ემანუელ მაკრონმა საფრანგეთში 30 ივნისს ვადამდელი საპარლამენტო არჩევნები გამოაცხადა. მაკრონმა ეს მას შემდეგ გადაწყვიტა, რაც მისი პარტია ევროპარლამენტის არჩევნებში დამარცხდა. ნაციონალური აქციის გამარჯვების შემთხვევაში, 28 წლის ჯორდან ბარდელა შესაძლოა პრემიერ-მინისტრი გახდეს.

საფრანგეთის მომავალი საფრთხეშია

მოახლოებული არჩევნები ფრანგებისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია, რადგან სასწორზე დგას მთავრობის მომავალი, ქვეყნის პოლიტიკური კურსი და პარლამენტის შემადგენლობა. ქვეყანა მოიცვა მემარცხენე ძალების მიერ ორგანიზებულმა ათასობით აქციამ. ისინი გაერთიანდნენ „ახალ სახალხო ფრონტში“, რომელშიც შედიან სოციალისტები, კომუნისტები, გარემოსდამცველები და პარტია „დაუმორჩილებელი საფრანგეთი“. ყველაზე დიდი აქცია, რომელმაც 250 ათასზე მეტი ადამიანი მოიცვა, პარიზში გაიმართა. ზოგიერთი აქტივისტი დემონსტრაციებზე პალესტინის მხარდამჭერი პლაკატებით გამოჩნდნენ. შედეგად ათი ადამიანი დააკავეს და რამდენიმე პოლიციელი დაშავდა. საარჩევნო რბოლას შეუერთდა ყოფილი პრეზიდენტი ფრანსუა ოლანდიც, რომელიც საფრანგეთის ლიდერებიდან ყველაზე არაპოპულარულად ითვლებოდა. ის გეგმავს არჩევნებში მონაწილეობას კორეზის დეპარტამენტში ჟან-ლუკ მელენშონის ბლოკიდან.

მემარცხენე ფლანგი გეგმავს არჩევნებში დაუპირისპირდეს „ულტრა მემარჯვენეების რასისტულ პროექტს“ და ასევე პოზიციონირებს როგორც ემანუელ მაკრონის მმართველი პარტიის ალტერნატივად.

საზოგადოებრივი აზრის გამოკითხვები ნაციონალური მიტინგიდან უკიდურესი მემარჯვენეების გამარჯვებას პროგნოზირებს, მათ შეუძლიათ მიიღონ ხმების 35%. ცენტრისტული ალიანსი „ერთად“, რომელშიც შედის ემანუელ მაკრონის „რენესანსის“ პარტია, საზოგადოებრივი აზრის გამოკითხვების მიხედვით, ხმების დაახლოებით 19%-ს მიიღებს. მათ არა მხოლოდ უკიდურესი მემარჯვენეები უპირისპიდებიან, არამედ მემარცხენეებიც, რომლებსაც შეუძლიათ ხმების 26%-ის მოპოვება.

მაკრონი არ წავა

კენჭისყრის შედეგის მიუხედავად, საფრანგეთის პრეზიდენტი ემანუელ მაკრონი თანამდებობაზე დარჩება. სხვათა შორის, ამის შესახებ მარინ ლე პენმაც განაცხადა. პოლიტიკოსმა თქვა, რომ „პატივს სცემს სახელმწიფო ინსტიტუტებს და არ მოუწოდებს ინსტიტუციური ქაოსისკენ“, ამიტომ არ მოითხოვს პრეზიდენტის გადადგომას, თუ მისი პარტია არჩევნებში გაიმარჯვებს. ამავდროულად, ლე პენის თქმით, ნაციონალური პარტია მზადაა გამარჯვების შემთხვევაში მინისტრთა კაბინეტი ჩამოაყალიბოს.

ქვეყნის ისტორიაში უკვე იყო მაგალითები, როდესაც ერთი ფლანგის წარმომადგენელი პრეზიდენტი იძულებული გახდა ემუშავა საპირისპიროს წარმომადგენლებთან, ამას ჰქვია „თანაცხოვრება“. ამრიგად, 1986 და 1993 წლებში მემარცხენე ფრანსუა მიტერანი მუშაობდა მემარჯვენე პრემიერ მინისტრებთან ჟაკ შირაკთან და ედუარ ბალადურთან. პრეზიდენტად გახდომის შემდეგ, შირაკი ქვეყანას სოციალისტ პრემიერ-მინისტრთან, ლიონელ ჟოსპინთან ერთად მართავდა.

თუ ეროვნული მიტინგიდან უკიდურესი მემარჯვენეები გაიმარჯვებენ, მაშინ საფრანგეთს ისტორიაში ყველაზე ახალგაზრდა პრემიერ-მინისტრი ეყოლება - 28 წლის ჯორდან ბარდელა. ცხადია, ამ შემთხვევაში მაკრონს შესაძლოა სერიოზული პრობლემები შეექმნას კანონების მიღებასთან დაკავშირებით, იმის გათვალისწინებით, რომ ახალი კაბინეტი არც ისე მორჩილი იქნება.

ევროპარლამენტის არჩევნების შედეგი იყო მაკრონისთვის ფრანგების შლაპი, ამბობს არინა პრეობრაჟენსკაია, მსოფლიო ეკონომიკისა და საერთაშორისო ურთიერთობების ინსტიტუტის სოციალურ-ეკონომიკური განვითარებისა და მიგრაციული პროცესების სექტორის უფროსი მკვლევარი რუსეთის მეცნიერებათა აკადემიიდან.

„საფრანგეთში ევროპარლამენტის არჩევნების შედეგები პოლიტიკური კრიზისის დასაწყისი იყო. ამასობაში, ბოლო კენჭისყრის შედეგები საკმაოდ მოსალოდნელი იყო. კამპანიაში დომინირებდა ნაციონალური თემები, მოქალაქეების მთავარი საზრუნავი – მსყიდველობითი უნარი და იმიგრაცია – მაკრონის წინააღმდეგ ითამაშა“, - განმარტა პოლიტოლოგმა და დასძინა, რომ მეხუთე რესპუბლიკის არსებობის მთელი წლების განმავლობაში, არჩევნების წარუმატებლობამ ევროპულ და ადგილობრივ დონეზე, არ გამოიწვია პარლამენტის დაშლა.

„საფრანგეთში პოლიტიკური ინსტიტუტების ფუნქციონირება გამიზნული იყო მკაფიოდ განსაზღვრული საპარლამენტო უმრავლესობისთვის. მაგრამ საზოგადოების ფრაგმენტაციისა და მრავალრიცხოვანი სოციალური განხეთქილების გამო, პარტიულ-პოლიტიკური სისტემა თანდათან ორპარტიულიდან სამცენტრიანულში გადაიზარდა“, - დასძინა სპეციალისტმა.

სამი შესაძლო სცენარი

პრეზიდენტ მაკრონს სურდა ვადამდელი არჩევნების ჩატარება უფრო კომფორტული უმრავლესობის მისაღებად. საფრანგეთის ლიდერის გათვლა ასეთია: ევროპარლამენტის არჩევნებში ოპოზიცია ჩვეულებრივ უკეთეს შედეგებს აჩვენებს, ვიდრე ადგილობრივებში, რადგან რიგითი ფრანგები ნაკლებად ზრუნავენ ევროპული ინსტიტუტების მუშაობაზე.

მაკრონის გუნდი შეეცდება შეძლებისდაგვარად მოახდინოს უკიდურესი მემარჯვენეების დისკრედიტაცია. გარდა ამისა, საფრანგეთის ყველა საარჩევნო ოლქში არსებობს პოლიტიკური ტრადიცია, რომელიც განვითარდა ათწლეულების განმავლობაში, ამიტომ ნაციონალური მიტინგისთვის ადვილი არ იქნება ვითარების შეცვლა და მით უმეტეს, აბსოლუტური უმრავლესობის მიღწევა.

მნიშვნელოვან როლს თამაშობს ისიც, რომ მიმდინარე საარჩევნო კამპანია ასე სწრაფად მიმდინარეობს.

მაკრონი, სავარაუდოდ, გეგმავდა ესარგებლა კონკურენტებს შორის ერთიანობის ნაკლებობით, მაგრამ მათ სწრაფად დაიწყეს ალიანსების შექმნა. გარდა ამისა, უკიდურესი მემარჯვენეები აფართოებენ როგორც გეოგრაფიულ, ისე სოციალურ-დემოგრაფიულ გავლენას.

ახალგაზრდებში ამომრჩეველთა რაოდენობის ზრდა დაკავშირებულია იმასთან, რომ პარტიას სათავეში ბარდელა უდგას. მაგალითად, მას 1,6 მილიონზე მეტი მიმდევარი ჰყავს Tik Tok-ზე, ეს რიცხვი იმაზე მეტია, ვიდრე ერთად აღებული სხვა ფრანგი პოლიტიკოსების „ტიკ-ტოკ“ გამომწერთა რაოდენობა.

საფრანგეთში ვადამდელი საპარლამენტო არჩევნების შემდეგ სამი შესაძლო სცენარი განვითარებას ვარაუდობენ. პირველი ნაკლებად სავარაუდოა: ალიანსი, რომელიც მოიცავს პრეზიდენტ მაკრონის პარტიას, იღებს უფრო კომფორტულ უმრავლესობას ან ინარჩუნებს დეპუტატების ამჟამინდელ რაოდენობას.

მეორე, ნაციონალური მიტინგიდან უკიდურესი მემარჯვენე იმარჯვებს არჩევნებში, რის შედეგადაც ბარდელა ხდება პრემიერ-მინისტრი და აყალიბებს მთავრობას. ქვეყანა „თანაცხოვრების“ პერიოდში შედის. მაგრამ უკიდურეს მემარჯვენეებს ძალიან რთული დრო ექნებათ, რადგან მათი მოქმედების თავისუფლება შეზღუდული იქნება. პრეზიდენტი პასუხისმგებელია მთელ „ღრმა სახელმწიფოზე“: საგარეო და თავდაცვის პოლიტიკაზე, სენატზე, ადმინისტრაციასა და საკონსტიტუციო საბჭოზე. გარდა ამისა, მაკრონი ყველა ღონეს გამოიყენებს ფრანგების თვალში უკიდურესი მემარჯვენეების დისკრედიტაციისთვის.

მესამე სცენარი არის ის, რომ უკიდურესი მემარჯვენეები მოიპოვებენ უფრო მეტ ადგილს, ვიდრე ამჟამად აქვთ. თუმცა, უკიდურესად რთული იქნება კოალიციის შექმნაზე შეთანხმება და შემდეგ საფრანგეთი სერიოზული პოლიტიკური კრიზისის წინაშე დადგება.