ახლო აღმოსავლეთში კონფლიქტის სისხლიანი ესკალაციის თავიდან აცილების მიზნით, ყატარის, ეგვიპტისა და შეერთებული შტატების ხელისუფლებამ მოუწოდა ისრაელს და პალესტინის ჯგუფ ჰამასს, განაახლონ მოლაპარაკებები ღაზას სექტორში ცეცხლის შეწყვეტისა და ებრაელი მძევლების გათავისუფლების შესახებ, რომლებიც გასული წლის 7 ოქტომბრის თავდასხმის შედეგად არიან ტყვედ.

მხარეები მიწვეულნი არიან 15 აგვისტოს ნეიტრალურ ტერიტორიაზე, ყატარში ან ეგვიპტეში შესახვედრად.

„ჩვენ მოვუწოდეთ მხარეებს სასწრაფოდ განაახლონ მოლაპარაკებები 15 აგვისტოს დოჰაში ან კაიროში დარჩენილი პრობლემების მოსაგვარებლად და დაიწყონ შეთანხმება ყოველგვარი შეფერხების გარეშე“, - ნათქვამია ერთობლივ განცხადებაში.

მოლაპარაკებების განახლება რეგიონში დაძაბულობის შემცირებისა და გასულ კვირას თეირანში ჰამასის პოლიტიკური ლიდერის ისმაილ ჰანიეს მკვლელობის შემდეგ ესკალაციის თავიდან აცილების მცდელობაა.

ირანის ხელისუფლება და ლიბანური ჰეზბოლა შურისძიებას დაჰპირდნენ ისრაელს, რომელმაც არ აღიარა მონაწილეობა ჰანიეს სიკვდილში.

აშშ-ის სახელმწიფო მდივანმა, ენტონი ბლინკენმა ამ კვირაში პირდაპირ მიმართა ირანსა და ისრაელს, თავიდან აიცილონ ესკალაცია ახლო აღმოსავლეთში.

ამერიკული მედია იტყობინება, რომ თეთრი სახლი განრისხდა ჰანიეს მკვლელობის შემდეგ და თვლიდა, რომ ამან შეიძლება შეაფერხოს ღაზაში ზავის მოლაპარაკებები, რომლებიც პროგრესს იყო მიღწეული.

„ჩვენი სამი გუნდი დაუღალავად მუშაობდა მრავალი თვის განმავლობაში, რათა შეემუშავებინათ ჩარჩო შეთანხმება, რომელიც ახლა დგას მაგიდაზე... დარჩენილია მხოლოდ მისი განხორციელების დეტალების დასრულება... ეს შეთანხმება ეფუძნება პრეზიდენტ ბაიდენის მიერ 2024 წლის 31 მაისს დამტკიცებულ პრინციპებს, რომლებიც დამტკიცებულია გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციით 2735... ჩვენ არ შეგვიძლია მეტი დროის დაკარგვა და შემდგომი შეფერხებების გამართლება. დროა გავათავისუფლოთ მძევლები, დავიწყოთ ცეცხლის შეწყვეტა და განვახორციელოთ ეს შეთანხმება“, - ნათქვამია აშშ-ს, ყატარისა და ეგვიპტის ერთობლივ განცხადებაში.

ისრაელის პრემიერ-მინისტრის, ბენიამინ ნეთანიაჰუს ოფისში განაცხადეს, რომ ისრაელის დელეგაცია მოლაპარაკებებზე 15 აგვისტოს გაემგზავრება.

„ამერიკის შეერთებული შტატებისა და შუამავლების წინადადების შესაბამისად, ისრაელი გაგზავნის მოლაპარაკებების დელეგაციას 15 აგვისტოს განსახილველ ადგილას, რათა დაზუსტდეს დეტალები და განახორციელოს ჩარჩო შეთანხმება“, - ნათქვამია განცხადებაში. ჰამასის წარმომადგენლებს კომენტარი ჯერ არ გაუკეთებიათ.

შესაძლებელია თუ არა შეთანხმების მიღწევა?

მოლაპარაკებებში საერთაშორისო შუამავლები რამდენიმე თვეა წარუმატებლად ცდილობენ მხარეები აიძულონ შეთანხმების მიღწევას.

არსებობს რამდენიმე ფუნდამენტური საკითხი, რომლებზეც ჰამასის და ისრაელის ხელმძღვანელობის პოზიციები ძირეულად განსხვავდება. კერძოდ, რადიკალურმა დაჯგუფებამ არაერთხელ განაცხადა, რომ ისინი ითხოვენ ისრაელის სამხედრო კამპანიის სრულ შეწყვეტას და არა დროებით ზავს.

ისრაელი, თავის მხრივ, ბოლო დრომდე თანხმდებოდა მხოლოდ დროებით ცეცხლის შეწყვეტაზე და არ ტოვებდა თავის მთავარ მიზანს - ჰამასის განადგურებას.

ისრაელის ულტრამემარჯვენე ფინანსთა მინისტრმა, ბეზალელ სმოტრიჩმა უკვე ისაუბრა ჰამასთან შეთანხმების ახალი მცდელობის წინააღმდეგ.

„ჯერ არ დადგა სახიფათო ხაფანგის დრო, რომელ „ფორმულასაც“ „შუამავლები“ ​​გვკარნახობენ და აწესებენ ჩაბარების შეთანხმებას, რომელიც გამოიწვევს იმ სისხლს, რომელიც ჩვენ დაღვარეთ ყველაზე სამართლიან ომში, რომელსაც ჩვენ ვაწარმოებთ“, - დაწერა მან X-ზე.

მან ასევე თქვა, რომ ჰამასთან ჯერ კიდევ ჰიპოთეტური შეთანხმების მიღწევა „შეასუსტებს ისრაელის შემაკავებელ ძალას და მის იმიჯს ახლო აღმოსავლეთში და წარმოაჩენს მას, როგორც სუსტ მფარველ სახელმწიფოს“.

სმოტრიჩმა მოუწოდა პრემიერ მინისტრს ნეთანიაჰუს, არ დაეტოვებინა „ერთი სანტიმეტრი“ მისი „წითელი ხაზებიდან“ მოლაპარაკებებში, რომლებიც, გავრცელებული ინფორმაციით, იყო მთავარი დაბრკოლება, რამაც ხელი შეუშალა შეთანხმების მიღწევას ივლისის შუა რიცხვებში გამართულ ბოლო მოლაპარაკებებზე.

იოლი არ იქნება ზავის შეთანხმების მიღწევა და კონფლიქტის რეგიონულში გადასვლის თავიდან აცილება, განსაკუთრებით ჰანიას მკვლელობის შემდეგ, აღიარებენ ახლო აღმოსავლეთის და ამერიკელი შუამავლები.

პოლიტბიუროს ახალ ხელმძღვანელს, იაჰია სინვარს, რომელმაც შეცვალა ჰანია, სასტიკ, რადიკალურ და უკიდურესად შეუპოვარ ლიდერს უწოდებენ.

სწორედ ის არის, ისრაელის ხელისუფლების ცნობით, 7 ოქტომბერს ჰამასის უპრეცედენტო თავდასხმის მთავარი ორგანიზატორი, რომელის დროსაც 1200-ზე მეტი ადამიანი დაიღუპა და 251 ისრაელელი მძევლად ჩავარდა.

არაბული მედიის ცნობით, სინვარმა უკომპრომისო პოზიცია დაიკავა ისრაელსა და ჰამასს შორის ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმების პირობებთან დაკავშირებით.

Sky News Arabia TV-ის ცნობით, დანიშვნიდან მალევე, იაჰია სინვარი დაუკავშირდა ეგვიპტელ შუამავლებს, რათა გადაეცა მათთვის სამშვიდობო შეთანხმების პირობები, რომელიც მოიცავს ისრაელის სრულ გაყვანას ღაზადან.

სინვარმა ასევე უთხრა ეგვიპტელ მომლაპარაკებლებს, რომ იგი კატეგორიულად ეწინააღმდეგებოდა პალესტინის ხელისუფლების (PA) კონტროლის მოპოვებას ღაზაზე ომის შემდეგ.

ასევე შეუძლებელია ჰეზბოლას ქმედებების პროგნოზირება, რომელიც შურისძიებას აღუთქვამს არა მხოლოდ ჰამასის ლიდერის, არამედ ბეირუთში მოკლული მისი მეთაურის ფუად შუკრის გარდაცვალების გამო.

Politico-მ წინა დღით დაწერა წყაროებზე დაყრდნობით, რომ ირანმა შესაძლოა გადახედოს თავის გეგმებს, ხოლო CNN-მა განაცხადა, რომ ჰეზბოლას შეუძლია დაარტყას ისრაელს თეირანის პოზიციის მიუხედავად.

წყარო: https://www.bbc.com/russian/articles/cd6yv0z49z1o