ისრაელ-ლიბანის ცეცხლის შეწყვეტა: ვინ რა მოიგო?

ისრაელ-ლიბანის ცეცხლის შეწყვეტა: ვინ რა მოიგო?

ყველა ომი მთავრდება ცეცხლის შეწყვეტით და მოლაპარაკებებით. ახლო აღმოსავლეთში დაძაბულობის შემცირების მიმართულებითაც გადაიდგა ნაბიჯი. ამრიგად, 27 ნოემბერს, ისრაელსა და ლიბანს შორის ცეცხლის შეწყვეტა ძალაში შევიდა. ისრაელის სამხედრო-პოლიტიკურმა კაბინეტმა ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმება დაამტკიცა.

შეთანხმების მიხედვით, 60-დღიანი ცეცხლის შეწყვეტა იგეგმება. შეთანხმების თანახმად, „ჰეზბოლა“ და ლიბანის ყველა შეიარაღებული დაჯგუფება არ გადადგამს აგრესიულ ნაბიჯებს ისრაელის წინააღმდეგ. მხარეებმა კიდევ ერთხელ განაცხადეს, რომ აღიარებენ გაეროს უშიშროების საბჭოს No1701 რეზოლუციის მნიშვნელობას.

ეს შეთანხმება არ აუქმებს ისრაელისა და ლიბანის თავდაცვის უფლებას. მხოლოდ ლიბანის ოფიციალური უსაფრთხოების და შეიარაღებულ ძალებს ექნებათ იარაღის ტარების და ამ ქვეყნის სამხრეთში მოქმედების უფლება. ლიბანში იარაღის ნებისმიერი გაყიდვა, მიწოდება ან წარმოება მთავრობის სრული კონტროლის ქვეშ განხორციელდება. ასევე გაკონტორლდება იარაღის უკანონო წარმოების ყველა ობიექტის დემონტაჟი და უკანონო იარაღის კონფისკაცია. ოფიციალური ლიბანის უსაფრთხოების ძალები განლაგდებიან ყველა საზღვარზე და სამხრეთ რეგიონებში.

შეთანხმების თანახმად, ისრაელმა თავისი ჯარები ლიბანის სამხრეთიდან უნდა გაიყვანოს, სასაზღვრო ტერიტორიებზე კონტროლი გადასცეს ლიბანის სამთავრობო არმიას, ხოლო „ჰეზბოლამ“ მძიმე შეიარაღება მდინარე ლიტანის ჩრდილოეთიდან გაიყვანოს. შეთანხმების თანახმად, ყველა შეიარაღებული არალეგალური ძალა 60 დღის განმავლობაში უნდა განიარაღდეს.

აღნიშნული შეთანხმება მომზადდა გაეროს უშიშროების საბჭოს No1701 რეზოლუციის საფუძველზე. ეს დოკუმენტი საბჭოს წევრებმა ერთხმად მიიღეს 2006 წლის 11 აგვისტოს. რეზოლუცია მიზნად ისახავდა 2006 წლის ისრაელ-ლიბანის ომის დასრულებას.

დოკუმენტი მოუწოდებს ისრაელსა და ჰეზბოლას შორის საომარი მოქმედებების სრულ შეწყვეტას, ლიბანიდან ისრაელის ჯარების გაყვანას, ლიბანისა და UNIFIL-ის ძალების (United Nations Interim Force In Lebanon) სამხრეთ ლიბანში განლაგებას, შეიარაღებული ჯგუფების, ჰეზბოლას ჩათვლით, გაყვანას.

ჰეზბოლას ყოფილმა ლიდერმა, ჰასან ნასრულამ განაცხადა, რომ ისინი დაიცავენ ცეცხლის შეწყვეტის რეჟიმს. ჰეზბოლა განუწყვეტლივ არღვევს ცეცხლის შეწყვეტას ისრაელის ჩრდილოეთ რეგიონებში ლიბანის სამხრეთში ყოფნით. შედეგად, ისრაელსა და ლიბანს შორის საზღვრების დელიმიტაცია და დემარკაცია არ მომხდარა.

ამას ადასტურებს 18 წლის შემდეგ გაეროს უშიშროების საბჭოს ცნობილ დოკუმენტზე მითითებაც. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, რადგან ისრაელსა და ლიბანს შორის პრობლემები არ მოგვარებულა და ჰეზბოლა კვლავ თამაშობს სახელმწიფოს როლს სახელმწიფოში, რეზოლუცია იყო ფურცელი.

აშშ-ს პრეზიდენტმა, ჯო ბაიდენმა, რომელიც მხარეებს შორის მთავარი შუამავლის როლს ასრულებს, თქვა, რომ თუ ჰეზბოლა დაარღვევს შეთანხმებას, ისრაელი გამოიყენებს თავის თავდაცვის უფლებას.

ასევე ცნობილია, რომ სატელეფონო საუბარი შედგა შეერთებული შტატების პრეზიდენტსა და ლიბანის პრემიერ-მინისტრს, ნაჯიბ მიქათის შორის. მთავრობის მეთაურმა ვაშინგტონს ცეცხლის შეწყვეტისთვის მადლობა გადაუხადა.

ისრაელის პრემიერ-მინისტრმა, ბენიამინ ნეთანიაჰუმ ხაზგასმით აღნიშნა, რომ მიუხედავად იმისა, რომ ისინი შეთანხმდნენ ცეცხლის შეწყვეტაზე ლიბანთან, ომი დასრულდება მძევლების დაბრუნების შემდეგ. ებრაული სახელმწიფოს მთავრობის მეთაურმა განაცხადა, რომ მთავარი მიზანი იქნება ირანის ატომური იარაღის შეძენის თავიდან აცილება და მის წინააღმდეგ ბრძოლა.

ვის რა მოუტანა წელიწადსა და 49 დღეს გაგრძელებულმა ომმა?

რას მიაღწია ისრაელმა:

- ისრაელმა აჩვენა, რომ აქვს ძლიერი დაზვერვა, სამხედრო ტექნიკა და აღჭურვილობა რეგიონში;

- დღის წესრიგში დაბრუნა 18 წლის წინ მიღებული დოკუმენტი;

- ჰეზბოლას განიარაღებით, ირანის გავლენა შეამცირა;

- არაბულ სახელმწიფოებთან ურთიერთგაგების ახალი პირობები შექმნა;

- მოიპოვა ლიბანთან საზღვრების განსაზღვრის ახალი შესაძლებლობა;

რა დაემართა ლიბანის წარმატებას?

ლიბანის ეკონომიკისა და ვაჭრობის მინისტრმა, ემინ სალამმა განაცხადა, რომ მისი ქვეყნის აღდგენას 3-5 წელი დასჭირდება. მისი თქმით, ამ ომმა ლიბანი 10 წლით უკან დააბრუნა. მინისტრმა აღნიშნა, რომ ომმა ქვეყანას 15-20 მილიარდი დოლარის ზარალი მიაყენა. ემინ სალამ ხაზგასმით აღნიშნა, რომ სავარაუდოა, რომ შეიქმნას საერთაშორისო რეკონსტრუქციის ფონდი შეერთებული შტატების, ევროკავშირის და არაბული ქვეყნების მონაწილეობით.

ლიბანის ყველაზე დიდი წარმატება არის ომის დასრულება მის ტერიტორიაზე. ამას გარდა;

- ისრაელთან საზღვრების განსაზღვრის იმედი გაიზრდება;

- გაიზრდება ლიბანის მთავრობის ავტორიტეტი;

- ქვეყანაში რეკონსტრუქციის პროცესი დაიწყება;

- ლტოლვილები დაბრუნდებიან;

- შემცირდება ისრაელის მხრიდან ქვეყნის უსაფრთხოებისა და სუვერენიტეტის საფრთხე;

- ირანის ხელისუფლების ჩარევა ლიბანის საშინაო საქმეებში შესუსტდება.

შეერთებულმა შტატებმა შეძლო შეენარჩუნებინა თავისი გავლენა და ძალა ახლო აღმოსავლეთში.

ეჭვგარეშეა, რომ ცეცხლის შეწყვეტა წამყვანი სახელმწიფოების შეთანხმების შედეგია. დიდმა ბრიტანეთმა კიდევ ერთხელ შეინარჩუნა თავისი ტრადიციული გავლენა რეგიონში.

თურქეთი და არაბული სახელმწიფოები ამ ომში არ მონაწილეობდნენ. მათ განაცხადეს, რომ ურჩევნიათ მშვიდობა და მოლაპარაკებები. შესაბამისად, ეს პოზიცია რჩება რეგიონში უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფის მთავარ გზად.

რა მოიგო ირანმა?

ირკვევა, რომ თეირანის მთავრობა ამჯობინებს მარიონეტული ძალების გათავისუფლებას, იმიტომ რომ აქ გადის დასავლეთთან ურთიერთგაგების მთავარი გზა. წინააღმდეგ შემთხვევაში, მასთან ეკონომიკურ, კომერციულ და ფინანსურ სფეროებში თანამშრომლობა არ იქნება. მეორე მხრივ, ჰეზბოლას ლიკვიდაციით, ირანის ხელისუფლება შიდა პრობლემების მოგვარებაზე გაამახვილებს ყურადღებას. ამასთან დაკავშირებით, 29 ნოემბერს ევროპული „ტროიკის“ - დიდი ბრიტანეთის, გერმანიისა და საფრანგეთისა და ირანის დელეგაციის შეხვედრაზე გარკვეული საკითხები გაირკვევა.

წყარო: https://report.az/analitika/israil-livan-ateskesi-kim-ne-qazanib-tehlil/