტპატიმრად გამოცხადება შეეძლო, მაგრამ ეს რამდენად ობიექტური გადაწყვეტილება იქნებოდა?
ვანო მერაბიშვილი პოლიტიკური პატიმარი არ არის, ისევე როგორც გიგი უგულავა და ბაჩო ახალაია არ არიან. ამას დედამიწის ზურგზე ვერავინ ვერ დაამტკიცებს და არანაირი შიში არ მქონდა, რომ სტრასბურგის სასამართლო იტყოდა, რომ ისინი პოლიტპამირები არიან, მაგრამ არ გამოვრიცხავ, რომ სამივეს მიმართ პროცედურული და უფრო სერიოზული უფლებები იყოს დარღვეული, რადგან ძალიან გაურკვეველი მომენტებია.
ანუ, თქვენ პრეზიდენტის განცხადების პათოსს იზიარებთ, სადაც მან აღნიშნა, რომ მერაბიშვილის საქმეზე ევროპის ადამიანის უფლებათა სასამართლოს გადაწყვეტილებას უშუალო პასუხისმგებელი პირები ჰყავს როგორც სასამართლო, ასევე სამართალდამცავ სისტემაში?
- პრეზიდენტმა დაახლოებით ის თქვა, რა ფიქრიც მე გამიჩნდა - ამ ყველაფერში დამნაშავე ვინ არის?! ჩემი და თქვენი ფულიდან სახელმწიფო ხაზინიდან 12 ათასი ევრო რომ მიდის, ამაზე პასუხისმგებელი ვინ არის? ეს კითხვა გამიჩნდა და შეიძლება, უფრო მეტი პრეზიდენტს გაუჩნდა. ამ პროცესში ბოკერია რა შუაშია არ ვიცი, მაგრამ ალბათ, ბოკერია მარგველაშვილს შეხვდა და ვანოს შეწყალება სთხოვა.
რამდენად მოსალოდნელია, რომ პრეზიდენტმა მერაბიშვილი შეიწყალოს?
- მსგავსი რამ მოსალოდნელი არ არის. როგორც მისმა პრეს-სპიკერმა თქვა, პრეზიდენტი ამ საკითხს არ განიხილავს, მომავალში რა მოხდება არავინ იცის. ალბათ, ამას არც მერაბიშვილი იმსახურებს. ის რასაც იმსახურებს, სტრასბურგის სასამართლომ თქვა - კომპენსაცია უნდა გადავუხადოთ. ამავე დროს, იმის მომხრე ვარ, რომ ეს საქმე ბოლომდე მივიდეს და გავარკვიოთ, ვინ დააშავა. ვინც წინასწარი პატიმრობა ასე განსაზღვრა და ვის გამოც გვაჯარიმებენ, ის ადამიანები უნდა გამოავლინონ და საყვედური მაინც უთხრან. მათ უთხრან, რომ ცუდად იმუშავეს, რადგან მას ფული ჩემი ჯიბიდანაც უნდა გადაუხადონ.
მერაბიშვილის შეწყალება „ნაციონალურ მოძრაობას“ პოლიტიკურად რამდენად აწყობს?
- რა თქმა უნდა, აწყობს. ამიტომ, არ მგონია, რომ პრეზიდენტმა ასეთი ნაბიჯები უნდა გადადგას, თუმცა, ეს მისი უფლებაა და მას რაიმეს ვერავინ ვერ უკარნახებს. თუკი ის ამას სწორად და საჭიროდ ჩათვლის, ის ასე იმოქმედებს. ვფიქრობ, რომ პრეზიდენტი ამ საკითხზე ამ წუთას არ ზრუნავს და აუტკივარ თავს არ აიტკივებს. ვანო მერაბიშვილს ვერავინ ვერ გაათავისუფლებს იმ ლოგიკით, რომ ის ან პოლიტიკური პატიმარია, ან სინდისის პატიმარი. ის ჩვეულებრივი კრიმინალია, რაც სტრასბურგის სასამართლომ დაადასტურა. ცუდია, რომ ნაციონალები თავს იტყუებენ და ჩვენც გვატყუებენ. ნაციონალებმა მერაბიშვილისა და სააკაშვილის გარეშე ცხოვრება უნდა ისწავლონ. სულ მაბრალებენ, რომ ნაციონალების ბედი მაღელვებს. არ მაღელვებს და არც არასოდეს არ მაღელვებდა. უბრალოდ, ყოველთვის იმას ვამბობდი, რომ კანონი დავიცვათ. კანონის დაცვა და ღელვა სხვადასხვა რამ არის. კანონის დაცვას რომ ვითხოვდი, ამის აუცილებლობა გამოჩნდა, რადგან უკანონობა 12 ათასი ევრო დაგვიჯდა. სხვათა შორის, ძალიან დიდი უკანონობა რომ ყოფილიყო, ეს 12 ათასი ევრო არ დაჯდებოდა და ამის ფასი გაცილებით ძვირი იქნებოდა.
თქვენ მერაბიშვილს პოლიტპატიმრად არ მიიჩნევთ, თუმცა, ნაციონალები ამბობენ, რომ სტრასბურგის სასამართლომ ის დაადასტურა, რის თაობაზეც ევროპელი ლიდერები საერთაშორისო ტრიბუნებიდან საუბრობენ. ევროინტეგრაციის კომიტეტის თავმჯდომარე ხართ და გეცოდინებათ, ევროპაში მერაბიშვილზე როგორც პოლიტპატიმარზე ისე საუბრობენ?
- დიახ, ვიღაცეები აცხადებენ, რომ ვანო მერაბიშვილი პოლიტპატიმარია. როცა „ევროპის სახალხო პარტიის“ თავმჯდომარედ აგრამუნტი აირჩიეს, მან პირველივე გამოსვლის დროს თქვა, რომ ვანო პოლიტპატიმარია, რაც აბსოლიტური სისულელე იყო. ეს სტრასბურგის სასამართლოს რომ ეთქვა, მას განვიხილავდით, თუმცა, დიახ, „სახალხო პარტიაში“ ამბობენ, რომ საქართველოში პოლიტპატიმრები არიან. არ დაგავიწყდეთ, რომ აგრამუნტი ერთი წლით ადრე ამტკიცებდა, რომ ტერმინი - პოლიტპატიმარი იდიოტობაა. ჩვენს წინაშეა სრული ფარისევლობა და „ნაციონალური მოძრაობის“ პროგრამა, რომელიც მათთან ერთად რაღაცის მიღწევას ცდილობენ. გასაგებია, რომ „სახალხო პარტიას“ „ნაციონალური მოძრაობა“ მოსწონს, რადგან მისი პარტიაა. სხვა მეგობარი პარტიები გვყავს, რომლებიც მერაბიშვილს პოლიპატიმრად არ აღიარებენ.
ქართული მართლმსაჯულება ვანო მერაბიშვილს სისხლის სამართლის საქმეებს ედავება, სახელმწიფოს კი, მისთვის კომპენსაციის გადახდა მოუწევს. ეს ბედის ირონია არ არის?
- ბედის ირონიაა ის, რომ ამერიკაში ასპროცენტიანი განგსტერი - ალ კაპონე მხოლოდ იმიტომ დაიჭირეს, რომ გადასახადები დამალა. ბედის ირონია იყო ის, რომ მას წლების მანძილზე ვერ აპატიმრებდნენ. ამიტომ, საქართველოში პროკურატურამ ცოტა უფრო კარგად უნდა იმუშაოს. რა თქმა უნდა, მერაბიშვილთან ცუდად არის ნამუშევარი, მას საქმეების ნახევარი ვერ დაუმტკიცდა. ახალაიას, მერაბიშვილსა და უგულავას გაცილებით მეტი დანაშაული აქვთ ჩადენილი, ვიდრე ის, რაც დაუმტკიცდათ. სამივე შემთხვევაში, ჩვენმა სისტემამ ცუდად იმუშავა და წინასწარი პატიმრობის ვადებში დარღვევებია. ეს არ მიკვირს, რადგან ეს მემკვიდრეობა მივიღეთ.
მერაბიშვილი ვის უნდა დაეჭირა? - ისევ მერაბიშვილს. მთავარ პროკურატურაში ახალია ვინმე თუ რა? - გასაგებია, რომ მათ საკუთარი თავის წინააღმდეგ მუშაობა გაუჭირდათ. ეს საყვედური უნდა მიიღონ. რამდენი მოსამართლეც არ უნდა იყოს, ნებისმიერი საქმის განხილვას დანიშნავენ და სულ სკანდალია. მოსამართლე ბინას დედისგან ქირაობს. ეს კანონიერია თუ არა, არა მაინტერესებს, რადგან ზნეობრივად ხომ ვიცით, რაც არის? ხომ ვიცით, რომ სახელმწიფოს ფული მოპარა? ასეთი მოსამართლე არ უნდა იყოს, მაგრამ ეტყობა, სხვას ვერ პოულობენ. ან მურუსიძის მსგავსად, წარსულიდან საშინელი, შავი ლაქა მოგვყვება და როგორ უნდა გამოსწორდეს, არ ვიცი. ცოტა ხნის წინ, მას თვალი მოვკარი, თვალებს ძალიან მიბრიალებდა და რა ვქნა, ტყუილს ვერ ვიტყვი, მისი გამოსწორების არ მჯერა.
მართლმსაჯულების სისტემა ასეთ კადრებს რატომ სწყალობს, სხვები არ არიან, თუ ისინი ხელისუფლებას რაღაცისთვის ისევ სჭირდება?
- შანსი არ გვაქვს, რომ ეს სისტემა ერთ დღეში და ოთხ წელიწადში გამოვცვალოთ. ჩემი აზრით, სასამართლოსა და პროკურატურაში ძირეული საკადრო ცვლილებებია განსახორციელებელი. ამას ერთი-ორი კაცის გაშვება არ შველის. ამას მრავალწლიანი სახელმწიფო პროგრამა სჭირდება.
ძირეულ ცვლილებებზე საუბრობთ, უმრავლესობამ კი, პარლამენტში უზენაესი სასამართლოს მოსამართლედ ანა დოლიძის კანდიდატურა ჩააგდო. ხელისუფლებას ძირეული ცვლილებების გატარების პოლიტიკური ნება არ აქვს?
- „რესპუბლიკური პარტია“ ანა დოლიძეს მხარს მთლიანად უჭერდა, მაგრამ კოლეგებმა არც ჩვენი და არც პრეზიდენტის აზრი არ გაითვალისწინეს. ამაზე ვერავის ვერაფერს ვერ ეტყვი, არ უნდათ და მორჩა. რატომ არ უნდათ, არ ვიცი. ანას ბრალდებოდა, რომ რესპუბლიკელებთან ძალიან ახლოს არის, რაც სიმართლე არ არის. ის არც პარტიის წევრი არ ყოფილა და არც მხარდამჭერი.
ამ ბრალდებას უზენაესი სასამართლოს თავმჯდომარეს, ნინო გვენეტაძესაც უყენებდნენ, რომელიც პარლამენტმა საბოლოო ჯამში დაამტკიცა...
- ნინო გვენეტაძე „რესპუბლიკური პარტიის“ წევრი იყო. სწორედ მაგის გამო მოხდა, არიქა - გვენეტაძეო.