რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების შემდეგ, ჩინეთმა ოფიციალურად გამოაცხადა ნეიტრალიტეტი და მხარეებს დიალოგისა და მშვიდობიანი მოგვარებისკენ მოუწოდა. თუმცა, არსებობს ეჭვი, რომ პეკინის რეალური პოლიტიკა შორს არის ნეიტრალური პოზიციისგან: ჩინეთი აქტიურად აფართოებს ეკონომიკურ თანამშრომლობას მოსკოვთან, მათ შორის, ორმაგი დანიშნულების პროდუქციის ექსპორტზე.

2024 წელს, ქვეყნებს შორის სავაჭრო ბრუნვამ რეკორდულ 245 მილიარდ დოლარს მიაღწია - რაც 65%-ით მეტია 2021 წლის მაჩვენებელზე (147 მილიარდი დოლარი). მიუხედავად იმისა, რომ ოფიციალურად, პეკინი ლეტალური იარაღის მარაგს არ აკეთებს, ექსპორტირებული საქონელი მოიცავს მიკროჩიპებს, ელექტრონულ მოდულებს, ოპტიკას და ნავიგაციის სისტემებს, რომელთა გამოყენებაც შესაძლებელია რუსეთის სამხედრო აღჭურვილობაში.

2025 წლის ზაფხულში, ეჭვი გაძლიერდა. კიევის თავზე ჩამოგდებული დრონების ნამსხვრევებში ჩინური წარმოშობის ნაწილები აღმოაჩინეს. მედიამ ისიც გაარკვია, რომ ამ უპილოტო საფრენი აპარატების ძრავები მიწოდებული იყო „სამრეწველო მაცივრებად“ რეგისტრირებული ფარული კომპანიების მეშვეობით, რაც ექსპორტის კონტროლის გვერდის ავლის საშუალებას იძლეოდა.

უკრაინის პრეზიდენტმა, ვოლოდიმირ ზელენსკიმ უკვე დაუწესა სანქციები ხუთ ჩინურ კომპანიას: Central Asia Silk Road International Trade, Suzhou Ecod Precision Manufacturing, Shenzhen Royo Technology, Shenzhen Jinduobang Technology და Ningbo BLIN Machinery.

 ახლა ბრიუსელიც შეშფოთებულია

„პოლიტიკოს“ ცნობით, ევროკავშირი ჩინეთის წინააღმდეგ სანქციებს ამზადებს რუსეთისთვის დრონების კომპონენტების მიწოდებაში მისი შესაძლო მონაწილეობის გამო. „ანგარიში ზუსტია და აჩვენებს, რომ ჩინეთი ზრდის თავის როლს, როგორც რაოდენობრივად, ასევე ხარისხობრივად. ამ მხარდაჭერის გარეშე ომი სხვაგვარად იქნებოდა წარმოდგენილი“, - განაცხადა ევროპელმა დიპლომატმა.

მსგავსი ინიციატივა წამოაყენა შეერთებულმა შტატებმა. სენატორთა ჯგუფმა წარადგინა კანონპროექტი, რომელიც ითვალისწინებს სანქციებს ჩინური კომპანიების, ბანკებისა და მათი მენეჯმენტის წინააღმდეგ. ვაშინგტონი იმედოვნებს, რომ ეკონომიკური ზეწოლა მოსკოვს მოლაპარაკებებისკენ და სამხედრო მოქმედებების ინტენსივობის შესამცირებლად წაახალისებს.

რა შეუძლია ევროკავშირს?

ჩინეთის პოზიციაზე გავლენის მოხდენის შესაძლებლობები შეზღუდულია, განუცხადა ეკონომისტმა, იაროსლავ რომანჩუკმა TRT-ს. „დასავლეთისთვის ეს არის ომი ღირებულებებისთვის, უკრაინის სუვერენიტეტისა და მსოფლიოში სტაბილურობისთვის. თუმცა, ჩინეთი საკუთარი ინტერესებით ხელმძღვანელობს და ნაკლებად სავარაუდოა, რომ უარს იტყვის რუსეთის მხარდაჭერაზე ხელშესახები სარგებლის გარეშე, რომლის შესთავაზებლადაც დასავლეთი მზად არ არის“, - აღნიშნავს ის.

მიუხედავად ამისა, ევროკავშირი სანქციების განხილვას აგრძელებს. ბრიუსელმა ადრეც დაუწესა შეზღუდვები არაერთ ჩინურ კომპანიასა და მათ წარმომადგენლებს. თუმცა, მხოლოდ ჩინეთის წინააღმდეგ ზომები საკმარისი არ არის. თუ 2026 წლისთვის ევროკავშირი რუსული ენერგორესურსების იმპორტზე უარს არ იტყვის, ეს რეპუტაციის სერიოზული კრახი იქნება. შესყიდვაზე უარი თანმიმდევრული პოლიტიკის მინიმალური პირობაა. ამას უნდა მოჰყვეს ფინანსური შეზღუდვები და რუსულ იარაღში ნაპოვნი კომპონენტების მიწოდებაზე კონტროლის გაძლიერება.

რატომ ეხმარება ჩინეთი რუსეთს?

იაროსლავ რომანჩუკის თქმით, ჩინეთის, ერთი შეხედვით, „ნეიტრალური“ პოზიცია გათვლილ სტრატეგიას მალავს. „ჩინეთს საკუთარი შიდა და საგარეო ამოცანები აქვს, რომლებიც არ ემთხვევა ევროკავშირის, აშშ-ის, ან თუნდაც რუსეთის პრიორიტეტებს. პეკინი მოგებულია, როდესაც მისი კონკურენტები დასუსტებულები არიან და უკრაინაში ომი მის სასარგებლოდ მოქმედებს“, - განმარტავს ექსპერტი.

ჩინეთი მზარდი შიდა ეკონომიკური სირთულეების წინაშე დგას. მრავალრიცხოვან სამთავრობო პროგრამას, რომელიც „ამერიკას დაეწევა და გადააჭარბებს“, მხოლოდ ნაწილობრივი ეფექტი აქვს. ელექტრომობილები და მზის ენერგია იშვიათ წარმატებებს შორისაა. ქვეყანა ასევე კონკურენტუნარიანი რჩება ფოლადის ინდუსტრიაში.

„გარკვეული მიღწევების მიუხედავად, ინვესტიციების მნიშვნელოვანმა ნაწილმა არ გაამართლა. ბევრი პროექტი შემცირებული იყო, განსაკუთრებით, მზარდი გარე ზეწოლის ფონზე, კერძოდ, ევროკავშირისა და აშშ-ის მხრიდან სატარიფო და არასატარიფო ბარიერები. ამ ფონზე, ომი პეკინისთვის ახალ შესაძლებლობებს ხსნის. ეს მოიცავს ორმაგი დანიშნულების საქონლიდან შემოსავლების ზრდას და რუსეთის ენერგორესურსებზე წვდომას შემცირებულ ფასებში. ჩინეთი აქტიურად იყენებს ამით უპირატესობას“, - განმარტავს სააგენტოს წყარო.

წყარო: https://trt.global/russian/article/489c83077d03