„ვეკითხები საქართველოს ხელისუფლებას, რას ნიშნავს ნატოს უელსის სამიტის გადაწყვეტილებები, სადაც მკაფიოდ არის ჩაწერილი, რომ საქართველოში უნდა გაიხსნას ნატო–საქართველოს ერთობლივი საწვრთნელი ცენტრი? აბა, რა არის ნატო–საქართველოს ერთობლივი ცენტრი, სპორტულ–გამაჯანსაღებელი კომპლექსი, თუ არა სამხედრო ინფრასტრუქტურა? მთლიანობაში, ეს ყველაფერი, რაც მე ჩამოგითვალეთ, იწვევს ჩვენს შეშფოთებას - საქართველო ხომ არ ცვლის საკუთარ კურსს“, – აცხადებს „თავისუფალი დემოკრატების“ გამგეობის წევრი, დავით ზალკალიანი, რომლის განცხადებით, განსაკუთრებით გასათვალისწინებელია ის კონტექსტი, რა ვითარებაშიც გაკეთდა ეს განცხადება.

რა ხდება ხელისუფლების კულუარებში და რა კითხებს სვამენ ევროპელი პარტნიორები? ამ საკითხებთან დაკავშირებით for.ge დავით ზალკალიანს ესაუბრა.

ზურაბ აბაშიძის განცხადება - საქართველოში ნატო-ს სამხედრო ინფრასტრუქტურა არ განთავსდება...  ბრიუსელში, მოსკოვსა და თბილისშიც კარგად იციან, რომ დღეს და ხვალ საქართველოს ნატო-ში გაწევრიანება დღის წესრიგში არ დგას... ამის მიუხედავად, საქართველოს მთავრობა ამტკიცებს, რომ საქართველო თავის ევროპულ არჩევანს არ უხვევს, მაინც ფიქრობთ, რომ ხელისუფლება უარს ამბობს ქვეყნის ევროატლანტიკურ კურსზე?

- სავსებით ლეგიტიმური კითხვები გაჩნდა ქვეყნის ევროატლანტიკურ კურსთან დაკავშირებით. ჩვენ, „თავისუფალ დემოკრატებს“ ძალიან გვაწუხებს ის ფაქტი, რომ ბოლო ხანს გაისმის ასეთი განცხადებები.მართალია ხელისუფლება აცხადებს, რომ ქვეყანას კურსი არ შეუცვლია, მაგრამ, სამწუხაროდ, ამ განცხადებას დამადასტურებელი ქმედება არ მოჰყვება - თუნდაც ის, რომ ძალიან ჭიანურდება საქართველოში ერთობლივი საწვრთნელი ცენტრის შექმნა; განცხადებები, რომელიც კეთდება ბატონი ზურაბ აბაშიძის მრიდან... თუნდაც ის ფაქტი, როდესაც თავდაცვის ყოფილი მინისტრი იმყოფებოდა ძალიან მნიშვნელოვანი ვიზიტით გერმანიასა და საფრანგეთში, სადაც უნდა გაფორმებულიყო საქართველოსთვის თავდაცვითი შეიარაღების გადმოცემის საკითხი, სწორედ ამ დროს მოხდა თავდაცვის უწყების ძალიან პატრიოტი ოფიცრების დაკავება, 5 თვეზე მეტი გავიდა და სასამართლო არ გამართულა. ეს ძალიან სერიოზულ კითხვებს ბადებს.

მინდა ყურადღება გავამახვილო ზურაბ აბაშიძის განცხადებასთან დაკავშირებით. არა მარტო განცხადების შინაარსი, არამედ, ის სიტუაცია, რომელშიც გაკეთდა ეს განცხადება, სწორედ ეს იწვევს ჩვენში კითხვებს.

რა ვითარება გაქვთ მხედველობაში?

– მინდა გავიხსენო, საგარეო საქმეთა მინისტრმა თვის დასაწყისში გააკეთა განცხადება, რომ შეჩერებულია რუსეთ–საქართველოს დიალოგი, ჩვენდა გასაკვირად ამას მოჰყვა მყისიერი რეაგირება სოფლის მეურნეობის მინისტრისგან და არა პრემიერ–მინისტრისგან, მასზედ საპაუხოდ კი, საგარეო საქმეთა მინისტრმა გააკეთა განცხადება, რომ მისი განცხადება კონტექსტიდან იყო ამოვარდნილი. თუმცა, შემდეგ რადიო „თავისუფლების“ მიერ გავრცელებულმა აუდო ჩანაწერმა დაადასტურა, რომ განცხადება იყო ისეთი, როგორც თავიდანვე აღვიქვით.

შემდგომ ამას მოჰყვა ის, რომ რუსეთი ცხინვალის რეგიონთან აფორმებს ე.წ. შეთამნხმებას ინტეგრაციის საკითხებზე, ამის შემდეგ ლავროვი აკეთებს ძალიან შემაშფოთებელ განცხადებას - „თუკი საქართველო ჩათრეული იქნება ნატოში, რუსეთი მიიღებს ადეკვატურ ზომებს“. ამის შემდეგ იკრიბება კრიზისების საბჭოს სხდომა თბილისში, ჩვენი მოლოდინი იყო, რომ ამ შეხვედრის შემდეგ საქართველოს ხელისუფლება გააკეთებდა განცხადებას და დაგმობდა ლავროვის მუქარის ტონისშემცველ განცხადებებს, რომელიც მან საქართველოსთან მიმართებაში გააკეთა. თუმცა, ამის სანაცვლოდ, პრემიერ–მინისტრის სპეციალური წარმომადგენელი გამოდის და აკეთებს რუსეთისთვის ძალიან მნიშვნელოვან განცხადებას...

მე ვფიქრობ, რომ ეს იყო კაპიტულანტური განცხადება. აბაშიძე ამბობს, რომ საქართველო არც დღეს და არც ხვალ არ ისწრაფვის ნატოსკენ, ვერ გახდება ნატოს წევრი. ის ამბობს - „საქართველოს ნატოსთან თანამშრომლობა (და არა - წევრობა, რაც ძალიან სამწუხაროა), არ მოიცავს საქართველოში ნატოს სამხედრო ინფრასტრუქტურის განთავსებას.

მე ვეკითხები საქართველოს ხელისუფლებას, რას ნიშნავს ნატოს უელსის სამიტის გადაწყვეტილებები, სადაც მკაფიოდ არის ჩაწერილი, რომ საქართველოში უნდა გაიხსნას ნატო–საქართველოს ერთობლივი საწვრთნელი ცენტრი? აბა რა არის ნატო–სქართველოს ერთობლივი ცენტრი, სპორტულ–გამაჯანსაღებელი კომპლექსი, თუ არასამხედრო ინფრასტრუქტურა? მთლიანობაში, ეს ყველაფერი რაც მე ჩამოგითვალეთ, იწვევს ჩვენს შეშფოთებას იმასთან დაკავშირებით, რომ საქართველო ხომ ცვლის საკუთარ კურსს.

უმრავლესობის წევრი, მანანა კობახიძე ამბობს, რომ აბაშიძის განცხადების აზრი არასწორად იქნა გაგებული ჟურნალისტების და საზოგადოების მხრიდან. აბაშიძეს ფორმატი არ აძლევს უფლებამოსილებას ისაუბროს პოლიტიკურ განცხახდებებზე, მისი ფორმატი შემოიფარგლება კულტურულ–ეკონომიკური საკითხებით.

–აბსოლუტურად მართალი ხართ და გეთანხმებით, რომ აბაშიძე კარასინის ფორმატი არავითარ შემთხვევაში არ ითვალისწიებს ისეთ საკითხებს, როგორიც არის ნატო–საქართველოს ურთიერთობა, ეს არაა მათი განხილვის თემა, ისევე როგორც კონფლიქტები. აქედან გამომდინარე, ვფიქრობ, რომ მისი განცხადება აცდენილი იყო მისი ფორმატის საკითხებს. მე ძალიან კარგად ვიცნობ ბატონ ზურაბ აბაშიძეს და პატივს ვცემ, ძალიან გამოცდილი დიპლომატია. მას აქვს ნატოში მუშაობის გამოცდილება და ასევე, იყო ჩვენი ელჩი რუსეთში, საკმაო დიპლომატიური სტაჟი აქვს. მან ძალიან კარგად იცოდა რას ამბობდა, რა თქმა უნდა, მისი ეს განცხადება იყო საქართველოს მთავრობის განცხადების გაჟღერება, ეს იყო საქართველოს მთავრობის გზავნილი.

კარასინთან შეხვედრის წინ ასეთი გზავნილი, რომ საქართველო არ მიდის ნატოსკენ, ეს რისი მანიშნებელია?

– სამწუხაროა, რომ ეს განცხადება კეთდება კარასინთან შეხვედრის წინ. ეს არის მათთვის სასიამოვნო განცხადება. აბაშიძის ეს განცხადება მყისიერად აიტაცა რუსეთის ხელისუფლებასთან დაახლოებულმა გამოცემებმა, იქ პირდაპირ იყო ნათქვამი, რომ საქართველო უარს ამბობს ნატოში ინტეგრაციაზე. ეს ყველაფერი მაფიქრებინებს, რომ ეს იყო ძალიან გააზრებული და ხელისუფლების ერთიანი პოზიცია.

მე ვფიქრობ, რომ მსგავსი ქმედებები და განცხადებები საფრთხის შემცვლელია, გამომდინარე იქედან, რომ არავითარ შემთხვევაში, არ უნდა მოხდეს უკვე არსებული ფორმატის, კერძოდ, ჟენევის ფორმატის დარღვევა, სადაც განიხილება ისეთი მწვავე საკითხი, როგორც არის ე.წ. წითელი ხაზები, ძალის არგამოყენება, რუსეთის მიერ 2008 წელს დადებული ცეცხლის შეწყვეტის ხელშეკრულება.

თუ საქართველოს ხელისუფლებამ ეს მთავარი ელემენტები გამოიტანა ჟენევის ფორმატიდან და გადაიტანა რუსულ–ქართული არაფორმალური დიალოგის ორმხრივ ფორმატში, ეს იქნება დამღუპველი ჩვენთვის, რადგანაც ერთადერთი ბერკეტი ჩვენთვის არის საერთაშორისო თანემგობრობის ჩართულობა, მათი კონსოლიდაცია და მათი მხარდაჭერის მოპოვება. ჟენევა არის ის ფორმატი, სადაც ჩვენ მთავარი საერთაშორისო აქტორების თანდასწრებით ველაპარაკებით რუსეთს და ვახსენებთ მათ მიერ აღებულ ვალდებულებების შესრულებას. ამ ბერკეტების დაკარგვა, რა თქმა უნდა, ძალიან სერიოზული ზიანის მომტანი იქნება ჩვენი ქვეყნისის უსაფრთხოებისთვის და ამ კონფლიქტების მოლაპარაკების პროცესში.

აბაშიძე–კარასინის ორმხრივი დიალოგის ფორმატმა – ვაჭრობა, ეკომომიკა, ტრანსპორტი და ჰუმანიტარული ურთიერთობები, ვფიქრობ, უკვე ამოწურა საკუთარი თავი. ავად თუ კარგად, სავაჭრო ურთიერთობები დაიძრა მკვდარი წერტილიდან, ტრანსპორტიც აღსდგა, ხალხთა შორის ურთიერთობებიც სახეზეა, აქედან გამომდინარე, ვფიქრობ, რომ სალაპარაკო არაფერი არ არის. თუ რამე უნდათ, მაშინ ახალი უნდა მოიფიქრონ, მაგრამ არა ისე, რომ მოხდეს ჟენევის ფორმატის გადაფარვა.

როდესაც რუსეთს ერთი ერთზე ველაპარაკებით, ძალიან საფრთხილოა ე.წ. წითელ ხაზებზე და პრობლემურ თემებზე საუბარი საერთაშორისო თანამეგობრობის თანდასწრების გარეშე. იგივე უკრაინის საკითხი ავიღოთ. განცვიფრებული გავხდი უმრაველესობის წევრის ბატონი ქანთარიას განცხადებით, რა მოხდა მერე, უკრაინა თუ ელაპარაკება პუტინსო, მაშინ საქართველოც ელაპარაკოს ერთი ერთზეო. მე მგონია, რომ ეშლება უმრავლესობის ამ დეპუტატს. უკრაინა ერთი ერთზე არ ელაპარაკება რუსეთს, უკრაინა ელაპარაკება სწორედ ნორმანდიული ოთხეულის ფარგლებში, საერთაშორისო თანამეგობრობასთან ერთად.

სწორედ ასეთი განცხადებები აჩენს ლეგიტიმურ კითხვებს, რა ხდება ხელისუფელება განცხადებით მიდის ევროპისკენ, ქმედებით კი რუსეთისკენ...

– ამაშია პრობლემა, როდესაც მოსახლეობას უჩნდება ასეთი ლეგიტიმური კითხვები. მე გაგახსენებთ, რომ აბაშიძის განცხადებას მოჰყვა ბერუჩაშვილის განცხადება, შემდეგ იყო დავით ბაქრაძე, მთავრობის წევრები ერთხმად ამტკიცებდნენ, რომ კურსი არ იცვლებაო, მაგრამ სამწუხაროდ, ჩვენ ვერ ვხედავთ ქმედებებს. ეს განცხადებები ქმედებებით არაა გამყარებული. იგივე ის განცხადება, რომელიც ქანთარიამ გააკეთა, ესეც ლეგიტიმურ კითხვებს აჩენს. თუნდაც ის, რატომ არ უნდა უმრავლესობას დებატები გაიმართოს პარლამენტში საგარეო კურსთან დაკავშირებით.

უმრავლესობა ამბობს, რომ რა საჭიროა დებატები, რადგანაც ჩვენ საგარეო პოლიტიკურ კურსში ოპოზიციასთან თანხმობა გვაქვსო...

– თუკი არის ასეთი თანხმობა, რა არის ამაში ცუდი, დავანახოთ ჩვენს საზოგადოებას, მსოფლიო თანამეგობრობას, რომ ქვეყნის კურსთან დაკავშირებით, საქართველოში პოლიტიკური სპექტრი ერთიანია. მაგრამ, როდესაც ისინი ამბობენ, რომ ჩვენ არ გვინდა ამაზე დებატები, ეს უკვე ეჭვებს ბადებს, ხომ არ მიდის კულუარი თამაშები. ამიტომ, მე ვფიქრობ, რომ საკამოდ არასწორი და არამართებული ქმედებაა ხელისუფლების მხრიდან თავის არიდება ამგვარ დისკუსიაზე. თუკი ჩვენ თანხმობა გვაქვს საერთო პოლიტიკურ სპექტრში და საზოგადოებაში, ჯობია საჯაროდ გამოვიდეთ და ვთქვათ. კიდევ ერთხელ განვუმარტოთ ჩვენს ევროპელ პარტნიორებს, რომ საქართველო მტკიცედ დგას ევროატლანტიკური ინტეგრაციის გზაზე.

საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილე გიგი გიგიაძე ამბობს, რომ ნაადრევია საქართველოს ნატოში გაწევრიანება, თუმცა ევროპული არჩევანი არის მთავრობის მთავარი დღის წესრიგი...

– სწორედ ასეთი გაუგებარი განცხადებები აჩენს ეჭვებს ჩვენს პარტნიორებში. მინდა გითხრათ, რომ ძალიან მჭიდრო კონტაქტი მაქვს ჩემს კოლეგებთან, რომელებიც დღესაც არიან წამყვან თანამდებობებზე.

აბაშიძის განცხდების შემდეგ გქონდათ საუბარი თქვენს უცხოელ მეგობრებთან და რას ამბობენ ისინი?

– რა თქმა უნდა, მქონდა საუბარი და ისინი გაკვირვებული არიან, რადგან ერთი მხრივ, საქართველოს მიერ აქვთ დეკლარირებული პოლიტიკა, რომ ჩვენ გვინდა ნატოში გაწევრიანება და მეორე მხრივ, ასეთი განცხადება, რომელსაც აკეთებს საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილე, რომ ჩვენ დღეს ვერ გავწევრიანდებით ნატოში, იგივე აბაშიძის განცხადება, მათ აბნევთ და მეკითხებიან, ევროატლანტიკური კურსი ისევ არის თქვენი პრიორიტეტი, თუ რამე შეიცვალაო?

ჩვენ თუ არ მოვითხოვეთ, ჩვენ თუ არ ვთქვით, რომ მივდივართ ნატოსკენ და არავის არ აქვს უფლება ჩვენს უსაფრთხოების ალიანსზე გავლენა მოახდინოს, რა თქმა უნდა, ჩვენს პარტნიორებში ეს იწვევს სერიოზულ კითხვებს და დაბნეულობას. ამიტომ, საჭიროა ამ საკითხზე მუდმივად აპელირება, ამის საქმით გამყარება და განმტკიცება.

ალექსი პეტრიაშვილმა მოუწოდა ხელისუფლებას, რომ გამიჯნოდნენ აბაშიძის განცხადებას, თუმცა აქამდე მხოლოდ საქართველოს პრეზიდენტი გაემიჯნა ამ განცხადებას. ხელისუფლების მხრიდან არანაირი რეაქცია არ არის. მეტიც, დავით ბაქარაძემ ჩვენთან ინტერვიუში აღნიშნა, რომ მისთვის გაუგებარია რატომ უნდა გააკეთოს განცხადება იმაზე, რაც თქვა აბაშიძემ...

– მან თუ არ იცის, მე განვუმარტავ, რომ ის არის პოლიტიკური ფიგურა, მინისტრი, რომელიც პასუხისმგებელია ქვეყნის ევროატლანტიკურ კურსზე. სწორედ ამაშია საქმე, რომ მას არ აქვს გათვიცნობიერებული, რომ მინისტრი პოლიტიკურად პასუხისმგებელია იმ კურსზე, რომელსაც ქართველი ხალხი და პარლამენტი განუსაზღვრავს. როდესაც მთავრობის წევრებს შორის ასეთი შეუთანხმლებლობაა, პრემიერის წარმომადგენელი ერთს ამბობს და მინისტრი, რომელიც პასუხისმგებელია ევროპულ კურსზე, სურვილი არ აქვს ამაზე განცხადება გააკეთოს, ეს ჩვენი ქვეყნისთვის არის უსერიოზულესი პრობლემა. სამწუხაროა, თუ ეს განცხადება გააკეთა. თუ მას ტექნოკრატ მინისტრად წარმოუდგენია თავი, უმჯობესია გამოვიდეს და ეს აღიაროს, ან დატოვოს თანამდებობა.

რაც შეეხება ხელისუფლების წარმომადგენლებს, პრეზიდენტის განცხადება იყო ადეკვატური და ვფიქრობ, რომ სწორი აქცენტები იყო. პრეზიდენტმა მოუწოდა, რომ მკაცრად იყოს გამიჯნული ფორმატები. სამწუხაროდ, მე ვერ მოვისმინე პრემიერ–მინისტრისგან განცხადება და ვფიქრობ, რომ უნდა გააკეთოს განცხადება, რადგანაც ის არის აღმასრულებელი ხელისუფლების პირველი პირი. ქვეყნის კონსტიტუციის თანახმად, ქვეყნის საგარეო კურსს განსაზღვრავს საქართველოს პარლამენტი, ხოლო აღმასრულებელი ხელისუფლება პრემიერი და მთელი სამთავრობო გუნდი მისი აღმსრულებელი და გამტარებელი უნდა იყოს.