პრემიერის გარდაცვალებიდან 11 წლის შემდეგ გოგლა ჟვანია სკანდალურ დეტალებს ამხელს
...ზუსტად 11 წლის წინ ქვეყანას შოკისმომგვრელად გაეღვიძა - შს მაშინდელმა მინისტრმა და გენპროკურორმა გვამცნეს, პრემიერი უბედური შემთხვევის ანაწერა გახდა, გაზით გაიგუდაო... პირველმა შოკმა გაიარა თუ არა, პირველი კითხვებიც გაჩნდა და აგერ, 11 წელია, ამ კითხვებზე პასუხი არ არსებობს. ,,ბოლო 11 წელია, იმ ცხოვრებით ვცხოვრობ, რომელიც არ მომწონს!'' - მეუბნება გაურკვეველ ვითარებაში გარდაცვლილი პრემიერის, ზურაბ ჟვანიას ძმა, ,,ოცნებელი'' დეპუტატი გოგლა ჟვანია და დასძენს, რომ პოლიტიკაში ჩართვა მისი თვითმიზანი არასოდეს ყოფილა, შესაბამისად, მას შემდეგ, რაც საქმე გაიხსნება და სიმართლე გაირკვევა, ძველ ცხოვრებას დაუბრუნდება... საერთოდ, საბურთალოს ქუჩის ბურუსით მოცულ ტრაგედიაზე ბევრი ითქვა და დაიწერა ანუ ახალი, ერთი შეხედვით, აღარაფერია, თუმცა გოგლა ჟვანია ,,ვერსიის'' არა-ჩვეულებრივ ინტერვიუში ამბობს, რომ ერთ თვეში მნიშვნელოვან სიახლეებს გავიგებთ...
- ბატონო გოგლა, როგორ ხართ, დიდი ხანია, არ ჩანხართ, არც პარლამენტში აქტიურობთ. რა ხდება?
- სხდომებზე სიტყვით არ გამოვდივარ, თორემ პარლამენტში ვაქტიურობ - საკომიტეტო მოსმენებში, სადაც კანონშემოქმედებითი საქმიანობა მიმდინარეობს, აქტიურად ვმონაწილეობ.
- საპარლამენტო სხდომებზე რატომ არ გამოდიხართ, მიკროფონი თქვენი სტილი არაა?
- სხდომებზე შეთანხმებული პოზიციით მივდივართ ხოლმე. არიან ადამიანები, რომელთაც ორატორული ნიჭი უფრო აქვთ და სათქმელს ისინი გამოხატავენ. მე კი დიდი ორატორული ნიჭით არ გამოვირჩევი.
- ამ კუთხით ძმას აშკარად არ ჰგავხართ...
- ძმას ბევრი რამით არ ვგავარ...
- ბავშვობაშიც განსხვავებულები იყავით?
- დიახ. საერთოდ, ზურა უფრო ემოციური იყო, მე კი მშვიდი ვარ.
- ზურა თქვენზე რამდენი წლით უფროსი იყო?
- ხუთი... ზურა ძალიან ბევრს კითხულობდა, სწავლობდა...
- თქვენ ზარმაცი იყავით?
- ზარმაცი კი არა, უფრო ეზოში გავარდნილი ბავშვი ვიყავი.
- ანუ ქუჩის ცხოვრება გიზიდავდათ?
- ვერ ვიტყვი, რომ ეს ქუჩის ცხოვრება იყო... ანაგის, დღევანდელ შარტავას ქუჩაზე ძალიან კარგი ეზო გვქონდა, სხვათა შორის, თბილისში დღესაც ერთ-ერთი საუკეთესო ეზოა, რადგან ,,გარაჟებით'' არ გამოტენეს, სპორტული მოედანიც არის და სკვერიც... ჩემს თაობაში უამრავი ბავშვი იყო, იმდენად ბევრი, რომ ეზოს ფეხბურთის ჩემპიონატებსაც ვატარებდით, პეკინზე, სპორტულ მაღაზია ,,შევარდენში'' ჯილდოებს ვყიდულობდით და ერთმანეთს ვაჯილდოვებდით ხოლმე. ეს იმ გაგებით, როგორიც საქართველოში არსებობს, ,,ქუჩური ცხოვრება'' არ იყო. ამ ეზოში სამი კორპუსი იდგა, ,,სპეციალიტსების სახლებს'' ეძახდნენ... ზურა ძალიან აქტიური ადამიანი იყო, წიგნს ვერ გააგდებინებდით, თუმცა ეზოშიც ლიდერი იყო და სკოლაშიც - ყოველთვის რაღაცის მოთავე გახლდათ და მეგობრები მის გარშემო იკრიბებოდნენ.
- როგორც ოჯახის უფროსი ვაჟი, შინაც ლიდერი იყო?
- ოჯახის, ასე ვთქვათ, თავი მამა იყო, თუმცა ჩემზე ერთგვარი შეფობა ჰქონდა აღებული - საინტერესო ამბებს მიყვებოდა. საერთოდ, კარგი ძმა იყო, ხშირად ექსკურსიაზე დადიოდა, მეც დავყავდი და მის ყველა მეგობარს, სკოლიდან დაწყებული ინსტიტუტით დამთავრებული, ვიცნობ... ვიდრე პოლიტიკოსი გახდებოდა, ზურა ძალიან საინტერესო ცხოვრებით ცხოვრობდა - მთელი საქართველო ჰქონდა შემოვლილი.
- ბავშვობაში ჩხუბობდით ხოლმე?
- (იღიმება) პატარ-პატარა კონფლიქტები გვქონია...
- როგორც პატარა, თქვენ ,,პადჟიგატელობდით''?
- ალბათ, რაღაცას გავაფუჭებდი და მას არ მოეწონებოდა, თუმცა სერიოზული ჩხუბი არ მოგვსვლია.
- მერე, პოლიტიკოსი რომ გახდა, ზურას საინტერესო ცხოვრება აღარ ჰქონდა?
- ბუნებრივია, მერეც ჰქონდა. ზურა ძალიან კომუნიკაბელური ადამიანი იყო, უამრავი ქართველი და უცხოელი მეგობარი ჰყავდა, ზოგი სკოლიდან, ზოგი უნივერსიტეტიდან, ზოგიც რაღაც საქმიანობიდან გაცნობილი. მის წრეში ტრიალი ჩემთვის საინტერესო იყო...
- თუმცა, მაშინ აზრადაც არ გქონიათ, რომ ოდესმე პოლიტიკაში ჩაერთვებოდით, არა?
- არა. ეს მოულოდნელი ნაბიჯი იყო, მით უმეტეს, რომ ზურა საკმაოდ სერიოზულად იყო ბიოლოგიით გატაცებული - ჯერ კიდევ მე-2 კურსზე სტუდენტური ლაბორატორია შექმნა, რომელსაც საბჭოთა კავშირში პრეცედენტი არ ჰქონდა - ლაბორატორიაში მხოლოდ სტუდენტები იყვნენ და ცხოველთა ქცევებზე დაკვირვებებს აწარმოებდნენ. მეცნიერების გამოც ძალიან ბევრს დადიოდა, იჭერდა გველებს, ხვლიკებს. სახლშიც ბევრი ცხოველი გვყავდა. მახსოვს, ეზოში დიდი აკვარიუმი ჰქონდა და ჯერ ჭიანჭველებს აკვირდებოდა. ძაღლებსა და კატებზე აღარ ვლაპარაკობ, გველხოკელაც გვყავდა, არწივის მართვეც...
- ბავშვები არ დასცინოდნენ?
- არა. სადაც უნდა ყოფილიყო, ზურას მიმართ ადამიანები ყოველთვის სიყვარულითა და პატივისცემით იყვნენ გამსჭვალულნი.
- ბატონო გოგლა, მაშინ ან თუნდაც დღეს უფროსი ძმის ჩრდილქვეშ ხომ არ ხართ?
- არა იმიტომ, რომ არასოდეს ვცდილობდი, ზურასთვის მიმებაძა, მას თავისი ცხოვრება ჰქონდა, მე ჩემი, თუმცა 11 წელია, რაც ზურა მოკლეს და ჩემი ცხოვრებით აღარ ვცხოვრობ... ოჯახურად ვიკვეთებოდით, თორემ განსხვავებული ინტერესები გვქონდა...
- ის, რომ ზურას ძმა იყავით, რამეში გეხმარებოდათ?
- ზურა პარლამენტის თავმჯდომარე რომ გახდა, ბუნებრივია, ნახევარ საქართველოს ჩემთან მეგობრობა მოუნდა - საქმეების ჩაწყობას, იმას, ამას, ბიზნესის კეთებას ცდილობდნენ, მაგრამ ამ მხრივ ჩემი და ზურას შეხედულება აბსოლუტურად იდენტური იყო და მიგვაჩნდა, რომ შენი მდგომარეობა პირადი კეთილდღეობისთვის არაკეთილსინდისიერად არ უნდა გამოიყენო ანუ ზურას თანამდებობა, რეალურად, არაფერში გამომიყენებია - არც მსხვილი ბიზნესი დამიწყვია და არც სახელმწიფო უწყებაში მიმუშავია. ყოველთვის ჩემი პატარა ბიზნესი მქონდა და რაღაცას ვწვალობდი...
- შეიძლება, მაგრამ ,,ვარდების რევოლუციის'' მერე, თუ გახსოვთ, ,,რუსთავი 2''-მა სპეცსიუჟეტი მოგიძღვნათ, სადაც ნათქვამი იყო, რომ ელიავას ბაზრობის მეწილე იყავით...
- ელიავას ბაზრობის გვერდით ,,საქმიანი ეზო'' მაქვს. ვიდრე პარლამენტის წევრი გავხდებოდი, ამ ფირმის დირექტორი ვიყავი. ეგ არის და ეგ... მაშინ აჟიოტაჟი ატყდა, რომ ელიავას ბაზრობის წილში ვარ, ,,ზარალა'' და კიდევ ისეთი ვიღაცები იყვნენ დასახელებულნი, რომელთაც სახეზეც ვერ ვიცნობდი. სხვათა შორის, ეს სიუჟეტი ნანუკა ჟორჟოლიანმა გააკეთა. მერე, ,,უცნობის'' რადიოში ნანუკა სტუმრად ჰყავდათ, სადაც თქვა, რა ვქნა, ამ სიუჟეტის გაკეთება კიწმარიშვილმა დამავალაო... მაშინ კიწმარიშვილი ზურას რაღაცის გამო დაუპირისპირდა.
- მაინც, რის გამო?
- ეს ჭორის დონეზე ვიცი... კიწმარიშვილი ,,ვარდების რევოლუციის'' ერთ-ერთი შემოქმედი იყო, თავისი ინტერესები და ამბიციები ჰქონდა, მაგრამ როგორც ჩანს, ვერ დაკმაყოფილდა და ამის გამო ზურას დაუპირისპირდა. აღარც ზურაა ცოცხალი, აღარც - კიწმარიშვილი და ამ თემაზე რომ ვისაუბრო, ძალიან უხერხული იქნება...
- როცა ეთერში ეს სიუჟეტი გავიდა, ზურამ არ გკითხათ, რა ხდებაო?
- არა, პირიქით, მე დავურეკე და იცით, რატომ? - სწორედ ამ დღეს აჭარაში ასლანმა ხიდები ააფეთქა. ბუნებრივია, ახალ ამბებს ველოდებოდი, მაშინ მთავარი საინფორმაციო წყარო ,,რუსთავი 2'' იყო, 9 საათიანი ,,კურიერი'' ჩავრთე, მგონია, საუბარი აჭარაზე იქნება და საინფორმაციო გამოშვება იწყება სიუჟეტით, რომ ელიავას ბაზრობის მოწილე ვარ. საკმაოდ ვრცელი - 15-წუთიანი სიუჟეტი იყო, მაშინვე ზურას დავურეკე, რა ხდება-მეთქი... ზურამ განცხადება გააკეთა. სხვათა შორის, ახლა გამახსენდა: ღია წერილის ,,გაკეთებას'' ვაპირებდი, მაგრამ ზურამ მითხრა, არ გინდა, თავი დაანებე, თავისი გასაჭირი ეყოფათო.
- ნანუკაზე დღესაც ნაწყენი ხართ?
- არა... ფაქტი გავიხსენე, თორემ ვიცი, საქართველოში ჟურნალისტური საქმიანობა მთლად თავისუფალი არაა.
- ისე, ზურაზეც ამბობდნენ, მედიას სათავისოდ იყენებსო...
- ზურა ძალიან კომუნიკაბელური ადამიანი იყო და კონკრეტული მედიასაშუალებების ხელმძღვანელებთან, ჟურნალისტებთან, შეიძლება, კარგი ურთიერთობა ჰქონდა. მგონი, ნორმალური არაა, პოლიტიკაში იყო და მედიასთან კომუნიკაცია არ გქონდეს. მთავარია, ეს რას ემსახურება და თუ დღე და ღამე ტყუილის ტირაჟირებას ახდენ, ეს უსინდისობა და ძალიან ცუდი საქციელია. თუ საქმის გაკეთება გინდა და ამისთვის მედიასაშუალებას იყენებ, ამაში ცუდს ვერაფერს ვხედავ. დღეს ,,ოცნების'' ერთ-ერთ მთავარ ნაკლად ეგაა მიჩნეული, რომ არასაკმარისი და არასწორი პიარი აქვს.
- ,,ოცნების'' წევრი ხართ?
- კი ბატონო, პარტიის, ასე ვთქვათ, შემქმნელი - საინიციატივო ჯგუფის წევრი ვარ. პარტიულ ცხოვრებაში ძალიან აქტიურად არ ვარ ჩართული, თუმცა მაგალითად, გარდაბანში, ერთ-ერთ უბანზე წარმომადგენლად ვიყავი...
- რამეთუ სიტყვამ მოიტანა, წლევანდელ საარჩევნო სიაშიც იქნებით?
- ამაზე ჯერ საუბარი არ გვქონია.
- დეპუტატობა კიდევ გინდათ?
- ჩემთვის ცალსახა არაა, რომ მაინცდამაინც სიაში უნდა ვიყო. თუ ხელმძღვანელობიდან ამის სურვილი იქნება, ვისაუბრებთ და მერე გადავწყვეტთ.
- ბიძინა ივანიშვილს იცნობთ?
- დიახ... მეგობრები არ ვართ, თუმცა როცა დამჭირვებია, პირადი კონტაქტი მქონია. სხვათა შორის, ამ მხრივ ძალიან ყურადღებიანია.
- ივანიშვილი გამოძიების კუთხით დაგჭირვებიათ?
- არ დავაზუსტებ... დამჭირვებია კონტაქტი თუნდაც ბოლო წლის განმავლობაში და შანსი არაა, რაღაც საკითხზე მიმართო და ყურადღება არ მოგაქციოს.
- ბატონო გოგლა, 2012 წელს ითქვა, რომ ,,ოცნების'' სიაში ზურას ქვრივი უნდა ყოფილიყო, თუმცა საბოლოოდ, დეპუტატი თქვენ გახდით. ეს როგორ მოხდა?
- მას მერე, რაც ზურას ამბავი მოხდა და საზოგადოებრივ ასპარეზზე გამოვედი, პოლიტიკური პარტიები ჩემს მიმართ ინტერესს იჩენდნენ.
- ეს ინტერესი პირველად ბადრი პატარკაციშვილმა გამოიჩინა, არა?
- ზუსტად არ მახსოვს... სხვა პოლიტიკური პარტიებიდანაც იყო შემოთავაზებები. ჩემთვის პოლიტიკა თვითმიზანი არასოდეს ყოფილა, მაგრამ რატომ წავედი ვთქვათ, ბადრისთან და ბიძინასთან. ჩემთვის სააკაშვილი, თავისი გარემოცვით, რადიკალურად მიუღებელი გახდა. ბადრის იმ პერიოდში ყველაზე რეალურ ძალად აღვიქვამდი, რომელსაც შეეძლო, მიშა დაემარცხებინა. სამწუხაროდ, ეს მაშინ ვერ მოხდა. გულწრფელად გითხრათ, ბიძინას პოლიტიკაში გამოჩენამდე, 2011 წლის 26 მაისის ამბების მერე, ჩემს ცხოვრებაში პირველად ვიფიქრე, საქართველოდან უნდა წავიდე-მეთქი... პოლიტიკური პროცესების ავანგარდში არასოდეს ვყოფილვარ, მაგრამ ეროვნული მოძრაობა რომ დაიწყო, სტუდენტი ვიყავი - ასკაციანი მიტინგები რომ იმართებოდა, დავდიოდი ხოლმე. სხვათა შორის, ამ მხრივ ზურას ჩემს მსოფლმხედველობაში დიდი წვლილი აქვს შეტანილი - ბავშვობიდან ვოცნებობდით საქართველოს დამოუკიდებლობაზე. ვიცოდი, ზურაც მიყვებოდა, მეც ვკითხულობდი, რომ სახელმწიფო ვიყავით, ეს გვქონდა, ის გვქონდა... როცა ეს პროცესები დაიწყო, ზურასგან დამოუკიდებლად ჩავერთე. ხშირად ისეთ მიტინგზე ვყოფილვარ, რის გამოც ზურა ბრაზდებოდა, რადგან მიაჩნდა, რომ ეს ხალხი ღირსეული არ იყო.
- შეგიძლიათ, კონკრეტული მიტინგი გაიხსენოთ, რომლის გამოც ზურა გაგიბრაზდათ?
- პრეზიდენტი ზვიად გამსახურდიაა, გადატრიალების წინა პერიოდია, საბურთალოზე, ღამე, სიარული დაიწყეს, შავნაბადაზე ხალხი დახოცეს და ტელევიზიასთან მოდითო. შინ ვიყავი, ჩაცმა დავიწყე და ამ დროს ზურა შემოვიდა, სად მიდიხარო. ვუთხარი, სადაც მივდიოდი. დამიშალა, ტყუილია, ხალხი არ დახოცილა და არ წახვიდეო. სერიოზული კონფლიქტი მოგვივიდა, მაინც წავედი. ხშირად გვქონდა კამათი, როცა ზურა პარლამენტის თავმჯდომარე გახდა.
- რატომ?
- სიმართლე გითხრათ, მამაჩემს საბჭოთა წყობისა და შევარდნაძის მიმართ დიდი სიმპათია არასოდეს ჰქონია. ეს, ეტყობა, მშობლებისგან გვქონდა გამოყოლილი, თან პროცესებს გვერდიდან რომ უყურებ, უფრო ემოციურად აღიქვამ, ზურა კი მოვლენებს პრაგმატულად უყურებდა.
- ანუ, არ მოგწონდათ, ზურა მოქკავშირის ლიდერი რომ იყო?
- ძალიან ბევრი ადამიანი ჩემთვის კატეგორიულად მიუღებელი იყო.
- თქვენთვის მიუღებელი ზურას რომელიმე მეგობარიც იყო?
- მისი პოლიტიკური გუნდიდან - არა, თუმცა მოგვიანებით, როცა ცოტა უკეთ გავიცანი, ზურასთვის ზოგიერთ მის პოლიტიკურ მეგობარზეც მითქვამს.
- მაგალითად?
- ზურასთან რამდენჯერმე სერიოზული საუბარი მაჭავარიანთან დაკავშირებით მქონდა.
- და თქვენი წინათგრძნობა გამართლდა?
- ვერ ვიტყვი, რომ გამართლდა... ზურა პოლიტიკას იმ რესურსით აკეთებდა, რომელიც ჰქონდა. როცა მწვანეთა მოძრაობას ქმნიდა, ყველა თავის მეგობარს, ნათესავს, მათ შორის, მეც მთხოვა, შემოდიო ანუ თავისიანები უნდოდა, მაგრამ ჩვენ, პოლიტიკა ცუდი საქმეაო, რაც დღევანდელი გადასახედიდან არასწორი პოზა იყო. თუ რაღაცის გაკეთება გინდა, პოლიტიკა ინსტრუმენტია, მით უმეტეს, როცა ლაპარაკია, რომ შენმა ქვეყანამ დამოუკიდებლობა უნდა მოიპოვოს. ზურას ეს საოცრად გააზრებული ჰქონდა და სწორედ ეს გამოარჩევდა მთელი პოლიტიკური სპექტრიდან. საქართველოს უახლოეს ისტორიაში ძალიან დიდი პიროვნებები ჰყავდა, მაგრამ აღქმისა და სიტუაციის საქმისთვის გამოყენების ზურასნაირი უნარი, მგონი, არავის ჰქონდა.
- მის სიცოცხლეშივე ამბობდნენ, ჟვანიას სხვანაირად მოწყობილი ტვინი აქვსო...
- მეც მაგას ვამბობ... იგივე მოქკავშირში, შევარდნაძისა და ამ ადამიანების გვერდით, ბუნებრივია, ბევრ რაღაცას ძალიან კარგად ხედავდა და ეს ნაკლოვანებები მერე გამოვლინდა კიდეც, მაგრამ ზურა ამ სიტუაციას იყენებდა და პარლამენტის თავმჯდომარეობისა და პრემიერობის დროსაც მართლაც დიდი საქმეები გააკეთა.
- პარლამენტის თავმჯდომარე რომ გახდა, უფრო არეული სიტუაცია იყო - ბოლოს და ბოლოს, ქვეყანაში კრიმინალი მძლავრობდა. მაშინ არ გქონდათ განცდა, რომ ზურას მოიცილებდნენ?
- ზურას საფრთხის განცდა სულ ჰქონდა... სულ მქონდა შიში, რომ ზურას მოკლავდნენ. ზურას სიკვდილამდე რამდენიმე ხნით ადრე, დედაჩემს იქით ვამშვიდებდი, ახლა სჭირდებათ და ვინ მოკლავს-მეთქი, მაგრამ დედა პირდაპირ ამბობდა, მოკლავენო. ცოტა ხნით ადრე კი ერთი ჩემი მეგობარი მოვიდა, რომელიც ერთ-ერთ შეხვედრაზე მოხვდა, სადაც ჩემი მეგობარი, კიდევ ერთი ადამიანი, მიშა სააკაშვილის ბიძა, თემურ ალასანია და ტარიელ ონიანი იმყოფებოდნენ. რაღაც თემებზე ლაპარაკობდნენ, მათ შორის, ზურას მოცილებაზე. ეს ადამიანი ზურას შევახვედრე... ამდაგვარი სხვა სიგნალებიც იყო ანუ მშვიდი ცხოვრების განცდა არ გვქონდა... 2004 წლის აგვისტოში, ცხინვალში სიტუაცია რომ დაიძაბა და ხალხი დაიხოცა, ამ პრობლემის გადაჭრა სააკაშვილს მაშინაც ძალისმიერი მეთოდით უნდოდა, მაგრამ ზურა ჩაერია და ცხინვალში ჩასვლა მოუწია. მისი ესკორტი დაცხრილეს და, როგორც დაცვის წევრებისგან ვიცი, ეჭვია, რომ ოსური კი არა, ქართული მხრიდან დაცხრილეს.
- რაკიღა დაცვა ახსენეთ, ბატონო გოგლა, ხარშილაძესა და ძაძამიას ენდობოდით?
- ძაძამიას სერიოზულად არასოდეს აღვიქვამდი. დაცვის ერთ-ერთი წევრი იყო, მაგრამ ზურას სანდო პირი არასოდეს ყოფილა. მერე ცვლის უფროსი გამხდარა - ზურა ხელისუფლებაში რომ დაბრუნდა, თავისი დაცვის წევრებს ღვაწლი დაუფასა და უკეთეს ადგილებში გადაიყვანა. ხარშილაძე კი ის ადამიანია, რომელიც ზურას გვერდში მწვანეებიდან ედგა, ზურასაც დიდი ამაგი აქვს მის განათლებაში და შინაურად მიგვაჩნდა, მით უმეტეს, როცა დაცვის უფროსი გახდა, ზურას ყველა სიტუაციაში ახლდა.
- სასამართლო პროცესზე ხარშილაძე დელიკატურ თემას შეეხო... თქვენი აზრით, ეს ვერსია ხარშილაძეს ვინმემ შესთავაზა?
- ბუნებრივია... ამ ვერსიას რეალობასთან კავშირი არ აქვს და ბუნებრივია, ეგეთ რაღაცას ხარშილაძე ვიღაცების დავალებით ლაპარაკობს. ჯერ ლაპარაკი არ მინდა, მაგრამ ადამიანებისთვის ბრალდებების წაყენება მაშინ მოხდება, როცა მყარი მტკიცებულებები მექნება.
- ვერ ვხვდები, რას გულისხმობთ...
- ანუ ვინც დავალებებს გასცემდა... დოკუმენტები მაქვს ნანახი, ჯერ კიდევ იმ პერიოდში, როცა პარლამენტის თავმჯდომარე იყო, ზურას წინააღმდეგ სახელმწიფო სპეცსამსახურებიდან მუშაობა როგორ მიდიოდა.
- გვარებს არ დაასახელებთ?
- ბუნებრივია, არა...
- და ეს დოკუმენტები როდის ნახეთ?
- ამას მნიშვნელობა არ აქვს. ცხოვრებაში ბევრი დოკუმენტი და არა მარტო მაქვს ნანახი.
- ამის თაობაზე ზურამ არ იცოდა?
- როგორ არ იცოდა - მუდმივად თვალთვალს გრძნობდა. ეს მისი ცხოვრების ჩვეულებრივი ამბავი იყო. მის წინააღმდეგ კონკრეტული ადამიანები და კონკრეტული უწყებები იბრძოდნენ.
- ამ ადამიანებიდან ერთ-ერთი კახა თარგამაძე იყო...
- დიახ, მაგრამ ის ერთი არ იყო...
- ბატონო გოგლა, თავის დროზე, ზურას არაქართველობაზე ერთ-ერთ გაზეთში სტატია გამოქვეყნდა, რომელიც მეტროსადგურებსა და ხალხმრავალ ადგილებში უფასოდ რიგდებოდა. კულუარებში ამბობენ, რომ ამის უკან, რაღაც ფორმით, ნინო ბურჯანაძის ოჯახი იდგა. ამის დადასტურება ან უარყოფა შეგიძლიათ?
- არ ვიცი, კონკრეტულად ვინ იდგა, მაგრამ ეს მართული პროცესი იყო. ვიმეორებ: ზურას დისკრედიტაციაზე სახელმწიფო მანქანა მუშაობდა. არაქართველობაში სიმართლის რაღაც მარცვალი არის იმიტომ, რომ დედაჩემი მარიამ ჟვანია დაბადებით რემა ანტონოვაა და ერთი გრამი ქართული სისხლი არ ურევია: მამა სომეხი ჰყავდა, დედა კი - ებრაელი. ჩვენი სომეხი ბაბუა 1935 წელს გარდაიცვალა, მაშინ დედაჩემი წლინახევრის იყო და ებრაელმა დედამ გაზარდა. წერდნენ, ანტონიანიო, მაგრამ როგორც დედა ამბობს, მისი წინაპრები ტერ ანტონები, საეკლესიო პირები იყვნენ.
- სომხეთში ან ისრაელში ნათესავები გყავთ?
- სომხეთში არა, თუმცა ბაბუის ანუ დედის მამის მხრიდან ნათესავები გვყავს და მათთან ურთიერთობა გვაქვს, ძირითადად, მოსკოვში არიან. რაც შეეხება დედის დედის მხარეს, ძალიან დიდი და შეკრული ოჯახი იყო - შვიდი და-ძმა იყვნენ.
- დედათქვენი დედისერთაა?
- დიახ...
- ბებია ქართველი ებრაელი იყო?
- არა, გვარად გოლბაუმი იყო.
- გახსოვთ?
- რას ჰქვია, მახსოვს, მისი გაზრდილი ვარ - რომ გარდაიცვალა, სკოლას ვამთავრებდი და მახსოვს, ამის გამო გამოსაშვებ გამოცდაზე ვერ წავედი. ზურას ფეხზე პრობლემები ჰქონდა, ოთხი ოპერაცია გადაიტანა - მშობლებს ხშირად მოსკოვში მიჰყავდათ და ბებიაჩემი, სარა გოლბაუმი მზრდიდა.
- ბაბუა თბილისელი სომეხი იყო?
- არა, როგორც ვიცი, ახალქალაქში იყო დაბადებული. ბებიაჩემი კი - ყარსში, 1900-იანი წლების დასაწყისში, მისი ოჯახი თბილისში გადმოვიდა. დიდი ბაბუა საკმაოდ შეძლებული ყოფილა - რაღაც ქონებას ფლობდა, რომელიც კომუნისტებმა ჩამოართვეს.
- ზურაზე ჭორები პირველად რომ გავრცელდა, როგორც ძმას, როგორი რეაქცია გქონდათ - შურისძიება არ გიცდიათ?
- ნამდვილად მქონდა სურვილი, მაგრამ არ მახსოვს, რამ გამაჩერა... ალბათ, ზურამ გამაჩერა...
- ამდენი სიბინძურის ფონზე, ძმისთვის არ გირჩევიათ, პოლიტიკიდან წასულიყო?
- ალბათ, 2001 წლის ზაფხულია. ვხედავ, ჭაობია - არაფერი იცვლება, შევარდნაძე დაბერდა, თარგამაძე და ვიღაცები არიან და თუკი მანამდე რაღაც პროგრესის შეგრძნება მქონდა, ვხედავ, სიტუაცია დაჭაობდა და ზურა ამ ჭაობშია. მახსოვს, მაშინ მივედი და ვუთხარი, ხომ ხედავ, ვეღარაფერს აკეთებ და წამოდი-მეთქი. ეს აზრი ძალიან მოეწონა. ალბათ, ამაზე ნაფიქრი თვითონაც ჰქონდა. არ ვამბობ, ამის გამო, მაგრამ რამდენიმე თვეში გადადგა და მთელი ხალხი გაიყოლა.
- ზურას გვერდით სააკაშვილი როდიდან გახსოვთ?
- 1996 წელია, ზურა უკვე პარლამენტის თავმჯდომარეა, სააკაშვილს მანამდე არ ვიცნობდი... ზურას, როგორც პარლამენტის თავმჯდომარეს, წყნეთში აგარაკი გამოუყვეს და ზაფხული იქ გავატარეთ. სანდრა და ედუარდიც ჩვენთან ერთად ისვენებდნენ. სააკაშვილი აქ არ რჩებოდა, მაგრამ რეგულარულად ამოდიოდა...
- სააკაშვილის მიმართ როგორი განწყობა გქონდათ?
- თავიდან ჩვეულებრივი - ზურას დაახლოებულ პირად მიმაჩნდა, მაგრამ ცოტა უცნაური ქცევით გამოირჩეოდა და შეუძლებელი იყო, ეს თვალში არ მოგხვედროდა, თუმცა თუ ასეთი ბოროტი და, არ მინდა, ძალიან უხეშად გამომივიდეს, უწესო ადამიანი იყო, არ მეგონა. სხვათა შორის, მაშინ ერთმა ძალიან გავლენიანმა ადამიანმა, ზურასთან რაღაც სუფრა იყო და იქ მითხრა, ბიძამისი ,,კაგებეშნიკია'' და მიშაც შეკრული ჰყავთო, მაგრამ ეს რაღაც შიდა პოლიტიკურ ძიძგილაობად აღვიქვი...
- წეღან რომ მითხარით, ზურას ის ადამიანი შევახვედრე, ვინც ტარიელ ონიანისა და თემურ ალასანიას შეხვედრას დაესწროო, თქვენმა ძმამ რა თქვა, ამ ინფორმაციას ყურადღება არ მიაქცია?
- ზურა, როგორც ჩანს, არ ფიქრობდა, რომ მის მოკვლას აპირებდნენ.
- ბატონო გოგლა, კობა ხარშილაძეში პირადად თქვენ ეჭვი არასოდეს შეგპარვიათ?
- სიმართლე გითხრათ, ეს სუფთა ემოციური მომენტია - ზურას სიკვდილამდე ცოტა ხნით ადრე მამაჩემის ბიძაშვილი გარდაიცვალა. ზურა პანაშვიდზე რომ მოვიდა, მე მივდიოდი. ხარშილაძე კიბეზე იდგა, შეხუმრებული ვიყავი, მაგრამ იმ დღეს რაღაც სხვანაირი იყო და ეს ძალიან ცუდად ჩამრჩა...
- არსებობს ინფორმაცია, რომ 2004 წლის დეკემბერში, აშშ-ში, აეროპორტში, ჟვანიამ საბუთები დაკარგა. ამბობენ, რომ ეს სააკაშვილის მამხილებელი მასალები იყო. შეიძლება, მკვლელობის საბაბ-მიზეზი ეს გამხდარიყო?
- ვერაფერს გეტყვით...
- თქვენი ვერსიით, მკვლელობა დიდხანს იგეგმებოდა?
- დრო არ ვიცი, მაგრამ შემიძლია, დანამდვილებით გითხრათ, რომ დაგეგმილი იყო.
- თუ დაგეგმილი იყო, ხომ შეიძლებოდა, უბედური შემთხვევის უფრო დამაჯერებელი ვერსია მოეფიქრებინათ?
- ამაზე დამაჯერებელი რაღა უნდა ყოფილიყო?
- დეტალები ვერ გათვალეს. ყოველ შემთხვევაში, გარდაცვალების ღამეს საბურთალოს ქუჩაზე გაზი არ იყო. ეს ნიუანსი გამორჩათ?
- გაზი იმიტომ გაითიშა, რომ გადაამლაშეს. რაღაცას რომ გეგმავ, შეიძლება, შეცდომა დაუშვა - გაზმა ხელოვნურად მოიმატა და ეს იმისთვის გაკეთდა, რომ ხალხისთვის დამაჯერებელი ყოფილიყო, აი, დახურულ სივრცეში იყვნენ და გაიგუდნენო, თან იმხანად, გამათბობლით უამრავი ადამიანი გაიგუდა, მაგრამ ის ვეღარ გაითვალისწინეს, გაზის წნევას რომ მოუმატებდნენ, ვიღაც ავარიულში დარეკავდა და გაზს გამორთავდნენ. ასეც მოხდა - გაზი, ყველაზე გვიან, ღამის 3 საათზე უკვე გამორთული იყო. შეიძლება, დადგმული მკვლელობა ლოგიკურად ფილმში ჩანს, მაგრამ როცა შენ გეგმავ და სხვა ახორციელებს, ისე ახორციელებს, როგორც შეუძლია. საქმეები იმიტომ იხსნება ხოლმე, რომ ადამიანები შეცდომებს უშვებენ.
- თუმცა, საქმე ნაციონალებმა არ დახურეს...
- ვერ დახურეს... იმისთვის, რომ საქმე არ დაეხურათ, კანონში სპეციალური ცვლილება შეიტანეს - როცა ხელისუფლებაში ნაცები მოვიდნენ, ვადები შეზღუდული იყო ანუ თუ ამ ვადაში ვერ ჩაეტეოდი, საქმე უნდა დახურულიყო. მათ კი, ზურას სიკვდილის მერე, შემოიღეს ცვლილება, რომ საქმე შეიძლება, უსასრულოდ გაგრძელდეს. ეს იმიტომ გააკეთეს, საქმე რომ დაეხურათ, იძულებულნი გახდებოდნენ, მთელი მასალები ჩვენთვის გადმოეცათ. ნაწილი გადმოგვცეს და უამრავი სისულელე იქ ამოვყარეთ, მთელი მასალების გადმოცემა კი მათთვის, შეიძლება, პრობლემატური გამხდარიყო.
- როგორ ფიქრობთ, პრემიერის გარდაცვალება ადვილად გამოსაძიებელია?
- არა, რადგან 11 წლის წინანდელი ამბავია.
- ანუ ,,ოცნებაც'' რაღაც მაქინაციებს ხომ არ მიმართავს, მით უმეტეს, 2012 წლიდან მოყოლებული, ახალი ხელისუფლება პირობას დებს, რომ ჟვანიას საქმე მალე გაიხსნება...
- სამწუხაროდ, რაღაც შეცდომები იყო. შეიძლება, პროცესი ხან არასწორი მიმართულებით წავიდა, თუმცა ახლა მგონია, რომ გამოძიება სწორ კალაპოტში დგას.
- არ გეშინოდათ, ნაციონალებს თქვენც გაეჩუმებინეთ ანუ რამე დაგმართნოდათ?
- იმ ფაზაში, როცა აქტიური ხარ, პოლიტიკურად არამომგებიანია, რაღაც დაგემართოს. სხვათა შორის, ზურას პანაშვიდზე დეპუტატობა შემომთავაზეს...
- ეს ცნობილია...
- დეპუტატობაზე უარი განვაცხადე... პირველი შეკითხვები კი ძალიან მალე გაჩნდა. ზურას დაკრძალვიდან, ალბათ, მეორე-მესამე დღეს საგამოძიებოს მაშინდელ უფროსსა და, პარალელურად, ადეიშვილის მოადგილე ლაცაბიძეს შევხვდი. საქმის ვითარებას მიყვება და მეუბნება, სააკაძეზე, სუპერმარკეტთან მანქანა გაჩერდა, ძაძამია სუპერმარკეტში შევიდა და ძეხვი და რაღაცები იყიდაო. მანდ გაზრდილი ვარ და ვიცი, ეს მაღაზია 10 საათზე იკეტება, ეს ამბავი კი 12 საათისკენ ხდება. ჰოდა, რაღაცნაირად ეს წამომცდა. შევატყვე, ლაცაბიძე შეცბა...
- იცოდით, რომ საქმეში პარიკი ფიგურირებდა?
- არ ვიცი... რაღაც ლაპარაკი იყო, მაგრამ არ დავინტერესებულვარ. ვიცოდი, რომ ზურა კონფიდენციალურ შეხვედრებზე დადიოდა, ვიცი, კონკრეტული სახელები და გვარები, ვისაც ხვდებოდა, მაგრამ ისინი პოლიტიკოსები იყვნენ.
- კონსპირაციული ბინა ჰქონდა?
- არა, მეგობრის, ახლობლის ბინაში ხვდებოდა, თან ნორმალური ბინები იყო... ჩემთვის არაფერს ნიშნავს, პარიკი ჰქონდა თუ არა...
- ვასილ მაღლაფერიძესთან კითხვები არ გაქვთ?
- მგონი, უფრო ისრის გადატანა უნდოდათ...
- ესე იგი, ბატონო გოგლა, მაინც იმ ვერსიისკენ იხრებით, რომ პრემიერის მკვლელობის დაგეგმვაში თემურ ალასანია მონაწილეობდა?
- როცა ადამიანზე ამბობ, რომ მკვლელობაში მონაწილეობდა, ძალიან მყარი მტკიცებულება უნდა გქონდეს. დამგეგმავად ან შემსრულებლად ჯერჯერობით არც ერთი გვარი არ დამისახელებია, რადგან მყარი მტკიცებულებები არ მაქვს.
- ეჭვი?
- ბუნებრივია, მაქვს.
- როდის შეიძლება, გამოძიება რაღაც კონდიციამდე მივიდეს?
- ალბათ, ერთ თვეში რაღაც მნიშვნელოვან სიახლეებს გავიგებთ.
- ისეთ სიახლეს, რომელიც დღემდე არ ვიცით?
- ბუნებრივია...
- ტრადიციულად, ბოლო კითხვა თქვენ უნდა დამისვით, ბატონო გოგლა...
- რთული ამბავია... თქვენ რას ფიქრობთ, ეს რა იყო?
- მგონია, რომ გავლენიანი ადამიანები გაზით არ იგუდებიან...
- მადლობა...
