ბიტუმი ბითუმად

ბიტუმი ბითუმად

გზა იქაც ცუდად დაუგიათ. ცოტა ხანი თვალს ახარებდა ასფალტის პრიალა ზედაპირი და ახალდახაზული სავალი ნაწილი.

თუმცა გამოხდა ხანი და იქაც და სხვაგანაც გზებმა სკდომა იწყო, მერე ალაგ-ალაგ ჩაიზნიქა, გუბეები დადგა. ჯერ შევარდნაძის დროს დაგებული ფეიქრების ქუჩა აიყარა, მერე აეროპორტისკენ მიმავალმა მაგისტრალმა ჭამა სირცხვილი. ეს ის გზაა, პრეზიდენტი სააკაშვილი რომ ამაყობდა – გზების დეპარტამენტის ყოფილ თავმჯდომარეს, ბორის სარალიძეს წავართვი ფული და იმით დავაგეო, თუმცა საზოგადოებისთვის უცნობია, როდის და როგორ მოხდა ეს, რადგან ბორის სარალიძესთან საპროცესო შეთანხმების შესახებ ინფორმაცია არ გავრცელებულა.

გაფუჭდა ქალაქში შემოსასვლელი ტრასა – აღმაშენებლის ხეივანი, სულ ახლახანს დაგებული გომბორის გზატკეცილი, ნუცუბიძის ქუჩა თბილისში და ასე შემდეგ.

გზებს ძირითადად "ჩვენები" აგებენ. ზოგჯერ რუსული კომპანიის ქართული ფილიალებიც, როგორც "ზიმო".

დიდი ფულია გზებში, ასე ამბობენ ამ საქმეში ჩახედულები. უფრო დიდი ფულია ბეტონისსაფარიან გზებში, რომლებსაც "ჩვენი" "ჰაიდელბერგის" და სომხური ცემენტით აგებენ. ჩვენი “ჰაიდელბერგი” კი “მოგეხსენებათ” “ჩვენებისაა”.

რაც შეეხება ბიტუმს, ამაზე "საქმეში ჩახედულები" ამბობენ, რომ ირანიდან და აზერბაიჯანიდან უხარისხო ბიტუმის შემოტანის გამოა გზები გაფუჭებული. უფრო იაფი ბიტუმი რომ შემოეტანათ, ჩვენი მეგზევეები ბიტუმს სტაციონალური ქარხნებისგან კი არ ყიდულობდნენ, არამედ პატარ-პატარა საწარმოებისგან, რომელთა მიერ გამოშვებული ბიტუმი იაფი კი იყო, მაგრამ უხარისხოც.

. . . სამაგიეროდ ფორმდებოდა სხვანაირად და "გამოსავალიც" მეტი იყო.
თუ ამ სქემებამდე მართლა მივა ვინმე, გურამ ჩახვაძე უამრავ მაგალითს მოიპოვებს ელიტური კორუფციისა და დიდი ფულის კეთების შესახებ და "ჩახვაძის ჩიხიდანაც" გამოვა. . .

ნებლობა-რეაბილიტაციისთვის სახელმწიფო ბიუჯეტიდან 137 მილიონი ლარი გამოიყოფა, თუმცა ხარჯები შესაძლოა 150 მილიონ ლარამდე გაიზარდოს. ამ თანხით დაახლოებით ერთი მილიონ კვადრატულ მეტრამდე გზების დაგება-რეაბილიტაციაა გათვალისწინებული. აღნიშნული სამუშაოების შესასრულებლად მსოფლიო ბანკის კრედიტიც იქნა გამოყენებული.

ნორმალურად დაგებულმა გზამ 18 წელი უნდა იმუშაოს, რეაბილიტაცია კი მხოლოდ 3-5 წლის შემდეგ უნდა გახდეს აუცილებელი. საგზაო დეპარტამენტს შემუშავებული აქვს ხარისხის კონტროლის მექანიზმი. ვიდრე გზის დაგება ან რეაბილიტაცია გადაწყდება, აუცილებლად უნდა, ჩატარდეს მისი სათანადო დიაგნოსტიკა, შემოწმდეს გრუნტის წყლები, საკანალიზაციო სისტემები და ა.შ 

ვაზიანი-გომბორის გზა 43 მილიონი ლარი დაჯდა, დაფინანსების ძირითადი წყარო მსოფლიო ბანკის მიერ გამოყოფილი 30 მილიონიანი კრედიტია. გზა, რომელიც ხელისუფლებამ და მერიამ დასრულებულად გამოაცხადა, სინამდვილეში დღესაც არ არის დასრულებული. საგზაო სამუშაოები დღესაც მიმდინარეობს.

გომბორის გზის ნაწილზე მილები ჩალაგებულია, თუმცა იქ მომუშავე ადამიანები ამბობენ, რომ ეს მილები საკმარისი არ არის და დამატებით წყალგამტარების მოსაწყობად ახლადდაგებული სავალი ნაწილის გადათხრა გახდება აუცილებელი. 

ექსპერტების თქმით, ჯერ სანიაღვრე სისტემა უნდა მოეწყოს და შემდეგ დაიგოს ასფალტის საფარი. გარდა სანიაღვრე სისტემის მოწყობისა, გომბორის გზაზე რთული მონაკვეთების გამაგრებაც გზის გახსნის შემდეგ ხდება. ასფალტის დაგების შემდეგ იწყობა ქვის საყრდენები, რომელიც გზას ჩამოშლისაგან დაიცავს. ექსპერტების თქმით, ეს სამუშაოც ასფალტის დაგებამდე უნდა დასრულებულიყო, ასევე გზის გახსნამდე უნდა მოწყობილიყო უსაფრთხოების ჯებირებიც. ამ დაუსრულებელი სამუშაოების გარდა საგზაო ნიშნები დღესაც არ არის დაყენებული.

პრეზიდენტმა 2 სექტემბერს ასფალტის საფარი გახსნა და არა დასრულებული გზა. სამუშაოები უკუღმა შესრულდა, რასაც ამ საქმეზე მომუშავე ადამიანების სისწრაფით ხსნიან. ეს ადამიანები კი მიზეზად პრეზიდენტის მოთხოვნას ასახელებენ. 24 საათიანი მუშაობის შემდეგ, გზა მართლაც უმოკლეს დროში დაიგო, მაგრამ უხარისხოდ.

ყველაზე რთულ უღელტეხილზე გამავალი მონაკვეთი 2010 წლის ივნისში დაიწყო და 17 თვეში უნდა დასრულებულიყო, თუმცა პრეზიდენტმა ეს მონაკვეთი მთლიან გზასთან ერთად 14 თვით ადრე, სამუშაოების დაწყებიდან 3 თვეში გახსნა. უღელტეხილზე გამავალი ათამდე გზის მონაკვეთი ერთი თვის თავზე დაზიანდა და მწყობრიდან გამოვიდა.
ზოგადი სტანდარტით ხარისხიანად დაგებულ გზას კაპიტალური რემონტი 12-16 წელი არ უნდა სჭირდებოდეს და შეკეთებითი სამუშაოები 2-3 წელში ერთხელ უნდა ტარდებოდეს. თუმცა, გომბორის გზაზე გარკვეულ მონაკვეთებზე 3 თვის წინ დაგებული საფარის აღება და ხელახლა მოწყობაა საჭირო.

გზის სავალი ნაწილი რამდენიმე ფენისგან შედგება. პირველი ქვედა ფენა ანუ საფუძველი დატკეპნილი ქვიშა-ღორღისგან შედგება, შემდეგ ხდება ასფალტის საფარის ორი - ზედა და ქვედა ფენის დაგება. ამ ფენებს შორის ისხმება ე.წ ბიტუმის ემულსია, რომელიც მათ ერთმანეთთან მტკიცედ აკავშირებს. კარგად დაგებული საფარი მომავალში, როგორც ერთი მთლიანი ფენა, ისე უნდა იყოს.

ლაბორატორიაში მოწმდება ასფალტიდან ამოჭრილი კერნები, ლაბორატორია ადგენს შეესაბამება თუ არა ნორმას ასფალტის საფარის სიმკვრივე, ანუ კარგად არის თუ არა დატკეპნილი და ნორმის ფარგლებშია თუ არა ბიტუმი, რომელიც ასფალტის ნარევის შეკვრას და სიმტკიცეს განაპირობებს. ასევე იკვლევენ ნარევში გამოყენებული ღორღის სიმსხვილი შეესაბამება თუ არა ნორმის ფარგლებს. გზის საფარის ფენებს შორის შეჭიდულობა შეესაბამება თუ არა საერთაშორისო სტანდარტებს.

ახლადდაგებულ გზებზე ლაბორატორიის დასკვნაში მითითებულია, რომ სავალ ნაწილზე არის ადგილები, სადაც დგება წყალი, ასევე არის ადგილები, სადაც საფარი არაერთგვაროვანია, დასატკეპნი მექანიზმის მიერ დატოვებულია ნაკვალევი, შეინიშნება მექანიკური დაზიანებები, ზედაპირიდან მასალის ამოცვენის ადგილები, უსწორმასწორობები შეუღლების ადგილზე, ტროტუარებზე შეინიშნება ფორიანობა, ზედაპირის დაშლა და მასალის ამოცვენა. ასფალტ-ბეტონის ზედაFენაში ბიტუმის რაოდენობა დასაშვებ მინიმუმზე 5 %-ზე ნაკლებია, საფარის ზედა და ქვედა ფენებს შორის კავშირი არადამაკმაყოფილებელია, დატკეპნის ხარისხი არ შეესაბამება არც რუსულ და არც გერმანულ სტანდარტებს.

თბილისის ქუჩების უმრავლესობაც ასე უხარისხოდ არის დაგებული და უკვე საჭიროებს შეკეთებას. თბილისის გზებზე მოძრავი მძღოლების ერთ-ერთი თავსატეხი გზის სავალ ნაწილზე ამოწეული ან ჩავარდნილი საკომუნიკაციო ჭებიც გახდა.

დიდი პრობლემაა მიწისქვეშა კომუნიკაციების მოუწესრიგებლობა, ხშირია ადგილები, სადაც დაზიანების გამო გზის საფარი მუდმივად სველია, მაგრამ პრობლემის მოგვარება დროულად არ ხდება, რაც კიდევ უფრო აზიანებს გზის საფარს. ამ გზების შეკეთებისთვის ოფიციალური მონაცემებით 86 ლარი დაიხარჯა. 

უხარისხოდ დაგებული გზები მისი მოვლა-პატრონაჟის ხარჯებს ზრდის, გამძლეობის ხანგრძლიობას ამცირებს და ბიუჯეტსაც სერიოზულ ტვირთად აწვება. ყოველწლიურად გზების შეკეთებაზე ათეულობით მილიონი იხარჯება, გზების ხარისხიანად გაკეთების შემთხვევაში კი ეს ხარჯები გაცილებით ნაკლები იქნებოდა.

სპეციალისტების ვარაუდით უზარმაზარ თანხებს, რომელიც ვითომ და იმ გზების რეაბილიტაციას უნდა მოხმარდეს, რომელიც ყოველ 2-3 თვეში ერთხელ საჭიროებს შეკეთებას, სინამდვილეში სამშენებლო სფეროში არსებული მაფია განაგებს და იპარავს.

იხარჯება იმაზე გაცილებით ნაკლები თანხა, ვიდრე ამას გზების შეკეთება საჭიროებს, ამიტომაც არის, რომ უხარისხო, იაფი მასალით და ამ საქმეში არა საკმარისი ცოდნის მქონე ადამიანების მიერ დაგებული გზები ასე ხშირად საჭიროებს შეკეთებას ან სულაც თავიდან დაგებას.

“მოტეხილი” ფულის დიდი ნაწილი კი ხელისუფლების მაღალ ეშელონებში უნდა ვეძებოთ, რადგან მშენებლობაზე მოპარული ფულის დიდი ნაწილი სწორედ აქ იყრის თავს, სხვაგვარად ამხელა თანხის გაქრობა შეუძლებელია, მითუმეტეს, ამხელა კონტროლის შემთხვევაში.