„დღეს უკვე რუსეთის ნავთობის და გაზის ფასი იმაზე უფრო ნაკლებია, ვიდრე რუსეთის 2025 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტში იყო ჩადებული, რაც იმას ნიშნავს, რომ ამ სანქციების ეფექტი, ადრე თუ გვიან, ნეგატიურ შედეგს გამოიღებს რუსეთის ეკონომიკისთვის - რუსეთს აღარ ეყოფა ფინანსები ომის საწარმოებლად“, - ამის შესახებ ანალიტიკოსმა, ზაალ ანჯაფარიძემ For.ge-სთან ინტერვიუში განაცხადა.

რუსეთსა და უკრაინას შორის მოლაპარაკებებს ამერიკის შეერთებული შტატები ცდილობს. თუმცა, დონალდ ტრამპმა განაცხადა, რომ თუ უკრაინაში სისხლისღვრის შეჩერებაზე შეთანხმებას ვერ მიაღწევენ და იფიქრებს, რომ ეს რუსეთის ბრალია, რუსეთიდან იმპორტირებულ ნავთობზე მეორად ტარიფებს დააწესებს. რა მოხდება თუკი პუტინმა ტრამპთან მოლაპარაკება ჩაშალა - იქნება თუ არა ეს იმის საფუძველი, რომ აშშ-მა რუსეთის წინააღმდეგ მორიგი, უფრო მკაცრი სანქციების პაკეტი აამოქმედოს?

- ყველა მხარეს თავისი ინტერესები აქვს. რუსეთს ეშინია, რომ ეს პაუზა გამოყენებული იქნება იმისთვის, რომ უკრაინამ სული მოითქვას, გადაიარაღდეს და მოემზადოს ხელახალი კონტრ-შეტევისთვის. გარდა ამისა, რუსეთს არ აწყობს ეს ზავი იქიდან გამომდინარე, რომ ჯერ ბოლომდე არ გაუთავისუფლებია კურსკის ტერიტორია. უკრაინელებმა ამ პერიოდის განმავლობაში ბელგოროდის რამდენიმე დასახლება დაიკავეს და იქ გამაგრდნენ.

ძალიან რთული თემა არის ცეცხლის შეწყვეტა - ორივე მხარეს სურს ეს ისე განახორციელოს, რომ საკუთარი ინტერესები არ დააზიანოს და ამ მხრივ, ბოლომდე თანხვედრა არ არის ამერიკასა და რუსეთს შორის. აქედან გამომდინარე, თუ შეთანხმება საბოლოოდ ვერ იქნა მიღწეული, არ გამოვრიცხავ, რომ სანქციების ახალი ტალღა წამოვიდეს. 50-მა სენატორმა უკვე შეიტანა ორპარტიული კანონპროექტი, რომ უფრო მკაცრი სანქციები ამოქმედდეს და 500%-იანი ტარიფი დაუწესდეს იმ ქვეყნებიდან საქონლის იმპორტს, ვინც რუსულ ნავთობს და გაზს ყიდულობს. ალბათ, იქნება სხვა სანქციებიც, რადგან ტრამპი დაიმუქრა მეორადი სანქციებით რუსეთის ნავთობზე.

დღეს უკვე, რუსეთის ნავთობის და გაზის ფასი იმაზე უფრო ნაკლებია, ვიდრე რუსეთის 2025 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტში იყო ჩადებული, რაც იმას ნიშნავს ნიშნავს, რომ ამ სანქციების ეფექტი, ადრე თუ გვიან, ნეგატიურ შედეგს გამოიღებს რუსეთის ეკონომიკისთვის. თუ ამას დავუმატებთ კიდევ სხვა სანქციების პაკეტს, შესაძლოა, რუსეთში ეკონომიკური სიტუაცია გაუარესდეს და ჯაჭვური რეაქცია გამოიწვიოს - რუსეთს აღარ ეყოს ფინანსები ომის საწარმოებლად. ამიტომაც, ვფიქრობ, რომ რუსეთი და ამერიკა შეეცდებიან იპოვონ გამოსავალი, ასევე დაარწმუნონ უკრაინა და ევროპა შეჯერებულ გადაწყვეტილებამდე მივიდნენ, თუმცა, მე პირადად ამის ნაკლებად მჯერა.

თუკი მოლაპარაკება არ შედგება მხარეებს შორის, რას უნდა ველოდოთ? კიდევ რამდენი ხანი შეიძლება გაგრძელდეს ეს ომი?

- ამის პროგნოზირება რთულია. ომის გაგრძელება დამოკიდებულია იმაზე, კიდევ რამდენ ხანს ეყოფათ რესურსები. თუ რუსეთმა ჩათვალა, რომ სიტუაცია მისთვის არასახარბიელოდ ვითარდება, მას უკვე აქვს ჩაშვებული ხმარებაში ის ვარიანტი, რომ მან შეძლოს ბირთვული იარაღის გამოყენება. შესაბამისად, მსოფლიო შეიძლება დადგეს ახალი მსოფლიო ომის წინაშე. ტრამპმა ტყუილად კი არ უთხრა ზელენსკის თეთრ სახლში: „ცდილობ მესამე მსოფლიო ომში შეგვითრიო იმით, რომ მოლაპარაკებებს არ თანხმდები“. ტრამპს ნამდვილად არ უნდა, რომ აშშ-ს ქალაქებს რუსეთის ბირთვული რაკეტები დაატყდეს თავზე - ეს არ უნდათ არც ევროპაში, მიუხედავად იმისა, რომ მუდმივად ცდილობენ ცეცხლის ზღვარზე ითამაშონ: საუბრობენ, უკრაინაში ჯარების გაგზავნაზე, სამხედრო დახმარების გაზრდაზე, თითქოს არ იცოდნენ, რომ ეს ყველაფერი კონფლიქტის ესკალაციას უწყობს ხელს. როდესაც შენ მუდმივად ფიქრობ იმაზე, რომ სამხედრო გადაწყვეტა მოუძებნო კონფლიქტს და ნაკლებად ფიქრობ მშვიდობიან ვარიანტებზე, ეს თავისთავად შეიცავს საფრთხეს იმისა, რომ შეიძლება სადავეები ხელიდან გაგექცეს და შემდეგ უკვე სიტუაცია ვეღარ გააკონტროლო.

ბირთვული ომი ახსენეთ... რუსეთი ხშირად საუბრობს და აპელირებს ბირთვული იარაღის გამოყენებაზე. წავა კი ის ამ ნაბიჯზე?

- ვფიქრობ, სარეზერვო ვარიანტად მას ეს ნაბიჯი აქვს შემონახული. წავა ამაზე, თუ დაინახა, რომ რუსეთს ემუქრება ეგზისტენციალური საფრთხე, შეიძლება ამ ომში დამარცხების შედეგად, რუსეთის სახელმწიფო ჩამოიშალოს და გამომდინარე შედეგები კატასტროფული იყოს - ამ შემთხვევაში წავა, ამაში თითქმის დარწმუნებული ვარ.

ამ კონტექსტში, საქართველოს საკითხიც რომ განვიხილოთ. ვხედავთ, რა ვითარებაც არის ქვეყანაში. ასევე, აღსანიშნავია ისიც, რომ დონალდ ტრამპს ჯერჯერობით არ გაუკეთებია რაიმე განცხადება საქართველოსთან და ურთიერთობების გადატვირთვასთან დაკავშირებით. უშუალოდ, ჩვენთან მოვლენების როგორ განვითარებას უნდა ველოდოთ, მიმდინარე ომის ფონზე?

- საქართველო, ჯერჯერობით, არ არის დღის წესრიგში იმ დოზით და დონით, რომ აქ ჩვენ რაღაც როლი შევასრულოთ. ერთადერთი რამ, რაც დაგვრჩენია, არის ის, რომ ჩვენს ქვეყანას გადავატაროთ ის კატაკლიზმები, რაც შესაძლოა, მსოფლიო უსაფრთხოებას თავს დაატყდეს. მართალია, ტრამპის ადმინისტრაციას არ გაუკეთებია განცხადებები საქართველოს თაობაზე - აშშ-ს სახელმწიფო მდივნის პრეს-სპიკერსაც დაუსვეს ეს კითხვა და მან თავიდან აირიდა პასუხის გაცემა. მარკო რუბიოს უწყებაში ჯერ კიდევ მიდის მსჯელობა იმის თაობაზე, თუ რა პოლიტიკა შეიმუშაონ საქართველოსთან მიმართებაში.

ამასთან, გვახსოვს, როდესაც აშშ-ს ელჩი შეხვდა ჩვენს საგარეო საქმეთა მინისტრს, მან თქვა, რომ საქართველოს ხელისუფლებას გადასცეს აშშ-დან გარკვეული მოთხოვნები. რადგან ეს მოთხოვნები უკვე არსებობს და ისინი საქართველოს ხელისუფლებას ჩაბარდა, სავარაუდოდ, რაღაც კონტურები არის გამოკვეთილი, მაგრამ იმ სიტუაციის ფონზე, რაც ახლა არის შექმნილი, ზოგადად, უსაფრთხოების არქიტექტურის კუთხით, ტრამპის ადმინისტრაციისთვის რთული იქნება იმ მძიმე მემკვიდრეობის გადალახვა, რაც მას ბაიდენის ადმინისტრაციამ დაუტოვა საქართველოსთან მიმართებაში. ამიტომაც, სერიოზული რევიზია უნდა მოხდეს ყველა იმ დანატოვარის, რაც დახვდა მას წინა ადმინისტრაციისგან საქართველოსთან ურთიერთობაში - როდის და როგორ მოხდება ეს, დამოკიდებული იქნება მათ შორის იმაზე, რამდენად აქტიურად იმუშავებს საქართველოს ხელისუფლება ტრამპის ადმინისტრაციასთან, რომ მიაღწიოს ურთიერთობების გადატვირთვას. ხელისუფლებამ უნდა იჩქაროს ამ მიმართულებით, მიუხედავად შიდა პრობლემებისა.