ახლო აღმოსავლეთის ომი შეიძლება გაფართოვდეს

ახლო აღმოსავლეთის ომი შეიძლება გაფართოვდეს

მსოფლიო ამჟამად სერიოზულ გეოპოლიტიკურ ქაოსშია. კერძოდ, აღმოსავლეთ ევროპასა და ახლო აღმოსავლეთში მიმდინარე ომები პლანეტის პოლარიზაციას ზრდის. აშშ-ს შეიარაღებული ძალების გაერთიანებული შტაბის უფროსმა, გენერალმა ჩარლზ ბრაუნმა კეიპ ვერდეში სააგენტო „როიტერსთან“ ინტერვიუში განაცხადა, რომ ისრაელის ოპერაციამ ჰეზბოლას მოძრაობის წინააღმდეგ ლიბანში შეიძლება გაზარდოს ირანთან კონფლიქტის რისკი. გენერლის თქმით, კონფლიქტის გაფართოების პირდაპირი მიზეზი ისრაელის ქმედებები და ჰეზბოლას საფრთხეა. მან აღნიშნა, რომ ჰეზბოლას უფრო დიდი პოტენციალი აქვს, ვიდრე ჰამასს და მნიშვნელოვან მხარდაჭერას იღებს ირანის მხრიდან.

ბრაუნმა ასევე ხაზგასმით აღნიშნა, რომ რთულია ისრაელის მომავალი ქმედებების პროგნოზირება. გენერალმა გამოთქვა შიში რეგიონში კონფლიქტის შესაძლო გაფართოების მიმართ და აღნიშნა, რომ ჰეზბოლას მასიური თავდასხმის შემთხვევაში, შეერთებული შტატებს გაუჭირდება ისრაელთვის დახმარების გაწევა.

როგორც ჩანს, ახლო აღმოსავლეთში ისრაელს, ჰამასსა და ჰეზბოლას შორის ხანგრძლივი ომი ახლო მომავალში არ დასრულდება. პირიქით, ვითარება სულ უფრო იძაბება.

ისრაელის პრემიერ-მინისტრმა, ბენიამინ ნეთანიაჰუმ 23 ივნისს მთავრობის ყოველკვირეულ სხდომაზე განაცხადა, რომ შეერთებული შტატებიდან იარაღის მიწოდება უნდა განახლდეს. ეს ნიშნავს, რომ ისრაელს არ აქვს განზრახული ომის დასრულება, მიუხედავად იმისა, რომ მისი შესაძლებლობები იკლებს. სინამდვილეში, ამ მომენტში ეს არც ისე რეალურად ჩანს. პირველი, იმიტომ, რომ ისრაელის ოფიციალურმა პირებმა, მათ შორის ნეთანიაჰუმ, არაერთხელ განაცხადეს, რომ მიზანი ჰამასის სრული განადგურებაა. უახლოეს მომავალში ეს ადვილი არ იქნება. მეორეც, იმ ძალებს, რომლებსაც სურთ გააძლიერონ თავიანთი გავლენა რეგიონში მიმდინარე ომის გზით, აგრძელებენ „ცეცხლზე ბენზინის დასხმას“.

ეს ტაქტიკა ჩვეულებრივია „დიდი საჭადრაკო დაფისთვის“. როგორც წესი, დიდი სახელმწიფოები ქმნიან ქაოსს რეგიონში იმ მოთამაშეების მეშვეობით, რომლებსაც შეუძლიათ გავლენა მოახდინონ და შემდეგ მიმართონ „მართული კრიზისის“ სტრატეგიას.

ეს არ არის გამონაკლისი ახლო აღმოსავლეთისთვის. ასეთ ვითარებაში არ არის გამორიცხული, რომ ომს მომავალში სხვადასხვა აქტორი შეუერთდეს.

გასათვალისწინებელია, რომ ლიბანის წინააღმდეგ ოპერაციები ბრძოლის გაფართოების გამოვლინებაა.

ისრაელში სამხედრო-პოლიტიკური დაძაბულობის მიუხედავად, ის ჯერ არ ჩერდება. ეს არ გამორიცხავს თელავივსა და თეირანს შორის ომის დაწყებას, ყოველ შემთხვევაში თეორიულად.

ზოგადად, სამომავლოდ შესაძლებელია ომს სხვა არაბული სახელმწიფოები და მუსლიმური ქვეყნებიც შეუერთდნენ.

ჰეზბოლა ირანისგან სერიოზულ მხარდაჭერას იღებს. ეს ორგანიზაცია შეიქმნა ირანში ისლამური რევოლუციის გამარჯვების შემდეგ - 1982 წელს ლიბანის სამხრეთ ნაწილის ოკუპირებული ისრაელის ძალების ამ ტერიტორიებიდან ამოსაყვანად. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ირანსა და ჰეზბოლას შორის ურთიერთობა საკმაოდ ღრმაა. ეს ნიშნავს, რომ ოფიციალური თეირანი უკვე ამ პროცესის მონაწილეა. მარტივად რომ ვთქვათ, ის ჯერ კიდევ „ფარდის მიღმაა“. სანამ ახალი პრეზიდენტი არ აირჩევა და ახალი მთავრობა არ ჩამოყალიბდება, ირანი, სავარაუდოდ, თავს შეიკავებს უშუალოდ ისრაელთან ომისგან. ირანს ეს ამჟამად არ სჭირდება. თუმცა, ზოგიერთმა ძალებმა, განსაკუთრებით შეერთებულმა შტატებმა, შეიძლება სცადოს ირანის ომში ჩათრევა, რადგან ეს ირანისთვის ახალ კრიზისს ნიშნავს.

ირანსა და ისრაელს შორის შესაძლო ომი გაამძაფრებს მსოფლიოში მიმდინარე კატაკლიზმებს.

აზერბაიჯანს ორივე ქვეყანასთან ნორმალური ურთიერთობა აქვს. ოფიციალური ბაქო არის ერთ-ერთი იშვიათი მოთამაშე, რომელსაც შეუძლია შუამავლის როლი თეირანსა და თელ-ავივს შორის. შესაძლოა, მომავალში აზერბაიჯანმა ძლოს ომის შემდგომი გაფართოების თავიდან აცილება ამ ორ აქტორს შორის წარმატებული შუამავლობით.

რაც შეეხება აშშ-ს მხრიდან ისრაელის მხარდაჭერის საკითხს, უნდა განვაცხადოთ, რომ ეს დახმარება შეიძლება არ იყოს მდგრადი. გასათვალისწინებელია, რომ პოლიტიკაში არის არა მუდმივი მეგობრობა, არამედ მუდმივი ინტერესები. ეს განსაკუთრებით ეხება ვაშინგტონს. თამაში, რომელიც თეთრმა სახლმა სხვადასხვა დროს გააკეთა როგორც საქართველოსა და უკრაინაში, ასევე სომხეთის მეშვეობით, იმაზე მეტყველებს, რომ ეს სახელმწიფო პროცესებს მხოლოდ საკუთარი ინტერესების კონტექსტიდან უდგება. გარდა ამისა, საპრეზიდენტო არჩევნების წინ შესაძლოა, აშშ-ს გაუჭირდეს ბრძოლა ორ ფრონტზე - როგორც აღმოსავლეთ ევროპაში, ასევე ახლო აღმოსავლეთში.