ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნების პარალელურად, აქტულური გახდა უკანონო ფარული ჩანაწერების თემა. არასამთავრობო ორაგნიზაციებმა კამპანია „ეს შენ გეხება, ისევ გვსმენენ“ დაიწყეს, იმ მოტივით, რომ ქვეყანაში უკანონო მოსმენები კვლავ გრძელდებოდა. თუმცა, მტკიცებულება იმისა, რომ „ისევ გვისმენენ“ მთელი ამ კამპანიის განმავლობაში არ წარმოუდგენიათ.

ე.წ. „გონივრული ეჭვი“ კი მხოლოდ იმიტომ გაუჩნდათ, რომ ხელისუფლება ფარულ მოსმენებთან დაკავშირებული საკანონმდებლო ბაზის დახვეწას შეგნებულად აჭიანურებდა. 

საიას თავმჯდომარის, კახა კოჟორიძის განმარტებით, ხელისუფლების უშუალო პასუხისმგებლობაა, რომ უკანონო მოსმენების პრაქტიკა, ერთხელ და სამუდამოდ, აღმოიფხვრას.

For.ge. კახა კოჟორიძეს ესაუბრა.

ბატონო კახა, კამპანია რომელსაც აწარმოებთ არასამთავრობო ორგანიზაციები „ეს შენ გეხება - ისევ გვისმენენ“ როდემდე გაგრძელდება?

- „ეს შენ გეხება - ისევ გვისმენენ“ იმ დრომდე გაგრძელდება, ვიდრე კანონპროექტი კანონად არ იქცევა. ჩვენ ჯერჯერობით არ მოგვისმენია კონკრეტული არგუმენტაცია, რა საფრთხეების შემცველი შეიძლება იყოს ეს კანონპროექტი. ჩვენ ვისმენთ ზოგად კომენტარებს, მაგრამ კონკრეტულად, რომელი მუხლია საფრთხის შემცველი, არ მოგვისმენია. ამიტომ ვართ ჩვენს პოზიციაზე, რომ ეს კანონპროექტი უნდა მიიღონ იმ ფორმით, რა ფორმითაც ბოლო მომენტამდე არსებობდა. ვაპირებთ, დავესწროთ საკომიტეტო მოსმენებს, ვნახოთ, შევა თუ არა ცვლილებები და რა ცვლილებები შევა.

მხოლოდ კანონის მიღება საკმარისი არ არის იმისთვის, რომ რეფორმა პრაქტიკაში გატარდეს. კანონის იმპლემენტაციას სჭირდება კონტროლი, უნდა არსებობდეს მექანიზმი, რომელიც საშუალებას მისცემს მაკონტროლებელ პირს თუ პირთა ჯგუფს, რომ იმ შემთხვევაში, თუ ვინმე სათანადოდ არ ასრულებს თავის ფუნქციას, პასუხისმგებლობა დაეკისროს.

ის ჩანაწერები, რომელიც ტელეკომანია „რუსთავი 2“-ის ეთერით ვიხილეთ, ეს არის დასტური იმისა, რომ უკანონო მოსმენები გრძელდება? ხელისუფლებამ ამ ჩანაწერებთან კავშირს უარყოფს და ამტკიცებს, რომ ყოფილმა ხელისუფლებამ შსს-დან ე.წ. მოსასმენი აპარატურა წაიღო და ამის საშუალებით ახორციელებენ მოსმენებს...

- სწორედ ამას ვამბობთ ჩვენ, რომ ეს ხელისუფლება ახორციელებდა მოსმენას თუ წინა ხელისუფლება იმ დატაცებული მოწყობილობის საშუალებით, ორივე შემთხვევაში, სერიოზული პრობლემების წინაშე ვდგავართ. იმ შემთხვევაში, თუ ეს განხორციელდა მოქმედი ხელისუფლების მხრიდან, ესეც სერიოზული პრობლემაა, იმიტომ, რომ რიგით პოლიციელს არ აქვს წვდომა ასეთ ტექნიკურ საშუალებებთან და ვერც თავის თავზე აიღებს გადაწყვეტილებას, რომ მოუსმინოს პარლამენტის თავმჯდომარეს, თავდაცვის მინისტრს და ა.შ.

ამ პრობლემას, რომ თავი დავანებოთ, თვითონ ქმედებაში არის დანაშაულის ნიშნები და ამას სჭირდება გამოძიება, ვინც უნდა იყოს მისი ჩამდენი. მეორე მხრივ, თუ ვიღაცამ ეს აპარატურა გაიტაცა და ამ შემთხვევაში არა ხელისუფლება, არამედ სხვები ისმენენ, ცხადია ესეც სერიოზული პრობლემაა, იმიტომ, რომ ესეც დანაშაულია.

თუ აპარატურის დაკარგვის ფაქტი შარშან იქნა აღმოჩენილი, მაშინ რა გააკეთა საგამოძიებო ორგანომ იმის დასადგენად, გაერკვია ეს დანაშაული მართლა იყო თუ არა ჩადენილი? თუ მართლაც ვიღაცამ მოიპარა ეს აპარატურა, ხომ ძალიან მარტივია მინიმუმ იმ პირის პასუხისმგებლობის საკითხის დაყენება, ვისაც ევალებოდა ამ აპარატის უსაფრთხოება?!

მნიშვნელობა არ აქვს ოპოზიცია თუ გარეშე პირი აკეთებდა ამას, თუ მას აქვს წვდომა, რომ მოუსმინოს პარლამენტის თავმჯდომარეს, უშიშროების საბჭოს მდივანს, თავდაცვის მინისტრს, მაშინ, სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახური რას აკეთებს? თუ ამას, როგორც ამბობენ, ოპოზიცია აკეთებს, მაშინ, წარმოიდგინეთ, სხვა ქვეყნის სპეცსამსახურებს როგორი თავისუფლება აქვთ.

თქვენ არ ფიქრობთ, რომ ეს შესაძლოა ოპოზიციის ხელწერა იყოს? მითუმეტეს, რომ ჩვენ ვერ ვნახეთ ჩანაწერი, რომელიც 2014 წლით თარიღდება...

- ვინც არ უნდა აკეთებდეს, ეს არის დანაშაული და კიდევ ერთხელ მიუთითებს იმაზე, რომ ამ საკითხს სჭირდება სრულყოფილი გამოძიება. მეორე მხრივ, აუცილებლად საჭიროა სისტემური რეფორმა.

ჩანაწერების გამოქვეყნებამდე თქვენ ამტკიცებდით, რომ მოსმენები გრძელდებოდა, ამის პარალელურად იგივეს მტკიცება დაიწყო ოპოზიციამ. არ ფიქრობთ, რომ ამ შემთხვევაში ავტომატურად ჩაერთეთ იმ პოლიტიკურ პროცესებში, რომლის ავტორიც ყოფილი მმართველი გუნდია? გამორიცხავთ, რომ თქვენი აქტიურობა გახდეს პოლიტიკურად მომგებიანი „ნაციონალური მოძრაობისთვის“, რაც გამოიწვევს თქვენ პოლიტიკურ პროცესებში ჩართვას...

- თვითონ პრობლემას კი ვერ ხედავენ ისეთი სიმძაფრით, როგორც არსებობს, არამედ პრობლემას უფრო ხედავენ არასამთავროების აქტიურობაში და პოლიტიკურ მოტივაციებს უკავშირებენ. როგორ წარმოგიდგენიათ, არასამთავრობო ორგანიზაციების მუშაობა ისე, რომ მისმა მოქმედებამ არ გამოიწვიოს სხვადასხვა შეფასება? ჩვენ არ გავაკეთოთ იმიტომ, რომ ვიფიქროთ, შეიძლება, ეს რომელიმე პოლიტიკურმა ძალამ გამოიყენოს თავისი მიზნებისთვის, სწორი იქნება ჩვენი ქმედება? - ცხადია არა. კი ბატონო, მე მზად ვარ მივიღო კრიტიკა, როდესაც იგი ობიექტურ ფაქტებზეა დამყარებული, მაგრამ ამ შემთხვევაში, ამ კამპანიასთან მიმართებით ნამდვილად ვერ მივიღებ ასეთ კრიტიკას.

როდესაც ხელისუფლება შეიცვალა ახალ ხელისუფლებას ძალიან ბევრი პრობლემა დახვდა ადამიანის უფლებების მიმართულებით და მათ შორის - ფარულ ოპერატიულ სამძებრო ღონისძიებასთან მიმართებაში, რისი ნათელი დადასტურება იყო ის უკანონო ჩანაწერები. ასეთი მძიმე მემკვიდრეობა რომ გერგება, არანაირი არასამთავრობო ორგანიზაციების აქტიურობა არ უნდა გჭირდებოდეს, შენ თვითონ შენი ინიციატივით უნდა დაიწყო სისტემის რეფორმირება. მაგრამ, ნაცვლად იმისა, რომ შეცვლილიყო კანონმდებლობა, გამოძიება ეფექტურად წარმართულიყო და დასჯილიყვნენ ის პირები, რომლებმაც ის უკანონო ჩანაწრები გააკეთეს, ნაცვლად იმისა, რომ საქართველოს კანონმდებლობაში შემოსულიყო ის სტანდარტები, რაც ევროპულ ქვეყნებშია, ჩვენ ვხედავთ, რომ კანონპროექტი რომელიც შევიდა პარლამენტში, შემოიდი თაროზე.

ეს კამპანია საერთოდ არ დაიწყებოდა, კანონპროექტის განხილვა დროულად რომ დაწყებულიყო. კანონპროექტი შევიდა ერთი წლის წინ და ჩვენ კამპანია დავიწყეთ მას შემდეგ, როცა დავინახეთ, რომ ეს კანონპროექტი მაღალი ალბათობით საერთოდ არ განიხილებოდა. იმიტომ, რომ სამართალდამცავი ორგანოების პოზიცია იყო, რომ ეს კანონპროექტი ბევრ რამეს გააფუჭებდა.

მაგრამ როდესაც ხდება ფართოდ რეკლამირება იმისა, რომ ყველას გვისმენენ, მეტი დამაჯერობლობისთვის უმჯობესი არ იქნებოდა ამის მტკიცებულებაც წარმოგედგინათ და არა თეორიების დონეზე იყოს ლაპარაკი, რომ გვისმენენ? თქვენი ოპონენტები სწორედ მტკიცებულებას ითხოვენ...

- სიტყვა „ისევ გვისნემენ“ არ ნიშნავს იმას, რომ სახელმწიფო ბრალმდებლები ვართ და ვიღაცას ვუმტკიცებთ დანაშაულის ჩადენას, ამას სჭირდება კონკრეტული მტკიცებულება, რომ დავაბრალოთ ამ დანაშაულის ჩადენა. როდესაც პროკურატურა ამბობს, რომ ამ ადამიანმა ჩაიდინა დანაშაული, მას უნდა ჰქონდეს მტკიცების მაღალი სტანდარტი. როდესაც არასამთავრობო ორგანიზაცია ამბობს, რომ რაღაცა ცუდად ხდება, მას შეიძლება არ ჰქონდეს მტკიცებულების ერთობლიობა, რომ ეს დაადასტუროს, მაგრამ არსებობდა და არსებობს მთელი რიგი გარემოებები, რომლებიც მიუთითებენ იმაზე, რომ ეს ისევ ხდება.

პირველია ის, რომ მას შემდეგ რაც ხელისუფლება შეიცვალა ახალმა ხელისუფლებამ არ დაიწყო სისტემის რეფორმირება, არ შესრულდა არც ერთი სიტყვა მოქმედ კანონში, რომელიც ოპერატიულ სამძებრო საქმიანობას ახორციელებდა. ანაომალიური სიტუაცია გვქონდა იმ მიმართულებით, რომ ათასობით აღმოჩენილი უკანონო მიყურადების ფონზე გამოვლენილ დამნაშავეთა რაოდენოდა ნულს უდრიდა, ეს ადამიანები ისევ იქ მუშაობენ და ჩვენ ვსვამდით კითხვას, ეს იმიტომ ხომ არ ხდება, რომ მათი რესურსის გამოყენებით კიდევ არის ხელისუფლება დაინტერესებული უკანონო მოსმენებით? არასამთავრობო ორგანიზაციებმა ჩაატარეს კვლევა და გამოკითხულთა 60 პროცენტზე მეტი ამბობს, რომ მათ აქვთ განცდა იმისა, რომ ისევ უსმენენ.