"ალბათ სომხეთმაც საკუთარი პრობლემებიდან გამომდინარე მიიღო ეს გადაწყვეტილება"

"სომხობას და ქართველობას, როგორც სულიერ ცნებებს, არ ვაიგივებ არავითარ ხელისუფლებასთან"

13 ივნისს, საქართველოში იძულებით გადაადგილებულ პირთა და ლტოლვილთა სტატუსის შესახებ გაეროს რეზოლუციას 62-მა ქვეყანამ დაუჭირა მხარი, 84-მა სახელმწიფომ თავი შეიკავა, ხოლო 16 წინააღმდეგი იყო. ამ თექვსმეტი ქვეყნიდან ერთ-ერთი ჩვენი მეზობელი სომხეთის რესპუბლიკა გახლდათ. ამ საკითხზე კომენტარი ფოტოხელოვან იური მეჩითოვს ვთხოვეთ.

- უპირველეს ყოვლისა, მე საქართველოს მოქალაქე ვარ და მხოლოდ ამის შემდეგ სომეხი. გაეროში და კიდევ ბევრგან მიმდინარეობს პოლიტიკური თამაშები, ყველა უყურებს საკუთარ ინტერესებს და ამის მიხედვით იღებენ გადაწყვეტილებებს. მე არავის ადვოკატობას არ ვაპირებ, არც სომხეთის და არც იმ 15 ქვეყნის, მაგრამ, როგორც ჩანს, იმათაც საკუთარი პრობლემებიდან გამომდინარე მიიღეს ეს გადაწყვეტილება.

- სომხეთის მხრიდან ამ საკითხზე მხარის არ დაჭერა ხომ არ გამოიწვია იმანაც, რომ თვითონ მათ აქვთ ლტოლვილების პრობლემა, რაც წარმოშვა ყარაბაღის კონფლიქტმა.

- შესაძლოა ასეც იყოს. სომხებს გაძევებული ჰყავთ აზერბაიჯანელები ყარაბაღიდან (ბევრმა არც იცის, ყარაბაღის კონფლიქტი დაიწყო იმით, რომ სომხებმა გააძევეს აზერბაიჯანელი მოსახლეობა), აზერბაიჯანელი ლტოლვილები ჩასახლდნენ ცუმგაიში, აუტანელ პირობებში. გარდა ამისა, ყარაბაღში ადგილი ჰქონდა ძალადობასაც, რომელსაც არავინ ამართლებს. ეს ფაქტორები შესაძლოა განაპირობებდეს სომხეთის მიერ დაფიქსირებულ შეხედულებას. როგორც უკვე ვთქვი, ხდება პოლიტიკური თამაშები, სხვათა შორის ამ თამაშებში ჩვენც ვიღებთ მონაწილეობას, აბა სხვა რა იყო ქართველების მიერ ჩერქეზების გენოციდის აღიარება?! მეეჭვება, ეს ჩვენი მხრიდან ჰუმანიზმის გამოხატულება ყოფილიყო.

- სხვათა შორის საქართველომ არ დაუჭირა მხარი თურქების მიერ 1915-18 წლებში სომხეთის გენოციდის აღიარებას.

- ბუნებრივია, არც დაუჭერდა. მიუხედავად იმისა, რომ ეს გენოციდი ბევრმა სახელმწიფომ აღიარა და ეს რეალურად შემდგარი ფაქტია. თურქეთი რატომ არ აღიარებს ამას, გასაგებია, რადგან აზიური ტიპის სახელმწიფოებს (მათ შორის ჩვენც) უჭირთ საკუთარი შეცდომების აღიარება. გარდა ამისა, თუქეთის ხელისუფლება დიდი ხანია ამბობს, რომ არავითარ გენოციდს ადგილი არ ჰქონია და უცებ ამის აღიარება ძალიან რთული, ფაქტობრივად შეუძლებელია. ხოლოსაქართველო არ აღიარებს ამას, რადგან თურქეთთან არ უნდა გაიფუჭოს ურთიერთობა.

- სწორედ ამ არაღიარების გამო ხომ არ მოხდა ის, რომ სომხეთმა გუშინ მხარი არ დაუჭირა რეზოლუციას?

- არა მგონია, ეს იყოს საპასუხო ნაბიჯი. უბრალოდ, ყველა მაქსიმალურად ცდილობს თავისი ინტერესების დაცვას, რადგან პოლიტიკაში არავითარი სამართლიანობა არ არსებობს. არსებობს მხოლოდ საკუთარი ინტერესების გატარება და ყოველდღიური, ყოველთვიური კონიუნქტურა. ესაა სამწუხარო რეალობა.

- სომხეთი დღეს ბევრადაა დამოკიდებული საქართველოს რკინიგზაზე, გარდა ამისა, ამ ქვეყანასთან გვაქვს არცთუ ცუდი მეზობლური ურთიერთობა. ყოველივე ამის ფონზე ხომ არ აჯობებდა, რომ სომხებს მინიმუმ თავი მაინც შეეკავებინათ?

- სამწუხაროა, მაგრამ როგორც ჩანს, ვერ შეძლეს თავის შეკავება. ძალიან ცუდია, რომ ადამიანებს საკუთარ სახლებში დაბრუნების საშუალებას არ აძლევენ. ეს აბსოლუტური კატასტროფაა. მინდა ვთქვა: ჩემთვის ქვეყანა ერთია, სახელმწიფო - მეორე და ხელისუფლება - მესამე. მე ეს ცნებები გაყოფილი მაქვს, ჩემთვის სომხეთი არაა მიდი დღევანდელი ხელისუფლება. ასევეა საქართველოც. ჩემთვის საქართველო ჯერ არის ქვეყანა და მერეა ცუდი ან კარგი სახელმწიფო (ზოგჯერ, მერეა საშინელი ხელისუფლება). მე სომხობას და ქართველობას, როგორც სულიერ ცნებებს, არ ვაიგივებ არავითარ ხელისუფლებასთან.