მიშა თავხელიძე და გია ხუხაშვილი ერთმანეთს უპირისპირდებიან. დაპირისპირების მიზეზი ჩვენს ქვეყანაში არსებული დემოკრატიის ხარისხია. სულ ცოტა ხნის წინ გაზეთ "კვირის პალიტრის" გამოკითხვაში, თემას - "როგორ აფასებთ დღეს საქართველოში დემოკრატიის ხარისხს?" 403 მკითხველი გამოეხმაურა. 9.9% მიიჩნევს, რომ ქვეყანაში დემოკრატიის ხარისხი მაღალია, 24.9%-ის აზრით - საშუალოზე მაღალია, 47.1% ფიქრობს, რომ საშუალოა, 7.5% საშუალოზე დაბალ შეფასებას აძლევს, 2.4% კი ამბობს, რომ დემოკრატიის ხარისხი დაბალია. დემოკრატიის ხარისხზე, ახალი ჩინოვნიკების გადაწყვეტილებებსა და მიმდინარე მოვლენებისადმი საზოგადოების დამოკიდებულებაზე მიშა თავხელიძე და გია ხუხაშვილი გვესაუბრებიან.
- როგორ შეაფასებთ ქვეყანაში დემოკრატიის ხარისხს?
მიშა თავხელიძე:
- ახალი მთავრობა დემოკრატიულად ნამდვილად არ იქცევა. ახალი მინისტრები აღმაშფოთებელ, უპრეცედენტო განცხადებებს აკეთებენ. საგარეო საქმეთა მინისტრი ამბობს, რომ ძველი მთავრობის წევრები კრიმინალები არიან, იუსტიციის მინისტრი უდანაშაულობის პრეზუმფციას არღვევს, გენერალური პროკურორი კი ტელევიზიით საუბრობს, ვის დაჭერას აპირებს და რა საქმეს გახსნის. პარლამენტში კი უმცირესობას სრულ იგნონირებას უწევენ. უმრავლესობა "ნაციონალებთან" თანამშრომლობაზე უარს ამბობს და კანონებს პირადი ინტერესების გათვალისწინებით იღებენ...
გია ხუხაშვილი:
- ჯერ დაზუსტებით რამის თქმა ძნელია, მაგრამ ხაზგასმით შეიძლება აღინიშნოს, რომ 1-ლი ოქტომბრის შემდეგ ბევრი სასიკეთო ცვლილება განხორციელდა. რაც ყველაზე მნიშვნელოვანია, თავისუფლად მუშაობის საშუალება მიეცა ყველას, მათ შორის მედიის წარმომადგენლებსაც. საზოგადოება საკუთარ წუხილს ხმამაღლა გამოთქვამს. შეგახსენებთ, რომ სულ ცოტა ხნის წინ ხალხს საჯაროდ სოციალურ პრობლემებზე ლაპარაკისაც კი ეშინოდა. მიმდინარეობს სამართლიანობის აღდგენის ძალიან მძიმე პროცესი, რასაც თან მცირე ხარვეზები ახლავს, თუმცა დარწმუნებული ვარ, რომ დროთა განმავლობაში ყველაფერი გამოსწორდება.
- თქვენი აზრით, არის თუ არა ბოლოდროინდელი დაკავებები პოლიტიკურად მოტივირებული?
მიშა თავხელიძე:
- რა თქმა უნდა, არის. ქვეყანაში შერჩევითი მართლმსაჯულებაა. ყოფილი ჩინოვნიკებიდან და "ნაცმოძრაობის" წევრებიდან უკვე 30-ზე მეტი ადამიანია დასჯილი. თვალში საცემია, რომ პროკურატურა ასეთივე მონდომებით არ იძიებს იმ საქმეებს, სადაც შესაძლოა, "ქართული ოცნების" ან სხვა ოპოზიციური ძალის წარმომადგენლის დანაშაულებრივი ქმედება გამოიკვეთოს.
გია ხუხაშვილი:
- არასერიოზულია იმის თქმა, რომ ბოლოდროინდელი დაკავებები პოლიტიკურადაა მოტივირებული. ჩვენ ჯერ კიდევ ძალიან კარგად გვახსოვს, როგორი იყო სააკაშვილის ხელისუფლების რეჟიმი და მათი მოქმედების მეთოდები. ნამდვილად ვერ ვხედავ პოლიტიკური დევნის ნიშნებს. ერთი ადამიანიც კი არ არის უსამართლოდ დაკავებული. პირიქით, დამნაშავეებმა გირაოს გადახდით თავი პატიმრობას დააღწიეს. ბევრი მათგანი, რომელიც უშუალოდ მონაწილეობდა რეპრესიული მანქანის მუშაობაში, ჯერ კიდევ თავისუფალია. ასეთ სიტუაციაში პოლიტიკურ დევნაზე საუბარი სასაცილოა.
- როგორ გგონიათ, რის საფუძველზე ამბობს ივანიშვილი, რომ მომავალ არჩევნებში "ქართულ ოცნებას" სერიოზული კონკურენტი არ ეყოლება?
მიშა თავხელიძე:
- ივანიშვილის ოცნებაა, რომ პოლიტიკურ სპექტრში მისგან დამოუკიდებელი პოლიტიკური ძალა არ არსებობდეს. მას სურს, რომ ყველა პოლიტიკოსი, ვისაც რამის გაკეთება უნდა, მასთან მიდიოდეს ნებართვისა და მოწყალების მისაღებად. ივანიშვილის მესაიდუმლე არ ვარ, მაგრამ როგორც მისი საუბრებიდან ირკვევა, თავს ქართველი ერის მამად მიიჩნევს და ფიქრობს, რომ ნებისმიერი პოლიტიკური ძალა კურთხევას მისგან უნდა იღებდეს. ამ ოცნების აღსასრულებლად პირველ რიგში "ნაცმოძრაობის" მარგინალიზაციას ან დაშლას შეეცდება, შემდეგ კი "ქართული ოცნების". დიახ, მას ძლიერი და დამოუკიდებელი "ქართული ოცნება" ისევე არ სჭირდება, როგორც "ნაცმოძრაობა".
გია ხუხაშვილი:
- ბატონ ბიძინას სრული საფუძველი ჰქონდა ეთქვა, რომ "ქართულ ოცნებას" მომავალ არჩევნებში კონკურენტი არ ეყოლება. ამაზე დღევანდელი რეალობა მეტყველებს. არ არის გამორიცხული, რომ დროთა განმავლობაში ახალი პოლიტიკური ძალა ჩამოყალიბდეს.
- რამდენად მართებულად მიიჩნევთ პრეზიდენტისთვის ორიდან ერთი თვითმფრინავის ჩამორთმევის ფაქტს?
მიშა თავხელიძე:
- ივანიშვილი ქვეყნის ბედზე კი არა, სააკაშვილის, ბოკერიასა და კიდევ რამდენიმე ადამიანის მიმართ შურისძიებაზე ფიქრობს. პრეზიდენტის თვითმფრინავის შენახვა რამდენიმე მილიონი ჯდება. თუ ხელფასი მხოლოდ 20 ლარი გაქვს, იტყვი, რომ ეს ძალიან დიდი თანხაა, მაგრამ 8-მილიარდიანი ბიუჯეტისთვის უმნიშვნელოა. ივანიშვილი თავისივე მთავრობის მიერ შექმნილ 2013 წლის ბიუჯეტში 740 მილიონ ლარს მთავრობის ახალი ინიციატივებისთვის გამოყოფს. რადგან მის გარდა ხელისუფლებაში გადაწყვეტილებებს რეალურად არავინ იღებს, გამოდის, რომ ამ კაცმა თავისივე იდეებისთვის გამოყო თითქმის მილიარდი ლარი. ასეთ დროს, იმის თქმა, რომ ქვეყანას პრეზიდენტის თვითმფრინავის შესანახი ფული არა აქვს, სასაცილოა.
გია ხუხაშვილი:
- მე თუ მკითხავთ, მიხეილ სააკაშვილს ერთი თვითმფრინავიც არ სჭირდება. შეგახსენებთ, რომ პრეზიდენტად კურთხევის დროს თავადვე თქვა, - ხალხისთვის განკუთვნილი რეისებით უნდა ვისარგებლოო. სხვათა შორის, თავიდან მეტროთიც ხშირად დადიოდა. ეს ხუმრობით, მაგრამ ორი თვითმფრინავი მაინც გადამეტებული ფუფუნებაა. მით უფრო, თუ მარშრუტები მრავალფეროვანია და ფრენები ეგზოტიკურ ქვეყნებშია განხორციელებული. მე თუ მკითხავთ, პრეზიდენტს მხოლოდ ერთი, ისიც პრემიერთან საზიარო თვითმფრინავი უნდა ჰქონდეს. ალბათ დამერწმუნებით, რომ დღეს ივანიშვილის ვიზიტები ბევრად უფრო მნიშვნელოვანია, ვიდრე სააკაშვილის.
- რას ფიქრობთ, 1-ელ ოქტომბრამდე მიხეილ სააკაშვილი საქართველოს პრეზიდენტის შესაფერისად ცხოვრობდა?
მიშა თავხელიძე:
- ივანიშვილი იაპონელი არქიტექტორის მიერ აშენებულ შუშის სასახლეში ცხოვრობს. მეტყვით, რომ ეს მან თავისი ფულით აიშენა. კი ბატონო, ასეც არის, მაგრამ ახალი ხელისუფლების სხვა წარმომადგენლებმა ისეთი რა გააკეთეს, რომ "ტოიოტა ლენდ კრუიზერის" ახალი ჯიპები ჩამოირიგეს? სასაცილოა, რომ ეს ხალხი პრეზიდენტს თვითმფრინავსა და სასახლის განათებას აყვედრის.
გია ხუხაშვილი:
- სააკაშვილი ნებისმიერი, ძლიერი, წელგამართული სახელმწიფოს პრეზიდენტზე უფრო მეტ ფუფუნებაში ცხოვრობდა. მაშინ, როდესაც მის ხალხს უკიდურესად უჭირდა, ის ქვეყნის ბიუჯეტიდან ათეულობით თუ ასეულობით მილიონს მხოლოდ საკუთარი ხუშტურებისთვის ხარჯავდა. მისი არასერიოზული ქმედებები კი თითოეული ჩვენგანის სოციალურ და ეკონომიკურ მდგომარეობაზე აისახებოდა.
- NDI-ს კვლევების მიხედვით, ბიძინა ივანიშვილი რესპონდენტთა 80 პროცენტს მოსწონს, მიხეილ სააკაშვილი კი - 29 პროცენტს. თქვენ რას იტყვით ამის შესახებ?
მიშა თავხელიძე:
- ასეთი შედეგი განპირობებულია იმით, რომ ქართველების უმრავლესობა ჯერ საბჭოთა კავშირის ეპოქაშია ჩარჩენილი.
გია ხუხაშვილი:
- ეს კონკრეტული კვლევა რეალობას ჰგავს, მაგრამ არ ვიცი, რამდენად ზუსტია ის.
- NDI-ის კვლევების მიხედვით, პრეზიდენტი სააკაშვილი აგვისტოში გამოკითხულთა 61 პროცენტს მოსწონდა, ბოლო კვლევის მიხედვით მას ახლა მხოლოდ 29 პროცენტი აქვს. რით არის ეს განპირობებული?
მიშა თავხელიძე:
- იმით, რომ ქართველების ნაწილი ნებისმიერ პოლიტიკოსში მესიას ეძებს და მხარს იმას უჭერს, ვინც "მესიების შეჯიბრებაში" გაიმარჯვებს. აგვისტოში გამართულ "მესიების სოციალისტურ შეჯიბრებაში" იმარჯვებდა სააკაშვილი და ხალხიც მას უჭერდა მხარს. ისე მოხდა, რომ შეჯიბრებაში ივანიშვილი დაწინაურდა და გაიმარჯვა, ჰოდა, ხალხმაც მას დაუჭირა მხარი. თუმცა, ისიც უნდა ვთქვა, რომ "ნაცმოძრაობა" არჩევნებში დამარცხების გამო შოკიდან ვერ გამოვიდა, ძალა ვერ მოიკრიბა საიმისოდ, რომ საზოგადოებას ახალი, მკაფიო იდეოლოგიური პლატფორმითა და ახალი გეგმებით წარუდგეს. იმედია, რამეს იზამენ, თორემ ძალიან სამწუხარო იქნება, თუ "ქართული ოცნება", - ეს არაბუნებრივი პოლიტიკური გაერთიანება ქვეყანაში დომინანტ ძალად დარჩება.
გია ხუხაშვილი:
- NDI-ის კვლევის მეთოდები ჩემთვის სრულიად გაუგებარია. გასაკვირი არ არის, რომ დღეს ივანიშვილი სააკაშვილზე გაცილებით დიდი რეიტინგით სარგებლობს, მაგრამ საინტერესოა, ორი თუ სამი თვის წინ სრულიად განსხვავებული შედეგები რატომ დადეს? პირდაპირ გეტყვით, რომ ამ ორგანიზაციის კვლევების შედეგები ქართველი ხალხისთვის შეურაცხმყოფელია. ე.ი. გვეუბნებიან, რომ ქართველი ხალხი თავის შეხედულებას იმისდა მიხედვით იცვლის, თუ ვინ არის ხელისუფლებაში.
- საქართველოს პრემიერ-მინისტრის სპეციალურმა წარმომადგენელმა რუსეთთან ურთიერთობაში, ზურაბ აბაშიძემ განაცხადა, პირველმა შეხვედრამ გვაჩვენა, რომ დიალოგი შესაძლებელიაო. თქვენი პოზიცია როგორია ამ საკითხთან დაკავშირებით?
მიშა თავხელიძე:
- რუსეთ-საქართველოს შორის დიალოგი წლების განმავლობაში მიმდინარეობდა ჟენევის მოლაპარაკების ფარგლებში. რუსეთი 2008 წელს საქართველოში განხორციელებული აგრესიის გამო დასავლეთის მხრიდან განსაკუთრებულ ზეწოლას გამუდმებით განიცდიდა და გამუდმებით ცდილობდა, აქცენტი სხვა რამეზე გადაეტანა. ახლა რუსეთს საშუალება ეძლევა, ამ ე.წ. დიალოგის საშუალებით მსოფლიოს უთხრას, რომ საქართველოსთან თავად აგვარებს პრობლემას და სხვების ჩარევა საჭირო არ არის...
გია ხუხაშვილი:
- შედეგი იქნება თუ არა, დიალოგის დაწყება მაინც აუცილებელია. მეგობრებთან ლაპარაკი ძალიან ადვილია, რთული სწორედ მტერთან დიალოგის დაწყებაა. წინასწარი სკეპტიციზმი, რომ ამ დიალოგს აზრი არა აქვს, დესტრუქციულია. "ნაციონალები" რუსეთთან დიალოგს არ აწარმოებდნენ. ეს იყო რუსული და ქართული მხარეების მონოლოგი, რომელსაც ორივე მხრიდან ყოველთვის არადიპლომატიური განცხადებები მოჰყვებოდა. ახალი ხელისუფლება ნამდვილი დიალოგის დაწყებას ცდილობს. უსაფუძვლო ნამდვილად არ არის შიში, რომ რუსებმა ეს დიალოგი შესაძლოა, სათავისოდ გამოიყენონ, - არც გასაკვირია. ასეთი საფრთხე მხოლოდ რუსეთთან კი არა, ნებისმიერ ქვეყანასთან მოლაპარაკების დროს არსებობს. ამიტომ არის აუცილებელი, რომ პროცესში პროფესიონალები ჩავრთოთ, რომლებიც ქვეყნის ეროვნულ ინტერესებს არ დათმობენ.