მთავრობის ადმინისტრაცია ბიზნესმენ ბესიკ ხარძიანის მკვლელობასა და მკვლელობის შესახებ გავრცელებულ კომენტარებს ეხმაურება. „...ამ დღეებში მომხდარზე ბევრი კომენტარი კეთდება სხვადასხვა სატელევიზიო ეთერში. გაისმა ბრალდებები მთავრობის ყოფილი და მოქმედი წევრების ამ საქმესთან შესაძლო კავშირის შესახებ. გვინდა მოვუწოდოთ ყველას, ბრალდების შემთხვევაში წარმოადგინონ კონკრეტული დოკუმენტური დასაბუთება, წინააღმდეგ შემთხვევაში, მათი ბრალდებები ჩაითვლება საქართველოს მთავრობისა და პრემიერ-მინისტრის მიზანმიმართულ დისკრედიტაციად. კატეგორიულად მიუღებელია დაუსაბუთებელი ბრალდებების მოსმენა იმ მთავრობის მიმართ, რომლისთვისაც მთავარ პრიორიტეტს სწორედ სამართლიანობის აღდგენა წარმოადგენს“, - ნათქვამია განცხადებაში.

საინტერესოა ის ფაქტიც, რომ მორიგი გახმაურებული მკვლელობა გარკვეული პოლიტიკური ძალებისთვის პროცესების სხვა ჭრილში გადატანის საფუძველი ხდება - ზოგიერთი პოლიტიკური ძალა მოსალოდნელი მკვლელობების შესახებ ინფორმაციას ავრცელებს, ზოგი კი დაუმორჩილებლობის გამოცხადებისა და მასობრივი საპროტესტო აქციებისთვის ემზადება. რამდენად სახიფათო პოლიტიკური პროცესების დასაწყისში შეიძლება აღმოჩნდეს ქვეყანა, ექსპერტი, ვახტანგ ძაბირაძე გვესაუბრება.

საზოგადოების მაღალი ინტერესიდან გამომდინარე, ბიზნესმენ ბესიკ ხარძიანის მკვლელობა უნდა განვიხილოთ თუ არა პოლიტიკურ მკვლელობად?

- ყველა მიუთითებს იმაზე, რომ ეს იყო ბიზნესინტერესები, რომელიც უკავშირდებოდა კუს ტბას. ის, რომ თავის დროზე კუს ტბის ისტორიასთან დაკავშირებით ხარძიანი დაპატიმრებული იყო, ესეც უფრო ქონებრივი დავის საკითხია. ამდენად, საუბარი პოლიტიკურ მკვლელობაზე არ მგონია, რეალობას შეესაბამებოდეს, თუმცა ის, რომ ეს იყო წინასწარ დაგეგმილი მკვლელობა, უდავოა.

ბუნებრივია, ეს უკავშირდება სამართლიანობის აღდგენის პროცესს, ითქვა, რომ ერთი სასამართლო მოგებული იყო, 13 აპრილს ისევ ელოდებოდნენ სასამართლო პროცესს და მაღალია ალბათობა, რომ სწორედ ადამიანთა ის ნაწილი არის რაღაცნაირად ჩართული, ვისი ინტერესებიც ხარძიანის ინტერესებთან იკვეთებოდა კუს ტბასთან დაკავშირებით.

რაც შეეხება საზოგადოების მაღალ ინტერესს, როდესაც ორ წელზე მეტია სამართლიანობის აღდგენის პროცესზეა საუბარი, როდესაც ლაპარაკია იმაზე, რომ უკვე გადაწყვეტილი უნდა იყოს დავების დიდი ნაწილი, მიუხედავად იმისა, რომ ყოფილი მაღალჩინოსნების დიდი ნაწილი დაპატიმრებულია ან გაქცეულია ქვეყნიდან, საზოგადოებაში მაინც არის განცდა, რომ სამართლიანობის აღდგენა იმ ტემპით არ მიმდინარეობს, რაც აუცილებელია. ბუნებრვია, ასეთი ფაქტი შესაძლოა, გახდეს მაპროვოცირებელი სხვა ქმედებისა - ანუ დაიწყოს საკმაოდ მიუღებელი პროცესი ქვეყნისთვის.

რა პროცესს გულისხმობთ?

- რამდენიც არ უნდა ვილაპარაკოთ, ხელისუფლების რეიტინგი სუბიექტური მიზეზების გამო მცირდება თუ ობიექტური, ფაქტია, რომ მოსახლეობაში მხარდაჭერას ნელ-ნელა კარგავს. ამას დაუმატეთ საგარეო მიმართულებით სიტუაციის გართულება - შეიძლება დღეს ეს აქტიურად არ იგრძნობა, მაგრამ სულ ახლახანს ჩატარდა წვრთნები საქართველოს ოკუპირებულ ტერიტორიებზე, არ დასრულებულა უკრაინის პროცესი. მრავალი ფაქტორია, რომელმაც შეიძლება ჯამურად საკმაოდ არასასურველი მიმართულებით პროცესის განვითარებას შეუწყოს ხელი.

უკვე გაჩნდა განცდა, რომ ეს არის ნადირობა სამართლიანობის აღდგენის მომხრეებზე, ამ მოსაზრებას ავითარებს მაგალითად, ექსპერტი რამაზ საყვარელიძე მედიასთან საუბრისას. რამდენად შეიძლება განვაზოგადოთ, რომ შეკვეთილი მკვლელობები არის არა კონკრეტული ფაქტები, არამედ ტენდენცია?

- ჩემი აზრით, აქ მნიშვნელოვანი არის პოლიტიკურ-საზოგადოებრივი პროცესი, რომელიც შეიძლება მოჰყვეს იმას, თუ ასეთი მკვლელობები გახშირდა. მაშინ მივიღებთ საკმაოდ მძიმე და ცუდ სურათს.

ვინ ვისზე ნადირობს ეს უკვე მნიშვნელობას კარგავს, რადგან ასეთ ვითარებაში ზოგადად, დესტაბილიზაციის საფრთხე იკვეთება და საკმაოდ მნიშვნელოვანი საფრთხე. შესაძლოა, ამ ფაქტმა მეორე პლანზეც გადაინაცვლოს და სულ სხვა პრობლემები წამოვიდეს წინ. მაგრამ, ეს იქნება ფაქტორი, რომელმაც შესაძლოა, ახალ პოლიტიკურ პროცესს ჩაუყაროს საფუძველი - სამოქალაქო დაპირისპირებას მისცემს იმპულსს. შემდეგ ეს პროცესი საით წავა და რაში გადაიზრდება, განსაზღვრა და რეგულირება იქნება ძალიან რთული, ამიტომაცაა სახფათო.

საზოგადოებაში ჩნდება განცდაც, რომ მხედრიონის დრო ბრუნდება. ანონსდება კიდევ ოთხი ახალი მკვლელობა... თვლით, რომ სამართალდამცავ სისტემას არ შეუძლია პროცესების გაკონტროლება? პრინციპში, უკვე მერამდენე გახმაურებული მკვლელობის მოწმე ვართ...

- ჯერჯერობით ასეთ კატეგორიულ ფორმაში მსჯელობა ნაადრევია, მხედრიონთან პარალელებიც არარეალურია და არც იმის თქმა მიმაჩნია სწორად, რომ სამართალდამცავ სისტემას პროცესის ლოკალიზება არ შეუძლია, მაგრამ ეს - ჯერჯერობით.

რა თქმა უნდა, გარდაცვლილი ხარძიანის ოჯახს ვუსამძიმრებ, მაგრამ თუ იური ვაზაგაშვილის და ხარძიანის მკვლელობებს ერთიან ჭრილში განვიხილავთ, მას შემდეგ, რაც ხარძიანი ციხიდან გამოვიდა და სამართლიანობის აღდგენისთვის ბრძოლა დაიწყო, მისი ქმედებები გასცდა კერძო პირის ინტერესებს და საზოგადოებრივი ხასიათი მიიღო, ისევე, როგორც ვაზაგაშვილი იბრძოდა უდანაშაულო ადამინების მკვლელობების წინააღმდეგ.

იმის თქმა მინდა, რომ ძალზე სამწუხარო და ტრაგიკული ფაქტებია, მაგრამ ამ ფაქტების ერთობლიობამ შეიძლება პროვიცირება სხვა პროცესს გაუკეთოს და ქვეყნისთვის სახიფათო სწორედ ის პროცესი იქნება. ანუ, ეს შეკვეთილი მკვლელობები შესაძლოა, დიდი საზოგადოებრვი პროტესტის მაპროვოცირებელ მიზეზად იქცეს. თუ ეს ყველაფერი ასეთ პროცესში გადაიზარდა, ასეთ შემთხვევაში, უკვე ნამდვილად გაუჭირდება სამართალდამცველ სისტემას მისი რეგულაცია.

მნიშვნელოვანია, რომ საქმე აქამდე არ მივიდეს. ამ ეტაპზე შს სამინისტროს ამის რეგულაცია შეუძლია და მან ეს უნდა გააკეთოს.

უკვე მიდის საუბრები იმაზე, რომ ეს მკვლელობა შესაძლოა, უკავშირდებოდეს ყოფილი მაღალჩინოსნების სახელებს, სახელდება რამდენიმე გვარი, ჯანყარაშვილი, უდესიანი, ლაშა ნაცვლიშვილი. აქვე მთავრობა ავრცელებს ოფიციალურ განცხადებას, რომ არ შეიძლება უსაფუძვლო ბრალდებები ვრცელდებოდეს სამართლიანობის აღსადგენად მოსული ხელისუფლების მისამართით. ზოგიერთი პარტია საპროტესტო აქციებს აანონსებს... ეს ხომ არ ნიშნავს იმას, რომ ნებით თუ უნებლიედ, უკვე ხდება სწორედ იმ პროცესის პროვოცირება რაზეც თქვენ საუბრობთ?

- მოსახლეობის შინაგანი პროტესტი სულ უფრო იზრდება. არ ვიცი, რამდენად სამართლიანია და სწორია, მაგრამ საზოგადოების დიდი ნაწილი თვლის, რომ ვიღაცეების ინტერესები იკვეთება. რამდენად სწორია საზოგადოებრივი აზრი, ამ შემთხვევაში, ამას უკვე აღარ აქვს მნიშვნელობა. თუ ამ რეალობას კიდევ დაემატა რაღაც, ამან შეიძლება უკვე გამოიწვიოს საზოგადოებრივი პროტესტი. ამიტომ ვამბობ, რომ სერიოზული საფრთხის წინაშე დგას ქვეყანა - ძალიან ბევრი კომპონენტი შეიძლება გაერთიანდეს, ეკონომიკური, სოციალური, საშინაო, საგარეო... ამიტომაა რთული და სახიფათო სიტუაცია.

ვის წისქვილზე ასხამს ეს ყველაფერი წყალს? პოლიტიკურად ვის აწყობს სიტუაციის ამგვარად განვითარება?

- ბევრი შეიძლება იყოს ასეთი, როგორც ქვეყნის შიგნით, ასე ქვეყნის გარეთ. ინტერესები შეიძლება იყოს სხვადასხვა. უპირველეს ყოვლისა, დესტაბილიზაცია აწყობს იმას, ვისაც ჩვენი ქვეყნის დამოუკიდებლობა ან საგარეო კურსი არ მოსწონს და ეს არის ჩვენი ჩრდილოელი მეზობელი.

მიუხედავად იმისა, რომ ჩვენ ხელი მოვაწერეთ ასოცირების შეთანხმებას და ამას არაფერი ისეთი მნიშვნელოვანი არ მოჰყოლია საქართველოში, ნუ დაგვავიწყდება, რომ ანალოგიურ პროცესს შედეგები მოჰყვა უკრაინაში. არ მგონია, რომ ეს პროცესი ვიღაცამ უბრალოდ, ყურს უკან გაატარა, ვფიქრობ, ელოდებიან დროს და მომენტს, რომ გააქტიურდნენ. ჯერჯერობით, ერთდროულად არ ხდება გააქტიურება და ეს ძალიან კარგია.

ასე რომ, ბევრი მხარე შეიძლება აღმოჩნდეს დაინტერესებული პროცესების სწორედ ამ მიმართულებით განვითარებით და ქვეყნის დესტაბილიზაციით, მაგრამ ამ შემთხვევაში, დადანაშაულება საზოგადოების იმ ნაწილისა, რომელსაც აქვს ნეგატიური დამოკიდებულება ხელისუფლებისადმი იმიტომ, რომ სამართლიანობის აღდგენის პროცესს არასათანადო დონეზე ახორციელებს და გაიგივება არეულობის მომხრეებთან, არ შეიძლება.

ხელისუფლემამ უნდა იცოდეს ეს ყველაფერი, უნდა აანალიზებდეს და ეძებდეს მექანიზმებს, რომ პროცესების უარყოფითი განვითარება აიცილოს თავიდან. თანაც ისეთი მეთოდები მოძებნოს, რომ ზედმიწევნით იცავდეს ადამიანის უფლებებისა და თავისუფლების ქარტიას.

რა უნდა გააკეთოს ხელისუფლებამ რომ არასასურველი ქვედინებები აიცილოს? ერთადერთი გამოსავალი გამოძიების სწრაფად და ობიექტურად ჩატარებაა?

- ამ წუთში პრობლემის აუცილებელი და ლოკალური გადაწყვეტა, სწრაფი გამოძიებაა, ისევე როგორც ვაზაგაშვილის მკვლელობის საქმე ძალიან სწრაფად იქნა გამოძიებული, ყოველ შემთხვევაში, ეჭვმიტანილი გაჩნდა, რითაც საკმაოდ სწრაფად მოიხსნა საზოგადოების დაძაბულობა, მათ შორის, ხელისუფლების მიმართ უარყოფითი განწყობა. ჩემი აზრით, ამ შემთხვევაშიც ასე უნდა მოხდეს.

ვფიქრობ, ეს არის ლოკალური პრობლემა მაგრამ საჭიროა, პრობლემას უფრო ფართოდაც შევხედოთ. ასეთ შემთხვევში, ვფიქრობ, გამოსავალი მაინც ვადამდელი საპარლამენტო არჩევნებია და მაინც აქეთ მივდივართ - ხელისუფლების დღევანდელი რეიტინგი, არ მგონია, შეესაბამებოდეს იმ განწყობებს, რაც საზოგადოებაშია. ამიტომ, თუ ამ პროცესის შეჩერება გვინდა, ხელისუფლებამ უნდა იფიქროს ვადამდელ საპარლამენტო არჩევნებზე თუნდაც იმ პროცესის თავიდან ასაცილებლად, რომელიც შეიძლება ხვალ ან ზეგ განვითარდეს.

როგორ აგვაცილებს ვადამდელი არჩევნები მოსალოდნელ დესტაბილიზაციას?

- ვადამდელი არჩევნების შემთხვევში მივიღებთ საზოგადოებრივი განწყობების პროპორციულ ხელისუფლებას. დასრულდება ნაციონალების ერთპარტიული ოპოზიციონერობა - ყველა პოლიტიკურ ძალას საზოგადოება თავად გამოუტანს პოლიტიკურ განაჩენს და ხმების იმ რაოდენობას მიიღებს, რასაც რეალურად იმსახურებს.

დღეს საზოგადოების უმტესობა ფიქრობს, რომ ხელისუფლება კულისებიდან იმართება, ეს და კიდევ სხვა მრავალი საკითხი დარეგულირდება, რაც პოლიტიკურ სტაბილურობას მოიტანს. ეს შექმნის ახალ პოლიტიკურ რეალობას, გაცილებით დამოუკიდებელი პარლამენტი და მთავრობა გვეყოლება, რომელსაც ექნება გაცილებით მეტი დრო იმის გასაკეთებლად, რის გაკეთებასაც საჭიროდ თვლის. დღეს ნდობის ის რესურსი აღარ აქვს ხელისუფლებას რაც საჭიროა.

ნაციონალებისთვის პოლიტიკური ადგილის მიჩენა ახსენეთ, ეს იმასაც ხომ არ უკავშირდება, რომ თითქმის ყველა გახმაურებული მკვლელობის უკან საზოგადოების ნაწილი სწორედ ნაცონალების ინტერესებს ხედავს?

- არ ვიცი რამდენად ღირს ასეთ თემებზე მსჯელობა, საზოგადოების დიდი ნაწილი თვლის, რომ სამართლიანობის აღდგენა არასათანადოდ მიმდინარეობს, მაგრამ რამდენად მნიშვნელოვანია საზოგადოებისთვის სამართლიანობის აღდგენა, ამასთან დაკავშირებითაც კითხვის ნიშნებია. გარდა ამისა, ახალ ხელისუფლებას მემკვიდრეობით არ გადაჰყვება ის ვალდებულებები, რაც დღევანდელ ხელისუფლებას აქვს. არის სხვა კითხვებიც და რომელსაც მხოლოდ არჩევნები მოხსნის.