გია ხუხაშვილი ამბობს, რომ გიორგი კვირიკაშვილის პიროვნული თვისებებიდან და დღევანდელი სტატუსიდან გამომდინარე, ძალიან კომიკური იქნება მისი პოლიტიკაში ხილვა. შესაბამისად, ექსპერტი ქუმსიშვილი–ალავიძის საქმეში, პირდაპირ ხისტ პოლიტიკას და ანგარიშსწორებას ვერ ხედავს.
for.ge გია ხუხაშვილს ესაუბრა.
ქუმსიშვილი–ალავიძის საქმე, შესაძლოა გახდეს კვირიკაშვილის საქმე? პროკურატურა ამბობს, რომ კითხვები არის ლეგიტიმური, მაგრამ ოპოზიცია თვლის, რომ ეს არის პოლიტიკური დევნის ნათელი მაგალითი და, რომ ივანიშვილი პროკურატურის რესურსის გამოყენებით კვირიკაშვილს ოპოზიციურ ფლანგზე შემოსვლას უკრძალავს...
გია ხუხაშვილი: რბილად რომ ვთქვათ, ოპოზიციის რიტორიკა არადამაჯერებელია, იმ მარტივი მიზეზის გამო, რომ სანამ კვირიკაშვილი პრემიერი იყო, ამ თემებზე თვითონ ლაპარაკობდნენ. როგორც ყოველთვის ოპოზიცია არ ხელმძღვანელობს სახელმწიფოებრივი ინტერესებით, წმინდა ვიწრო პოლიტიკური ინტერესი ამოძრავებთ. მაშინ ისეთი ინტერესი ჰქონდათ და იმას ლაპარაკობდნენ, ახლა ასეთი ინტერესი აქვთ და ასე ლაპარაკობენ. შესაბამისად, მათ რიტორიკაში შინაარსი არ უნდა ვეძებოთ, მხოლოდ პოლიტკური ინტერესი უნდა დავინახოთ და შესაბამისად, მათ ამ საუბარს ფასი არ აქვს.
რაც შეეხება საკუთრივ კვირიკაშვილის საქმეს, არა მგონია, რომ რაღაც შიშებთან და ფობიებთან გვქონდეს საქმე. ხელისუფლებამ მშვენივრად იცის, რომ კვირიკაშვილი ვერანაირ პოლიტიკურ კარიერას ვერ გაიკეთებს.
რატომ, რა უშლის ხელს შექმნას პოლიტიკური კარიერა?
– მისი პიროვნული თვისებებიდან და დღევანდელი სტატუსიდან გამომდინარე, ძალიან კომიკური იქნება კვირიკაშვილი ვიხილოთ პოლიტიკაში. ამ ჯერზე მისი პოლიტიკაში შემოსვლა, ეს ხომ წმინდა წყლის გაუგებრობა იყო - შემთხვევით დანიშნული იყო. მას 2012 წლის პოლიტიკურ პროცესშიც კი არ მიუღია მონაწილეობა.
ხელისუფლებაში რომ მოვედით კვირიკაშვილი ჩვენ მოვიყვანეთ სახლიდან. ის არ იყო ჩვენს გუნდში, სახლიდან მოვიყვანეთ და ტექნიკური ეკონომიკის მინისტრი გახდა. შეიძლება ვიღაცას ეს არ ახსოვს, მაგრამ მე კარგად მახსოვს. ზოგადად კარგი ადამიანია, მის ადამიანურ თვისებებზე ცუდს ვერაფერს ვიტყვი, მაგრამ როგროც პოლიტიკოსი, რბილად რომ ვთქვათ, უბრალოდ არ არსებობს.
რაც შეეხება ქუმსიშვილი–ალავიძის თემას, როგორ ფიქრობთ, ამ საქმეს აქვს პოლიტიკური მხარე, თუ სამართლებრივი არგუმენტები?
– მოდით, ასე ვთქვათ, პირდაპირ ხისტ პოლიტიკას და ანგარიშსწორებას ამაში არ დავინახავდი. თუმცა, როდესაც ადამიანი თანამდებობას ტოვებს, ავტომატურად იწყება მისი საქმიანობის რევიზირება, ეს ჩვეულებრივი ამბავია. ხელისუფლების გაგებით, თანამდებობა გარკვეულ იმუნიტეტეს ანიჭებს ადამიანს და, რა თქმა უნდა, გარკვეულ ფარგლებში. როდესაც ხელისუფლებიდან მიდიან, მერე გარკვეული რევიზირება ტარდება და ამ დროს, როგორც წესი, ყალიბდება გარკვეული კითხვები. ეს კითხვები სადამდე მიგვიყვანს, ჯერჯერობით არ მინდა ამაზე ლაპარაკი. უნდა დავიცვათ უდანაშაულობის პრეზუმცია და დაველოდოთ მოვლენების განვითარებას. პოლიტიკა აქ არის იმდენად, რამდენადაც იმუნიტეტი მოეხსნათ ამ ადამიანებს და დაისვა კითხვები იმაზე მეტი, ვიდრე თანამდებობაზე ყოფნის დროს. ეს ჩვეულებრივი ამბავია და გასაკვირი არაფერია.
სანამ ხელისუფლებაში ხარ, შენ ხარ გუნდის წევრი, გარკვეული ნდობა შენს მიმართ არსებობს, მაგრამ როდესაც მოდიხარ თანამდებობიდან, შენი მემკვიდრე ცდილობს, რომ თავის საქმიანობასა და წინამორბედის საქმიანობას შორის გარკვეული ხაზი გაატაროს.
დიმიტრი ქუმსიშვილის განცხადებით, თემა, რომელთან მიმათებაში დაიკითხა, ეს არ ეხებოდა მისი მინისტრობის პერიოდს და შეეცადა საკუთარი თავის გამოყვანას პროცესიდან, მაგრამ მთავარმა პროკურატურამ დაადასტურა, რომ სწორედ ქუმსიშვილის მინისტრობის პერიოდს იძიებენ და კითხვებიც ლოგიკურად ამ პერიოდს ეხებოდა. როგორ შეიძლება აიხსნას ქუმსიშვილის ეს მდგომარეობა?
– საერთოდ, ძალიან ძნელია ქუმსიშვილის კომენტარების მოსმენა და იქიდან აზრის გამოტანაც. რატომღაც ძალიან დაბნეულია და რატომ, მე არ მესმის. რაღაც მომენტში აცილებაც კი სცადა და ჟურნალისტს უთხრა, რომ სხვაგან მოხვდა. ფსიქოლოგიურად გასაგებია ადამიანის მდგომარეობა, ის ცდილობს, რომ რაღაცნაირად აისხლიტოს ეს სიტუაცია, არ გახადოს საჯარო განხილვის საგანი და მომხდარი გადაიყვანოს სხვაგან. ადამიანურად, ეს გასაგებია, თუმცა ხარისხი საკამათოა.
ქართულ საზოგადოებას გამოძიების მიმართ აქვს ძალიან დაბალი ნდობა. ის, რომ ქუმსიშვილი–ალავიძის მიმართ კითხვები მათი გადადგომის შემდეგ გაუჩნდა პროკურატურას, ეს კიდევ უფრო არ ამცირებს ნდობის ხარისხს? ქუმსიშვილის იბარებენ მას შემდეგ, რაც დატოვა მინისტრის თანამდებობა, მაგრამ გაცილებით ადრე დატოვა მთავრობა ზურაბ ალავიძემ...
– გასაგებია და ამ კითხვას აქვს არსებობის უფლება, მაგრამ მეორე მხრივ, გაჩნდა კითხვები და ამ დროს როგორ იქცევა ხელისუფლება? – ჯერ იწყებს დაკითხვებს და მერე ათავისუფლებს? როდესაც კითხვები ჩნდება, იქ უკვე იბადება პოლიტიკური პასუხისმგებლობა. მინისტრის მიმართ კითხვა რომ ჩნდება, ეს უკვე ცუდია, მიუხედავად იმისა ის დამნაშავეა თუ არა. შესაბამისად, პოლიტიკური პასუხისმგებლობა რას გულისხმობს – მის განთავისუფლებას და მერე უკვე დევნის დაწყებას, ან არ დაწყებას?
ანუ, გაჩნდა კითხვები, გაანთავისუფლეს და დაკითხეს. პირიქით, რომ ყოფილიყო, ეს უფრო არ იქნებოდა გაუგებარი? როდესაც ადამიანის მიმართ ჩნდება ასეთი კითხვები, ის თანამდებობაზე ვერ დარჩება.
მიუხედავად იმისა, მტკიცებულებები მის დანაშაულის შესახებ იქნება თუ არა?
– რა თქმა უნდა, როგორც კი კითხვები ჩნდება, პოლიტიკური პასუხისმგებლობა უკვე დამდგარია. ასე რომ, თქვენს კითხვას პირიქით შევატრიალებდი – რამდენად ჯანსაღი იქნებოდა, კითხვები გაჩენილიყო და ადამიანი თანამდებობაზე დარჩენილიყო?
როგორ ფიქრობთ, საქმე გვაქვს ორმაგ სტანდარტთან? - კვრიკაშვილის გუნდის მიმართ გაჩნდა კითხვები საეჭვო ტენდერებთან მიმართებაში, მაშინ, როდესაც ეს თემა ძალიან აქტუალური იყო ირაკლი ღარიბაშვილის პრემიერობის პერიოდში, იგივე ინფრასტრუქტურის სამინისტროში, იგივე გიორგი ზედელაშვილის თემა, ოთარ ფარცხალაძე, მასთან მიმართებაში არის ძალიან ბევრი კითხვები, მისი ჩართულობა საეჭვო ტენდერებში, პოლიტიკურ გარჩევებში, არის მერაბიშვილის საქმე, თორდიას ცემის საქმე და ა.შ. მაგრამ ამ პერსონის მიმართ პროკურატურას არ აქვს კითხვები. ეს როგორ შეიძლება აიხსნას?
– სახელმწიფო როგორ ფუნქციონირებს - პოლიტიკა მუშაობს ფულზე, თუ ფული მუშაობს პოლიტიკაზე, ეს ძალიან პრინციპული საკითხია. საერთოდ, ჯანსაღ საზოგადოებაში ფული და პოლიტიკა ერთმანეთისგან არის დისტანცირებული. რაც შეეხება ავტოკრატიებს, აქ არის ორი სისტემა, ან ფული მუშაობს პოლიტიკაზე და ამას აკეთებდა მიშა, როდესაც მთელი ბიზნესი, ფულადი ნაკადი და მთელი ეკონომიკური ურთიერთობები დაუქვემდებარა პოლიტიკას და პოლიტიკური დიქტატის ქვეშ ჰყავდა. დღეს გაჩნდა საფრთხე, რომ ეს სიტუაცია შეტრიალდეს. ანუ ინტერესთა ჯგუფები დომინირებდნენ პოლიტიკაზე.
ფარცხალაძე აქ არ არის ყველაზე დიდი უბედურება, ის საკმაოდ წვრილი ელემენტია ამ ყველაფრის. ერთია როდესაც კვირიკაშვილთან გაქვს რაღაცა პრეტენზიები... მე მქონდა პრეტენზიები და ჩემი პრეტენზია მდგომარეობდა იმაში, რომ საბანკო სისტემას მისცა დომინირების საშუალება მთლიანად ეკონომიკაზე, რაც ძალიან სახიფათო იყო ქვეყნის განვითარებაზე.
ანუ, ინტერესთა ჯგუფებმა პოლიტიკა თუ თავის სამსახურში ჩააყენეს, ეს ბევრად უფრო სახიფათო სიტუაციას ქმნის - ერთი მხრივ აჩენს კორუფციის რისკებს და მეორე მხრივ ახრჩობს ეკონომიკას და კუმშავს. ამაზე ვსაუბრობდი, ბევრად უფრო სერიოზული ჯგუფები მოქმედებენ ქვეყანაში.
თქვენ ამბობთ, რომ სიტუაციის შემოტრიალების საფრთხე გაჩნდა და ბევრად უფრო სერიოზული ჯგუფები მოქმედებენ ქვეყანაში, რეალურად, რამდენად რთული ვითარება მივიღეთ?
– მყიფე სიტუაციაა, ჩვენ არ გაგვივლია ის წერტილი, საიდანაც შეუქცევადი პროცესები იწყება. ერთგვარ გარდამავალ ეტაპზე ვართ, საიდანაც შეიძლება მოვახერხოთ და სწორ გაზაზე გავიდეთ, ჯანსაღ ურთიერთობებზე გადავიდეთ, ან არასწორი მიმართულებით წავალთ. ეს ძალიან ცუდია. საერთოდ, სისტემასთან ბრძოლა ძალიან ცუდია, ჩვენ დავინახეთ, რომ არა თუ დაამარცხა ხელისუფლებამ სისტემა, არამედ შეეზარდა და სინდიოზი შექმნა სააკაშვილის მიერ ჩამოყალიბებულ მანკიერ სისტემასთან.
თქვენ მართლმსაჯულების ნდობა ახსენეთ, რაც ერთ–ერთი ფუნდამენტალური საკითხია. თუ მართლმსაჯულებისადმი ნდომა არ არსებობს, ვერც ეკონომიკას განახორციელებ, ვერც სოცილურ სფეროს გააუმჯობესებ და ვერც ვერფერს ვერ გააკეთებ, იმიტომ, რომ ბოლო ინსტანცია არის სასამართლო და როდესაც იქ მურუსიძე გიზის, ბუნებრივია, რაიმე სისტემურ ცვლილებაზე ზედმეტია საუბარი.