2016 წლის 8 ოქტომბრის საპარლამენტო არჩევნებამდე დაახლოებით, ექვსი თვე რჩება და პოლიტიკური პარტიები ერთმანეთთან გაერთიანების მიზნით, კონსულტაციებს მართავენ. ამავდროულად, ოპოზიციონერები ხელისუფლებას საარჩევნო კანონმდებლობაში ცვლილებების შეტანის თვალსაზრისით, დათმობებზე წასვლას სთხოვენ.
არჩევნებთან დაკავშირებით, თუ რა განწყობებია მმართველ გუნდში, ამის გარკვევის მიზნით, for.ge ფრაქცია „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარეს, გია ვოლსკის ესაუბრა:
ოპოზიცია „საარჩევნო კოდექსში“ ცვლილებების განხორციელებას ითხოვს. მათ შორის, კვალიფიციური სუბიექტის სტატუსის მოსაპოვებლად ბარიერის ერთ პროცენტამდე დაწევას. ხელისუფლება მზად არის, რომ დათმობებზე წავიდეს?
- საარჩევნო ბარიერი 5 პროცენტია და ოპოზიციონერები ერთ პროცენტს ითხოვენ, რომ კვალიფიციურ სუბიექტებად დარეგისტრირდნენ, შემდეგ პარტიული საქმიანობა გააგრძელონ და ხაზინის ფულით ისარგებლონ. არ მინდა, რომ ეს თემა ფინანსურ საკითხებამდე დავიყვანო, მაგრამ ერთპროცენტიანი ბარიერი ძალიან დაბალია. არ მინდა, რომ ვინმეს შეურაცხყოფა მივაყენო და ამიტომ კონკრეტულ პარტიებს არ ჩამოვთვლი, მაგრამ პოლიტიკურ ასპარეზზე მხარდამჭერთა მეტი რესურსით უნდა მოხვიდე, რათა საბიუჯეტო სახსრების ხარჯვის ირაციონალურობაში არ დაგვადანაშაულონ.
ბევრი პარტია დარეგისტირებულია, მათ პოლიტიკური აქტივობის გასაგრძელებლად არჩევნებში მონაწილეობა უნდა მიიღონ და, თუკი პარლამენტში მოხვედრა უნდათ, 5 პროცენტი უნდა გადალახონ. პოლიტიკურ ასპარეზზე მყოფმა პარტიებმა საკუთარი ხედვებითა და პროგრამით მხარდამჭერთა რაციონალური რაოდენობა უნდა მოიპოვონ და ხათრით არ უნდა კეთდებოდეს, რომ სახელმწიფო ბიუჯეტიდან ხარჯი იყოს გაწეული, რათა ესა თუ ის პარტია გადარჩეს და სამუშაო ადგილები შეინარჩუნოს.
საქართველოში 200-ზე მეტი პარტია არის დარეგისტრირებული. თუკი პარტიას ორპროცენტიანი მხარდაჭერაც არ აქვს, მას სახელმწიფო საკუთარი ბიუჯეტიდან რატომ უნდა აფინანსებდეს? ზოგიერთი პარტია პოლიტიკურ აქტივობას ბიზნესის წყაროდ ხომ არ აქცევს?
- ამ სფეროში ერთ და ორკაციანი პარტიები საუკეთესო ექსპერტებად ჩამოყალიბდნენ, თუმცა, ამას ცუდად არ ვამბობ და არ მინდა, ვინმეს შეურაცხყოფა მივაყენო. საქართველოში თვითდასაქმების დიდი არჩევანი არ არის და დიდი ხანია, ბევრი პოლიტიკოსი ამ ასპარეზზეა. თუმცა, წარმატება იზომება არა მათი ექსპერტული მონაცემებით, ცოდნითა და შეხედულებებით, არამედ მხარდამჭერთა რაოდენობით და ეს განმსაზღვრელი პარტიის მომავალი არსებობის, ან არარსებობის უნდა იყოს. ნიჭი ძალიან ბევრ ადამიანს გააჩნია, მაგრამ ამის დამადასტურებელი ნიშანი მხარდამჭერთა რაოდენობაა. ვფიქრობ, რომ 2%-იანი ბარიერი სწორი და რაციონალური გადაწყვეტილებაა. ჩვენთან დამახინჯებულად ხდება იმის თქმა, რომ აი, პარტიას ფულს აძლევენ. სხვათა შორის, საკითხს მედიაც ამ კუთხით აშუქებს. მხარდამჭერთა 2%-იანი რაოდენობა საკმარისია იმისათვის, რომ სახელმწიფო ბიუჯეტმა ამა თუ იმ პარტიის მომავალისთვის თანხა გაიღოს. რაც შეეხება საპარლამენტო მუშაობაში მონაწილეობას, ვფიქრობ, რომ ამ თვალსაზრისით, 5 პროცენტიანი ბარიერი სამართლიანია.
For.ge-ს ინფორმაციით, ნაციონალები, „გირჩი“, „თავისუფალი დემოკრატები“, რესპუბლიკელები და „ფორუმი“ მრავალმანდატიანი მაჟორიტარული სისტემის შემოღების მიზნით, კონსულტაციებს მართავენ. აღნიშნული პარტიების გათვლით, მათ ცვლილებების მიღებისთვის 74 ხმა აქვთ და მათ რამდენიმე დამოუკიდებელი მაჟორიტარის იმედიც აქვთ. გამორიცხავთ, რომ ეს პროცესი საკონსტიტუციო ცვლილებების კენჭისყრაზე დადგომის შემდეგ დაიძრას, რადგან 113 ხმის მოგროვების პერსპექტივა არ არსებობს?
- ყველამ ერთად, მათ შორის, „ეროვნულმა ფორუმმა“ ის ხედვა შევიმუშავეთ, რომელიც 2020 წლიდან მაჟორიტარული სისტემის გაუქმებას გულისხმობს. ვფიქრობ, რომ ამ ხედვას არ უნდა ვუღალატოთ, რადგან ეს კერძო მოსაზრებებზე აწყობილი ხედვა არ არის და პოზიციები დიდი ხნის კონსულტაციების შემდეგ ჩამოვაყალიბეთ, რომელიც ქვეყნის ინტერესებსა და პოლიტიკური სტაბილურობის შენარჩუნებას ემსახურება. აქედან გამომდინარე, ვფიქრობ, რომ ეს კონსულტაციები ვარაუდების დონეზეა და ის ქვეყნის ნორმალურ განვითარებას არ შეესაბამება.
თქვენ პოლიტიკურ სტაბილურობაზე აპელირებთ, თუმცა, ზემოთ აღნიშნულ პარტიებს მრავალმანდატიანი მაჟორიტარული ოლქებით შანსი ექნებათ, პარლამენტში მეტი წარმომადგენლობა გაიყვანონ...
- პარტიისთვის შეიძლება ეს შანსი იყოს, მაგრამ ქვეყნისთვის მნიშვნელოვანია, რომ პარტიაში სტაბილური შემადგენლობა არსებობდეს. მაჟორიტარი დეპუტატები სამართლიან პირობებში უნდა იყვნენ და ამომრჩეველთა რაოდენობაც თანაბარი უნდა იყოს. მათ 50 პროცენტიანი ბარიერიც უფრო მეტ ლეგიტიმურობას შესძენს. შესაბამისად, ვფიქრობ, რომ ჩვენი მხრიდან შეთავაზებული ცვლილებებიც სამართლიანია.
წინასაარჩევნო კამპანიის დაწყების თარიღი კვლავ უცნობია. პრემიერი და პრეზიდენტი პოზიციებს არ ცვლიან. არაერთხელ ითქვა, რომ მხარეებს შორის კონსულტაციები მიმდინარეობს. ეს მოლაპარაკებები რა ეტაპზეა და რას აპირებთ?
- ეს ის შემთხვევაა, როცა პრემიერ-მინისტრის პოზიცია მართებულია არა ვინმეს სასარგებლოდ, არამედ ქვეყნის მიმართ. არ შეიძლება, რომ შეზღუდვები ხუთი-ექვსი თვით ადრე დავაწესოთ. სამთვეზე მეტი წინასაარჩევნო კამპანია ევროპულ ქვეყნებშიც კი არ არსებობს. ალბათ, უფრო სამართლიანი იქნებოდა, რომ კანონით დაშვებული იყოს ის ფაქტი, რომ წინასაარჩევნო კამპანია 8 აგვისტოს დაიწყოს, ხოლო არჩევნები 8 ოქტომბერს ჩატარდეს. კანონის მიხედვით, აქტის ხელისმოწერისთანავე წინასაარჩევნო კამპანია იწყება. გამოსავალი მოლაპარაკებებშია და მთავარი ქვეყნის ინტერესებია.
პრეზიდენტი უკან დახევას არ აპირებს. შესაბამისად, წინასაარჩევნო კამპანიის თარიღი როგორ დაინიშნება?
- არ მიმაჩნია, რომ თუკი პრეზიდენტი პრემიერის პოზიციას დაეთანხმა, ეს უკან დახევაა. პირიქით, პრეზიდენტის ინსტიტუტს დამატებით სიმპათიას შესძენს ის, რომ სახელისუფლებო შტოებს შორის კამათსა და დაპირისპირებას გვერდი ავუაროთ.
პრეზიდენტმა კონფლიქტი პირიქით ხომ არ განაახლა, რაც მანამდე ირაკლი ღარიბაშვილთან იყო?
- ამ საკითხზე შეფასებების გაკეთება არ მსურს. ქართულ საზოგადოებას სჭირდება, რომ სახელისუფლებო შტოებს საკვანძო საკითხებზე ხშირი კომუნიკაცია ჰქონდეთ. თუნდაც, უზენაესი სასამართლოს წევრობის კანდიდატებთან დაკავშირებით. პრეზიდენტის უფლებაა, რომ კანდიდატები წარმოადგინოს, მაგრამ კანდიდატებს ოცი პირიდან არჩევენ და ქვეყნისთვის სასურველი იქნება, რომ კანდიდატურებზე წინასაწარი მოლაპარაკებები იყოს გამართული.
პრეზიდენტსა და ყოფილ თუ ამჟამინდელ პრემიერს შორის მუდმივად კონფლიქტებია. ამის მიზეზი რა არის - პიროვნული ამბიციები თუ აზრთა სხვადასხვაობა? ორივე სახელისუფლებო შტო მუდმივად დაპირისპირების ზღვარზე რატომ არის?
- ეს ვინ იცის? - ზოგადად, აზრთა სხვადასხვაობა ცუდი არ არის და ყოველ კამათში ჭეშმარიტება იბადება, მაგრამ კამათიც არის და კამათიც. არც ერთი დაპირისპირება არ მახსოვს, რომელიც რაციონალურ გადაწყვეტილებამდე არ მისულიყო. ამიტომ ვფიქრობ, რომ მედიას უფრო სკანდალი აინტერესებს, ვიდრე საკითხის არსის შეფასება. ყველაფერი საზოგადოებამ უნდა გადაწყვიტოს. შესაბამისად, მათ ინფორმაცია უნდა ჰქონდეთ იმის თაობაზეც, თუკი ხელისუფლების შტოებს შორის რაღაცაზე კამათი მიმდინარეობს.
რაც შეეხება „პატრიოტთა ალიანსს“, კითხვები ისმის და ისრები კეთდება, რომ შესაძლოა, მათ საერთო ენა „ქართულ ოცნებასთან“ გამონახონ. რა ურთიერთობაა თქვენს შორის?
- ჩვენ ძალიან ბევრ ნაბიჯს ვდგამთ იმ მიმართულებით, რასაც ეროვნული ხაზი ჰქვია. ჩვენთვის სტრატეგიულ მიმართულებას ევროინტეგრაცია წარმოადგენს. ასევე ჩვენი ზრუნვის საგანს უსაფრთხოება წარმოადგენს და თუნდაც, ოკუპაციის განმახორციელებელ რუსეთთან მოლაპარაკებებს ვაწარმოებთ. ამ თემებთან მიმართებაში, ჩვენი ხელისუფლების პრაგმატულ პოლიტიკას არა მხოლოდ საზოგადოება, არამედ დასავლეთიც მიესალმება. ამ პოლიტიკის მიმდევრობის შესახებ „პატრიოტთა ალიანსის“ განცხადებები შეიძლება ვიღაცის ანალიტიკაში მოხვდა, როგორც თანმხვედრი სვლა. ჩვენ ვამბობთ, რომ პოლიტიკური განვითარების ქვაკუთხედი საუკეთესო ეროვნული ტრადიციები უნდა იყოს, რადგან ამას ევროპული სტანდარტი თუ მოთხოვნები არ ეწინააღმდეგება. ძალიან ბევრი ძალა გამოჩნდა იმისათვის, რომ პოლიტიკის ორ არსს შორის კონფლიქტის სურათი დაეხატა, მაგრამ ეს წარუმატებელია.
„პატრიოტთა ალიანსთან“ იდეოლოგიურ თანხვედრას ხედავთ?
- პირადად მე, იდეოლოგიურ თანხვედრას ვერანაიარად ვერ ვხედავ, რადგან ის პოლიტიკა საქართველოსთვის მნიშვნელოვანია, რომელსაც ჩვენ როგორც უსაფრთხოების კუთხით, ასევე პოლიტიკურ-ეკონომიკური განვითარების თვალსაზრისით ვახორციელებთ. თუკი ვინმეს ეს პოლიტიკა მოსწონს, დაუფარავად უნდა თქვას, რომ ამ პოლიტიკის გამზიარებელია. ჩვენ ვინმეს წამხედურობა არ გვმართებს. ჩვენ ძალიან მყარი პოლიტიკა გვაქვს, რომელიც არის ეროვნულობა, ევროატლანტიკური სვლა და საქართველოსთვის საფრთხეების თავიდან აცილება. თუკი ამ პოლიტიკას ვინმე ითვალისწინებს, ჩვენ შეგვიძლია, რაღაც საკითხებზე, პარლამენტში კანონპროექტების მიღებისას, ნებისმიერ ძალასთან ვითანამშრომლოთ და საერთო ენა გამოვნახოთ.
გასულ სასესიო კვირას, „ნაციონალურ მოძრაობასთან“ ერთად რეზოლუცია მივიღეთ, რომელიც ვიზალიბერალიაციას ეხება. არ მიმაჩნია, რომ „ნაციონალური მოძრაობა“ ევროპული სტილის პარტიაა, რადგან იქ ადამიანთა ჯგუფი იყო, რომელიც ადამიანის უფლებების უხეში დარღვევის საქმეებში იყო ჩართული.
„პატრიოტთა ალიანსს“ „ქართული ოცნების“ კონკურენტად ან ალტერნატივად განიხილავთ?
- არ მგონია, რომ ეს ასე იყოს, რადგან რეალურად განსხვავებული პოლიტიკური ძალები არიან. მხოლოდ „პატრიოტთა ალიანსზე“ რომ მეკითხებით, ამ თემის ასეთი განვითარება არ მომწონს. ნებისმიერი პარტია, რომელიც ჩვენი ხელისუფლების პრინციპებს იზიარებს, შესაძლოა, გარკვეული საკითხების წრეზე თანამშრომლობის მონაწილედ გამოდგეს. მთავარია, რომ პარტიებმა საზოგადოების მხარდაჭერა მოიპოვონ. როცა მმართველი ძალა ხარ, საზოგადოების ყველა ნაწილი უნდა გაითვალისწინო, რომელთა წარმომადგენელი ესა თუ ის პარტიაა. ყველა ეძებს იმას, „პატრიოტთა ალიანსთან“ გვაქვს თუ არა რაიმე შეხება. არ მგონია, რომ იმ ძალებთან შეიძლებოდეს საერთო ენის გამონახვა, რომლებიც ნაციონალებთან ერთად არჩევნებს აყალბებდნენ, „სატელიტები“ იყვნენ, ან დემოკრატიულ ფასეულობებს ღალატობდნენ.
2016 წლის საპარლამენტო არჩევნებზე, რა როლი ექნება ყოფილ პრემიერს, ბიძინა ივანიშვილს?
- ბიძინა ივანიშვილი „ქართული ოცნების“ დამფუძნებელია და ყველა საკითხს პოლიტიკური საბჭო გადაწყვეტს, რომელიც ყრილობის შემდეგ შეიკრიბება. გამორიცხულია, რომ რაღაც საკითხებზე კონსულტაციები ივანიშვილთან არ იყოს. ეს როგორც ამერიკაში ხდება. ამერიკაში ისეთი პრეზიდენტი არ არსებობს, რომელსაც წინამორბედებთან საკვანძო საკითხებზე კონსულტაციები არ ჰქონდეს. ზოგიერთის მიერ ივანიშვილი ისეა წარმოდგენილი, თითქოს, ამ ადამიანმა არ ააშენა, ქვეყანა არ გადაარჩინა, ტაძრები არ ააშენა და პროექტები არ განახორციელა. ივანიშვილის ისე წარმოჩენა ხდება, თითქოს, ეს ადამიანი სამთავრობო გადაწყვეტილებებში საკუთარ ნებას ატარებს. ამ ადამიანის მიმართ ასეთი დამოკიდებულება არა მხოლოდ არასწორია, არამედ უსამართლობაა.