„როდესაც დანაშაულთან ბრძოლოს სისტემაში ხარვეზია, ეს თავად არის დანაშაული

„როდესაც დანაშაულთან ბრძოლოს სისტემაში ხარვეზია, ეს თავად არის დანაშაული

„ყველას გვახსოვს საჯაროდ ნათქვამი ფრაზა - „ორი გვამი მჭირდება“. ეს ფრაზა ბევრი ქართველისთვის წყვეტს იმ საკითხს, არის თუ არა მერაბიშვილი დამნაშავე“, - აცხადებს for.ge-სთან საუბრისას პოლიტოლოგი რამაზ საყვარელიძე, რომლის განცხადებით, მერაბიშვილის ადვოკატის განცხადების მიუხედავად, მოსახლეობას ეს ორი ფრაზაც ეყოფა შინაგანი განაჩენის გამოსატანად.

for.ge რამაზ საყვარელიძეს ესაუბრა.

სტრასბურგის სასამართლო არ ამბობს, რომ ვანო მერაბიშვილი პოლიტპატიმარია, მაგრამ საუბრობს ხარვეზებზე, რომელიც დაშვებულია ხელისუფლების მიერ. ვინ არის პასუხისმგებელი თუნდაც ამ ხარვეზებზე, რომელზეც საუბარია ამ გადაწყვეტილებაში?

რამაზ საყვარელიძე: გაგახსენებთ, რომ იმ პერიოდში, როდესაც პასუხისგებაში მიეცა ვანო მერაბიშვილი, საკმაოდ არეული იყო სამართლდაცვითი სისტემა. გახსოვთ, რომ რამოდენიმეჯერ შეიცვალა მთავარი პროკურორი და რა თქმა უნდა, იქნებოდა ხარვეზები. სამწუხაროდ, ჯერჯერობით, ისეთი დამაჯერებელი სახე ვერ მიიღო სამართალდამცავთა სისტემამ, რომ გვქონდეს განცდა იმისა, რომ მისი ყველა ნაბიჯი გამართულია.

რაც შეეხება პოლიტიკურ პატიმრობას, შორს არ წავალ, ყველას გვახსოვს საჯაროდ ნათქვამი ფრაზა - „ორი გვამი მჭირდება“. ეს ფრაზა ბევრი ქართველისთვის წყვეტს იმ საკითხს, არის თუ არა მერაბიშვილი დამნაშავე. რამდენიც არ უნდა იძახოს მისმა ადვოკატმა, რომ პოლიტიკური პატიმარიაო, ამ შემთხვევაში მოსახლეობას ეს ორი ფრაზაც ეყოფა შინაგანი განაჩენის გამოსატანად.

ევროსასამართლო არ ამბობს, რომ მერაბიშვილი უკანონო პატიმარია, მაგრამ სახელმწიფოს კომპენსაციის გადახდა უწევს ორ გვამის მომთხოვნი ადამიანისთვის. ეს გვაძლევს იმის თქმის საფუძველს, რომ საგამოძიებო უწყებამ ადეკვატურად ვერ იმუშავა მერაბიშვილთან მიმართბაში და არა მარტო მერაბიშვილთან, ჩვენ გვაქვს საფრანგეთის სასამართლოს განაჩენი დავით კეზერაშვილთან მიმართებაში, საბრეძნეთის სასამართლოს განაჩენი დავით ახალაიასთან დაკავშირებით...

- გეთანხმებით. თქვენ უფრო დეტალურად ჩამოაყალიბეთ საქმის არსი. იმ საქმეებიდან გამომდინარე, სადაც საგამოძიებო უწყებამ ვერ მოახერხა დასავლეთისთვის დამაჯერებელი მტკიცებულებების წარდგენა, ჩნდება განცდა იმისა, რომ ეს სისტემა დღემდე ვერ მუშაობს გამართულად.

ეს მხოლოდ გაუმართაობის პრობლემაა?

- არა, რა თქმა უნდა. როდესაც დანაშაულთან ბრძოლის სისტემაში ხარვეზია, ეს თავად არის დანაშაული. ამას ვსაყვედურობ დღევანდელ ხელისუფლებას, რომ თვითონ სამართალდამცავი უწყების მიმართ გამოიჩინა სირბილე და ლოიალურობა. გავიხსენებდი იმ ცნობილი ფრაზას, რომ „ყველა მსხვერპლია ერთი ადამიანის გარდა“, - ეს არ არის სწორი მიდგომა. როდესაც ასეთი დამოკიდებულებაა და სისტემაში რჩებიან ის პირები, რომლებიც მხოლოდ იმიტომ, რომ მათი კვალი არ გამოჩნდეს, საქმეს ტოვებენ გამოუძიებელს, ან უხარისხოდ ამუშავებენ, ეს სისტემის ხარვეზია. ერთ ხარვეზსს, ავტომატურად მოჰყვება ხარვეზების მთელი სისტემა. მთელ ქვეყანას უწევს კომპენსაციის გადახდა მხოლოდ იმიტომ, რომ შევქმენით მსხვერპლადქცეული სამართალდამცავების რომანტიული სურათი. სამართალი ერთნაირად უნდა ჭრიდეს. თუ ვინმეს პატიება უნდათ, ამისთვის არსებობს შესაბამისი კომისია და პრეზიდენტის ნება, მაგრამ თვითონ სასამართლომ და სამართალდაცავმა უწყებამ ხარისხიანად უნდა იმუშაოს.

სტრასბურგის გადაწყვეტილებაში სიტყვა პოლიტპატიმარი ნახსენები არ არის, თუმცა ამის მიუხედავადნაციონალური მოძრაობაამბობს, რომ მერაბიშვილი პოლიტპატიმარია. ბატონო რამაზ, რისთვის ხდება სიცრუის ტირაჟირება - თუ დასავლეთისთვის, ვნახეთ, რომ დასავლეთი არ ამბობს პოლიტიკური პატიმარიაო. ამ შემთხვევაში სამიზნე ხომ არ არის ქართული საზოგადოების ის ნაწილი, რომელსაც ჯერ კიდევ არ აქვს გადაწყვეტილი ვის სასარგებლოდ გააკეთებს არჩევანს?

- მოტივი არის ორივე, ქართული საზოგადოება და დასავლეთი. მაგრამ ქართველი ამომრჩეველი, რომელიც კრიტიკულად არის განწყობილი მერაბიშვილის ფიგურისა და ნაციონალების მიმართ, ძახილი, რომ სტრაბურგმა პოლიტპატიმრად მიიჩნია მერაბიშვილი, არაფრისმთქმელი არ იქნება. მით უმეტეს მედიამ არ მისცა ამ ტყუილის ტირაჟირების საშუალება და ჟურნალისტებმა ცხადი გახადეთ, რომ ტექსტში ამ მიმართულებით მსჯელობა გაშილილი არ არის. ამ განცხადებით ხდება მომხრეების კონსოლიდაცია და გააქტიურება.

ანუ, ესეც პიარის ნაწილია, როდესაც წაგებულ ბრძოლას, მოგებულად აცხადებსნაციონალური მოძრაობადა ამის მაგალითია 2008 წლის აგვისტოს ომი. ამ შემთხვევაშიც იგივე სცენარია, არასად არ ჩანს მერაბიშვილის გამარჯვება, მაგრამ ამბობენ, რომ გაიმარჯვა?

- კარგი და სწორი ანალოგი გააკეთეთ, მათი პოლიტიკური სტილი ყოველთვის ამდაგვარი იყო. მარცხზე არ პალარაკობენ. არ ამბობენ რამე შეგვეშალაო, ყოველთვის გამარჯვებულის პოზაში არიან. ეს მათი სტილია.

მაგრამ რამდენად იქნება შედეგზე ორიენტირებული?

- ვერ გეტყვით, ალბათ, უფრო გამოადგებოდათ სიცრუის ტირაჟირების სტილის შეცვლა, მაგრამ ეს უკვე მათი გადაწყვილებაა.

მართალია სტრაბურგის სასამართლო არ ამბობს, რომ მერაბიშვილი პოლიტიკური პატიმარია, მაგრამ ის გადაწყვეტილება, რომელიც სასამართლომ მიიღო კომპენსაციის ნაწილში, ეს არ აძლევს ხელისუფლებას თავის მართლების საშუალებას. ფაქტია, რომ ხელისუფლებამ დაუშვა ხარვეზები. კომპენსაციის ნაწილში იკვეთება ხელისუფლების პასუხისმგებლობის საკითხი?

- რა თქმა უნდა, კომპენსაცია რომც არ იყოს და მხოლოდ შენიშვნებით შემოფარგლულიყო სასამართლოს გადაწყვეტილება, შენიშვნები უკვე ნიშნავს, რომ რაღაცა უხარისხოდ გაკეთდა და უხარისხობაზე პასუხისმგებელია სასამართლო სისტემა და ის, ვინც სასამართლო სისტემას კომფორტულად ამყოფებს უხარისხო მუშაობის დროს.

ამომრჩეველთა მოსყიდვა, ქონების მითვისება და თანამდებობრივი უფლებამოსილების ბოროტად გამოყენება - ამ ბრალდებით არის გასამართლებული ვანო მერაბიშვილი, რამდენად ადეკვატურია სასჯელის ეს ნაწილი? ამ შემთხვევაში ადგილი გვაქვს მთავარ პრობლემასთან - არაკვალიფიციურობათან, თუ საბოტაჟთან?

- ამერიკის ერთ-ერთ ყველაზე პოპულარულ პრეზიდენტს რუზველტს მაფიოზური ქვეყანა დახვდა. მაფია იყო გამეფებული, დანაშაულში ჩართული იყო სამართალდამცავი სისტემა. ასეთი ქვეყანა შემოატრიალა ამერიკის მაშინდელმა პრეზიდენტმა. შექმნა 12-კაციანი საგამოძიებო ჯგუფი, რომელსაც ენდობოდა და ამ ჯგუფმა დაიწყო სამართალდამცავთა მიერ ჩადენილი დანაშაულის გამოძიება. ამ ტიპის სამუშაო თუ არ გაკეთდა და სამართალდამცავი სისტემა არ გასუფთვდა ფორმიანი დამნაშვეებისგან, არაფერი არ გამოვა.

რუზველტს, რომელსაც ნამდვილად ვერ ასწვალიდი დემოკრატიას, არაფერი არ გამოუვიდა და მით უმეტეს ჩვენ გაგვიჭირდება გამოსვლა ასეთი სისტემიდან. სააკაშვილის რეჟიმს ჰქონდა ეს თავისებურება, რომ ის ტოტალური იყო ამ ქვეყნის მასშტაბით, ანუ ყველა სტრუქტურას თავისი კადრებით აკომპლექტებდა. ასე რომ, თუ ეს გამოცდილება არ გაიაზრეს და შესაბამისი ნაბიჯები არ მოიფიქრეს, მაშინ ბევრი იქნება ასეთი საბოტაჟის მაგვარი, უნებლიე თუ მიზანმიმართული შეცდომები.

ბატონო რამაზ, თქვენ იცნობთ მერაბიშვილის 9-წლიან მოღვაწეობას და თვლით, რომ მერაბიშვილი უკანონო პატიმარია?

- ვიცნობდი ვანო მერაბიშვილს, გიგა ბოკერიას მეშვეობით გავიცანი. მთხოვა, რომ ერთ ახალგაზდა კაცს რეკომენდაცია სჭირდებაო, მაშინ პარლამენტში ვიყავი და მევეცი მერაბიშვილს რეკომენდაცია. ძალიან მორიდებული იყო, კედელ-კედელ დადიოდა დერეფანში და ოთახშიც კედელ-კედელ მომიახლოვდა, ასეთი მორიდებული ადამიანი იყო მერაბიშვილი, მაგრამ იმ შთაბეჭდილების მერე ბევრი წელი გავიდა, შემდეგ რაც მესმოდა მის შესახებ, უკვე აშკარად სხვა ადამიანი იყო. მაგრამ არის თუ არა დამნაშვე, ეს სასამართლომ უნდა თქვას.