31 ივლისი ირანის ხელისუფლებისთვის მნიშვნელოვანი დღედ დარჩება. ახლადარჩეულმა პრეზიდენტმა, მასუდ პეზეშკიანმა ფიცი დადო. მის მოსალოცად მისულთა შორის იყო ჰამასის პოლიტიკური ბიუროს გენერალური მდივანი ისმაილ ჰანიე.

მანამდე ერთი დღით ადრე მასუდ პეზეშკიანმა ჰანიესთან შეხვედრაზე განაცხადა, რომ ისინი მხარს დაუჭერენ ჰამასის ბრძოლას. მეორე მხარემ ასევე მადლობა გადაუხადა ირანს გაწეული დახმარებისთვის. ამ შეხვედრის შემდეგ ღამით, ჰამასის პოლიტიკური ბიუროს გენერალური მდივანი გარდაიცვალა თეირანში, მის საცხოვრებელ შტაბში სარაკეტო თავდასხმის შედეგად. შემთხვევის დეტალები ჯერჯერობით უცნობია. პასუხისმგებლობა არავის აუღია, ისრაელის ჩათვლით.

ეს ძალიან მძიმე დარტყმაა ჰამასისთვის. პალესტინის სახელმწიფოს მეთაურმა მაჰმუდ აბასმა მკაცრად დაგმო ჰანიეს სიკვდილი. ავტონომიის სხვადასხვა ორგანიზაცია ინციდენტთან დაკავშირებით საპროტესტო აქციის გასამართად ემზადება.

სხვათა შორის, 2023 წლის 7 ოქტომბერს ჰამასის ისრაელზე თავდასხმის შემდეგაც, ის ეწვია ირანს და შეხვდა ქვეყნის უზენაეს ლიდერს სეიედ ალი ხამენეის. ზოგადად, გავრცელდა ინფორმაცია იმის შესახებ, რომ ომის შემდეგ მას ხშირი კონტაქტი ჰქონდა ირანის ხელისუფლებასთან. იმის გამო, რომ თეირანი კოორდინაციას უწევს ჰამასის, ჰეზბოლას და ჰუსიტების საქმიანობას.

ჰამასმა განაცხადა, რომ სიკვდილი მკვეთრად გაზრდის დაძაბულობას რეგიონში და უპასუხოდ არ დარჩება. იემენის ჰუთებმა ეს მოვლენა საერთაშორისო ნორმების დარღვევად შეაფასეს და განაცხადეს, რომ შურს იძიებენ. ლიბანმა ასევე გააფრთხილა ჰეზბოლა.

ირანის საგარეო საქმეთა სამინისტროს პრესსპიკერმა, ნასერ კანანმა განაცხადა, რომ ეს კიდევ უფრო გააძლიერებს ურთიერთობას ირანსა და პალესტინას შორის.

იბადება კითხვა: იმოქმედებს თუ არა ისმაილ ჰანიეს მკვლელობა ღაზას სექტორში ომის შეწყვეტაზე? გასულ კვირას, პალესტინის წარმომადგენელი ორგანიზაციებისა და ჯგუფების მონაწილეობით, მიიღეს პეკინის რეზოლუცია ჰამასი-ისრაელის ომის შემდეგ გასაკეთებელი სამუშაოების შესახებ. დოკუმენტში ისრაელის აღიარების საკითხიც იყო ნახსენები. მიუხედავად იმისა, რომ ფატაჰი მხარს უჭერს ისრაელის აღიარებას, ჰამასი მიიჩნევს, რომ „ისრაელი შეიქმნა პალესტინის მიწებზე და ის უნდა განადგურდეს“.

ითვლება, რომ მიუხედავად მისი მკაცრი გამოსვლებისა, ისმაილ ჰანიემ მოახერხა მოლაპარაკებების პროცესი ახალი ცეცხლის შეწყვეტის მისაღწევად. ასე რომ, ჰანია ისრაელთან მოლაპარაკების მომხრე იყო. აღსანიშნავია, რომ 2006 წელს ღაზას სექტორის მთავრობასა და ებრაულ სახელმწიფოს შორის იყო შეთანხმება შეიარაღებული თავდასხმების განუხორციელებლობის შესახებ. ისმაილ ჰანიე იმ დროს ღაზას სექტორის მეთაური იყო, გამოდის, რომ გენერალურმა მდივანმა ოფიციალურ თელ-ავივთან გარკვეულ შეთანხმებას მიაღწია. სავარაუდოდ, ჰამასმა ეს შეთანხმება 7 ოქტომბერს დაარღვია. ასეთ გარემოებებში შეიძლება გამოჩნდეს მისი მკვლელობის სხვა ვერსია.

იაჰია სინვარი, სავარაუდოდ, ხელმძღვანელობდა ომს ისრაელის წინააღმდეგ ღაზას სექტორში, ხოლო მოჰამად დეიფი ამ საკითხთან დაკავშირებით განსხვავებულ პოზიციას იკავებდა. იაჰია სინვარმა ცოტა ხნის წინ თქვა, რომ ჰამასის ლიდერები ღაზას სექტორის გარეთ ვერ საუბრობენ მოძრაობის სახელით. ამასთან დაკავშირებით, არ არის გამორიცხული, რომ იყვნენ ისეთებიც, რომლებიც მოძრაობის შიგნით ისმაილ ჰანიეს ლიდერად არ აღიარებენ.

ისრაელის მთავრობამ არაერთხელ განაცხადა, რომ ისინი „გაანადგურებენ“ ჰამასს. ისინი მოძრაობას აიგივებენ ISIS-ის ტერორისტულ დაჯგუფებასთან. ისრაელის პრემიერ-მინისტრმა, ბენიამინ ნეთანიაჰუმ განაცხადა, რომ ისინი გაანეიტრალებენ ჰამასს, ისევე როგორც მსოფლიომ გაანადგურა ISIS. მიუხედავად სხვადასხვა ქვეყნების მშვიდობისაკენ მოწოდებისა, ისრაელმა დაისახა მიზნად გაანადგუროს ყველა შეიარაღებული ჯგუფი, რომელიც მას ეწინააღმდეგება. ის ურტყამს ჰეზბოლას ბაზებს ლიბანში, ჰუტისებს იემენში, ჰამასს ღაზას სექტორში და ირანის რევოლუციური გვარდიის კორპუსის (სეპაჰ) ფილიალს სირიაში.

ამას ადასტურებს აგრეთვე ნავთობის საწყობისა და ჰუსიტების სამხედრო ბანაკის დაბომბვა იემენში და ჰეზბოლას ობიექტების ლიბანში ბოლო დღეებში. ისრაელის მასმედია იუწყება, რომ ფუად შუკრი, ცნობილი როგორც ჰაჯი მოჰსუნი, შტაბის უფროსი და ჰეზბოლას მესამე მეთაური, დაიღუპა ისრაელის საჰაერო ძალების თავდასხმის შედეგად ბეირუთის მახლობლად. ისრაელმა ავიაიერიში ლიბანის დედაქალაქ ბეირუთზეც დაიწყო.

ისრაელის ბოლო ოპერაციები ლიბანსა და იემენში ზრდის შესაძლებლობას, რომ შეიარაღებული კონფლიქტი რეგიონში გაიზრდება და გაძლიერდება.

თუმცა, რეგიონული და არარეგიონული აქტორები ამ ომს არ შეუერთდებიან. ისრაელი, შეერთებული შტატები და მისი მოკავშირეები ომის ერთ მხარეს არიან, სადაც ჰამასი დროშას აფრიალებს ღაზას სექტორში, ხოლო ირანი, ბაშარ ალ-ასადის რეჟიმი სირიაში, ჩრდილოეთ კორეა, რუსეთი და ჩინეთი - მეორე მხარეს. მთავარი მეომარი მხარეები არიან ისრაელი და ირანი. მათში დამატებითი სახელმწიფოების გაწევრიანების ალბათობა დღევანდელ პირობებში მოსალოდნელი არ არის, რადგან ნებისმიერი სახელმწიფოს, თუნდაც ირანის, ისრაელის წინააღმდეგ ღია ომში შესვლა ძველ ომად ითვლება. ამიტომ, ვინც მოელის, რომ ისმაილ ჰანიეს სიკვდილი გაფართოვდება და მიაღწევს ღია ომის დონეს ისრაელსა და ირანს შორის, იმედგაცრუებული დარჩება.

თავის მხრივ, ირანი ომს აწარმოებს ისრაელის წინააღმდეგ ოთხ ქვეყანაში - იემენში, ლიბანში, პალესტინასა და სირიაში. ვინაიდან ორ ქვეყანას შორის სახმელეთო საზღვარი არ არსებობს, ირანი თავს ამ გზით იცავს.

Sky News-ის ცნობით, ბენიამინ ნეთანიაჰუს ოფისმა ისრაელის მინისტრებს სთხოვა, რომ ჰანიეს გარდაცვალებაზე კომენტარი არ გაეკეთებინათ.

თეირანში ისმაილ ჰანიეს მკვლელობა აჩვენებს, რომ ირანის ხელისუფლებას სერიოზული პრობლემები აქვს საკუთარი ხალხის დაცვაში.

2020 წელს ერაყში სეფაჰის ყუდსის ძალების მეთაური, გენერალი ქასიმ სოლეიმანი მოკლეს, ამ წლის აპრილში მოკლეს სეპაჰის შვიდი წევრი, მათ შორის მაღალი რანგის ბრიგადის გენერალი მოჰამად რეზა ზაჰედი და მისი მოადგილე, გენერალი მოჰამად ჰადი. სირიის დედაქალაქ დამასკოში ირანის საკონსულოს შენობაზე თავდასხმის შედეგად ჰაჯი რაჰიმი დაიღუპა. ირანი და სირია თავდასხმაში ისრაელს ადანაშაულებენ. თელ-ავივის ოფიციალურმა პირმა განაცხადა, რომ დიპლომატიური წარმომადგენლობის შენობისთვის დარტყმა არ მიუყენებია.

19 მაისს ირანის პრეზიდენტის იბრაჰიმ რაის იდუმალი კატასტროფა შეიძლება იყოს თეირანის ხელისუფლების უსაფრთხოების პრობლემების მაგალითი.

ვინ ესროლა ისმაილ ჰანიეს? იმ დროს ჰამასმა განაცხადა, რომ შეებრძოლებოდა ახლო აღმოსავლეთის ყველა ტერორისტულ დაჯგუფებას, მათ შორის ISIS-ს. ის გარკვეული პერიოდი მუშაობდა ღაზას სექტორში, სინაის ნახევარკუნძულზე. მისი თქმით, ის ამ დღეებში ჰამასის წინააღმდეგ იბრძოლებს.

ამ ინციდენტის ჩადენა პეზეშკიანის ფიცის დადების დღეს არის გაფრთხილება ირანის ხელისუფლებისა და მთავრობისთვის. ახალმა პრეზიდენტმა, რომელიც რეფორმატორად ითვლება, თავის გამოსვლებში თქვა, რომ ის კიდევ უფრო გაზრდის მხარდაჭერას ღაზას სექტორისა და ჰამასის მიმართ. აშშ-ის თავდაცვის მდივანმა ლოიდ ოსტინმა ფილიპინებში გამართულ პრესკონფერენციაზე განაცხადა, რომ ვაშინგტონი ცდილობს შეამციროს დაძაბულობა რეგიონში ირანში ჰამასის ლიდერის ისმაილ ჰანიეს მკვლელობის შემდეგ და დაიცავს ისრაელს თავდასხმის შემთხვევაში. მან აღნიშნა, რომ ახლო აღმოსავლეთში დიდი ომი გარდაუვალი არ არის.