„ეროვნული ფორუმის“ ერთ-ერთი ლიდერი გუბაზ სანიკიძე ოპოზიციაში ყოფნის დროს ჰიპერაქტიური იყო, ხელისუფლებაში ყოფნისას კი, პასიური გახდა. საზოგადოებას ეგონა, რომ სანიკიძე პოლიტიკურ ჩრდილში იყო, თუმცა დეპუტატი ამბობს, რომ ქვეყნის საგარეო მიმართულებით აქტიურად მუშაობდა. for.ge-მ გუბაზ სანიკიძეს ყველა ის კითხვა დაუსვა, რომელიც ბოლო სამი წლის მანძილზე გვქონდა, თუმცა, რესპოდენტის სურვილის არქონის გამო, პასუხგაუცემელი რჩებოდა.

ხელისუფლების მმართველობასა და ქვეყანაში მიმდინარე პროცესებზე, გუბაზ სანიკიძის პასუხებს, for.ge-ს ინტერვიუდან შეიტყობთ:

NDI-მ პოლიტიკური კვლევები გამოაქვეყნა, რომლის მიხედვითაც ირკვევა, რომ ქვეყანაში ოპოზიცია სუსტია, ხოლო ხელისუფლებას საკუთარ პოზიციებში უჭირს. ამ კვლევებში „ეროვნულმა ფორუმმა“ საკუთარი თავი იპოვა?

- ვერ იპოვიდა, რადგან ეს კვლევები იმ დროს არის ჩატარებული, როცა ჯერ კიდევ კოალიციის წევრები ვიყავით. ამიტომ, გამოკითხულთა შორის ჩვენი პარტიული ადგილი არ არის. მართალი გითხრათ, ჩვენთვის ეს კვლევა ცოტა მოძველებულია. ყოველ შემთხვევაში, „ეროვნული ფორუმი“ დანახული არ არის.

კოალიცია „ქართული ოცნება“ დატოვეთ და პარლამენტმა ვიცე-სპიკერის პოსტიდან თქვენი გადაყენება ცნობად მიიღო. არჩევნებზე დამოუკიდებლად მიდიხართ, მაგრამ თქვენს მსგავსად, არჩევნებში ინდივიდვალურ რეჟიმში მონაწილეობას რესპუბლიკელებიც გეგმავენ, რომლებიც კოალიციის შემადგენლობაში დარჩნენ და ერთად აღებული ვალდებულებების ბოლომდე მიყვანაზე აპელირებენ. მათ მსგავსად, კოალიციაში მრეწველები და კონსერვატორებიც დარჩნენ და ისინი აცხადებენ, რომ არ სურთ, პრობლემები უმრავლესობის მუშაობას შეუქმნან. თქვენს თავს კოალიციაში ვეღარ ხედავდით?

- კოალიციაში მყოფ ყველა პარტიას საერთო სტრატეგია და ხედვები გვქონდა, მაგრამ ამასთანავე, ჩვენი ტაქტიკა გვქონდა. „ეროვნული ფორუმის“ ყრილობამდე, არჩევნებში ინდივიდვალური მონაწილეობის თაობაზე პოზიცია „რესპუბლიკურმა პარტიამ“ და „ქართულმა ოცნებამ“ დააფიქსირეს. ჩვენ ამომრჩევლისთვის ვითარება გავამარტივეთ. ჩვენ გვგონია, რომ თუ ცალკე მიდიხარ, იმისათვის, რომ დრო და სივრცე მოიგო და მოიპოვო, უმრავლესობიდანაც უნდა გამოხვიდე. თუ ცალკე გადიხარ, უმრავლესობაც უნდა დატოვო, თუ უმრავლესობიდან მიდიხარ, მაშინ კოალიციაზეც უარი უნდა თქვა და პოსტებზეც. ანუ, ეს ერთი ბმაა. ჩვენ ეს ბმა ყველა თვალსაზრისით ძალიან სწრაფად განვახორციელეთ. ვთვლი, რომ სწორი გავაკეთეთ.

ამ ლოგიკას რომ მივყვეთ, ბმაში ისიც ჯდება, რომ ოპოზიციაში მიდიხართ. შეგიძლიათ, გვითხრათ, თქვენი სტატუსი?

- ჩვენ სახელისუფლებო პარტია აღარ ვართ.

ვინ ხართ?

- დამოუკიდებელი პარტია ვართ და მომავალში, ჩვენს გადაწყვეტილებებში თავისუფალი ვიქნებით. მათ შორის, ხელისუფლების კრიტიკაშიც.

ანუ, ხელისუფლების კრიტიკის კომპლექსი არ გექნებათ?

- ამას ხელისუფლების გაკრიტიკების კომპლექსი არ ჰქვია. ბევრ საკითხზე განსხვავებული მოსაზრება გვქონდა, მაგრამ ვინაიდან კოალიციაში ვიყავით, კოალიციის დისციპლინირებული ნაწილი ვიყავით და ამბები გარეთ არ გამოგვქონდა. ჩვენს მოსაზრებებს მომავალში დამოუკიდებლად და თავისუფლად დავაფიქსირებთ. თუკი ხელისუფლების ინიციატივები მოგვეწონება, მას მხარს დავუჭერთ, წინააღმდეგ შემთხვევაში, ოპონირებას გავწევთ.

ბატონო გუბაზ, არ ფიქრობთ, რომ განსხვავებული მოსაზრებების დაფიქსირება ცოტა დააგვიანეთ?

- რატომ?

იმიტომ, რომ თქვენ კოალიციურობაზე აპელირებთ, თუმცა, კოალიციის წევრები რესპუბლიკელებიც იყვნენ, რომლებიც თავიანთ განსხვავებულ პოზიციებს ყოველთვის აფიქსირებდნენ. თქვენ საკუთარ აზრს, აქამდე რატომ არ გამოხატავდით?

- ჩვენ სხვანაირად ვფიქრობდით, რადგან მიგვაჩნდა, რომ თუ გუნდში ხარ, საკითხები გუნდში უნდა დატოვო. პოლიტიკას დაუწერელი წესები აქვს. თუ კოალიციაში ხარ, მაშინ განმასხვავებელი საკითხები გარეთ არ უნდა გამოიტანო.

რატომ?

- ხელშეკრულება მარტო ხელის ჩამორთმევას კი არ ნიშნავს, -ხელის შეკვრასაც.

თუმცა, არც პოლიტიკურ მონობას არ ნიშნავს...

- „ეროვნულმა ფორუმმა“ სადმე მონობა გამოავლინა?

შეიძლება, მონობა არ გამოავლინა, მაგრამ ხელისუფლების ქმედებების მიმართ თქვენი კრიტიკა, ან განსხვავებული აზრი არ გვესმოდა...

- შეგიძლიათ, საკითხები დაასახელოთ? სასამართლოსთან დაკავშირებით, ჩვენი პოზიცია დავაფიქსირეთ? საყდრისის საბადოს აფეთქებაზე?

საყდრისის საბადოს აფეთქებაზე განსხვავებული პოზიცია დააფიქსირეთ, თუმცა, პარლამენტში დროებითი საგამოძიებო კომისიის შექმნას მხარი აღარ დაუჭირეთ...

- „ეროვნული ფორუმი“ უაზრო რაღაცეებში მონაწილეობას აღარ მიიღებდა. ირაკლი ღარიბაშვილის პოსტიდან წავლაზე განსხვავებული პოზიცია დავაფიქსირე? პრინციპული საკითხები ეს იყო.

პრინციპული საკითხი თქვენთვის იყო, რომ ანტიდისკრიმინაციულ კანონში „გენდერული თანასწორობა“ და „სექსუალური იდენტობა“ არ ჩაწერილიყო, მაგრამ საკითხის მნიშვნელობიდან გამომდინარე, კანონპროექტს მხარი მაინც დაუჭირეთ...

- ჩვენ ეს საკითხი დავხურეთ. „ეროვნული ფორუმი“ ამის იქეთ დათმობაზე აღარ წავა. ეს ბოლო საკითხი იყო, რომელსაც „ეროვნული ფორუმი“ მხარს დაუჭერდა. ამის იქეთ მისხალის დამთმობი აღარ ვართ.

ანუ, თქვენ საკონსტიტუციო ცვლილებებს დაუჭერთ მხარს, რომლის მიხედვითაც, კონკრეტდება, რომ ქორწინება არის ქალისა და მამაკაცის ერთობა?

- წინა პლანზე საინტერესო საკითხი წამოწიეთ. კოალიციის ბოლო სხდომაზე, ამ საკითხზე „ეროვნულმა ფორუმმა“ საკუთარი პოზიცია დააფიქსირა, რომელსაც ახლა ღიად გამოვიტან. ჩვენ მიგვაჩნია, რომ ეს საკითხი პარლამენტმა არ უნდა გადაწყვიტოს. ეს პირდაპირ რეფერენდუმზე უნდა გავიდეს. ამას 113 ხმა კი არ სჭირდება, არამედ რეფერენდუმი. თუ პარლამენტი ამას მიიღებს, თეორიულად, შესაძლოა, ისეთი პარლამენტი მოვიდეს, რომელიც ამას გააუქმებს. ამ საკითხზე გადაწყვეტილება ქართველმა ხალხმა უნდა მიიღოს და არა - პარლამენტმა. შიგნით განმასხვავებელი რაც გვქონდა, ღიად გამომაქვს.

სანამ რეფერენდუმის ჩატარების საკითხი გადაწყდება, მანამდე პარლამენტს ამ ცვლილებებზე მსჯელობა მოუწევს, რადგან საერთო-სახალხო განხილვების ფორმატში საკონსტიტუციო ცვლილებებზე მსჯელობა სრულდება. თქვენ ამ პროექტს მხარს დაუჭერთ?

- რა თქმა უნდა, ჩვენგან მხარდაჭერა იქნება, მაგრამ ეს არასწორი გზაა. რასაც ამ საკითხთან დაკავშირებით დღევანდელი ხელისუფლება აკეთებს, სწორი გზა არ არის. ეს საკითხი პირდაპირ რეფერენდუმზე უნდა გავიდეს.

როგორც თქვენ ამბობთ, ხელისუფლება „არასწორ გზას“ ადგას. რატომ - წინასაარჩევნოდ ეს თემა მომგებიანია, თუ რეალურად, ეს საკითხი პრობლემას წარმოადგენს?

- ეს მათ უნდა ჰკითხოთ.

თქვენ ბრძანეთ, რომ ამომრჩევლისთვის გადაწყვეტილების მიღება რამდენიმე თვით ადრე გაამარტივეთ. ეს საკმარისია იმისთვის, რომ ამომრჩევლის ნდობა მოიპოვოთ? - ამას იმიტომ გეკითხებით, რომ პარლამენტში „ეროვნულ ფორუმს“ გაცილებით უფრო აქტიურს ველოდებოდი, ვიდრე ამჟამად არის...

- რომელი პრინციპული საკითხი იყო, სადაც პოზიცია არ დავაფიქსირეთ? ოღონდ, ის არ შემეკითხოთ, პრეზიდენტი და პრემიერი ერთმანეთს რომ არ ელაპარაკებოდნენ.

თუნდაც, ეს საკითხი პრინციპული არ იყო?

- ეს საკითხი პრინციპული კი არ იყო, კომედია და მასხარაობა იყო, რადგან ქვეყნისთვის მნიშვნელოვანი საკითხი არ იყო.

თუმცა, ქვეყნის იმიჯისთვის დამაზიანებელი იყო...

- ერთმანეთში ან რატომ ჩხუბობდნენ, არ რატომ არ მეგობრობდნენ, ეს ჩემი პოზიცია არ იყო. ეს ჩვენი საკითხი არ იყო. „ეროვნული ფორუმის“ ბრალი არ არის ის, აქამდე თუ რატომ არ ჩანდა. ეს თქვენი - მედიის ბრალია. ქვეყნის უსაფრთხოების, ჩრდილოთისა და სამხრეთის ომების საკითხი რამდენჯერ წამოვწიე და ინტერვიუ რამდენჯერ მომთხოვეთ?

მე მოგთხოვეთ და ჩაგწერეთ კიდეც...

- თქვენ კი, მაგრამ სხვებმა? პასიურობა „ეროვნული ფორუმის“ ბრალი კი არ არის, მედია სტრატეგიული მნიშვნელობების საკითხებით დაინტერესებული არ არის. NDI-ს გამოკითხვაზე ლაპარაკი ერთი კვირა იქნება და ბალიშის ქვეშ იმხელა კონფლიქტია ამოდებული, რომელიც ვითომ შეწყდა, მაგრამ როდის გასკდება, არავინ იცის.

მთიანი ყარაბაღის კონფლიქტს გულისხმობთ?

- დიახ. ამაზე საუბარი რამდენჯერ მქონდა? რომელიმე ჟურნალისტი მოვიდა და მკითხა - ბატონო გუბაზ, პარლამენტში ოთხი წელი რომ იყავით, ქვეყნისთვის რა გააკეთეთო?

ქვეყნისთვის რა გააკეთეთ?

- ამ საკითხზე ცალკე ინტერვიუ გინდათ? - ამაში არ ჩაეტევა.

თქვენ მოყევით და მე პირობას გაძლევთ, რომ არ შევამცირებ...

- ქვეყნისთვის ძალიან მნიშვნელოვანი საკითხები გადავწყვიტე.

მაგალითად?

- ჩრდილოეთ და სამხრეთ კავკასიის მიმართულებით. ასევე ახლო აღმოსავლეთით, ირანისა და თურქეთის მიმართულებით.

ანუ, თქვენ იმას ამბობთ, რომ მაშინ, როცა თუკი გუბაზ სანიკიძე ტელეეკრანებს და მედიას გაურბოდა, ქვეყნის საგარეო პოლიტიკაზე მუშაობდა?

- ყოველგვარი გადაჭარბების გარეშე გეტყვით, რომ როცა ხელისუფლებაში მოვედით, „ნაციონალური მოძრაობის“ საქმიანობიდან გამომდინარე, ირანთან ძალიან ცუდი ურთიერთობა გვქონდა. ირანთან ურთიერთობები უფრო დავამძიმეთ, როცა სავიზო რეჟიმი შემოვიღეთ. თეირანსა და თბილისს შორის ენაგადმოგდებული დავდიოდი, რომ ეს ურთიერთობები გამომესწორებინა. ირანთან კარგი ურთიერთობა სჯობს, თუ ცუდი? ეს პატარა საქმეა? რომ არ დამბრალდეს, საკუთარ მოსაზრებებში სუბიექტური ვარ, ირანის ელჩს ჰკითხეთ, გუბაზ სანიკიძემ ირან-საქართველოს ურთიერთობებისთვის რა გააკეთა. რაც შეეხება ჩრდილოკავკასიას, ისინი ჩვენზე გადამტერებულები რომ იყვნენ, ხომ იცით? იქნებ, ისიც მოიკითხოთ, ჩრდილოკავკასიის მიმრთულებით რა ხდება. ქვეყნისთვის ეს უფრო მნიშვნელოვანი საკითხია, თუ პრემიერისა და პრეზიდნტის გაბუტვა? - ჩემთვის მნიშვნელოვანი ეს საკითხია, პრესა-ტელევიზიისთვის - ის. ჩვენს შორის სხვაობა სწორედ ამაშია. პარლამენტის ტრიბუნა მაქსიმალურად გამოვიყენე.

თქვენ სულ რამდენიმე გამოსვლა გქონდათ, რომელთა შორის შთამბეჭდავი გამოსვლებიც იყო და თითქმის, ყველა მედიასაშუალებამ გაგაშუქათ...

- ეს ტყუილია, რადგან ჩემი გამოსვლები ყველა მედიასაშუალებას არ გაუშუქებია. ბოლო ერთი წლის მანძილზე, ტელევიზიებს ვთხოვდი, რომ დამიძახეთ და მოვალ-თქო.

სამი წლის წინ, კომენტარების გაკეთებას რომ გთხოვდით.  თავს რატომ გვარიდებდით?

- რამდენჯერ მკითხეთ, ბატონო გუბაზ, თქვენი კომიტეტი როგორ მუშაობსო?

ბატონო გუბაზ, გთხოვდით, გარბოდით და კომენტარს არ აკეთებდით...

- ამ საკითხზე არ გიკითხავთ. თემებს მე ვირჩევ. თქვენზე არ ვსაუბრობ, მაგრამ ტელევიზიებს 900-ჯერ ვუთხარი, რა თემებზე უნდა მოსულიყვნენ. მე რას ვაკეთებდი, იმ თემებზე არ მოდიოდნენ. ქართული მედია საშუალებების დიდ ნაწილს სკანდალები აინტერესებს, ვიდრე საქმის კეთება.

სკანდალების შექმნას ხელს პოლიტიკოსები არ უწყობთ?

- რა თქა უნდა, პოლიტიკოსებიც და მედიაც. კლასიკური გაგებით, რაც ხდება, პოლიტიკური პროცესები კი არ არის, ჭორაობაა. ერთ ამბავს მოგიყვებით. 13 წლის მანძილზე, ირანის საპარლამენტო დელეგაცია საქართველოში პირველად ჩამოვიდა. მედია საშუალებებს ინფორმაცია მივაწოდეთ, რომ შეხვედრა იქნებოდა. დეპუტატებს ვთხოვე, რომ მათ შეხვედრის შემდეგ ტელევიზიები დახვდებოდნენ და მათთვის კომენტარი მიეცათ. მათ გარეთ არავინ არ დახვდა, რადგან ერთ-ერთმა პოლიტიკოსმა მეორეს საწინააღმდეგოდ რაღაც თქვა. სირცხვილისგან სად შევმძვრალიყავი, არ ვიცოდი. მაშინ, ჟურნალისტები სად გაიქცნენ? - ამ თემაზე მომზადებულები არ არიან და რა უნდა ილაპარაკონ, არ იციან. მე პირადად, უღრანი ტყე გავჭერი. ირანთან ურთიერთობა მე, პარლამენტის თავმჯდომარემ და თედო ჯაფარიძემ დავალაგეთ. სხვა ვინმე რამეს აკეთებს? თურქეთის პარლამენტის თავმჯდომარე რომ ჩამოვიდა და შეხვედრაზე საუბარი აფხაზეთზე რომ იყო, ვინმემ გააშუქა? ინგუში უხუცესები რომ ჩამოვიდნენ, ეს ვინმემ გააშუქა? - არავინ. ერთ-ერთ არაბულ ქვეყანაში აფხაზეთიდან დელეგაცია ჩავიდა და მანამდე რუსებს ჰქონდათ ნამუშევარი, რომ ეს სახელწმიფო „დამოუკიდებლობის აღიარებაში“ მედროშე უნდა ყოფილიყო. ეს ინფორმაცია სამი თვით ადრე ვიცოდი და ამ პროცესს კედელი ამოვუშენე. ეს ვინმემ იკითხა? ეს ცოტაა? წარმოგიდგენიათ, ხუთ-ექვს არაბულ ქვეყანას აფხაზეთი რომ ეღიარებინა, როგორ მძიმე ვითარებაში ვიქნებოდით? ეს უფრო მნიშვნელოვანია თუ ის, პრეზიდენტი და პრემიერი ერთმანეთს რომ არ ელაპარაკებოდნენ? - ამაზე ვილაპარაკოთ. ეს ინფორმაცია თქვენც პირველად გაიგეთ.

როგორ უნდა მცოდნოდა, თუკი თქვენ არ იტყოდით? მედიას გაურბოდით და ახლა ცდილობთ, რომ ჯოხი მედიაზე გადაატეხოთ?

- თქვენ არ გეჩხუბებით, კარგი გოგო ხართ, მაგრამ ამ საკითხებს არ კითხულობდით. როცა კომიტეტების ანგარიში იყო, გამოსვლები მოიკითხეთ?

რა თქმა უნდა, მოვიკითხე და ზოგიერთი დეპუტატისგან განსხვავებით, კანონპროექტებსაც ვკითხულობ და ანგარიშებსაც. სხვათაშორის, თუკი მედია დიასპორის საკითხთა კომიტეტის მუშაობით არ ინტერესდებოდა, ეს თქვენი ბრალი იყო, რადგან წინა მოწვევის პარლამენტში ეს თემები შუქდებოდა, ვინაიდან, ნუგზარ წიკლაური მედიასთან აქტიურად თანამშრომლობდა. შესაძლოა, მედიისა და თქვენს შორის ურთიერთობაში ერთგვარი ბარიერები შეიქმნა, რადგან თქვენ ჩვენთან თანამშრომლობის სურვილს არ ამჟღავნებდით...

- ისეთ ადამიანად ნუ გამომიყვანთ, რომ პრესასა და ტელევიზიას ვემალებოდი.

თუმცა, თავს არიდებდით...

- დიახ, იმ სისულეებს თავს ვარიდებდი, რაზეც ოთხი წლის მანძილზე საუბარი იყო. ვინმეს კომიტეტის მუშაობაზე რომ ეკითხა, მას დავემალებოდი? რას მაბრალებთ?

თქვენგან უფრო აქტიურობას მოვითხოვდით, რადგან ოპოზიციაში ყოფნის დროს საკუთარი პოზიციის დაფიქსირებას არც ერთ საკითხზე არ ერიდებოდით, ხელისუფლებაში ყოფნის დროს კი, შეიცვალეთ...

- საკითხი დამისახელეთ, რომელიც ქვეყნის უსაფრთხოებას და ეკონომიკას ეხებოდა.

ლარის კურსის ვარდნა, მოგწონდათ? პროტესტი რატომ არ გამოთქვით?

- ლარის კურსზე რა მეთქვა? სპეციალისტი არ ვარ, პარლამენტი ეკონომისტებით არის გამოტენილი. ის საკითხი მკითხეთ, რაშიც სპეციალისტი ვარ.

ბევრჯერ მიკითხავს, თქვენს საქმიანობაზე, როგორც ქუთაისის მაჟორიტარ დეპუტატზე, თუმცა, კომენტარს არ აკეთებდით და ერთხელ დამპირდით, რომ პრესკონფერენციას მოიწვევდით და გაწეული მუშაობის შესახებ, იქ ისაუბრებდით...

- ვატარებდი და აშუქებდით?

ბატონო გუბაზ, შეგიძლიათ, მაგალითი დაასახელოთ, როცა ანონსი მომაწოდეთ და არ გავაშუქე? - მსგავსი ფაქტი არ ყოფილა...

- შენ ნამდვილად კითხულობდი და არაჩვეულებრივი გოგო ხარ, მაგრამ სხვაზე თავს ნუ გამოიდებ.

მედიისა და თქვენს ურთიერთობაზე ვერ შევთანხმდებით, შესაბამისად, სჯობს, არჩევნების თემას დავუბრუნდეთ. თქვენ ფიქრობთ, რომ საარჩევნო ბარიერის გადალახვა არ გაგიჭირდებათ?

- ბარიერის პრობლემაზე არ ვფიქრობთ და არ მგონია, ეს პრობლემა შეგვექმნას. საკმაო დრო გვაქვს იმისათვის, რომ ამომრჩეველს ჩვენი თავი შევთავაზოთ. სხვა პარტიებთან შედარებით, სერიოზული უპირატესობა გვაქვს - გამართული პარტიული სტრუქტურები.

კახა შარტავას სიის პირველი ნომრობა პარტიას რას მისცემს?

- ამომრჩეველს მოიზიდავს. კახა შარტავა ერთადერთი პოლიტიკოსია, რომელსაც საკუთარი რესურსი დახარჯული არ აქვს.

საარჩევნო სიაში თქვენ რომელ ადგილზე იქნებით?

- ვინ სად დავლაგდებით, მოგვიანებით გაიგებთ.

არჩვენებს ფინანსები სჭირდება, ამ თვალსაზრისით როგორი ვითარება გაქვთ?

- უმძიმესი.

რატომ?

- არ გვაქვს. სხვათა შორის, საქართველოში არჩევნებს უფულოდ 1999 წლამდე იგებდნენ. მას შემდეგ, ლამის წარმოუდგენელი ფული წამოვიდა.

ბიძინა ივანიშვილთან დაკავშირებით, თქვენი პიზიცია მაინტერესებს. NDI-ს კველევების მიხედვით, გამოკითხულთა 66 პროცენტი აცხადებს, რომ მას პოლიტიკურ პროცესებზე გავლენა აქვს. თქვენ ფიქრობთ, რომ ყოფილი პრემიერი არაფორმალური მმართველია?

- ზოგჯერ, რაღაც ჩვენ რომ სიმართლე გვგონია, სინამდვილეში - ჭორია. სერიოზულ მიმართულებაზე - სამეზობლო პოლიტიკაზე ვმუშაობ და არ მახსოვს, რომ ბიძინა ივანიშვილი ჩემს საქმეში ჩარეულიყო. რეზო ჭეიშვილის გასვენებაში ერთმანეთს შევხვდით და მაშინ, ორი-სამი კითხვა დამისვა, ირანთან ჩვენი ურთიერთობა როგორ ლაგდებოდა. ამის კითხვის უფლება ყველას აქვს. მათ შორის, ივანიშვილს. სხვა დროს, არ მახსოვს, რომ ბიძინას ან თვითონ ეთქვა რამე, ან ვინმე გამოეგზავნოს. ეს ჩემი დამოკიდებულებაა.

ეს თქვენი დამოკიდებულებაა, მაგრამ როგორც გამოცდილი პოლიტიკოსი, მთავრობაზე ივანიშვილის ზემოქმედების კვალს ვერ ამჩნევთ?

- ძალიან კარგი კითხვაა. თუ ბუნებაში ბიძინა ივანიშვილის არაფორმალური მმართველობა არსებობს, ეს მისი ბრალი არ არის. ამას თუ დავუშვებთ, ეს იმ ადამიანების ბრალია, ვინც მასთან მიდიან და ჭკუას ეკითხებიან - პოლიტიკური ლიდერები, მთავრობის წევრები და ა.შ. ეს ბიძინას ბრალი არ არის, ეს იმ ადამიანების ბრალია, ვინც მასთან დადიან და ყველაფერს უთანხმებენ.

ანუ, საქმე თვითშეზღუდვასთან გვაქვს და არა არაფორმალურ მმართველობასთან?

- დიახ. ეს უფრო ზუსტი შეფასებაა, ვიდრე ის, რომ ბიძინა არაფორმალური მმართველია. თუკი ის არაფორმალური მმართველია, აუცილებლად დამიკავშირდებოდა და რაღაცას დამავალებდა. მას ჩემთვის არაფერი დაუვალებია. როცა პრემიერი იყო, მას სამჯერ შევხვდი. კავკასიის მიმართულებით გარკვეული პროექტები მქონდა, რომლის გარშემოც ვილაპარაკეთ და ამ პროექტებს დაეხმარა.

თუკი საქმე თვითშეზღუდვასთან გვაქვს, ასეთი მინისტრები და პოლიტიკური ლიდერები ქვეყნისთვის დამღუპველი არ არიან?

- დამღუპველი არ არის, მაგრამ პრობლემურია. თუკი ასეთები არსებობენ, მათ რჩევას ვაძლევ, რომ გაბედონ და გადაწყვეტილება თვითონ მიიღონ.

თქვენ ფიქრობთ, რომ კოალიცია ივანიშვილის ნების გარეშე დაიშალა?

- ამ საკითხზე მასთან საუბარი არ გვქონია. შესაბამისად, ვერაფერს გეტყვით. კოალიცია ივანიშვილის ნებით დაიშალა, თუ კოალიციაში შემავალი სუბიექტების გამო, ამაზე პასუხი არ მაქვს.

არ ფიქრობთ, რომ კოალიცია რესპუბლიკელებისა და მრეწველების დაპირისპირება შეიწირა?

- გარკვეულწილად. სუბიექტებს შორის არსებულმა დაპირისპირებებმა ის გამოიწვია, რომ კოალიციაში საერთო ინტერესი აღარ იყო და ეს გარეთაც ჩანდა.

დაპირისპირება რამ გააჩინა - პოლიტიკურმა შუღლმა თუ იდეოლოგიურმა სხვაობამ?

- ამას შიდა კონკურენციას დავარქმევდი. შეიძლება, დაპირისპირება იდეოლოგიურმა სხვაობამაც გამოიწვია.

შიდა კონკურენცია რა საკითხზე იყო? - ამას იმიტომ გეკითხებით, რომ ერთ-ერთი გამოსვლისას ბრძანეთ, რომ „ეროვნული ფორუმი“ თანამდებობებს არ იყო გამოკიდებული. ეს კენჭები ვის ბოსტანში ისროლეთ?

- არავის ბოსტანში არ მისროლია, ის ვთქვი, რაც არის. „ეროვნული ფორუმი“ თანამდებობებზე გამოკიდებული არასოდეს არ ყოფილა, რადგან მიგვაჩნია, რომ თანამდებობაზე უფრო მნიშვნელოვანი პოლიტიკური გავლენაა. „ეროვნულ ფორუმს“ პოლიტიკური გავლენა ხელისუფლებაში ჰქონდა.

ეს გავლენა რაში გამოიხატებოდა?

- პოლიტიკური გავლენა რას ნიშნავს? - შენს მოსაზრებას რომ ითვალისწინებენ. იმ საკითხებზე, რაზეც ვმუშაობდი, საქმის კურსში ორი კაცი მყავდა - დავით უსუფაშვილი და პრემიერ-მინისტრი. ჯერ ივანიშვილი იყო, შემდეგ ღარიბაშვილი. პრემიერს ეს საკითხი გადავაბარე და ამ მიმართულებაზე აღარ ვმუშაობ. ვიცე-სპიკერის პოსტიდან გადავდექი, მაგრამ სამხრეთ და ჩრდილოეთ კავკასიის, ირანისა და თურქეთის საპარლამენტო ჯგუფების ხელმძღვანელი ვარ და აქედან არსად არ წავსულვარ. ამის მიზეზსაც გეტყვით. კოლეგებმა მაპატიონ, მაგრამ არ მგონია, რომ ამ მიმართულებით რომელიმე ჩემზე უფრო კომპეტენტური იყოს. ამ საქმეს ბოლომდე მივიყვან.

თქვენ თქვით, რომ „ეროვნული ფორუმი“ თანამდებობებზე გამოკიდებული არასოდეს არ ყოფილა. თუმცა, ვიცე-სპიკერის პოსტი მაშინ დაიკავეთ, როცა ეს თანამდებობა ზურაბ აბაშიძეს დაატოვებინეს. მაშინ, პოლიტიკურ კულუარებში ითქვა, რომ ეს თანამდებობა პირადად თქვენ მოითხოვეთ, „ოცნებას“ კი ამ პოსტზე ვანო კიღურაძის გადაყვანა სურდა. ეს ასე იყო?

- ვიცე-სპიკერის პოსტი ჩემთვის არ მომითხოვია და ეს „ეროვნულ ფორუმს“ ეხებოდა. როცა სპიკერატის გადანაწილება მოხდა, „ეროვნული ფორუმი“ ერთადერთი პარტია იყო, რომელსაც ეს თანამდებობა არ შეხვდა. აქ პერსონაზე კი არ იყო საუბარი, არამედ წესზე. ისე მიმაჩნია, რომ თავიდან, როცა „ეროვნულ ფორუმს“ პოსტი არ შესთავაზეს, უსამართლობა იყო და ეს გადავყლაპეთ. არაერთი რაღაც გადაგვიყლაპავს. როცა „თავისუფალი დემოკრატები“ წავიდნენ, ჩვენ საკითხი დავაყენეთ, რომ ეს პოსტი „ეროვნულ ფორუმს“ ეკუთვნოდა და კრინტი არავის არ დაუძრავს. როცა შეგვეკითხეს, ვიცე-სპიკერი ვინ უნდა ყოფილიყო, „ეროვნულმა ფორუმმა“ ჩემი კანდიდატურა დაასახელა და ამის მიზეზსაც გეტყვით. მძიმე მოლაპარაკებებს, რასაც თურქეთისა და ირანის მიმართულებით ვახორციელებდი, სტატუსის გაზრდა მჭირდებოდა. ამან პოზიტიურად იმოქმედა.

ვიცე-სპიკერის სტატუსი გარეშე, საქმეს ვერ აკეთებდით?

- ერთია, როცა კომიტეტის თავმჯდომარე ხარ და თეირანში ჩადიხარ, მეორეა, როცა ვიცე-სპიკერი ხარ. თეირანში მეგობრობის ჯგუფი წავიყვანე, იქ რანგი გაიზარდა და მაღალი თანამდებობის პირებს შევხვდი. ნუგზარ წიკლაურიც დაგიდასტურებთ, თეირანში რა დონის შეხვედრები იყო. ეს ქვეყნისთვის იყო კარგი და არა ჩემთვის.

თქვენ თქვით, რომ ბევრი რაღაც გადაყლაპეთ, შეგიძლიათ, გვითხრათ, კიდევ რა „გადაყლაპეთ“?

- გადაყლაპვაა ის, როცა განსხვავებული აზრი გარეთ არ გამოგაქვს. როცა კოალიციაში ხარ, გუნდურად უნდა ითამაშო.

გუნდურობა დაგიფასდათ?

- ამას მნიშვნელობა არ აქვს. ჩემს თავს რასაც მოვთხოვ, სხვას იმის მეასედს არ მოვთხოვ. პოლიტიკური პასუხისმგებლობა ესაა. პოლიტიკა ტელევიზიაში გამოჩენა და სისულეეების ლაპარაკი არ არის.

თუმცა, ტელევიზიით ჭკვიანური ლაპარაკიც შეიძლება...

- როცა ჭკვიანურის ლაპარაკი არავის არ აინტერესებს და მოთხოვნადი არ არის, ვინმეს ხომ არ უნდა „შეეტენო“?

ვინაიდან, მედიასთან კომუნიკაციით არ გამოირჩეოდით, თქვენი პოზიცია პრეზიდენტ გიორგი მარგველაშვილზე არ მსენია. მისი საქმიანობით კმაყოფილი ხართ?

- ვფიქრობ, რომ მარგველაშვილს გაცილებით უფრო ბევრი რაღაცის გაკეთება შეუძლია.

რატომ არ აკეთებს?

- ეს მას უნდა ჰკითხოთ. მარგველაშვილს თავისუფლად შეუძლია, რელიგიურ და ეროვნულ უმიცრესობებს შორის მედიატორი გახდეს. ასევე მას შეუძლია, ქართული კულტურისა და ხელოვნების დამცველი გახდეს. იცით, დღევანდელ პრეზიდენტს რამხელა უფლებები აქვს? ირანის პირველი ვიზიტის შემდეგ, პრეზიდენტს შევხვდი, ანგარიში ჩავაბარე და შევთანხმდით, რომ როცა ის საჭიროდ ჩათვლიდა, ახლო აღმოსავლეთისა და კავკასიის მიმართულების თემებზე მასთან მივიდოდი. მას სურვილი აღარ გამოუთქვამს.

ინტერესი რატომ არ ჰქონდა, კონსტიტუციის მიხედვით, ის ხომ საგარეო პოლიტიკის წარმმართველია?

- ხომ არ დავურეკავდი და არ ვკითხავდი, რატომ არ დაინტერესდა? საგარეო საქმეთა სამინისტრო ჩემი საქმიანობით არასოდეს არ დაინტერესებულა.

რატომ? თავად უკეთესად მუშაობენ?

- არ მგონია, რომ კარგად მიჰყავდეთ. ირანში საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრი ჩანასვლელი დღესაც არ არის. ირანში 60-ზე მეტი ქვეყნის საგარეო საქმეთა მინისტრია ჩასული. ხელისუფლებაში ყოფნის დროს არაერთხელ დავსვი საკითხი, საგარეო უწყება ირანთან ურთიერთობაში რატომ არ აქტიურობდა, მაშინ, როცა სანქციებიც მოიხსნა. ამასთან დაკავშირებით, წინა საგარეო საქმეთა მინისტრს ორჯერ შევხვდი, მაგრამ ვერაფერი ვერ გავიგე. უახლოესი ათი წლის მანძილზე, რეგიონალურ ქვებში მოხარშვა მოგვიწევს. ირანთან მეგობრობას მთელი მსოფლიო ცდილობს. იქ ვინ არ ჩადის? სამწუხაროდ, რაღაცეებში ასეთი უცოდინრობით და არაკომპეტენტურობითა დროს ვკარგავთ. ძალიან სერიოზულ პოზიციებს ვკარგავთ.

ირანს რომ თავი დავანებოთ, პოზიციების დაკარგვა საერთაშორისო კუთხითაც ხდება? - საერთაშორისო დღის წესრიგიდან ოკუპაციის საკითხის გაქრობას ვგულისხმობ...

- რა თქმა უნდა. ყველამ გადაგვასწრო. როცა კონკრეტულ ქვეყანაში შენზე ადრე ჩადის, რაც წამოსაღებია, მას მოაქვს და გული ამაზე მისკდება. ჩემმა კოლეგებმა მაპატიონ, მაგრამ ხანდახან, მათ განცხადებებს არ ვუსმენ, რადგან ქვეყნისთვის მნიშვნელოვანი აღარ არის. ბავშვი აღარ ვარ და დროც გამოზომილი მაქვს, ყველაფერს ვერ მივედ-მოვედები. კაცმა ბევრი წიგნი კი არ უნდა წაიკითხო, კარგი წიგნები უნდა წაიკითხო. დროც ასეა. საქართველოს ინტერესები იმდენ ადგილზე ჩავთესეთ, რომ ზოგი ფოთოლს ათი წლის მერე მოსიხამს, ან მანამდე. თუ აქტიურობა არ იქნება, ყველაფერი „დაიბრიდება“ და ისევ მარტო ავღმოჩნდებით, როგორც აქამდე არაერთხელ, ჩვენი სიზმრებისა და ილუზიების ტყვეობაში აღვმოჩნდით. საქართველოს საქმეებში შოტლანდია, ინგლისი და ირლანდია ნაკლებად ჩაერევიან. ჩვენს საქმეებში ირანი, სომხეთი, თურქეთი, აზერბაიჯანი და რუსები ჩაერევიან.

პრემიერ-მინისტრის საქმიანობიდან 100 დღე გავიდა. ხშირად გვსმენია შეფასება, რომ ის ღარიბაშვილზე უკეთესია. მის „უკეთესობას“ ხედავთ?

- 100 დღე ისეთი დრო არ არის, რომ მას რაღაც პასუხი მოვთხოვოთ, თუმცა, კვირიკაშვილი ცაიტნოტშია. მის მიმართ განსაკუთრებული ინტერესია და თუ მისი პოზიტივი საქმეში არ გადავიდა, ეს ძალიან დიდი ნეგატივებში გადავა. ამიტომ, გიორგი კვირიკაშვილს წარმატებებს ვუსურვებ.