სასამართლოში საქმეების გადახედვის მიზნით, 215 პოლიტპატიმარი მექანიზმების შექმნას ითხოვს, 69 ადამიანი პარლამენტს პოლიტპატიმრის სტატუსის მინიჭებას სთხოვს, უმრავლესობა კი, 2012 წლის დეკემბერში მიღებული გადაწყვეტილების გაგრძელების მნიშვნელობაზე აპელირებს.

საკანონმდებლო ორგანომ 2012 წლის ბოლოს, წინა ხელისუფლების მიერ დევნილ თუ საპყრობილეში გამოკეტილ ადამიანებს პოლიტპატიმრისა და პოლიტდევნილის სტატუსი მიანიჭა და იქვე მიუთითა, რომ ისეთი მექანიზმი იქნებოდა მოფიქრებული, რომლითაც პოლიტპატიმრის სტატუსის მქონე ადამიანები სამართლიან სასამართლოში წარსდგებოდნენ და საკუთარი უდანაშაულობის დამტკიცებას შეეცდებოდნენ.

იმის გამო, რომ სამი წლის მანძილზე, ასეთი მექანიზმები არ და ვერ იქნა მოფიქრებული, პოლიტპატიმრები ხელისუფლებას „ნაციონალურ მოძრაობასთან“ შექმნილი კოაბიტაციის გამო საყვედურობენ, ე.წ. სამართლიანობის აღდგენის პროცესის მიმდინარეობაზე უკმაყოფილებას გამოთქვამენ და უმრავლესობას სახელმწიფოებრივი აზროვნებისკენ მოუწოდებენ.

ე.წ. ყინწვისის საქმის მონაწილე ჯემალ გუნდიშვილი for.ge-ს გადატანილ მძიმე ამბებს უყვება და ამბობს, რომ მის საქმეში ახალი გარემოება საჭიროც არ არის, რადგან ამ საქმეზე ცალკე გამოძიებაა ჩატარებული, რადგან ბრალდებულები ყინწვისში დაიჭირეს, შემდეგ ქარელში გადაიყვანეს და აწამეს.

მისი ცნობით, ქარელში წამებსა და დაკავებაზე ცალკე საქმეა აღძრული და ამბობენ, რომ გამოძიება მიდის, თუმცა, მას გორში, გამომძიებელმა, ზურაბ კუბლაშვილმა უთხრა, რომ „თუ ზემოდან არ იქნება ბრძანება, ამ საქმეს ისე ვერ დაძრავს და ამიტომ, ზემოთ ვინმე უნდა შეაწუხოს“.

„მთავარ პროკურატურაში ნება თუ არ იქნება, ეს საქმე არ დაიძრება და ნება როგორ იქნება, როცა ეს პროკურორები ერმანეთთან თანამშრომლობენ, რაც იმაში გამოიხატება, რომ ერთმანეთის საქმეებს მალავენ. მსგავს საქმეებში მონაწილეობა მიღებული თითქმის ყველას აქვს და ერთი თუ ალაპარაკდება, ჯაჭვი ალაგდება. რაღაც დეპარტამენტი შექმნეს და თურმე, 19 საქმეზე ხალხს ქონება დაუბრუნეს. ეს ქონება პატრონებს ერთ ლარად შეასყიდინეს. თუკი ქონებას აბრუნებ, უნდა აღიარო, რომ სახელმწიფოს შეგეშალა“, - აცხადებს გუნდიშვილი.

გუნდიშვილი ამბობს, რომ ხელისუფლებას პოლიტპატიმრების საქმეების გადახედვის პოლიტიკური ნება არ აქვს.

„პარლამენტში რაღაც ჯგუფია, რომლებიც უფრო გალექსილები არიან და არა მხოლოდ რესპუბლიკელები. თინა ხიდაშელიც და დავით უსუფაშვილიც იურისტები არიან და იმ იურისტს რა ვუთხარი, რომელიც გამოვა და იტყვის, სამართლიანობა თუ აღდგება, სახელმწიფო დაინგრევაო. იურისტებს პირველ კურსზე სამართლის საფუძვლებს ასწავლიან. სახელმწიფოს სამართლის გარეშე არსებობა აბსურდია. ან ჩერჩილის ჩანაწერები ან იულიუს კეისრის წაიკითხონ და მიხვდებიან, რომ სახელმწიფო ასე არ შენდება“, - დასძენს გუნდიშვილი, რომლის მსგავსად, პროკურორების დაინტერესებაზე საუბრობს ე.წ. ფოტოგრაფების საქმის მონაწილე გიორგი აბდალაძე.

აბდალაძე მიიჩნევს, საკმარისი დრო გავიდა, რომ ვიღაცამ პასუხი აგოს. აბდალაძე თვლის, რომ ე.წ. ფოტოგრაფების საქმე 26 მაისის აქციის დარბევას უკავშირდება და ამ საქმეზე „ნაციონალური მოძრაობიდან“ პასუხი უნდა აგოს ყველა იმ პირმა, ვინც მსგავს ბრალდებებს ტაშით ხვდებოდა.

„ჩვენი რეაბილიტაცია აუცილებლად მოხდება და ზოგ-ზოგიერთების გონება უნდა გაუსუფთავდეს. ომის შესახებ თუ ვინმემ რაიმე იცის, ჩვენი გადაღებულია. ქართველმა ფოტოგრაფებმა მსოფლიო ოლიმპიადა გადავფარეთ და მსოფლიო გამოცემებზე იმ ქალბატონის ფოტო იყო, რომელიც ცეცხლში გახვეული გადავიღეთ. ამ საქმეზე გრიფის ახსნას დღემდეგ ვითხოვთ, თუმცა, მას გრიფი ადევს თუ ჯადო, ვეღარ გავიგეთ. არანაირი სტატუსი არ გვაქვს“, - განაცხადა აბდალაძემ.

პოლიტპატიმრის სტატუსის მქონე გიორგი ზერეკიძე კი, პარლამენტს ისეთი მექანიზმის შექმნისკენ მოუწოდებს, რომელიც საშუალებას მისცემს სასამართლოს წესით მისი საქმე გადაიხედოს.

პოლიტპატიმრების ტრაგიკული ისტორიების მოსმენის საპასუხოდ, უმრავლესობაში აცხადებენ, რომ მექანიზმების შემუშავება აუცილებელია, თუმცა, დეპუტატები ვერ აკონკრეტებენ, ეს მექანიზმები ამ მოწვევის პარლამენტის მიერ იქნება თუ არა მოფიქრებული.

როგორც for.ge-ს ვიცე-სპიკერმა, მანანა კობახიძემ განუცხადა, იმ მექანიზმის შემუშავება უნდა მოხდეს, რომელიც პოლიტპატიმრებს შესაძლებლობას მისცემს სამართლებრივი მისაგებელი მიიღონ.

მისი განმარტებით, ეს უფლება, რომელიც ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის მე-13 მუხლით არის დადგენილი და სახელმწიფო ვალდებულია, თუკი ადგილი ჰქონდა უფლებების დარღვევას, ის მექანიზმი შექმნას, რომელიც მსხვერპლისთვის უფლებების აღდგენას უზრუნველყოფს. კანონმდებელი თვლის, რომ პოლიტპატიმრების მოთხოვნა ლეგიტიმურია და გამოსავალი უნდა მოიძებნოს, სასამართლო საქმეების გადასინჯვას როგორ შეძლებს.

„სასამართლომ უნდა გადაწყვიტოს, მათი მხრიდან დანაშაულის ჩადენას ადგილი ჰქონდა თუ არა. მათ დანაშაულზე ან უდანაშაულობაზე პარლამენტის დადგენილებით ვერ ვიმსჯელებდით. ეს ხალხი ითხოვს, რომ მათი საქმეები სამართლიანი სასამართლოს პირობებში გადასინჯული იყოს და საზოგადოებამ სიმართლე გაიგოს, რეალურად, ეს ადამიანები დამნაშავეები იყვნენ, თუ მათ მიმართ პოლიტიკური მოტივით იყო ნაკარნახევი სისხლის სამართლის დევნა?!“, - აცხადებს კობახიძე.

დეპუტატი განმარტავს, რომ მექანიზმის შემუშავება საკანონმდებლო ცვლილებებს გულისხმობს, ამიტომ მსჯელობა უნდა გაიმართოს, ეს მექანიზმი როგორი იქნება.

„ამას პოლიტიკური კონსენსუსი სჭირდება და ამისთვის მხოლოდ ჩემი ნება არ კმარა. სანახევროდ სამართალი არ არსებობს“, - აცხადებს კობახიძე, რომელსაც კითხვით მივმართეთ - რა ბედი ეწევა იმ ადამიანებს, ვინც პოლიტპატიმრის სტატუსის მინიჭებას ითხოვს.

კობახიძეს არ ჰგონია, რომ ამ პროცესის უკან შემობრუნება ეფექტური იქნება.

„ახალი გარემოებების აღმოჩენის საფუძველზე თუ ადამიანებს ბერკეტს მივცემთ, რომ სასამართლოებს მიმართონ და საქმეების გადასინჯვა მოახერხონ, ალბათ, ეს ამ პრობლემას მოხსნის“, - დასძენს კობახიძე, რომლის მსგავსად, მექანიზმის შემუშავებაზე აპელირებს ფრაქცია „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარე გია ვოლსკი.

for.ge-სთან საუბარში ვოლსკი აცხადებს, რომ ეს პროცესი აუცილებლად უნდა დაიწყოს. მისი თქმით, აუცილებელია, რომ ისეთი სამართლებრივი მექანიზმი შეიქმნას, რომელიც აღიარებს, რომ პოლიტიკური ნიშნით დაპატიმრებულ ხალხს საქმეების გადასინჯვის უფლება ექნებათ.

„იურისტი არ ვარ, მაგრამ ვხედავ, რომ ბევრი ადამიანის პირადი ცხოვრებას ტალღამ გადაუარა და ამ ადამიანებმა იწვნიეს, უსამართლობა თუ რას ნიშნავს. რაღაც საკითხები არის, რომელსაც ყურადღება უნდა მიექცეს. წინა ხელისუფლების მიერ ისეთი სისტემა შეიქმნა, რომელიც მათი ხელისუფლების როდესმე ცვლილებას არ ითვალისწინებდა და სამართალდარღვევათა უშველებელი რაოდენობა დაგროვდა, რომელშიც ქართული საზოგადოების ნაწილი ჩართულია როგორც მსხვერპლი, მეორე ნაწილი დამნაშავედ. სერიოზული შეკითხვებია, თუ როგორ გავაგრძელოთ ცხოვრება ამ პირობებსა და მოცემულობაში?“, - აცხადებს ვოლსკი.

თანაგუნდელების მსგავსად, უმრავლესობის ლიდერი ზვიად კვაჭანტირაძე ამბობს, რომ პოლიტპატიმრების საქმეების გადახედვასთან დაკავშირებით, მექანიზმების შემუშავებაზე მსჯელობა დაიწყება.  for.ge-სთან საუბარში კვაჭანტირაძე ეჭვს გამოთქვამს, რომ ამ მოწვევის პარლამენტის მხრიდან ადამიანებისთვის პოლიტპატიმრის სტატუსის მინიჭება მოესწროს.

„დიდი იმედი მაქვს, რომ უმრავლესობაში ასეთი მექანიზმის შექმნის თაობაზე პოლიტიკური ნება დაფიქსირდება. ჩემი პოზიცია დადებითია. ამ ეტაპზე, ამ საკითხების განხილვა უნდა დავიწყოთ, რაც შეეხება პოლიტპატიმრების სტატუსის მინიჭებას, სამუშაოები არის, მაგრამ ეჭვი მეპარება, რომ ამას ამ პარლამენტში მოვასწრებთ“, - აცხადებს კვაჭანტირაძე, რომელიც პროკურატურის საქმიანობას ეხმაურება და ამბობს, რომ აუცილებლად დადგება დრო, როცა დეპუტატები პროკურატურისგან პასუხებს მოითხოვენ, თუ რა ცვლილებები და რა პროგრესია.

რაც შეეხება პრეზიდენტ გიორგი მარგველაშვილის პოზიციას, პრეზიდენტის მრჩეველის, კახა კოჟორიძის ცნობით, აუცილებელია შეიქმნას ერთგვარი მექანიზმი, რათა პოლიტპატიმრის სტატუსით გათავისუფლებული პირებისთვის სამართლიანი სასამართლოს უფლება გარანტირებული იყოს.

მისი თქმით, ქვეყანას, სახელმწიფოს პოლიტპატიმრები ჰყავდა და ამ ადამიანებმა სამართლიანი სასამართლოს უფლებით ვერ ისარგებლეს. შესაბამისად, ასეთი მექანიზმის შექმნა სახელმწიფოს ვალდებულებაა.

აღსანიშნავია, რომ ადამიანის უფლებათა დაცვის კომიტეტის სხდომაზე, სადაც პოლიტპატიმრებს მოუსმინეს, კოჟორიძის განცხადება პოლიტპატიმრებმა მოიწონეს, მაგრამ პროტესტი ადამიანის უფლებათა დაცვის კომიტეტის თავმჯდომარემ, ეკა ბესელიამ გამოხატა, რომელმაც პრეზიდენტ გიორგი მარგველაშვილი ორმაგ სტანდარტში დაადანაშაულა.

„გულწრფელი არ ვიქნები, რომ აქვე არ თქვა ის, რასაც ვფიქრობ. ძალიან კარგია, რომ შეხვედრას ესწრებით. ჩემთვისაც გაცილებით მტკივნეული იყო ის, როდესაც პრეზიენტის მიერ ინიშნება ადამიანი, რომელიც თავს უფლებას აძლევს და პოლიტპატიმრების მიმართ ასეთ განცხადებას აკეთებს, რომ თურმე, პოლიტიკოსები ამ ადამიანების ისტორიით ფულს აკეთებდნენ და მერე ვამბობთ, რომ თურმე, ეს პატიოსანი კაცია და ტყუილს არ იტყვის. დიახ, აქ არის პრობლემა ორმაგ სტანდარტის და ჩვენი რეაქციაც ბუნებრივი იყო. არსად დამალვას არ ვაპირებდი, რომ ამაზე პასუხი არ გამეცა. როცა პრეზიდენტის მიერ დანიშნული ადამიანი ასეთ განცხადებას აკეთებს, ეს მძიმე მოცემულობაა“, - მიმართა ბესელიამ კოჟორიძეს, რომელმაც დაკონკრეტებამ მოითხოვა, თუ ვის გულისხმობდა ორმაგი სტანდარტის წარმართვაში. კოჟორიძის საპასუხოდ, ბესელიამ განმარტა, რომ მისი განცხადების ობიექტი პრეზიდენტი იყო.