რატომ შეიქმნა პოლიტიკური კრიზისი აჭარაში და ვის მხარეს არის სიმართლე -აჭარის უმაღლესი საბჭოს აწ უკვე თანამდებობიდან გადაყენებულ ვიცე-სპიკერ დავით ბაციკაძეს თუ საკანდალურად ქცეულ ფიგურას, პარლამენტის ვიცე-სპიკერ მურმან დუმბაძეს შორის? ამ საკითხებზე For.ge აჭარის უმაღლესი საბჭოს წევრს „თავისუფალი დემოკრატებიდან“ სულხან ღლონტს ესაუბრა.

რეგიონში პოლიტიკური კრიზისია. ის არჩევანი, რომელიც აჭარის უმაღლეს საბჭოში ადგილობრივი მოსახლეობის მიერ 2012 წლის 1-ელ ოქტომბერს მიღებული გადაწყვეტილებით დადგა, შეცვლილია. რამ მიიყვანა აჭარა კრიზისამდე და როგორია ამ საქმეში კონკრეტული პიროვნებების როლი?

- როგორც ჩანს, კრიზისი გაგრძელდება და ამის საბოლოო ეფექტი რეგიონისთვის ცუდი იქნება. „ქართული ოცნების“ ხელისუფლება იმდენად სუსტი გამოდგა, რომ მივიღეთ ის მოვლენები, რაც მივიღეთ. ფაქტობრივად, დღეს „ნაციონალურ მოძრაობას“ შეუძლია ამინდის შექმნა აჭარის უმაღლეს საბჭოში. ჩვენ, „თავისუფალ დემოკრატებს“, ამაში მონაწილეობა არ მიგვიღია, მიუხედავად იმისა, რომ გვაქვს ორი მანდატი და ეს ორი მანდატი, ამ შემთხვევაში, ძალიან მნიშვნელოვანია. სანამ ეს პროცესი დაიწყებოდა, მაშინვე ვთქვით, რომ მასში მონაწილეობას არ მივიღებდით, ერთმნიშვნელოვნად, ეს იქნებოდა 2012 წლის იდეალებისთვის ზურგის შექცევა. ჩვენ გვინდა, „ნაციონალურ მოძრაობას“, წმინდა პოლიტიკური თვალსაზრისით, ჰქონდეს მხოლოდ ის ძალაუფლება, რაც მას მოსახლეობამ მიანიჭა 2012 წლის არჩევნებში, თუმცა ის არჩევნებიც ძალზე დიდი დარღვევით ჩატარდა, იმ პერიოდში სხვანაირად ეს წარმოუდგენელი იყო. დღეს ნაცმოძრაობას შეუძლია, აჭარის უმაღლეს საბჭოში გააკეთოს ყველაფერი, რაც უმრავლესობას სჭირდება. მე არ ვფიქრობ, რომ ის ნაწილი „ქართული ოცნებიდან“, რომელმაც ეს გადაწყვეტილება მიიღო, მოღალატეებად მოიაზრება, მაგრამ ერთი რამ ფაქტია, მათ ჰქონდათ თავიანთი პოლიტიკური ინტერესები. აჭარის უმაღლესი საბჭო არ ახდენს ეკონომიკურ საკითხებზე სერიოზულ გავლენას და ის, რაც სჭირს დღეს რეგიონს, ნიშნავს, რომ ეკონომიკური პრობლემები თავიდან ბოლომდე მიბმულია აჭარის მთავრობასთან, რომელსაც, როგორც აღმასრულებელ ხელისუფლებას, არ აქვს წვდომა ამ ტიპის კრიზისების დასაძლევად და მისმა ცუდმა მუშაობამ შეიძლება შექმნას ეს კრიზისი.

კრიზისი შექმნილია, საინვესტიციო გარემო და კლიმატი ცუდია, ამას ემატება ის აურზაური აჭარიდან, რომელსაც ისმენს ბიზნესი მთელი ამ პერიოდის განმავლობაში და ამ კუთხით კიდევ უფრო დაზარალდება მდგომარეობა. ეს გარემოებები და, ასევე, ის, რომ „ნაციონალური მოძრაობა“ ფლობს რვა მანდატს, ნებისმიერ დროს შეიძლება გამოყენებულ იქნას ძალიან ცუდად სიტუაციის არევისთვის. განსაკუთრებით, ეს შეიძლება გამოიყენონ საარჩევნოდ, ამიტომ ჩვენ ამაში მონაწილეობა არ მივიღეთ და ეს სწორი გადაწყვეტილება იყო პასუხისმგებლიანი ჯგუფის მხრიდან.

მუდმივად საუბარი იმაზე, რომ ეს ირიბად იყო „ქართული ოცნების“ ხელისუფლების მხარდაჭერა, არ არის მართალი. სხვა გადაწყვეტილება რომ მიგვეღო, მაშინ იმაზე იქნებოდა საუბარი, რომ „ნაციონალურ მოძრაობასთან“ ერთად მივიღეთ თურმე ეს გადაწყვეტილება. როგორი საკადრო პოლიტიკაც არ უნდა დადგეს აჭარის უმაღლეს საბჭოში, ეფექტი იქნება მაინც ერთი, რადგან ან აჭარის მთავრობა მართავს რეგიონში პოლიტიკურ, ეკონომიკურ და სოციალურ საკითხებს, ან ვერ მართავს. შეიძლება პირდაპირ ვთქვათ, რომ აჭარის მთავრობა ვერ მართავს რეგიონის წინაშე მდგარ საკითხებს და ვერ პასუხობს გამოწვევებს. პრობლემები ძალზე ბევრია, შესაბამისად, პრობლემა არის არა მარტო უმაღლეს საბჭოში, არამედ-ხელისუფლების მუშაობაში.

ჩვენ გვესმის, რომ ისინი არ აპირებენ ხელისუფლებისთვის იმპიჩმენტის პროცედურების დაწყებას, ანუ აპირებენ სუსტი ხელისუფლების პირობებში ამყოფონ რეგიონი. კონკრეტულ კითხვას ვსვამ, - პრობლემის გადაჭრა თუ უნდათ, ჯერ გადაჭრან პრობლემის სათავე. ამისკენ უნდა მიილტვოდნენ.

მურმან დუმბაძე და აჭარის უმაღლესი საბჭოს წევრი, მედეა ვასაძე აცხადებენ, დავით ბაციკაძე ხომ არ დაბადებულა აჭარის უმაღლესი საბჭოს ვიცე-სპიკერად, ხომ შეიძლება, „ქართულმა ოცნებამ“ სხვა კანდიდატურა წარმოადგინოსო? რა იყო ბაციკაძის შეცდომა?

- რა თქმა უნდა, შეიძლება, სხვა კანდიდატურა წარმოადგინონ. პრობლემა სულაც არ არის ერთ ადამიანში, არამედ პრობლემაა პროცესში. ჩვენ ვერ დავინახეთ პროცესი. რა თქმა უნდა, დავით ბაციკაძე არ დაბადებულა ამ თანამდებობაზე და თუ არ იქნება ამ პოსტზე, სულაც არ არის ტრაგედია, მაგრამ, თუ ამას პროცესის ხასიათი მიეცა, თუ გამოიცვალა ყველა კომიტეტის ხელმძღვანელი, თუ ბიუროში უმრავლესობა დაიკარგა და უმრავლესობაში იქნა ნაცმოძრაობა, მაშინ აბსოლუტურად სხვა განაწილებას მივიღებთ აჭარის საკანონმდებლო ორგანოში. ეს ნიშნავს, რომ 2012 წლის მოსახლეობის არჩევანი კითხვის ნიშნის ქვეშ დადგება. ამის უფლება არავის აქვს, რადგან ის არჩევნები თავისი ბუნებით იყო რევოლუციური ხასიათის და მასში ამომრჩეველმა კონკრეტული განწყობა გამოხატა.

ჩვენ ვამბობთ, ჩატარდეს რიგგარეშე არჩევნები, რაც გაასწორებს ბალანსს აჭარის უმაღლეს საბჭოში და იმ განწყობას შემოიტანს, რომელიც მოსახლეობაში იგრძნობა. ამის შემდეგ, მორალური ლეგიტიმიზაციის თვალსაზრისითაც, გამართული იქნება აჭარის უმაღლესი საბჭო. ახალი არჩევნები გულისხმობს ახალი მთავრობისთვის ნდობის ავტომატურ გამოცხადებას, ანუ ეს ნიშნავს, რომ სახლში წავა მთავრობა და გვეყოლება ახალი მთავრობა. თუ ასე არ მოხდა და შევხედეთ, რომ არჩევნების გზით არ მიდის პროცესი, მაშინ გვექნება კონკრეტული ინიციატივები აჭარის მთავრობასთან მიმართებით და ამ ინიციატივას მოსახლეობა მოისმენს. ახლა მზადების პროცესში ვართ.

დავით ბაციკაძე აცხადებს, რომ მურმან დუმბაძემ საკუთარი სახე გამოაჩინა და თვალნათლივ დაადასტურა ეჭვები ნაცმოძრაობასთან მისი თანამშრომლობის შესახებ. ზოგადად, რაც აჭარის უმაღლეს საბჭოში მოხდა, ბაციკაძის აზრით, არის ლევან ვარშალომიძის, მიხეილ სააკაშვილისა და მურმან დუმბაძის ცალსახა რევანში. საუბარია ტრაპზონში ნაცმოძრაობის წევრთან დუმბაძის კონსპირაციულ შეხვედრაზე, ამავდროულად, კეთდება განცხადება, რომ აჭარის უმაღლესი საბჭოს ვადამდელი არჩევნები ამ ადამიანებს არ აწყობთ, რადგან მურმან დუმბაძესთან „გარიგებულ“ ნაცმოძრაობას არჩევნებამდე დარჩენილი ორი წლის განმავლობაში უმაღლესი საბჭოს უმრავლესობაში ყოფნა ურჩევნია. გამორიცხავთ ნაცმოძრაობის და მურმან დუმბაძის შესაძლო გარიგებას?

- მინდა, გითხრათ, რომ ნაცმოძრაობას ერთმნიშვნელოვნად არ აწყობს ახალი არჩევნები, რადგან იმ რვა მანდატსაც კი, რომელიც დღეს აქვს აჭარის უმაღლეს საბჭოში, ვერცერთ შემთხვევაში, ვერ მოიპოვებს. ამას გამოვრიცხავ, რადგან ვიცი მოსახლეობის განწყობა და ის მაჩვენებლები, რაც ბოლო არჩევნებზე მათ აჩვენეს - ეს იყო საპრეზიდენტო თუ თვითმმართველობის არჩევნები. იყო თუ არა გარიგება, ცალსახად ვერ გეტყვით ტრაპზონში მომხდარ ფაქტთან დაკავშირებით და შეხვედრას ესწრებოდა თუ არა მურმან დუმბაძე, ეს არ ვიცი, მაგრამ, ფაქტია, რომ ლევან ვარშალომიძე იყო ტრაპზონში, ის შეხვდა თავის აქტივს, ამის შემდეგ გაკეთდა კონკრეტული განცხადებები რეგიონთან დაკავშირებით და პროცესები, პრაქტიკულად, მეორე დღესვე დაიწყო.

ეს არის პოლიტიკა, ეს არის ქართული პოლიტიკა, ბუნებრივია, ასეთი კითხვები გაჩნდება საზოგადოებაში. მე ვფიქრობ, ამ კითხვებს უნდა უპასუხონ ადამიანებმა, რომელთა მისამართითაც ეს კითხვები არსებობს.

თქვენ აცხადებთ, რომ ამ ადამიანებს გარკვეული ინტერესები ამოძრავებთ. თუ გავითვალისწინებთ მურმან დუმბაძის როლს აჭარასთან მიმართებით, კონკრეტულად, რა ინტერესი აქვს მას აჭარაში? თუნდაც არ გავიზიაროთ ვერსია მისი ნაციონალებთან დაახლოების შესახებ, ხომ არ კეთდება მისი ხელით აჭარაში დღეს ნაციონალური საქმე?

- ასეთი რისკები არსებობს, რისკები იმის, რომ „ნაციონალურმა მოძრაობამ“ კონკრეტული კრიზისები შექმნას აჭარის უმაღლეს საბჭოში იმ რვა მანდატით. ის, რომ ცალკეულ პირთა ინტერესები დაემთხვა კენჭისყრის დროს, ან იყო თანხვედრა აჭარის უმაღლეს საბჭოში რაღაც საკითხებში, ეს შეიძლება იყოს ჩვეულებრივი ამბავი, მაგრამ, როცა იწყება კონკრეტული პროცედურები, საკადრო საკითხების პროცედურები და, როცა ჩვენ, „თავისუფალი დემოკრატები“ ხაზგასმით ვაცხადებთ, რომ არცერთ თანამდებობაზე ჩვენს კანდიდატურას არ წამოვაყენებთ და ამ დროს, სხვა ადამიანები ფიზიკურად აღარ რჩებიან, ეს პროცესი კითხვებს ბადებს. მასში მონაწილე ადამიანებმა უნდა გაიზიარონ პასუხისმგებლობა და არა-ჩვენ. ჩვენ ვამბობთ, მთავარია, მივიყვანოთ საკითხები არჩევნებამდე.

ძალიან გადაჭარბებულია მედიაში ამა თუ იმ კონკრეტულ პოლიტიკურ ფიგურებთან თუ პარტიებთან დაკავშირებით წარმოდგენები. ამ არჩევნების შემდეგ კონკრეტული კონფიგურაცია დადგება. მართალია, 2012 წელს „ქართული ოცნება“ აირჩიეს, მაგრამ აქ, ასევე, იყო იმ ადამიანთა ბევრი ხმა, ვისაც არ უნდოდა სააკაშვილი და მათაც „ოცნებას“ მისცეს ხმა. ამდენად, ვერ ჩაითვლება ზუსტ საზომად, ვის რა ავტორიტეტი და გავლენა აქვს. მომდევნო არჩევნები კი სულ სხვა ტიპის იქნება, ეს იქნება მსოფლმხედველობითი, ეკონომიკურ პროგრამებს შორის სხვაობის გამომხატველი და მასში რეალურად გამოჩნდება, ვის რა ავტორიტეტი აქვს, მათ შორის, აჭარის მთავრობასაც, რომელსაც, ჩემი აზრით, ძალზე დაბალი ავტორიტეტი აქვს, მათი არაეფექტური მუშაობიდან გამომდინარე.

ამ პროცესების შუაგულში ტრიალებდით და, თუ ფლობთ ინფორმაციას, როგორ შეირჩნენ აჭარის მთავრობის წარმომადგენლები, მათ შორის, დავით ბაციკაძეც, რომელსაც ამჟამად სამშენებლო კომპანიის ფლობას საყვედურობენ და მის პოლიტიკურ თანამდებობაზე ყოფნას ამის გამოც გაუმართლებლად მიიჩნევენ? რა შეცდომები დაუშვა ცენტრალურმა ხელისუფლებამ? სხვათა შორის, მურმან დუმბაძე ირწმუნება, რომ მას ივანიშვილი გაებუტა ბათუმში მეჩეთის აშენებასთან დაკავშირებით.

- პირდაპირ გეტყვით, ამ საკითხების ექსპერტად ვერ გამოვდგები, რადგან ზოგადად, ყველა პარტიის ექსკლუზიური უფლებაა, თავად დააკომპლექტოს პარტიული სია და, თუ შემდგომ პრობლემა იქნება შერჩევაში, უკვე მათი პასუხისმგებლობის საკითხი დადგება. თუმცა აჭარის უმაღლეს საბჭოში შექმნილი რეალობა, არააკადემიური სტილი უკვე სამარცხვინო ხდება. ბუნებრივია, ამ სტილს ქმნიან კონკრეტული ადამიანები, როგორც სახელისუფლო ჯგუფში, ისე სახელისუფლო ჯგუფს გარეთაც. ცალსახად შეიძლება ითქვას, რომ პრობლემები იყო დაშვებული კადრების შერჩევისას, რადგან უფრო მეტ პირადულს მიანიჭეს უპირატესობა აჭარის უმაღლეს საბჭოში. ამას ხედავს მოსახლეობა. მორალური თვალსაზრისით, ეს არის ერთ-ერთი ყველაზე დელეგიტიმირებული ორგანო, რადგან სასირცხვილო გახდა იმ ყველაფრის მოსმენა, იმ ტალახის სროლა, რომელიც ხდება ყველა არხზე მთელი საქართველოს მასტაბით. ეს კარგზე არ მეტყველებს.

ის ხასიათი, რაც ბოლო წლებში აჭარის უმაღლესმა საბჭომ შეიძინა, ამას საერთოდ არ ჰქვია პოლიტიკა. ამას ჰქვია ყველაფერი, გარდა პოლიტიკისა. ამიტომ ადამიანები, რომლებმაც ეს მორევი შექმნეს, არ არიან პოლიტიკოსები. თუ ამ ლოგიკას მივყვებით, თავის დროზე შეცდომა იყო დაშვებული არაპოლიტიკოსებით დაკომპლექტებული სიების გამო.

ახსენეთ, რომ კადრის შერჩევისას პირადულს მიანიჭეს უპირატესობა, რა იგულისხმეთ? ცენტრი რა დოზით უნდა ჩარეულიყო აჭარაში მიმდინარე პროცესებში?

- ცენტრი უნდა ჩარეულიყო ეკონომიკური და სოციალური საკითხების გადაწყვეტაში. აჭარის მთავრობა ვალდებული იყო, ეს საკითხები მიეტანა ცენტრალურ ხელისუფლებასთან. პირდაპირ შეგვიძლია ვთქვათ, რომ აჭარის მთავრობა, სამწუხაროდ, ამას ვერ ახერხებს, ამ პრობლემების გადაუჭრელობამ შექმნა განწყობები აჭარის საზოგადოებაში და ამ განწყობების შესაბამისად იქმნება პოლიტიკა. საბოლოოდ, გაფუჭდა საქმე, საზოგადოება უკმაყოფილოა, უკმაყოფილების ტონი გადმოვიდა აჭარის უმაღლეს საბჭოში და ეს საბჭო თავისი არაპროფესიონალიზმით ვერ აღმოჩნდა მოწოდების სიმაღლეზე. ამიტომაც არის სამარცხვინო რეალობა. წარმოუდგენელია, ტალახის სროლის ფონზე აჭარის უმაღლეს საბჭოში რაიმე პოზიტიური წარმოიქმნას.

მაგრამ დირექტივები ისევ გაისმის... როგორ შეაფასებთ მურმან დუმბაძის განცხადებას, რომ აჭარის უმაღლესი საბჭოს თავმჯდომარე - „ავთანდილ ბერიძე გაბერუჩაშვილდა და ის უნდა გადადგეს“!

- ყველა ტიპის შეურაცხმყოფელ განცხადებას პოზიტიურად ვერ შევაფასებ. რაც შეეხება ავთანდილ ბერიძის მოღვაწეობას აჭარის უმაღლესი საბჭოს თავმჯდომარედ, ასევე, შემიძლია ეს არალეგიტიმურად შევაფასო, მას არ ეყო პოლიტიკური გამოცდილება, არჩევითი ორგანოს ხელმძღვანელი ყოფილიყო.

მურმან დუმბაძე მას არაპრინციპულობას და პოლიტიკური ორიენტირის შეცვლას უწუნებს. პირადად თქვენ რას უწუნებთ?

- ორიენტირის შეცვლაში რას გულისხმობს ბატონი მურმანი, როგორც ჩანს, ეს მათი შიდა საკითხებია. უბრალოდ, ვიცი ერთი რამ, როცა ბატონი მურმან დუმბაძე ამბობს, რომ ავთანდილ ბერიძე არაპროფესიონალია, ამას ვადასტურებ, რომ ეს ასეა, მაგრამ ავთანდილ ბერიძე მისი წამოყენებულია აჭარის უმაღლესი საბჭოს კანდიდატად, ავთანდილ ბერიძეც და არაერთი ადამიანიც.

აჭარის მთავრობის თავმჯდომარის, არჩილ ხაბაძესთან მიმართებით რა მოლოდინი გაქვთ? მართალია, რომ არჩილ ხაბაძის გადაყენებას ეს გუნდი არ შეეცდება, რადგან ასეთი სცენარი არ აწყობთ?

- არჩილ ხაბაძესთან დაკავშირებით მოლოდინი გვქონდა, რომ ის იყო ახალგაზრდა კაცი და ბევრ რამეს გაართმევდა თავს, მაგრამ ამ ბოლო პერიოდში, რასაც ვაკვირდები, აჭარის კრიზისთან დაკავშირებით კომენტარს არ აკეთებს და საკუთარი გეგმა არ წარმოუდგენია, როგორ უნდა მოხდეს ამ კრიზისის დაძლევა. პირდაპირ გეტყვით, რომ ეს არის ძალიან სერიოზული პრობლემა და ამ პრობლემის სათავე არის სწორედ აჭარის უმაღლესი საბჭოს ხელმძღვანელობა, ასევე, აჭარის მთავრობა. არ ვიცი, ხაბაძის გადაყენებას შეეცდებიან თუ არა ეს ადამიანები, მაგრამ თუ აცხადებენ, რომ არ უნდათ არჩილ ხაბაძის გადაყენება, ამას მხოლოდ და მხოლოდ იმიტომ ამბობენ, რომ არ უნდათ რიგგარეშე არჩევნები. მისი გადაყენების შემთხვევაში, ეს შესაძლებელი იქნება. „თავისუფალი დემოკრატები“ კი, პირიქით, ვფიქრობთ რიგგარეშე არჩევნებზე.