„თავისუფალი დემოკრატების“ ყოფილი წევრი დავით ზალკალიანი საგარეო საქმეთა მინისტრის პირველ მოადგილედ ინიშნება. ამჟამად, დავით ზალკალიანი, რომელმაც ირაკლი ალასანიას გუნდი 2015 წლის თებერვალში დატოვა, ლევან მიქელაძის სახელობის ფონდს ხელმძღვანელობს, მანამდე კი, „თავისუფალი დემოკრატების“ პროტესტს შეუერთდა და საგარეო უწყება მაია ფანჯიკიძესთან და თამარ ბერუჩაშვილთან ერთად დატოვა.

საგარეო უწყებაში განსახორციელებელ საკადრო ცვლილებებზე, for.ge გთავაზობთ ექსკლუზიურ ინტერვიუს დავით ზალკალიანთან.

საგარეო საქმეთა მინისტრის პირველი მოადგილის თანამდებობაზე თქვენი კანდიდატურა განიხილება. შემოთავაზება ვისგან მიიღეთ?

- მსგავსი სახის კონსულტაციები მიმდინარეობს. პირველ რიგში, მკაფიოდ ვაცხადებ, რომ თუკი დიპლომატიურ სამსახურში ჩემი დაბრუნება გადაწყდება, ეს ჩემი არჩევანი იქნება და არა რომელიმე პარტიის, თუ ჯგუფის გადაწყვეტილება. პოლიტიკურ პარტიაში ჩემი საქმიანობა გარკვეული პერიოდის წინ შევწყვიტე. 2015 წლის თებერვლიდან, ლევან მიქელაძის სახელობის ფონდის აღმასრულებელი დირექტორი ვარ და ნებისმიერი პოლიტიკური ვალდებულებისგან თავისუფალი ვარ, რადგან ეს ორგანიზაცია აპოლიტიკური და მიუკერძოვებელია. ამ საკითხზე ნებისმიერი სახის ინსინუაციები და განცხადება მართებული არ იქნება, რომელიც ამ მიმართულებით გაკეთდება. ვფიქრობ, მსგავსი ტიპის განცხადებებისგან ყველამ თავი უნდა შეიკავოს.

ბოლო პერიოდში, განხორციელებული ცვლილებები ქვეყნის დემოკრატიულად განვითარებისთვის თვისობრივად ახალ გარემოებას ქმნის. საგარეო კურსის მიმართულებით, პრემიერ-მინისტრისა და საგარეო საქმეთა მინისტრის განცხადებები და ბოლო პერიოდში გადადგმული ნაბიჯები რწმენას მიმყარებს, რომ საქართველოს ევროპული და ევროატლანტიკური კურსი შეუქცევადია. გადაწყვეტილების მიღებისას, ჩემთვის გადამწყვეტი ეს ფაქტორები და ამ საქმისადმი ერთგულება იქნება, რომელსაც 1992 წლიდან ვემსახურები. სწორედ ამ ყველაფრის გათვალისწინებით, მივიღებ გადაწყვეტილებას, დავუბრუნდე თუ არა დიპლომატიურ სამსახურს.

თქვენ საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილის პოსტზე უკვე მუშაობდით. ეს თანამდებობა „თავისუფალი დემოკრატების“ მხარდასაჭერად დატოვეთ. კოალიციიდან ირაკლი ალასანიას გუნდის წამოსვლის მთავარ მიზეზად საგარეო კურსის მოსალოდნელი ცვლილება დასახელდა. ახლა ამბობთ, რომ ქვეყანამ კურსი არ შეიცვალა, ამ თანამდებობაზე ამიტომ ბრუნდებით?

- თქვენს კითხვაში მცირე შესწორებას შევიტან. მაშინ არ თქმულა, რომ კურსი იცვლებოდა. გარკვეული კითხვები გაჩნდა.

გადაწყვეტილების მიზეზად კურსის ცვლილების თაობაზე გარკვეული ეჭვები დასახელდა...

- მაშინ, ამ პოლიტიკური გუნდის წევრი ვიყავი და ჩვენი საუბარი აქედან გამომდინარე დავიწყე, რომ საგარეო საქმეთა სამინისტროში ჩემს დაბრუნებას ინსინუაციები არ მოჰყვეს. მაშინ ამ ეჭვების საფუძველი არსებობდა და ჩემი მაშინდელი გადაწყვეტილება, როცა პოლიტიკური გუნდის ვიყავი, მართებული იყო, მაგრამ მას შემდეგ 14 თვე გავიდა. ქვეყანაში მიმდინარე პროცესებს ძალიან ყურადღებით ვაკვირდები. ტყუილად არ მითქვამს, რომ ბოლო პერიოდში, ახალი რეალობის წინაშე დავდექით. ამ დროის მანძილზე, ძალიან ბევრი რამ შეიცვალა და საქართველო-ევროკავშირის მიმართულებით ძალიან სწორი ნაბიჯები გადაიდგა - ასოცირების ხელშეკრულების იმპლემენტაციაზე მუშაობა ინტენსიურად მიმდინარეობს; ვიზალიბერალიზაციის მიმართულებით სერიოზული ნაბიჯები გადაიდგა და ეს არა მხოლოდ ტექნიკური საკითხია, არამედ ძალიან სერიოზული პოლიტიკური საკითხია, რომელიც მნიშვნელოვანწილად, საქართველოს ევროპული ინტეგრაციის პროცესს შეუქცევადს ხდის. განსაკუთრებით, ნატოში ინტერგაციის კუთხით გადადგმულ ნაბიჯებს აღვნიშნავ, რადგან უელსის სამიტის გადაწყვეტილებების აღსრულება მოხდა - მხედველობაში არსებული პაკეტის იმპლემენტაცია და საქართველოში ნატოს საწვრთნელი ცენტრის გახსნა მაქვს. გარდა ამისა, ბოლო პერიოდის საკადრო ცვლილებები, ასევე პრემიერ-მინისტრისა და საგარეო საქმეთა მინისტრის განცხადებები, რომ კურსი არის შეუქცევადი, კიდევ ერთხელ რწმენას მიმყარებს, რომ საქართველოს ევროპული და ევროატლანტიკური კურსი შეუქცევადია. თუკი ჩემი გადაწყვეტილება მიღებული იქნება, სწორედ ეს ფაქტორები იქნება გათვალისწინებული.

მაშინ, როდესაც „თავისუფალი დემოკრატები“ კოალიციას ტოვებდით, ხელისუფლების მაღალჩინოსნები ამბობდნენ, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური კურსი შეუქცევადი იყო. მათ შორის, მსგავს განცხადებებს „რესპუბლიკელები“ აკეთებდნენ, რომლებიც პროდასავლური ძალა არიან. მაშინ მათი განცხადებები არ ირწმუნეთ. თუკი საგარეო უწყებაში დაბრუნდებით, არ ფიქრობთ, რომ თქვენი მხრიდან ეს ერთგვარად იმის აღიარება იქნება, რომ თქვენ და „თავისუფალმა დემოკრატებმა“ შეცდომა დაუშვით, ან იჩქარეთ, როცა ხელისუფლება დატოვეთ? ანუ, თქვენი მაშინდელი გადაწყვეტილება ემოციური იყო და არა პოლიტიკურად გათვლილი?

- დემოკრატიული საზოგადოებისთვის ემოცია ძალიან კარგია. არც ერთი დემოკრატიული საზოგადოება არ არსებობს, სადაც ემოცია არ არის. წინააღმდეგ შემთხვევაში, ავტორიტარულ ქვეყანას დავემსგავსებით, სადაც ყველასთვის ერთი გადაწყვეტილება და ზემოდან მოსული ერთი ინსტრუქცია მისაღები იქნება და მას ყველა დაეთანხმება. მაშინ განცხადებები კეთდებოდა, რომელსაც ქმედებით შემდგომი გამყარება სჭირდებოდა. იმ პერიოდში ეჭვი გაჩნდა, რომელიც გარკვეულწილად საფუძვლიანი იყო და მაშინ ამის შესახებ არაერთხელ მისაუბრია.

გარკვეული ეჭვის არსებობაზე საუბრობთ და გკითხავთ. ეჭვებში რას გულისხმობთ? – „თავისუფალი დემოკრატების“ პროტესტი საფრანგეთსა და გერმანიაში ირაკლი ალასანიას ვიზიტს უკავშირდებოდა, სადაც მას მინდია ჯანელიძე დაუკავშირდა და მოსთხოვა, თავდაცვითი შეიარაღების საკითხებზე დოკუმენტზე ხელი არ მოეწერა. ამ ფაქტის გარდა, კოალიციიდან წამოსვლის მიზეზი პოლიტიკური საკითხი ხომ არ იყო, რადგან ყოფილი პრემიერი ირაკლი ღარიბაშვილი ალასანიას სატელეფონო გზავნილებსა და ზარებს არ პასუხობდა?

- დიპლომატიაში მიღებული არ არის, როცა ხელისუფლების უმაღლესი თანამდებობის პირი მნიშვნელოვანი საგარეო ვიზიტით იმყოფება და მაშინ ისეთი გადაწყვეტილებების მიღება ხდება, როგორც მოვლენები განვითარდა. ვადასტურებ, რომ ამ პოლიტიკური გუნდის წევრი და იმ გადაწყვეტილებების ერთგული ვიყავი. მართალი გითხრათ, პოლიტიკაში ჩემი ჩართვა ჩემი არჩევანი არ ყოფილა. ეს იძულებითი ნაბიჯი იყო, როცა 2009 წელს, „ნაციონალური მოძრაობის“ პროტესტის ნიშნად, ჩემთვის ძალიან ძვირფასმა ადამიანმა ლევან მიქელაძემ ნაბიჯი გადადგა და მის მიერ დაფუძნებულ პარტიას შევუერთდი. კარიერული დიპლომატი ვარ. მთელი ჩემი ცხოვრება გატარებული დიპლომატიაში მაქვს. 2009 წელს, როცა პოლიტიკაში წავედი და დიპლომატია დავტოვე, ეს იძულებითი ნაბიჯი იყო. მთელი ჩემი სულით და გულით დიპლომატი ვარ. მინდა, რომ მომავალში, ჩემი საქმიანობა ამ მიმართულებით წავიდეს და ამა თუ იმ პოლიტიკურ პროცესებზე მიბმული არ ვიყო. როცა „თავისუფალი დემოკარტების“ რიგები დავტოვე, ეს განპირობებული იმ ფაქტით იყო, რომ მაშინ, არასამთავრობო სექტორში ყოფნა და ჩემს არჩევანში თავისუფალად ყოფნა მსურდა.

თქვენ არ დაგიკონკრეტებიათ, საგარეო უწყებაში დაბრუნების თაობაზე შეთავაზება ვისგან მიიღეთ? - ეს იყო პრემიერი თუ საგარეო საქმეთა მინისტრი?

- კონსულტაციები საგარეო საქმეთა მინისტრთან მქონდა და როგორც წესია, მოლაპარაკებები პროცედურების დაცვით წარიმართა. მათი მადლიერი ვარ, რომ გავახსენდი და  სულერთი არ არის ის საქმიანობა, რომელსაც დიპლომატიაში ვეწეოდი. მიხეილ ჯანელიძესთან ერთად ასოცირების ხელშეკრულების პროცესში ვიყავი ჩართული და მეამაყება, რომ ჩემი და ჯანელიძის ხელმოწერა ასოცირების ხელშეკრულების პარაფირების დოკუმენტზეა ასახული. გიორგი კვირიკაშვილი და მიხეილ ჯანელიძე ჩვენი ქვეყნის გულანთებული პატრიოტები არიან, მათთან ძალიან საქმიანი ურთიერთობა მქონდა და მათ მიერ გაკეთებული განცხადებები რწმენას მიმყარებს, რომ ჩვენი ქვეყნის ევროპული კურსი შეუქცევადი იყო.

თქვენს მსგავსად, საგარეო უწყებაში თამარ ბერუჩაშვილიც დაბრუნდა, თუმცა, საგარეო საქმეთა მინისტრად მისი საქმიანობა ხანმოკლე აღმოჩნდა, მან თანამდებობა ვერ შეინარჩუნა და ის დიდ ბრიტანეთში საგანგებო და სრულუფლებიან ელჩად დაინიშნა. მთავრობასთან თქვენი თანამშრომლობა რამდენად მყარი იქნება? თქვენს ამ ნაბიჯს მომავალი გუნდი რამდენად დააფასებს?

- თამარ ბერუჩაშვილი გამოცდილი დიპლომატია, რომელსაც საქართველო-ევროკავშირის ურთიერთობებში სერიოზული დამსახურება აქვს. მან დიპლომატიური საქმიანობა 90-იან წლებში დაიწყო. იმის ფუფუნება არ გვაქვს, რომ ასეთი სერიოზული გამოცდილების მქონე კადრები დავკარგოთ. მაშინ მან გადაწყვეტილება მიიღო, რომელიც მისი არჩევანი იყო და არ მინდა, მისი გადაწყვეტილება განვსაჯო რამდენად სწორი იყო, ან არ იყო. მას ქართულ-ბრიტანულ ურთიერთობებში წარმატებებს ვუსურვებ, რადგან ბრიტანეთი ჩვენი სერიოზული პარტნიორი და მხარდაჭერია. ვფიქრობ, რომ ბერუჩაშვილი ქართულ-ბრიტანულ ურთიერთობებში მნიშვნელოვან წვლილს შეიტანს.

გასაგებია, რომ თქვენ პოლიტიკურ პროცესებში ჩართვა არ გსურთ და დიპლომატიურ სამსახურში ყოფნა გირჩევნიათ, მაგრამ საგარეო უწყებაში ბერუჩაშვილის მსგავსად, თქვენს შესაძლო დაბრუნებას საზოგადოების კრიტიკა მოჰყვა. სოციალურ ქსელში თქვენი ნაბიჯი გააკრიტიკეს. საქმე პრინციპების რყევასთან ხომ არ გვაქვს?

- მგონი, ჩემი არჩევანი კარგად ავხსენი. გადაწყვეტილება ერთ დღეს არ მიმიღია და მეორე დღეს არ შემიცვლია. 14 თვეა, რაც პროცესებს ვაკვირდები. რაღაცის ტყვეობაში არ უნდა ვიყოთ, ცხოვრება ვითარდება. ადამიანები ვართ და ჩვენ იმის უნარი გვაქვს, რომ განვილილი პერიოდი გავაანალიზოთ, რა იყო სწორი, რისი გაკეთება შეიძლებოდა უფრო უკეთესად, ან რისი აცილება შეიძლებოდა თავიდან. ყოველთვის ჩემი პრინციპების ერთგული ვიყავი, თანამდებობაზე გამოკიდებული არასოდეს ვყოფილვარ და ყოველთვის იქ ვიდექი, სადაც ჩემი მეგობრები იდგნენ და ვისთან ერთადაც ღირებულებებსა და ფასეულობებში ერთიანი ვიყავი. პირველ რიგში, ჩემი ქვეყნის ინტერესებიდან გამოვდივარ. თუკი გადაწყვეტილება იქნება მიღებული, შემეძლება, რომ ამ პროცესებში ჩემი წვლილი შევიტანო და ვინც მიცნობს, ვერავინ ვერ იტყვის, რომ უპრინციპო ადამიანი ვარ და როდესმე ჩემი პრინციპებისთვის მიღალატია.

თქვენი გადაწყვეტილების თაობაზე „თავისუფალი დემოკრატები“ საქმის კურსში წინასწარ ჩააყენეთ, თუ ეს საჭიროდ არ ჩათვალეთ?

- იქედან გამომდინარე, რომ „თავისუფალი დემოკრატების“ წევრი დიდი ხანია აღარ ვარ, ყველანაირი პოლიტიკური ვალდებულებებისგან თავისუფალი ვარ და მათთან ამ საკითხზე კონსულტაციები არ მქონია.

თქვენს გეგმებს თქვენი ყოფილი თანაგუნდელების რეაქციები უკვე მოჰყვა. ვიქტორ დოლიძემ თქვენ პროფესიონალ პიროვნებად შეგაფასათ და გადაწყვეტილებაც დადებითად მიიჩნია, ირაკლი ალასანიამ კი სოციალური ქსელის საშუალებით მოგმართათ - „დავით, კაცი ხარ კაცური. იქნებ, შენს ძველ-ახალ კოლეგებს შთააგონო, მთელი რეგიონი და მსოფლიო რომ ომშია ჩაფლული, საგარეო ფაქტორების გათვალისწინებით, განსაკუთრებით დღეს, საქართველოს ცა დაცული უნდა იყოს! გამიხარდება, თუ თავდაცვის იარაღის თემა ამოიწევს და ისე სრულმასშტაბიანად გაკეთდება, როგორც ჩაფიქრებული იყო“. ალასანიას ეს მოწოდება ირონიულია, თუ მეგობრული?

- ეს თემები საქართველოსთვის ძალიან სენსიტიურია და სოციალური ქსელის პოსტებით ურთიერთობა მე არ მახასიათებს და უმჯობესია, რომ ამაზე უფრო საქმიანი საუბარი იყოს. არ მინდა, რომ ჩემი შესაძლო გადაწყვეტილება საგარეო უწყებაში დაბრუნებასთან დაკავშირებით, ვინმემ რაღაც პოლიტიკური განცხადებების გაკეთებისთვის, ან პოლიტიკური მიზნებისთვის გამოიყენოს. პოლიტიკურ გადაწყვეტილებებსა და პოლიტიკურ არჩევანში აბსოლუტურად თავისუფალი ვარ. ვფიქრობ, რომ კეთილი სურვილები, რომელიც ჩემი მეგობრებისგან გამოითქვა, გულწრფელი იყო და არ მინდა დავიჯერო, რომ აქ ირონია იყო, მათი დამოძღვრა გულწრფელი და ქვეყნის ინტერესებიდან გამომდინარე იყო.

ალასანიას განცხადებაში ერთგვარი პროგნოზიც იყო, რომ ძველ-ახალ კოლეგებს მისი დანაპირები შთააგონოთ მანამდე, სანამ „თავისუფალი დემოკრატები“ მთავრობაში შემოდგომაზე მთელი შემადგენლობით მოვლენ..

- ვინ სად მოვა და როგორ მოვა, ეს საქართველოს მოქალაქეებმა დემოკრატიული არჩევნებით უნდა გადაწყვიტონ, რომელიც 2016 წელს ჩატარდება და ის იქნება ყველაზე უფრო დემოკრატიული, გამჭვირვალე და მსოფლიო ცივილიზებულ სტანდარტებთან შესაბამისობაში, რადგან არჩევნების ჩატარების კუთხით, საქართველომ სერიოზული გამოცდები ჩააბარა.