„ვაშინგტონ პოსტის“ სტატიაში აღნიშნულია, რომ დოლარი არა მხოლოდ ევროს, არამედ მსოფლიოს თითქმის ყველა ვალუტის მიმართ იზრდება. „ეს იმიტომ, რომ აშშ-ის ეკონომიკა საკმაოდ კარგ მდგომარეობაშია, იმდენად, რომ ფედერალური რეზერვი მზად არის, გაზარდოს განაკვეთები, დანარჩენი მსოფლიო კი ისე შენელდა, რომ იგი განაკვეთებს კვეცავს და ეს არ არის გაზვიადებული ნათქვამი. იმ ქვეყნების არც ისე მოკლე ჩამონათვალი, რომლებმაც რამდენიმე თვის განმავლობაში შეამსუბუქეს მონეტარული პოლიტიკა შეიცავს: ავსტრალიას, კანადას, ჩილეს, ჩინეთს, დანიას, ეგვიპტეს, ინდოეთს, ინდონეზიას, ისრაელს, პერუს, პოლონეთს, რუსეთს, სინგაპურს, სამხრეთ კორეას, შვედეთს, შვეიცარიას, ტაილანდს, თურქეთს და, უპირველეს ყოვლისა, ევროზონას, განსაკუთრებით ახლა, როდესაც იგი ყიდულობს ობლიგაციებს ახლად დაბეჭდილი ფულით – ასევე ცნობილი, როგორც „რაოდენობრივი შემსუბუქება“ - რასაც იაპონია თვითონ აკეთებდა და ახლაც აკეთებს“,- აღნიშნავს გამოცემა.
შედეგი ის არის, რომ ინვესტორებს შეუძლიათ თანხის უკეთ ამოღება აშშ–ში, ვიდრე ბევრ სხვა ადგილას. რას უფრო შეიძენდით? აშშ–ის ათწლიან ობლიგაციას, რომელიც 2.05 პროცენტს მოგიტანთ თუ გერმანულს, რომელიც 0.28 პროცენტს მოგიტანთ? სწორედ ამ მიმართულებით მიდის მათი ფული, და ამ პროცესში, დოლარის ღირებულება იზრდება.
ეს რბილი ნათქვამია. დოლარი თვითონ უფრო ვარდება ზემოთ, ვიდრე ვინმეს დახმარებით. როგორც „სითიბანკის“ წარმომადგენელმა, სტივ ენგლანდერმა აღნიშნა, დოლარი მიიწევს თავისი სავაჭრო შეწონილი გაცვლითი კურსით, იგი ბოლო 175 სავაჭრო დღის განმავლობაში, პროცენტის თვალსაზრისით, უფრო გაიზარდა, ვიდრე ეს ნებისმიერ სხვა ანალოგიურ პერიოდში მოხდა,1976 წლიდან მოყოლებული. ეს პროცესი გაგრძელდება, თუკი Fed (ფედერალური სარეზერვო სისტემა) ნამდვილად გაზრდის განაკვეთებს ივნისში. ამით, Fed, სავარაუდოდ, პირველ ნაბიჯს გადადგამს თავის მომდევნო შეხვედრაზე (ოთხშაბათს) და განაცხადებს, რომ აღარ იქნება „მომთმენი“ მცოცავ კურსთან დაკავშირებით. მისი მოთმინების მაქსიმუმი ორი თვეა.
მაგრამ ერთი წუთით! თუკი Fed–მა გვითხრა, რომ შეიძლება გაზარდოს განაკვეთები, და ისევ და ისევ გაგვიმეორა, დოლარი ასე მაღლა რატომ აიწევს, თუკი, როგორც ამბობენ, ასე გაზარდა განაკვეთები? არ არის აუცილებელი გვჯეროდეს ძალიან ეფექტური ბაზრების (მხოლოდ ნაკლებად ეფექტურების), ვიფიქროთ, რომ ზოგიერთი რამ უკვე შესულია ღირებულებაში. პასუხი არის ის, რომ ბაზრებს არ სჯერათ Fed–ის. ინვესტორები ფიქრობდნენ, რომ 50 პროცენტიანი შანსი არსებობდა იმისა, რომ Fed დაიწყებდა განაკვეთების გაზრდას ივნისში, მაგრამ მაშინ ინფლაცია შემცირდა და, როგორც ქვემოთ იხილავთ, ეს უთანაბრობაც დღეს 18 პროცენტამდე შემცირდა. თითქმის ჩეულებრივი უმუშევრობაც კი არ იყო საკმარისი მათ დასარწმუნებლად, რომ Fed დაიწყებდა ნორმალიზაციის პოლიტიკას. ეს არ არის საკმარისი მაშინ, როდესაც საბაზო ინფლაცია სამიზნე მაჩვენებლიდან ასე ქვემოთ არის.
სავარაუდოდ, როგორია ბაზრების მოსაზრება ივნისის განაკვეთების ზრდაზე
მართალია, მეტი ინვესტორი იწყებს Fed–ის მოსმენას და ფსონს დებს ივნისის განაკვეთის ზრდაზე, მაგრამ ამის მიუხედავად, ბაზრებმა მაინც დაიჭირეს, დაუცველი რჩება, თუკი Fed–ის „მოთმინების“ ნაკლებობა მალე მაღალსაპროცენტო განაკვეთად გადაიქცევა. დოლარი კიდევ უფრო ძალისმიერად აიწევს და გაართულებს აღდგენის პროცესს, აშშ–ის კომპანიებს გაურთულებს საზღვარგარეთ ექსპორტირებას და ქვეყნის შიგნით კონკურენციის გაწევას. მაგრამ რატომ უნდა ჰქონდეს ერთი პაწაწინა განაკვეთის აწევას ასეთი მნიშვნელობა? იმიტომ, რომ ეს არ არის მხოლოდ ერთი პაწაწინა განაკვეთი. ამ ცოტა ხნის წინ მომხდარმა ავარდნამ გვიჩვენა, თუ რატომ უწოდებენ ეკონომისტები Fed–ის რეაგირების ფუნქციას უფრო აგრესიულს, ვიდრე გვეგონა. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, თუ Fed განაკვეთებს უფრო ადრე გაზრდის, ვიდრე დღეს ჩვენ ვფიქრობთ, მათ შეიძლება უფრო მეტად გაზარდონ განაკვეთები, ვიდრე ჩვენ ვთვლით რომ უნდა გაეზარდათ.
ერთადერთი კითხვაა, კიდევ რამდენით აპირებს დოლარი გაზრდას: ჯერ ისტორიას რომ არ ახსოვს ისეთი რაოდენობით, თუ ოდნავ ნაკლებით?
