პარლამენტის ვიცე-სპიკერი მანანა კობახიძე აღმასრულებელ ხელისუფლებაში განხორციელებულ ცვლილებებში რაიმე შეთქმულების თეორიას ვერ ხედავს და ამბობს, რომ სახეზეა ხელოვნურად შექმნილი აჟიოტაჟი. ამას გარდა, დეპუტატი კატეგორიულად უარყოფს ინფორმაციას, რომ გადაწყვეტილებებს ყოფილი პრემიერი იღებს და აცხადებს, რომ თუკი ბიძინა ივანიშვილს პროცესების მართვის სურვილი ჰქონდა, ის პოლიტიკიდან საკუთარი ნებით არ წავიდოდა.
თუ რა პროცესებს აქვს ადგილი მმართველ გუნდში, ამის გარკვევის მიზნით, for.ge საჩხერის მაჟორიტარ დეპუტატს, მანანა კობახიძეს ესაუბრა:
აღმასრულებელ ხელისუფლებაში განხორციელებულ ცვლილებებს, რითი ხსნით?
- ამ თემაზე აჟიოტაჟის ატეხვა და ეჭვების გაჩენა, რომ მმართველ გუნდში რაღაც ხდება, ზედმეტია. მთავრობაში ბუნებრივი პროცესი მიმდინარეობს. თუკი ადამიანებმა საჭიროდ ჩათვალეს, რომ თანამდებობაზე საკუთარი თავი ამოწურეს და სხვაგან წასვლა გადაწყვიტეს, ეს გასაგებია, რადგან მუდმივი არაფერია, მათ შორის არც თანამდებობა. ქვეყანას სხვადასხვა სფეროში რეფორმების გატარება სჭირდება, შესაბამისად, ტემპები უნდა აჩქარდეს. იმ ადამიანებს, რომლებიც პოსტებზე დაინიშნენ, ეს გააზრებული კარგად აქვთ და ვიმედოვნებ, რომ მათი მხრიდან ნაბიჯები პოზიტივისკენ იქნება გადადგმული.
არსებულ პროცესში რაიმე შეთქმულების თეორიას ვერ ვხედავ, რადგან სახეზეა ხელოვნურად შექმნილი აჟიოტაჟი. წინა ხელისუფლების პირობებში ცვლილებები ქვედა დონეზე კი არ ხორციელდებოდა, არამედ წელიწადში რამდენჯერმე სამთავრობო კარუსელი ტრიალებდა. სამინისტროების დონეზე ყველაფერი სტაბილურად მიმდინარეობს, მაგრამ საჭიროებიდან გამომდინარე, შეიძლება, საკადრო ცვლილებები ისევ განხორციელდეს. ეს მთავრობის გადასაწყვეტია და ამ პროცესში დეპუტატები ვერ ჩავერევით. როგორ შეიძლება, დეპუტატმა იცოდე, კონკრეტულ თანამდებობაზე პირი განცხადებას საკუთარი ნებით დაწერს, თუ მას პოსტიდან გაუშვებენ? ეს მუშა პროცესია და ამას ყოველდღიურ ზედამხედველობას პარლამენტი ვერ გაუწევს.
თუმცა, ეჭვებს ის ფაქტი აჩენს, რომ პოსტები ირაკლი ღარიბაშვილის გარემოცმის წევრებმა დატოვეს. მათ შორის იყო მისი ნათესავი ზვიად ჯანყარაშვილი და მეგობრები ძმები ჩხენკელები. პრემიერ-მინისტრის პოლიტიკური განიარაღება ხომ არ ხდება?
- „ნაციონალური მოძრაობა“ რაღაც სქემებს ხატავდა, რადგან სურდა, რომ საზოგადოებას ამ სქემებში დანაშაული, კორუფცია და კრიმინალი დაენახა, რაც მიზანმიმართული ქმედებებია, იმისთვის, რომ საზოგადოების დეზინფორმირება მოხდეს. ზვიად ჯანყარაშვილის მიმართ რაღაც სქემებთან დაკავშირება უსაფუძვლოდ მოხდა. ჯანყარაშვილი საჯარო სამსახურში აღარ არის და მას პარტიულ რგოლში ყოფნის უფლება ჰქონდა, მაგრამ პრემიერთან მისი ნათესაობის გამო, მის წინააღმდეგ კრიტიკის ტალღა წამოვიდა, რის გამოც მან გადაწყვიტა, რომ პოლიტიკურ ცხოვრებას ჩამოშორდეს.
ზვიად ჯანყარაშვილის მიმართ კრიტიკა დიდი ხანია ისმის, მაგრამ თქვენ ის პარტია „ქართული ოცნების“ აღმასრულებელ მდივნად დანიშნეთ და მაშინ, უმრავლესობის წევრები აცხადებდით, რომ ის პარტიულ რიგებს გააჯანსაღებდა, გააძლიერებდა და რეფორმებს გაატარებდა. ორ თვეში ისეთი რა მოხდა, რის გამოც მან როგორც პარტიულ საქმიანობაზე, ასევე პოლიტიკურ კარიერაზე თქვა უარი?
- მასთან საუბარი არ მქონია, მაგრამ როგორც ჩანს, მან ასე ამჯობინა. მან ეს გადაწყვეტილება თუნდაც იმიტომ მიიღო, რომ მის გამო პარტია დარტყმის ქვეშ არ ყოფილიყო. დღე არ გავიდოდა, რომ მისი გვარის ხსენება არ ყოფილიყო. პარტიაში რომ ნათესავები გყავდეს, ეს გასაკვირი არ არის, რადგან როდესაც, პოლიტიკური ორგანიზაცია ყალიბდება, იქ ის ადამიანები მოდიან, ვისაც ყველაზე მეტად ენდობი. საქართველოში ეს უცხო არ არის, რადგან დემოკრატიულ პარტიას ნახავთ, სადაც ძმები და მეუღლეებიც არიან და ამაზე არავინ საუბრობს. ჩვენი პარტიის წევრი ჩემი ძმა და მამაჩემიც არის, მაგრამ ისინი აქტიური წევრები არ არიან. არ შეიძლება, კრიტიკის ობიექტი გახდეს, სი რომ პარტიაში ნათესავები არიან. ჩვენ ვკითხულობთ, „ნაციონალურ მოძრაობაში“ ვინ ვისი ახლობელია?
თქვენ მთავრობაში მიმდინარე პროცესებში განსაკუთრებულს ვერაფერს ამჩნევთ, მაგრამ „თავისუფალი დემოკრატები“ აცხადებენ, რომ სახეზეა ღრმა სახელისუფლებო კრიზისი. თქვენს ოპონენტებს მსგავსი შთაბეჭდილება, რატომ რჩებათ?
- პოლიტიკური კრიზისი სულ სხვა რაღაცას ნიშნავს და ეს ჩემმა კოლეგებმა იციან. მთავრობა აქტიურია, მინისტრები მუშაობენ, პარლამენტსა და მთავრობას შორის კონფრონტაცია და წინააღმდეგობა არ არსებობს და პირიქით, პრეზიდენტის ვეტოს დაძლევისას დავამტკიცეთ, რომ მთავრობას მყარი უმრავლესობა ჰყავს. პოლიტიკური კრიზისი მაშინ არის, როდესაც მთავრობას უმრავლესობა არ ჰყავს, კანონპროექტები ვერ გააქვს, პარლამენტის ბიუჯეტს ვერ იღებს და ა.შ. ქვედა სტრუქტურებში თანამდებობას თუ ვინმე დატოვებს და ადამიანები შეიცვლებიან, ეს პოლიტიკური კრიზისია?
თქვენი ოპონენტები აცხადებენ, რომ გადაწყვეტილებებს ბიძინა ივანიშვილი იღებს. მიმდინარე პროცესებში, რა როლს თამაშობს ყოფილი პრემიერი?
- რეჟიმის დამარცხებაში ივანიშვილის წვლილი უდიდესია და ამას ხაზს ვერავინ გადაუსვამს. ამ ადამიანმა იმ პროცესებში დიდი ძალისხმევა ჩადო, რომ დღეს მედია თავისუფალი იყოს, ადამიანები პოლიტიკური შეხედულებების გამო არ იდევნებოდნენ, პატიმრებს არ აწამებდნენ და ა.შ. თუნდაც, პარლამენტში მიმდინარე პროცესები რომ განვიხილოთ, ნახავთ, რომ უმრავლესობაში ალტერნატიული კანონპროექტები იდება და პროცესი მიდის არა ხელების გადაგრეხვით, არამედ ჯანსაღად. ნუთუ, ამის დანახვა რთულია?
ქვეყანაში პრობლემები არსებობს, რომელიც უნდა გადაიჭრას, მაგრამ რაც გაკეთდა, რომ არ დაინახო, არ შეიძლება. ჩვენს ერთობას თავი ბიძინა ივანიშვილმა დაადგა და ამის იგნორირება და ამ ადამიანისკენ ხელის გაშვერა როგორ შეიძლება, მხოლოდ იმიტომ, რომ ოპოზიციაში წახვედი? არც ის არის გასაკვირი, რომ ეს ადამიანი ქვეყანაში მიმდინარე პროცესებით დაინტერესებული იყოს და პროცესების ანალიზი მოახდინოს. ქუდი დაიხურა და წავიდა, ასე არ არის. ამჟამად, მოქმედი ბევრი თანამდებობის პირისგან განსხვავებით, ამ ადამიანს პასუხისმგებლობის დიდი გრძნობა აქვს და მას აინტერესებს, მის მიერ დატოვებული კადრები, თუ რამდენად კარგად მუშაობენ და არსებულ გამოწვევებს პასუხობენ თუ არა. ეს შეიძლება, ნორმალურ ადამიანს არ აინტერესებდეს, თუკი ის მოქალაქეობრივ პასუხისმგებლობას გრძნობს? რა ხდება და ვინ სად არის, თუ ეს ჟურნალისტს და პენსიონერს აინტერესებს, როგორ შეიძლება, ბიძინა ივანიშვილს არ აინტერესებდეს? ეს არანორმალური იქნებოდა.
საუბარი იმაზე, რომ ყოფილი პრემიერი გადაწყვეტილებებს იღებს, ზედმეტია. ის არანაირ გადაწყვეტილებას არ იღებს და მას გადაწყვეტილებების მიღება რომ ნდომოდა, ის მოქმედი პრემიერი იყო და მას საოცრად დიდი რეიტინგი ჰქონდა. გავიწყდებათ, რომ ის თანამდებობიდან მაშინ გადადგა, როდესაც წარმატების პიკი ჰქონდა? ის თანამდებობაზე დახამებული არასოდეს ყოფილა და როგორ შეიძლება, მას ბიუჯეტის შესრულების, ტერიტორიული მთლიანობის, უსაფრთხოების, პენსიების საკითხები არ აინტერესებდეს? როგორ ფიქრობთ, რადგან თანამდებობაზე არ არის, ამიტომ ეს პროცესები არ აღელვებს? ერთხელ და სამუდამოდ, ეს სპეკულაციები უნდა დავასრულოთ, რადგან იმ აზრის გაჯერება მიდის, რომ აი, ბიძინა რაღაცაში ერევა. მას ინტერესი აქვს, რომ ამ ქვეყანაში მთავრობამ გამართულად იმუშაოს და თუკი ვინმე არ მუშაობს, ეს მისი წუხილია.
უმრავლესობაში ამბობენ, რომ ყოფილ პრემიერს ურთიერთობა სულ რამდენიმე დეპუტატთან აქვს, მათ შორის თქვენთან. თქვენი მუშაობით კმაყოფილია?
- დიდი ხანია, რაც ბატონი ბიძინა არ მინახავს. მას პირისპირ არ შევხვედრივარ, მხოლოდ პოლიტსაბჭოს ფორმატში შევხვდით და ჩვენ რაიმე გამორჩეული, ექსკლუზიური ურთიერთობა არ გვაქვს. უმრავლესობასა და ყოფილ პრემიერს შორის ურთიერთობის სხვა ფორმატი არ არსებობს გარდა იმისა, როგორიც კოალიციური შეხვედრა იყო. მიუხედავად იმისა, რომ საჩხერის მაჟორიტარი დეპუტატი ვარ, ის საჩხერეშიც არ მინახავს, არადა, ჩვენი საქმიანობის თაობაზე მისი კრიტიკული აზრი ძალიან მაინტერესებს. შეიძლება, ბევრი რამე არ მოსწონს, ან პირიქით.
ბოლო პერიოდში, ყოფილი პრემიერი საზოგადოებაში უფრო აქტიურად ჩანს. ცოტა ხნის წინ, მან ხუთი საათი მატარებლითაც კი იმგზავრა. გამორიცხავთ, რომ ის თუნდაც, პარტია „ქართული ოცნების“ ხელმძღვანელად დაბრუნდეს?
- პოლიტიკიდან წასვლის დროს, მან საკუთარი გადაწყვეტილების მიზეზები განმარტა და თქვა, რომ თუ საჭიროებას დაინახავს, პოლიტიკაში დაბრუნდება. ამ ცხოვრებაში გამორიცხული არაფერი არ არის და შეიძლება, მან ეს ოდესმე გადაწყვიტოს, მაგრამ ეს ჰიპოთეზებია, რასაც ექსპერტები ამბობენ. მის გადაწყვეტილებას პატივს ვცემ, მაგრამ უმჯობესი იყო, რომ ის პოლიტიკაში დარჩენილიყო. მან ყველა პროცესი ბოლომდე მიიყვანა და გვითხრა, მიდით და იმუშავეთ. თუ რაიმეს ვერ გავაკეთებთ, ეს ბიძინას ბრალი კი არ არის, არამედ ჩვენი. ადამიანმა ყველაფერი გააკეთა იმისათვის, რომ დანაშაულებრივი სისტემა დანგრეულიყო და ახლა ჩვენ უნდა ვიმუშაოთ.
სამთავრობო ცვლილებებს ელოდებით, მათ შორის პრემიერ-მინისტრის შეცვლას?
- პრემიერის შეცვლა მთელ რიგ პროცესებს ითვალისწინებს და ასეთი თემების წინ წამოწევით დაინტერესებული ვინ არის? ექსპერტებს შეიძლება, ბევრი ჰიპოტეზა ჰქონდეთ. ჰიპოტეტურად მთავრობის გადადგომაც მოსალოდნელია, რიგგარეშე არჩევნების დანიშვნაც და პრეზიდენტის გადადგომაც, მაგრამ მსგავსი არაფერი ხდება და თუკი რომელიმე მინისტრი თავის უფლებამოსილებას თავს ვერ გაართმევს, რა თქმა უნდა, მას პრემიერი გადააყენებს.
ეკონომიკური გუნდის მუშაობით კმაყოფილი ხართ?
- რა თქმა უნდა, უკეთესი გვინდა, მაგრამ სერიოზული გამოწვევებია. ჩაკეტილ სივრცეში აკვარიუმში არ ვცხოვრობთ და იცით, რომ ყველა პროცესი ერთმანეთთან არის დაკავშირებული, დაწყებული ნავთობის საფასურიდან, დამთარებული ეროვნული ვალუტის ნიშნულის ცვლილებით.
რაც შეეხება რესპუბლიკელების მოთხოვნას, ისინი სახელმწიფო სტრუქტურებში რეფორმების გატარების წინადადებით გამოდიან, „ქართული ოცნება“ მზად არის, რომ მათ რეკომენდაციებს მხარი დაუჭიროთ, მათ შორის ძალოვანი უწყების რეფორმირებას, რასაც ამომრჩეველს ჰპირდებოდით?
- მზად ვართ, ყველა იმ წინადადებაზე ვისაუბროთ, რასაც ჩვენი პარტნიორები წარმოადგენენ. საარჩევნო პროგრამა ოთხ წელზეა გაწერილი, რომელიც ეტაპობრივად ხორციელდება. ტემპების დაჩქარება გვჭირდება, რომ რეფორმები ხელშესახები იყოს, მაგრამ ბევრი რეფორმის შედეგი უკვე იგრძნობა, მათ შორის, სასამართლოს, სოფლის მეურნეობის, ჯანდაცვის სისტემებში გატარებული რეფორმების. თუ შინაგან საქმეთა სამინისტროს რეფორმები სჭირდება და იქ პრობლები არის, მზად ვართ ამაზე ვისაუბროთ. ეს პროგრამა კოალიციის ყველა პარტიის მიერ არის შექმნილი და მხოლოდ „რესპუბლიკური პარტიის“ წინადადება არ არის.
უფრო მომხრე ვარ, რომ პარლამენტში მთავრობასთან შეთანხმებული ვარიანტები გამოდიოდეს, რომ ის სურათი არ მივიღოთ, რაც ე.წ. გასაღების შემთხვევაში მოხდა. ეს დემოკრატიის მაჩვენებელია, მაგრამ ამით გატაცებული არ უნდა ვიყოთ. ამა თუ იმ საკითხზე კონსულტაციები კანონპროექტის წარდგენამდე უნდა მოხდეს. თუ მხოლოდ უსაფრთხოებისკენ გადავიხრებით, ადამიანის უფლებებს დავარღვევთ და თუ პირიქით მოვიქცევით, სახელმწიფო თავზე დაგვემხობა. რეფორმების გატარება აუცილებელია, მაგრამ რეცეპტი რომელი კანონპროექტი უნდა შემოვიდეს და მას მხარს დავუჭერთ თუ არა, არ არსებობს.
რესპუბლიკელები ამბობენ, რომ ამა თუ იმ საკითხზე უნდა იყოს კოალიციური შეთანხმება, ან შეთანხმება კოალიციის გარეშე. ამ პრინციპს იზიარებთ?
- ევროპაში, როდესაც არჩევნებში მონაწილეობას ცალ-ცალკე პარტია იღებს, მათ თავისი წილი ხმები აქვთ და პარლამენტში შესვლის შემდეგ კოალიციაში წევრიანდებიან. რა თქმა უნდა, იქ გადაწყვეტილებების მიღება სხვა ფორმატში ხდება, მაგრამ როდესაც, შენ კოალიციას არჩევნებამდე ქმნი და შენი გასვლის მიზეზი არის არა ის, რომ მარტო ხარ, არამედ ის, რომ კოალიცია ხარ, ასეთ ვითარებაში განცალკავებული და კერძო ინიციატივების წარმოდგენა ცოტა შეუსაბამოა, რადგან კოალიცია ნიშნავს, რომ პასუხისმგებლობა ერთად ავიღეთ. ყოველ შემთხვევაში, ეს 2016 წლამდე ასეა.