დიახ, ეს სკანდალია - შეწყალების კომისიის კიდევ ერთი ყოფილი თავმჯდომარე ადასტურებს, რომ პატიმართა შეწყალებაში ფული კეთდება. საუბრისას ყოფილ მაჟორიტარს ახსენებს, რომელიც ახლა არასამთავრობო ორგანიზაციაშია და არ გამორიცხავს, რომ ,,შეწყალების სკანდალს'' პოლიტიკური დატვირთვა მიეცეს... იხსენებს, როგორ არ მიიღო ზურაბ ადეიშვილმა, როგორ დაემუქრა მეგის ქარდავა მისი თანდასწრებით პატიმრებს ცემით და როგორ უთხრა ერთ-ერთი ტუსაღის დედამ, რომ პოლიტპატიმართა სიაში მოსახვედრად საკმარისი ფული არ ჰქონდა... ამბობს, რომ ალეკო ელისაშვილის სჯერა; ასევე აცხადებს, ვიცოდი, ზურაბ ჟვანიას კონსპირაციული ბინა რომ ჰქონდაო და არც იმის თქმას ერიდება, რომ გიორგი სანაიას ყბადაღებული კასეტა თვითონ მისცა... მოკლედ, ,,ვერსია'' ელენე თევდორაძის სკანდალურად არა-ჩვეულებრივ ინტერვიუს გთავაზობთ.
- არც ქართულ გაზეთებს ვკითხულობ და არც ქართულ ტელევიზიებს ვუყურებ, რადგან ყველა არხი ერთმანეთს ძალიან ჰგავს: მხოლოდ ერთმანეთის ქიშპი მესმის. საერთოდ, ყოველთვის მინდოდა, ნებისმიერი დაპირისპირება ობიექტური და პრინციპული ყოფილიყო, რაც ერთმანეთის მიმართ ზიზღში არ გადავიდოდა. ასეთ დროს საზოგადოება იყოფა. ადამიანებში თავში ბევრი სიძულვილი იყრის და მგონია, რომ ამის გამო ზოგი ძალიან მძიმე დანაშაულსაც ჩადის.
- ქალბატონო ელენე, მიუხედავად იმისა, რომ ქართულ მედიას თვალს არ ადევნებთ, ალბათ, იცით, ქვეყანაში რაც ხდება...
- დიახ, ვიცი...
- ჰოდა, თქვენთან სტუმრობის მთავარი მიზეზიც ე.წ. შეწყალების სკანდალია, თუმცა ვიდრე ამაზე გადავალთ, მითხარით, სად ხართ, რას საქმიანობთ?
- არაფერს ვაკეთებ, გარდა იმისა, რომ შვილთაშვილებთან მჭიდრო ურთიერთობა მაქვს. სხვათა შორის, ჩემი შვილიშვილები ისე გაიზარდნენ, მათთვის დრო არ მრჩებოდა, ბებიის გრძნობა კი მქონდა, მაგრამ მათგან ჩემს მიმართ ნაკლები სიყვარულია. შვილთაშვილები კი ჩემი კუმირები არიან.
- რა ასაკის შვილთაშვილები გყავთ?
- ერთი 5 წლისაა, მეორე - ოთხის, მესამე - წლისა და ოთხი თვის და კიდევ ერთს ველოდებით...
- გაგიზარდოთ... ქალბატონო ელენე, მართალია, შვილიშვილებისთვის ვერ იცლიდით, მაგრამ სამაგიეროდ, ქართველი დედა ტერეზა გახდით. მოდით, გულწრფელად მითხარით: შეწყალებაში ფული მაშინაც კეთდებოდა? სხვათა შორის, შეწყალების კომისიას, როგორც ამბობენ, რეჟიმის დროს ხელმძღვანელობდით...
- შეწყალების კომისიის წევრი 1995 წელს გავხდი, თავმჯდომარე კი - 2003 წელს და, პრაქტიკულად, 10 წლის განმავლობაში ვიყავი, თუმცა მხოლოდ ე.წ. რეჟიმის პერიოდზე არ ვილაპარაკებ.
- ისე, თვლით, რომ სააკაშვილის 10-წლიანი მმართველობა რეჟიმი იყო?
- ასეთ შეფასებას მანამდე არ ვაძლევდი, ვიდრე ბევრი რამ, თუნდაც ე.წ. ციხის კადრები, ჩემთვისაც მოულოდნელი არ აღმოჩნდა და ჩამოვყალიბდი, რომ ეს რეჟიმი იყო. რაც შეეხება შევარდნაძის პერიოდს, საზოგადოების ცენტრში მაშინ აღმოვჩნდი, რადგან პირველმა განვაცხადე, უფლებები პატიმრებსაც აქვთ-მეთქი, ციხეებშიც დავდიოდი და, როგორც შეწყალების კომისიის წევრი, პასიური არ ვიყავი. კომისიის სხდომის შემდეგ, ჟურნალისტებსაც მე ველაპარაკებოდი... საერთოდ, არ მინდა, იმაზე, რაც ბოლო დღეებში მოხდა, კომენტარი გავაკეთო - ეს ჩემგან მაინცდამაინც კორექტული არ იქნება - მაინც ყოფილი თავმჯდომარე ვარ, მაგრამ მაშინ, როცა კომისიის წევრი ვიყავი, შსს-სა და პროკურატურის მხრიდან დაშინება და ზეწოლა, რა თქმა უნდა, იყო.
- ანუ გემუქრებოდნენ?
- დიახ, შს მინისტრ კახა თარგამაძისა და სოსო ალავიძის ყოველი ზარისა თუ მუქარის შემდეგ, ბრიფინგს ვატარებდი, რითიც, ვფიქრობ, დაცული ვიყავი.
- თარგამაძე და ალავიძე კონკრეტული პიროვნებების შეწყალებას გთხოვდნენ?
- არა, უბრალოდ, არ მოსწონდათ, რომ შეწყალებებში აქტიური ვიყავი... მას შემდეგ, რაც კომისიის თავმჯდომარე გავხდი, განცხადებების გაკეთებისას ფრთხილი ვიყავი.
- გეშინოდათ?
- არასოდეს შემშინებია. მგონი, ჩემი უფრო ეშინოდათ, რადგან ძალიან კარგად იცოდნენ, რამე რომ ყოფილიყო, ღია ეთერში ვიტყოდი... ისე, შეწყალების კომისიის თავმჯდომარეობა ჩემთვის ძალიან მოულოდნელი იყო და მიშას ვუთხარი კიდეც, პარლამენტის ადამიანის უფლებების კომიტეტისა და შეწყალების კომისიის თავმჯდომარეობა ცოტა უხერხულია-მეთქი, მაგრამ მიშამ მიპასუხა, თქვენს მეტს არავის ვენდობი და იქ სუფთა ხელი იქნებაო.
- ესე იგი, 2003 წლამდე, შეწყალების კომისიაში კორუფციის ფაქტები არსებობდა?
- დიახ.
- ამის კონკრეტული მაგალითი გაქვთ?
- მაშინ ფული მხოლოდ შეწყალებაზე კი არა, საერთოდ, ციხეში ტრიალებდა. კარგად მახსოვს, პატიმრები არასამთავრობო ორგანიზაციებსაც მისახელებდნენ.
- ეს ორგანიზაციები დღესაც არსებობენ?
- ერთი...
- დაასახელებთ?
- არა... ,,ზონაზე'' ყველას აინტერესებდა, განცხადება როგორ დაეწერა ან შეწყალების უფლება ჰქონდათ თუ არა... რადგან პრეზიდენტის სახელზე განცხადების წერა არ ეხერხებოდათ, ეს არასამთავრობო ორგანიზაცია პატიმრებისგან განცხადების დაწერაში 10-10 ლარს იღებდა. გარდა ამისა, შუამდგომლობასაც სთავაზობდა.
- ეს ,,მომსახურეობაც'' ამ 10 ლარში შედიოდა?
- არა, ეს უკვე 50 ლარი ღირდა. ამიტომ, როცა შუამდგომლობა ამ არასამთავრობო ორგანიზაციიდან მოდიოდა, შეწყალებაზე ყოველთვის უარს ვამბობდით... სხვათა შორის, მიშას დროს პატიმართა მშობლები მოდიოდნენ და მეუბნებოდნენ, რომ ვიღაცამ 800 დოლარი მოსთხოვა. ეს ყველაზე დიდი თანხა იყო...
- დღეს 200 ათასზეა ლაპარაკი...
- ეს, მართლაც, ასტრონომიული ციფრია... როცა ვეკითხებოდი, ფულს ვინ სთხოვდა, იმ მოტივით არ მეუბნებოდნენ, რომ პატიმარი ციხეში რჩებოდა და ეშინოდათ, თუმცა მინიშნებას აკეთებდნენ.
- ვისზე?
- უფრო ხშირად, მაჟორიტარებზე.
- ნაცმოძრაობის მაჟორიტარებზე?
- დიახ... სხვათა შორის, თავიდან მიშამ თვითონ მითხრა, აქ რაღაც თანხები ტრიალებს, ქრთამზეა ლაპარაკი და ფრთხილად იყავითო, თუმცა მერე აღარც მღებულობდა. სხვათა შორის, მაჟორიტარები თვითონაც მირეკავდნენ და ამა თუ იმ პატიმარზე მთხოვდნენ, ოჯახს ვიცნობ, ასეთია, ისეთია და ყურადღება მიაქციეთო. ზოგჯერ კაბინეტშიც მოდიოდნენ, თუმცა ჯერ ვინტერესდებოდი, რა მუხლით იყო გასამართლებული და თუ შეწყალების კრიტერიუმებში არ ჯდებოდა, ვეუბნებოდი, არაფერი გამოვა-მეთქი. იმ შემთხვევაში კი, თუ კრიტერიუმებს აკმაყოფილებდა, ყველა მაჟორიტარს ვეუბნებოდი, განხილვისას, კომისიის წევრებს მივაწვდი ინფორმაციას, რომ თქვენ ლობირებთ-მეთქი... შეიძლება, ეჭვი მქონდა, მაგრამ ხელის დადება მიჭირდა. გარდა ამისა, ისეთი შემთხვევებიც იყო, როცა პატიმრის ოჯახის წევრს ვიღაც უცნობი მოყვებოდა და ის მელაპარაკებოდა ხოლმე. ერთი და იგივე ადამიანი ძალიან ხშირად მოდიოდა, მგონი, რაღაც ბიზნესი ჰქონდა და ერთხელ, ვუთხარი, ვეჭვობ, ამ ადამიანებს ტყუილად არ დაყვებით და რამდენჯერაც მოხვალთ, პატიმარი შეწყალებაზე იმდენჯერ უარს მიიღებს-მეთქი.
- ქალბატონო ელენე, შეწყალების კომისიის თავმჯდომარეობა 2013 წლის შემოდგომით დატოვეთ, არა?
- დიახ, თუმცა მას შემდეგ, რაც ხელისუფლებაში ,,ოცნება'' მოვიდა, ერთი სხდომაც არ ჩამიტარებია. სამწუხაროდ, ჩემი გათავისუფლება ტელევიზიით გავიგე, მაგრამ ამას ველოდი, რადგან ახალი ხელისუფლება მოვიდა, რომელსაც თავისი ფავორიტები ჰყავდა, ვისიც სჯეროდა.
- პარლამენტმა პოლიტპატიმართა სია რომ ,,დაამტკიცა'', ისევ კომისიის ხელმძღვანელი იყავით. თქვენთვის არაფერი უკითხავთ?
- არა...
- ნაციონალები მაშინვე ამბობდნენ, პოლიტპატიმართა სიის შედგენაში ფული გაკეთდაო...
- ამაზეც გეტყვით... ერთი-ორი პატიმრის მშობელი მოვიდა და როცა სიტუაცია ამიხსნა, მივხვდი, რომ პოლიტპატიმართა სიაში შეყვანა ადვილი იყო. ვკითხე, მისი შვილი რატომ არ შეიყვანეს და მიპასუხა, ქალბატონო ელენე, ისეთი თანხა მთხოვეს, რომელიც არ მქონდაო.
- დაგისახელათ, რა თანხა ან ვინ სთხოვა?
- ისეთი ადამიანი დამისახელა, რომლისაც დღესაც ძალიან მჯერა, რომ ამას არ იკადრებდა.
- ვისზე ლაპარაკობთ?
- ყოფილ დეპუტატზე, რომელიც ახლა არასამთავრობო ორგანიზაციაშია.
- ნაციონალების ყოფილი დეპუტატია?
- არა, მაშინ ოპოზიციაში იყო.
- დღეს ,,ოცნების'' მხარდამჭერია?
- არა.
- ქალია?
- არა...
- ამ მისტერ ინკოგნიტოს, ფულის სანაცვლოდ, პატიმარი პოლიტპატიმართა სიაში როგორ უნდა შეეყვანა?
- მაშინ ხომ კომისია იყო შექმნილი... ამ პიროვნებას დიდი ხანია ვიცნობ, ჯერ კიდევ იქიდან, ვიდრე დეპუტატი გახდებოდა. როცა დეპუტატი გახდა, მისი მოღვაწეობა მომწონდა - პატიმრებთან მიმართებაში აბსოლუტურად სწორად იქცეოდა, ამიტომ იმ ქალბატონს არ დავუჯერე...
მიშას პრეზიდენტობის პირველი ოთხი წელი, შეწყალების კომისიის მიერ მომზადებული სიიდან 3-4 ადამიანი ამოვარდებოდა, დანარჩენები შეწყალებულები იყვნენ ხოლმე. მიშას პრეზიდენტობის მეორე ვადისას, პარლამენტში აღარ ვიყავი, მაგრამ ისევ მთხოვა, რომ ჩემი სჯეროდა და კომისიის თავმჯდომარედ დავრჩენილიყავი, თუმცა მასთან ნორმალური დამოკიდებულება უკვე აღარ მქონდა. მოკლედ, 2008 წლიდან, ჩვენი სიიდან უმეტესობას პროკურატურა ყრიდა, რაც ნონსენსი იყო.
- სიას პროკურატურას თქვენ უგზავნიდით?
- არა, პრეზიდენტის რეზიდენციიდან ანუ სხდომას რომ ჩავატარებდით, მერე რამდენიმე ადამიანი ვაკონტროლებდით, რამე შეცდომა ხომ არ დავუშვით, ოქმი დგებოდა, თითოეულ ფურცელზე ხელს ვაწერდი, რეზიდენციაში ვტოვებდი და სიასთან შეხება მანამ აღარ მქონდა, ვიდრე პრეზიდენტის ბრძანება არ დაიწერებოდა.
- ესე იგი, პრეზიდენტის რეზიდენციიდან პროკურატურაში შესაწყალებელთა სია არაოფიციალურად იგზავნებოდა?
- ალბათ...
- გამორიცხავთ, რომ ამ კუთხით პროკურატურაში კორუფცია ყვაოდა?
- რა თქმა უნდა, არა... იცით, საინტერესო რა იყო? - ვთქ¬ვათ, სიას 80 ადამიანზე გავგზავნიდით და 20 რჩებოდა. თუკი 30 დარჩებოდა, მიხაროდა... წვრილმან დანაშაულზე პატიმრები ციხეში რჩებოდნენ, ისინი კი, ვისაც დიდი ,,სროკი'' ჰქონდა, თავისუფლდებოდნენ. ასეთი შემთხვევაც იყო: პატიმარი სასჯელს პირველ ქურდობაზე იხდიდა, ერთი წელი მოიხადა და შეწყალებაზე განცხადება შემოიტანა, რა თქმა უნდა, თანხმობა მივეცით, მაგრამ არ შეიწყალეს, რის შემდეგაც ჩემთან მისი ახლობელი მოვიდა, რომელიც ჩემი ახლობელიც აღმოჩნდა. ვურჩიე, 6 თვის მერე განცხადება ისევ შემოეტანა. ცხადია, შემოიტანა და რადგან ახლობელი იყო, ვუთხარი, წადი პროკურატურაში, ის პროკურორი თუ პროკურორები მოძებნე, ვინც ჩვენს სიას აკონტროლებენ და თუ იქ მოილაპარაკებ, მაშინ სიაში დარჩება-მეთქი.
- ამ სიას, უშუალოდ, ზურაბ ადეიშვილი აკონტროლებდა?
- როგორც ვიცი, რაღაც ჯგუფისთვის ჰქონდა დავალებული.
- ჯგუფის წევრების ვინაობა იცით?
- არა...
- თქვენი ახლობელი ვისთან მივიდა ან პროკურატურაში ფული გადაიხადა?
- დავურეკე და ვთხოვე, ჩემთან გამოევლო და, როგორც გავიგე, პროკურატურაში 800 დოლარი გადაიხადა, თუმცა არ მითხრა, ვის გადაუხადა. ამის მერე ადეიშვილთან წავედი და ვუთხარი, ზურა, ასეთი სიტუაციაა-მეთქი. არ ვიცი, ადეიშვილმა რა გააკეთა, მაგრამ ჩემამდე ხმა მოვიდა, რომ ის პროკურორი გაათავისუფლა... ამის მერე ადეიშვილი აღარ მღებულობდა.
- ქალბატონო ელენე, ადასტურებთ, რომ შეწყალების კომისიაში ფული მიშას დროსაც ტრიალებდა, მაგრამ სასაცილო თანხებზე ლაპარაკობთ. დღეს კი 200 ათასი ფიგურირებს. როგორ ფიქრობთ, საქართველოში ისეთი პატიმარი არსებობს, რომელშიც ვინმე 200 ათასს გადაიხდის?
- წარმოდგენა არ მაქვს, თუმცა შეიძლება, სამუდამო პატიმრობამისჯილები იყვნენ. აქედან ყველას სამართლიანად არ აქვს მისჯილი... მიშას პერიოდში ძალიან ბევრი უსამართლო საქმე იყო..
- ქალბატონო ელენე, თქვენ, რომელსაც ხალხის სიყვარული გქონდათ, რეჟიმის შეწყალების კომისიის თავმჯდომარედ რატომ რჩებოდით? მერკანტილური ინტერესები - ხელფასი, ოჯახი გქონდათ?
- ვიდრე თანამდებობებზე ვიყავი, როგორც შეწყალების კომისიის თავმჯდომარეს, ხელფასი არ ამიღია, მაგრამ როცა მინისტრის მოადგილეობიდან ეკა ტყეშელაშვილმა გამათავისუფლა, მიშამ ხელფასი დამინიშნა, მაგრამ ხელფასი კი არა, უფრო ის მაჩერებდა, რომ ის 20 ადამიანიც არ იქნებოდა შეწყალებული, რომელსაც სიაში პროკურატურა ტოვებდა...
- პოლიტიკაში ზურაბ ჟვანიამ, ასე ვთქვათ, აღმოგაჩინათ. გარდაცვალების წუთიდან, მოგეხსენებათ, მუსირებს ვერსია, რომ პრემიერი მოკლეს. მორალურად, მართალი იყავით, რომ მიშას ხელისუფლებაში მუშაობდით და, საერთოდ, თვლიდით და თვლით, რომ ჟვანია მოკლეს?
- ჯერ კიდევ დასაფლავებამდე, პირველად მე ვთქვი, რომ ზურა მოკლეს და ეს აზრი არ შემიცვლია.
- თავის დროზე, როგორც ახლა გამახსენდა, პრემიერის მკვლელობის რუსულ ვერსიას განიხილავდით და ნაციონალების კვალს ვერ ხედავდით. დღესაც ასე ფიქრობთ?
- ჩემს მოსაზრებებში დღესაც დარწმუნებული ვარ, თუმცა შეიძლება, ვცდები, ამიტომ მინდა, სიმართლე გავიგო და ვიდრე სიმართლეს არ გავიგებ, ვრჩები ჩემს პოზიციაზე, რომ ზურა მოკლეს.
- ჰოდა, იმ ფონზე, როცა მაშინდელი ოპოზიცია მკვლელობას მიშას აბრალებდა, გქონდათ მორალური უფლება, ნაცებთან გემუშავათ?
- ამაზე არასოდეს მიფიქრია... შემეძლო, ოპოზიციაში გადავსულიყავი და დიდი სიამოვნებით მიმიღებდნენ.
- შვილით ხომ არ გემუქრებოდნენ?
- არა, მაშინ არა, თუმცა ძალიან ხშირად მომისმენია, ხომ არ დაგავიწყდა, შვილი გყავსო.
- ვისგან მოგისმენიათ?
- (იღიმება) ერთხელ, რაღაც განცხადება გავაკეთე და ნინო ბურჯანაძემაც მითხრა, თუმცა მერე თქვა, არ მახსოვსო... პარლამენტის ადამიანის უფლებათა დაცვის კომიტეტის თავმჯდომარე ვიყავი და ოპოზიციაში რომ წავსულიყავი, ამ ტრიბუნას დავკარგავდი. აქედან გამომდინარე, ის ხალხი მეცოდებოდა, რომელსაც პარლამენტში არავინ იღებდა და ეს უფრო მაკავებდა. გარდა ამისა, ოპოზიციური პარტიებისგან შემოთავაზება შემდგომშიც მქონდა, მაგრამ ჩემი პრინციპი მაქვს: ან იქ ვარ, საიდანაც მუშაობა დავიწყე, ან არსად უნდა ვიყო.
- ქალბატონო ელენე, იმ დროს, როცა შეწყალების კომისიას ხელმძღვანელობდით, საპატიმრო სანდრო გირგვლიანის მკვლელობისთვის გასამართლებულებმა დატოვეს. მათი საკითხი კომისიამ ყასიდად მაინც განიხილა?
- არა... მეტსაც გეტყვით, როცა ეს ბიჭები ავჭალის კოლონიაში გადაიყვანეს, მაშინ დეპუტატი ვიყავი, კოლონიაში შევედი, სადაც საშინელი პირობები იყო. ,,კაზარმიდან'' რომ გამოვედი, ოთხი ბიჭი იდგა, ვერ ვიცანი და თვითონ მითხრეს, ქალბატონო ელენე, ჩვენ ესენი და ესენი ვართ და თქვენთან საუბარი გვინდაო. დავთანხმდი, კი ბატონო-მეთქი. მითხრეს, ტელევიზიით სულ ისმის ,,სიკვდილის ბრიგადები, სიკვდილის ბრიგადები'' და პატიმრები, რა თქმა უნდა, ძალიან ცუდად გვიყურებენ და არ ვიცით, რა მოხდებაო. თითქმის ერთი საათი ვისაუბრეთ.
- არ კითხეთ, გირგვლიანი მართლა მოკლეს თუ არა?
- პირდაპირ არა, მაგრამ მაგრძნობინეს, რომ ეს არ ჩაუდენიათ, თუმცა თავიანთ თავზე აიღეს.
- რატომ?
- პირდაპირ მითხრეს, დაგვპირდნენ, რომ მოგვხედავენ, მაგრამ არაფერი ხდებაო. ერთმა, გვარი არ მახსოვს, მითხრა, ჩემმა მეუღლემ იმდენი ინერვიულა, რომ ფეხმძიმედ იყო და მუცელი მოეშალა. პრაქტიკულად, მოგვატყუეს და მძიმე სიტუაციაში ვართო.
იქიდან რომ წამოვედი, ბაჩო ახალაიას დავურეკე და ვუთხარი, ბაჩო, ფაქტს ვერ დაგიდებ, მაგრამ შემექმნა შთაბეჭდილება, რომ ეს ბიჭები სასჯელს ვიღაცის დანაშაულის გამო იხდიან. ხომ დაპირდით, რომ მიხედავთ, მერე-მეთქი?.. ამის შემდეგ გავიგე, რომ ისინი კარგ პირობებში გადაიყვანეს...
- ესე იგი, ყველაფერი ის, რის გამოც მერე აჟიოტაჟი ატყდა, თქვენი ,,გაკეთებული'' ყოფილა?!
- (იღიმება) ამაზე მეცინება... სხვათა შორის, ამ ბიჭებს ვუთხარი, მკვლელობის ბრალდება გაქვთ და შეწყალებაზე ნურც იფიქრებთ, რადგან კომისია დადებით რეკომენდაციას არ მოგცემთ-მეთქი, მაგრამ სასჯელი რომ გაუნახევრეს, ეს პრესიდან გავიგე. თავიდან, როცა პრეზიდენტი შეწყალებას ხელს აწერდა, ჩემთან საბოლოო სია მოჰქონდა, მაგრამ მერე მითხრეს, ქალბატონო ელენე, მხოლოდ მათ სიას მოგცემთ, ვინც კომისიითაა შეწყალებულიო...
- სანდროს დედას, ცხონებულ ირინა ენუქიძეს შეხვედრიხართ?
- გირგვლიანის, რობაქიძისა და ,,ვარდების რევოლუციის'' დღეებში, ტანკმა რომ მოკლა, იმ ბიჭის საქმეებზე, გავბედე, საკომიტეტო მოსმენა გავმართე და მშობლებიც მოვიწვიე, მაგრამ ტელევიზიით ვისმენდი, რომ ქალბატონ ენუქიძეს ჩემთან შეხვედრა არ უნდოდა, ელენე თევდორაძის არ მჯერაო. კომიტეტის დასკვნა პროკურატურაში გავაგზავნე, მაგრამ...
სხვათა შორის, ადეიშვილთან ურთიერთობა შეწყვეტილი მქონდა. კარგად მახსოვს, ერთ პატიმართან დაკავშირებით პროკურატურაში მივედი. ვიცოდი, რომ ზურა კაბინეტში იყო - კაბინეტში შედიან-გამოდიან. მდივანს ვუთხარი, მოახსენე, რომ ველოდები-მეთქი... ორი საათი მაინც ვიჯექი. სამუშაო დღე უკვე მთავრდება. დაცვა ამოვიდა - ვიგრძენი, რომ უნდა წავიდეს. მდივნისთვის აღარც მიკითხავს, კარი გავაღე და კაბინეტში შევედი, ზურა, რა ხდება, ორი საათი გელოდები-მეთქი. მიპასუხა, თქვენთან ლაპარაკი არ მინდა, რადგან თქვით, რომ ჩვენ პოლიტპატიმრები გვყავსო. არ გავჩერდი, დაჯექი და აქედან არ გახვალ, ვიდრე არ დაგელაპარაკები-მეთქი... მოკლედ, ამ კონკრეტულ პატიმარს დავეხმარე, რომელიც დღეს თბილისის საკრებულოს წევრია ,,ოცნებიდან''. ეს ადეიშვილთან ბოლო შეხვედრა იყო...
მეტსაც გეტყვით: პატიმრის მშობლები მეუბნებოდნენ, რომ მათ შვილებს მისჯილი ჰქონდათ და წესით, კოლონიაში უნდა ყოფილიყვნენ, მაგრამ ისევ საგამოძიებო იზოლატორში იმყოფებოდნენ. ეს კანონის დარღვევა იყო. ერთხელ მიშა მაჭავარიანს დავურეკე, ერთხელ - კუბლაშვილს, ერთხელ კი - ლაშა თორდიას და ავუხსენი, რომ უკანონოს არაფერს ვითხოვდი, თან მშობლები მეუბნებოდნენ, რომ პატიმრები ნორმალურად არ იყვნენ... მოკლედ, ერთმაც, მეორემაც და მესამემაც მითხრა, ქალბატონო ელენე, ველაპარაკეთ, მაგრამ თქვეს, ცუდი კაცია და იზოლატორში დარჩებაო ანუ თავიანთი გუნდის წევრებსაც არაფერს უკეთებდნენ.
- საუბარი გაგვიგრძელდა, მაგრამ რამდენიმე კითხვა კიდევ უნდა დაგისვათ: წამება-გაუპატიურებას ვიდეოფირზე, როგორც ირკვევა, 2010 წლიდან იწერდნენ. სწორედ იმხანად, ირმა ინაშვილი პერმანენტულ აქციებს მართავდა და აცხადებდა, რომ პატიმრებს აწამებდნენ და არაადამიანურად ეპყრობოდნენ...
- ეს კადრები ჩემთვის შოკისმომგვრელი იყო, რადგან არ ვიცოდი...
- არც ყური გქონდათ მოკრული?
- არ მახსოვს, მაგრამ როცა პირველად თქვეს, რომ პატიმრებს სცემდნენ, მაშინ ჯერ კიდევ დეპუტატი ვიყავი, წავედი და გლდანის ციხის დირექტორს შევხვდი.
- ჭაკუას?
- არა, ჭაკუა საშინელება იყო...
- მაშინაც იცოდით, რომ ჭაკუა საშინელება იყო?
- ვიცოდი, ვიცოდი და ისიც ვიცოდი, რომ მეგის ქარდავაც საშინელება იყო და თუ გინდათ, ამასაც მოგიყვებით...
- კი ბატონო...
- მოკლედ, გლდანის ციხის მაშინდელ დირექტორს შევხვდი, რომელიც შეცვლილი მომეჩვენა და რომელიც მერე გაათავისუფლეს - ალბათ, იმიტომ, რომ ისე არ სცემდა, როგორც საჭირო იყო.
- ქალბატონო ელენე, ცემა ერთია, მაგრამ თქვენი ვერსიით, პატიმრებს რატომ აუპატიურებდნენ?
- როგორც პატიმრებისგან ვისმენდი, შსს-სა და პროკურატურასთან თანამშრომლობას სთავაზობდნენ და როცა უარს ამბობდნენ, ძირითადად, ამის გამო აუპატიურებდნენ.
რაც შეეხება მეგის ქარდავას, მე-7 საპყრობილის დირექტორად რომ დაინიშნა, დეპუტატი ვიყავი. ,,მეშვიდეში'' ირაკლი ბათიაშვილი და სულხან მოლაშვილი ისხდნენ. იქ ისეთი თხელი კედლებია, ერთი ,,კამერიდან'' მეორეში ლაპარაკი ისმის... მოკლედ, მე-7 საპყრობილეში წავედი და საოცარი სიმშვიდე დამხვდა. ქარდავას ვკითხე, რა ხდება, რა სიწყნარეა-მეთქი. მიპასუხა, აბა, ვინმემ გაბედოს და ხმამაღლა გაიცინოს ან დააცემინოს, შევალ და ვთხლიშავო. გავაჩერე, მეგის, ხომ არ დაგავიწყდა, ვის ელაპარაკები-მეთქი... მაშინვე ბაჩო ახალაიას დავურეკე და ვუთხარი, თუ ამას აქედან არ მოაშორებ, იცოდე, განგაშს ავტეხ-მეთქი, ამის შესახებ პარლამენტში, მიკროფონითაც ვთქვი და მართლაც, იქიდან ბაჩომ თავის მოადგილედ წაიყვანა. როგორც მერე მითხრეს, რაღაც ნათესაური კავშირიც ჰქონიათ... თუ გახსოვთ, ერთხელ, ზუგდიდში, მეგის ქარდავამ ჩვენს დეპუტატს სცემა, ინტერვიუ მივეცი და ვთქვი, ქარდავა მკვლელია-მეთქი. ვანო მერაბიშვილმა დამირეკა, ქალბატონო ელენე, როცა ჩემს თანამშრომელზე ლაპარაკობთ, ფრთხილად იყავიო. მივუგე, ფრთხილად შენ იყავი-მეთქი... გიგა ბოკერიასთან ძალიან ცუდი ურთიერთობა მქონდა და ერთხელ, მითხრა, ქალბატონო ელენე, თქვენს წინააღმდეგ ხმამაღლა იმიტომ არ გამოვდივართ, რადგან ვიცით, ხალხს უყვარხარ და გთხოვთ, ასეთ განცხადებებს ნუ აკეთებთო. ამის შემდეგ, ინგა გრიგოლიას გადაცემაში, მიუხედავად იმისა, რომ ერთი წელი მქონდა დარჩენილი, განვაცხადე, რომ პოლიტიკიდან მივდიოდი, რადგან მე, როგორც უფლებადამცველს, არაფრის გაკეთება აღარ შემეძლო.
- ასეა თუ ისე, ფაქტია: ძალიან ბევრი რამ იცით, მათ შორის, პანკისის თემაზე... თავის დროზე თქვით, რომ გიორგი სანაიას მკვლელობა ვიდეოკასეტას უკავშირდებოდა. კარტს ბოლომდე არც ახლა გახსნით?
- მარგიშვილთან სახლში ვიყავი და გეტყვით, რატომ წავედი: კახეთიდან ქალი იყო გატაცებული, რომელიც მარგიშვილთან იმყოფებოდა და მერე გაუშვა. გარდა ამისა, მქონდა ინფორმაცია, რომ პოლიციის მაღალჩინოსნები პანკისში ჩადიოდნენ და ნარკოტიკებს ყიდულობდნენ - შეიძლება, თვითონ არ იყენებდნენ, მაგრამ ჩასადებად სჭირდებოდათ. მითხრეს, რომ მარგიშვილი ჩემთან შესახვედრად მზად იყო. ახმეტაში ჯარი იდგა და მითხრეს, კი ბატონო, პანკისში შეგიშვებთ, მაგრამ იქ რომ რამე მოხდეს, ვერ დაგეხმარებითო. მარგიშვილმა გვარიც მითხრა - ის პიროვნება, რომელიც ნარკოტიკებს იღებდა, თარგამაძის მოადგილე ბაკურაძე იყო. პარალელურად, მითხრა, რომ კასეტა ჰქონდა. ვკითხე, ეს კასეტა ერთი ჰქონდა თუ ასლიც. ასლიც მაქვსო, შავ პარკში ჩადო და მომცა.
- არ ნახეთ, რა იყო ჩაწერილი?
- არა, რადგან ვიდეომაგნიტოფონი არ მქონდა.
- იქვე გენახათ.
- არც მას ჰქონდა - ძალიან ღარიბად ცხოვრობდა. სხვა გვარებიც დამისახელა, რომლებიც ბიზნესმენები იყვნენ. ამ დროს ნარკოდეპარტამენტის უფროსმა დამირეკა, ვუთხარი, მარგიშვილთან ვარ და ძალიან საინტერესო ამბები მოვისმინე-მეთქი. თელავის შესასვლელთან, ისინი, ვისზეც ინფორმაცია მქონდა, დამხვდნენ და რესტორანში მეპატიჟებოდნენ, მაგრამ ციხის უფროსებსა და პოლიციელებთან ერთად რესტორნებში არასოდეს შევდიოდი. კასეტა პატარა თეთრ ჩანთაში მედო, რომელიც აღარ იკეტებოდა და სულ ამ ჩანთას უყურებდნენ...
- ეს კასეტა დღეს სადაა?
- სანაიას მივეცი.
- თქვენ?
- დიახ.
- ამის შესახებ აქამდე რატომ არაფერი თქვით?
- სასამართლოზე მოვყევი... თარგამაძე ამბობდა, რომ კასეტა ვერ ნახეს, რომ კასეტა მათაც აქვთ, მაგრამ იცით, როგორ მოხდა? - სანაიასთან გადაცემაში ვთქვი, რომ პანკისიდან კასეტა ჩამოვიტანე, თუმცა გვარები არ დამისახელებია. გიორგიმ მკითხა, ხომ არ მოგვცემთო. კი ბატონო და თუ გინდა, გაუშვი, თუ გინდა - არა-მეთქი... კარგად მახსოვს: საღამომდე ბიუროს სხდომა გვქონდა, რომ დამთავრდა, გიორგი კართან დამხვდა, რაშია საქმე-მეთქი. ზურა ჟვანიას ვთხოვე, რომ გადაცემაში სტუმრად მოსულიყო, მაგრამ უარი მითხრაო. კარგი, მოიცა-მეთქი, შევედი ზურასთან, მერე, გიორგის ვუთხარი, ზურა გელოდება, მაგრამ ისე არ წახვიდე, კასეტა კაბინეტში მაქვს და მოგცემ-მეთქი და მივეცი... ორ დღეში კი მოკლეს: პარლამენტში ჟურნალისტები იდგნენ, მათ შორის, ,,რუსთავი 2''-ის ჟურნალისტი, შეწუხებულები ჩანდნენ. რა ხდება-მეთქი. სანაია დაიკარგაო და მაშინ ვთქვი, ვაიმე, კასეტა-მეთქი...
- სანაიასა და ჟვანიას გარდაცვალების ,,ქეისი'' პირადი ცხოვრების დეტალებია. ეს სპეცსამსახურის შემოგდებულია?
- რა თქმა უნდა...
- ჟვანიას კონსპირაციული ბინა ჰქონდა?
- დიახ, ჰქონდა, მაგრამ ეს ბინა ყველასთვის იყო განპირობებული, ვისთანაც შეხვედრა უნდოდა.
- ამ ბინაში ნამყოფი ხართ?
- არა... ერთხელ, ერთ-ერთი არჩევნების წინ, თარგამაძემ მითხრა, ჟვანიაზე ბევრი რამ ვიცითო. ისეთი რა იცი, რაც მე არ ვიცი-მეთქი. მალე გადავიღებთ და ტელევიზიით ვაჩვენებთო, მაგრამ ზურა ვერ გამოიჭირეს...
- ბოლოს, ქალბატონო ელენე, პენსიით ცხოვრობთ?
- სამწუხაროდ, კი - ვიღაცამ მითხრა, ალბათ, 3 ათასი ლარი გაქვთო, მაგრამ პარლამენტარის პენსიას - 560 ლარს ვიღებ.
- ყოფილი პატიმრები არ გეხმარებიან?
- კავშირი მხოლოდ ორ ყოფილ პატიმართან მაქვს - ლონგი ჭელიძესთან, რომელიც არსად მუშაობს და ჩემი შვილიშვილის ქორწილში თამადა იყო და გიორგისთან, რომელიც წნორში ცხოვრობს, პურის საცხობი აქვს და საახალწლოდ პურს მიგზავნის ხოლმე...
- წეღან უნდა მეკითხა და დამავიწყდა: პოლიტპატიმართა სიაში 200-ზე მეტი ადამიანი შევიდა. მიშას დროს მართლაც, ამდენი პოლიტპატიმარი იყო?
- შეიძლება, მეტიც იყო...
- ალეკო ელისაშვილის გჯერათ?
- მჯერა, რომ ის, რაც თქვა, შესაძლებელია. ტყუილს რატომ იტყვის?
- ხომ არ ფიქრობთ, რომ შეწყალების სკანდალით რამე ახალი პოლიტიკური თამაში იწყება?
- ასე, კონკრეტულად არ მიფიქრია, მაგრამ ორ-სამ კვირაში გავიგებთ, რომ ამ ყველაფერმა შეიძლება, ისეთი პოლიტიკური ელფერი შეიძინოს, რომელიც არჩევნებისთვის ძალიან საინტერესო იქნება...
