კურსკის რეგიონში შეჭრა ყველაზე მასშტაბური ოპერაცია იყო რუსეთის ტერიტორიაზე მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ. ბრძოლა მკვეთრად ცვლის კონფლიქტის მიმდინარეობას და შეიძლება გავლენა იქონიოს მომავალ მოლაპარაკებებზე.

6 აგვისტოს მსოფლიომ დღე მოულოდნელი ამბებით გახსნა: „პირველად მეორე მსოფლიო ომის დასრულების შემდეგ, უცხოური ჯარები შეიჭრნენ რუსეთის ტერიტორიაზე. უკრაინის არმიამ მოულოდნელი შეტევა დაიწყო კურსკის რაიონში, რითაც რუსეთის სარდლობა მოულოდნელად დანებდა.

ოპერაციის მასშტაბები გასაოცარია. ათასობით ჯარისკაცი მონაწილეობს შეტევაში“, - განუცხადა AFP-ს უკრაინელმა ოფიციალურმა წარმომადგენელმა.

„ისინი რუსეთის ტერიტორიაზე 30-35 კილომეტრის სიღრმეში შევიდნენ“, - ამის შესახებ რუსეთის ფედერაციის უახლოესმა მოკავშირემ ალექსანდრე ლუკაშენკომ განაცხადა.

უკრაინის ჯარების წინსვლას განსაკუთრებული რეზონანსული ეფექტი აქვს. სტრატეგიულად მნიშვნელოვანი ობიექტები განლაგებულია შემტევ რეგიონში: ატომური ელექტროსადგურები, საჰაერო ბაზები და გაზსადენები.

რუსული არმია, რომელმაც ცოტა ხნის წინ შეცვალა ომების მიმდინარეობა სირიასა და აფრიკაში, ახლა იძულებულია დაიცვას საკუთარი მიწა. ჯარები ნაჩქარევად გადაიყვანეს დონბასიდან და ხერსონის რეგიონიდან კურსკის ფრონტზე. გენერალი გურულევი, სახელმწიფო სათათბიროს დეპუტატი, არ მალავს თავის შეშფოთებას: „ჩვენ ფხიზელად უნდა შევხედოთ სიტუაციას, ეს არ არის DRG (დივერსიული და სადაზვერვო ჯგუფი), მათი სწრაფად გაძევება შეუძლებელი იქნება“.

უკრაინის არმიის სწრაფმა წინსვლამ გააკვირვა ექსპერტებიც კი, რომლებიც ყურადღებით აკვირდებიან უკრაინაში ბრძოლების მიმდინარეობას. 8 აგვისტოს უკრაინის პრეზიდენტის ვოლოდიმერ ზელენსკის მრჩეველმა The Washington Post-ს ანონიმურობის პირობით განუცხადა, რომ უკრაინულმა ძალებმა კურსკის რეგიონში დაახლოებით 100 კვადრატული კილომეტრი ტერიტორია დაიკავეს. მაგრამ უკრაინის მთავარი მიღწევა, ალბათ, ფსიქოლოგიური ეფექტია. პირველად მრავალი წლის განმავლობაში, რუსეთმა საკუთარ ტერიტორიაზე დაუცველად იგრძნო თავი, რაც არ შეიძლება არ იმოქმედოს როგორც სამხედრო, ისე მშვიდობიანი მოსახლეობის ზნეობაზე.

საინტერესოა, რომ უკრაინის ხელმძღვანელობა ხაზს უსვამს, რომ ოკუპირებული ტერიტორიების ოკუპაციას არ გეგმავენ. „კიევი პატივს სცემს საერთაშორისო ჰუმანიტარულ კანონს“, - განაცხადა უკრაინელმა ოფიციალურმა წარმომადგენელმა. კურსკის რეგიონში უკრაინის შეიარაღებული ძალების შეტევის მიზნები ჯერ კიდევ არ არის ბოლომდე ნათელი.

პირველი არის აიძულოს რუსეთის სარდლობა დონბასიდან თავისი ძალების ნაწილი გაიყვანოს კურსკში ხანძრის ჩასაქრობად. ამჟამად დონბასში - პოკროვსკის მიმართულებით - უკრაინისთვის რთული ვითარებაა შექმნილი. რუსული სარდლობა ამ მიმართულებით სერიოზულ პერსპექტივებს ხედავს, იქ აგზავნის თავის რეზერვებს და წინ მიიწევს, ყოველდღიურად ზრდის ზეწოლას უკრაინულ ძალებზე.

მეორე არის რუსეთის ტერიტორიების ნაწილის ხელში ჩაგდება და დასაყრდენი, მათ შორის კურსკის სტრატეგიული ობიექტების ჩათვლით (სუძას გაზის გამზომი სადგურის გარდა არის კურსკის ატომური ელექტროსადგურიც), რითაც გააძლიერებს პოზიციებს მოლაპარაკებების მაგიდასთან. ეს ძალიან რთული ამოცანაა, რაც დამოკიდებულია სხვადასხვა ფაქტორებზე, მათ შორის, რამდენ ძალას მოუტანს უკრაინა ამ ოპერაციას. რუსეთი ახლა მთელი ძალის მობილიზებას ახდენს დაკარგული ტერიტორიების დასაბრუნებლად.

ის რომ კიევი არ ეძებს ექსკლუზიურად სამხედრო დივიდენდებს, ეს მიუთითებს უკრაინის პრეზიდენტის აპარატის უფროსის მრჩევლის, მიხაილ პოდოლიაკის განცხადებაში. მისი თქმით, კურსკის რეგიონში ოპერაციას „დადებითი გავლენა“ უნდა ჰქონდეს შესაძლო სამშვიდობო მოლაპარაკებებზე. „რუსეთის ფედერაცია, სანამ არ მიიღებს შესაბამის აგრესიულ საპასუხო დარტყმებს, არ უპასუხებს თქვენს არც ერთ წინადადებას“, - ხაზგასმით აღნიშნა მან. ეს სიტყვები მიუთითებს იმაზე, რომ უკრაინა ცდილობს შეცვალოს ძალთა ბალანსი, გააძლიეროს საკუთარი კოზირი მაგიდასთან და აიძულოს რუსეთი დაჯდეს მოლაპარაკების მაგიდასთან არა ძალის პოზიციიდან, არამედ როგორც თანასწორი.

კურსკის რეგიონში შეჭრის კიდევ ერთი ვერსია AFP-სთან ინტერვიუში ანონიმურმა უკრაინელმა ოფიციალურმა პირმა წარმოადგინა: მისი თქმით, უკრაინის მიზანია რუსეთში სიტუაციის დესტაბილიზაცია, მისი დაუცველობის დემონსტრირება და ძალების გადაყვანა ჯარების სხვა სექტორებიდან. „ჩვენ შეტევაზე მივდივართ. მიზანია მოწინააღმდეგის პოზიციების გაჭიმვა და მაქსიმალური დანაკარგების მიყენება“, - განუცხადა AFP-ს უკრაინელმა ოფიციალურმა წარმომადგენელმა.

რუსეთის რეაქცია იმაზე, რაც აქამდე ხდება, თავშეკავებული რჩება, ყოველ შემთხვევაში, ოფიციალურ დონეზე. ჯერ კიდევ 7 აგვისტოს გენერალური შტაბის უფროსმა ვალერი გერასიმოვმა შეატყობინა რუსეთის პრეზიდენტს ვლადიმერ პუტინს, რომ უკრაინის შეიარაღებულმა ძალებმა კურსკის ოლქზე თავდასხმაში 1000-მდე სამხედრო მოსამსახურე ჩაერთო, რომელთაგან სულ მცირე 100 დაიღუპა, 200 დაიჭრა. ასევე, მისი თქმით, შეჩერდა უკრაინის შეიარაღებული ძალების წინსვლა რეგიონის სიღრმეში.

10 აგვისტოს ეროვნულმა ტერორისტულმა კომიტეტმა (NAC) რუსეთის სამ რეგიონში CTO რეჟიმი გამოაცხადა. ეს შეეხო კურსკის, ბრაიანსკის და ბელგოროდის რეგიონებს. ომის შესწავლის ინსტიტუტის (ISW) თანახმად, კრემლმა შესაძლოა გადაწყვიტა ე.წ. „კონტრტერორისტული ოპერაციის“ რეჟიმის შემოღება რუსეთის სამ რეგიონში, რათა შემცირდეს კურსკის რეგიონში შეჭრის მასშტაბები. ქვეყნის შიგნით პანიკის ან უარყოფითი რეაქციის თავიდან ასაცილებლად. თუმცა, რუსი სამხედროების ქმედებები საპირისპირო განწყობაზე მიუთითებს: ჯარების ნაჩქარევი გადაყვანა, სასაზღვრო ტერიტორიებიდან მშვიდობიანი მოსახლეობის ევაკუაცია და სტრატეგიული ობიექტების თავდაცვის გაძლიერება.

რუსეთში უკვე მიმდინარეობს თავდაცვაში წარუმატებლობის პასუხისმგებელი პირების ძებნა. სახელმწიფო სათათბიროს დეპუტატმა გენერალმა გურულევმა შეძლო ეთქვა, რომ რუსეთის ფედერაციაში „არავის მოსწონს სიმართლე მოხსენებებში, ჩვენ ყველას გვინდა გავიგოთ, რომ ყველაფერი კარგადაა“. გენერალმა გურულევმა გააზიარა თავისი დაკვირვებები კურსკის რეგიონში არსებული ვითარების შესახებ. მისი თქმით, მან პირადად ნახა, როგორ ფეთქდებოდა დანაღმული ველები. დეპუტატმა გაოცება გამოთქვა თავდაცვის დაგეგმვისა და ორგანიზების შესახებ: „ვინ დაგეგმა ეს? ვინ მოიფიქრა ეს? ეს სერიოზულია!“

მან ასევე აღნიშნა რეზერვების ნაკლებობა უკრაინის შეიარაღებული ძალების შემოჭრის დროს, რაც მიუთითებს იმაზე, რომ ისინი სხვა რაიონებში გაგზავნეს. გურულევმა გამოთქვა შეშფოთება იმის გამო, რომ სახელმწიფო საზღვრებს დაფარულ ჯგუფს არ გააჩნდა საკუთარი სადაზვერვო საშუალებები და ბოლოს მიეწოდებოდა ყველაფერი საჭირო.

„როდესაც მეუბნებიან, რომ არ იცოდნენ, რომ იქ უკრაინის შეიარაღებული ძალების ჯგუფი იყო თავმოყრილი, ნამდვილად არ მჯერა“, - განაცხადა დეპუტატმა და არსებული ვითარების უფრო სერიოზული ანალიზისკენ მოუწოდა.

„თქვენ უბრალოდ უნდა აიღოთ და ნახოთ ყველა მოხსენება და ყველა დირექტივა, რომელიც მოვიდა. მე ეჭვი მაქვს, რომ არ არსებობს დირექტივები, საბრძოლო ბრძანებები, არაფერი. იმიტომ, რომ არავის არ უნდა მათზე ხელმოწერის დადება. აბა, მივიდეთ თუ არა? აიღეთ პირადი პასუხისმგებლობა იმაზე, რაც ხდება!“ – დაიბნა დეპუტატი.

მერე რა არის? ეს საკითხი ახლა ეხება არა მხოლოდ კონფლიქტის უშუალო მონაწილეებს, არამედ მთელ მსოფლიოს. მიმართავს თუ არა რუსეთი უფრო რადიკალურ ზომებს, მათ შორის ტაქტიკური ბირთვული იარაღის გამოყენებას, რის შესაძლებლობაზეც არაერთხელ ლაპარაკობს ზოგიერთი რუსი პოლიტიკოსი? ან, გააცნობიეროს თავისი დაუცველობა, დათანხმდება თუ არა მოლაპარაკებას ისეთი პირობებით, რომლებიც ადრე მიუღებლად ჩანდა?

ამ კითხვებზე პასუხები განსაზღვრავს არა მხოლოდ უკრაინისა და რუსეთის, არამედ მთელი რეგიონის და, შესაძლოა, მთლიანად მსოფლიო წესრიგის ბედს. ყოველივე ამის შემდეგ, ჩვენ ვსაუბრობთ არა მხოლოდ ლოკალურ კონფლიქტზე, არამედ დაპირისპირებაზე, რომელმაც შეიძლება შეცვალოს მთელი აღმოსავლეთ ევროპის გეოპოლიტიკური ლანდშაფტი.

ამასობაში უკრაინის არმია აგრძელებს თავდასხმას და აჩვენებს მსოფლიოს, რომ ყველაზე ძლიერიც კი შეიძლება იყოს დაუცველი. ომის მიმდინარეობის შესაცვლელად უკრაინას სჭირდება არასტანდარტული ნაბიჯები და კურსკის ოპერაცია ერთ-ერთი ასეთი ნაბიჯია. ძნელი სათქმელია, რა შედეგები მოჰყვება.

ერთი რამ ცხადია: კურსკის რეგიონში განვითარებული მოვლენები რუსეთ-უკრაინის კონფლიქტის ახალ ეტაპს აღნიშნავს. ისინი აჩვენებენ, რომ ძალთა ბალანსი შეიძლება შეიცვალოს ბევრად უფრო სწრაფად, ვიდრე ვინმეს წარმოედგინა.

მსოფლიომ სუნთქვა შეიკრა შემდგომი მოვლენების მოლოდინში. გაგრძელდება თუ არა საომარი მოქმედებები რუსეთის ტერიტორიაზე? შეძლებს თუ არა უკრაინის არმია წარმატების კონსოლიდაციას? როგორი რეაქცია ექნება საერთაშორისო საზოგადოებას? ეს კითხვები პასუხგაუცემელია, მაგრამ ერთი რამ ცხადია: ჩვენ მოწმენი ვართ ისტორიული მოვლენების შესახებ, რომლებიც განსაზღვრავს ომის მიმდინარეობას და პოტენციურ სამშვიდობო მოლაპარაკებებს.

წყარო: https://www.trtrussian.com/mnenie/chego-dobivaetsya-ukraina-18194806