აშშ-ის ყოფილი პრეზიდენტი დონალდ ტრამპს პენსილვანიის შტატში, ბატლერში, წინასაარჩევნო აქციის დროს ესროლეს. აქციის ერთი მონაწილე დაიღუპა, ორი კი დაშავდა. დაცვამ თავდამსხმელს ესროლა. აშშ-ს პრეზიდენტმა, ჯო ბაიდენმა და ქვეყნის რამდენიმე ყოფილმა ლიდერმა მკვეთრად დაგმეს პოლიტიკური ძალადობა. თუმცა, ბევრი კითხვაა საიდუმლო სამსახურებთან, რომლებსაც მსროლელი გამორჩათ.

„ნაკაწრი ტყვიით“

აქციის ვიდეოში რამდენიმე გასროლა ისმის, რის შემდეგაც ტრამპი ყურზე იკიდებს ხელს და წამის შემდეგ მიწაზე იხრება. ამის შემდეგ მას უშიშროების თანამშრომლები მივარდებიან. ერთი წუთის შემდეგ ყოფილი პრეზიდენტი, აწეული ხელით და შეკრული მუშტშით, სცენიდან გაიყვანეს.

FBI-მ დაასახელა მამაკაცი, რომელმაც ტრამპს ესროლა - 20 წლის თომას მეთიუ კრუკსი ბეთელ პარკიდან.

„სამართალდამცველებმა დანაშაულის ადგილზე AR-ის ტიპის ნახევრად ავტომატური თოფი ამოიღეს“, - განუცხადა Associated Press-ს გამოძიებასთან დაახლოებულმა პირმა. 2010-იანი წლებიდან მოყოლებული, ამ ტიპის იარაღს არაერთხელ იყენებდნენ შეერთებულ შტატებში მასობრივი „სროლების“ დროს.

საიდუმლო სამსახურმა განაცხადა, რომ მსროლელი დაიღუპა, აქციის ერთი მონაწილე დაიღუპა და ორი დაშავდა. სამართალდამცავებმა ჟურნალისტებს განუცხადეს, რომ თავდასხმის მოტივი ჯერ არ დაუდგენიათ.

„მე მოხვდა ტყვია, რომელმაც მარჯვენა ყურის ზედა ნაწილთან გაიარა“, - თქვა მოგვიანებით ტრამპმა თავის სოციალურ მედია პლატფორმაზე TruthSocial. CBS News იტყობინება, რომ მომხდარიდან დაახლოებით სამი საათის შემდეგ, ყოფილმა პრეზიდენტმა დატოვა საავადმყოფო.

ტრამპმა აქცია დატოვა აშშ-ს საიდუმლო სამსახურის მფარველობითა და პენსილვანიის შტატის პოლიციის დახმარებით, შემდეგ კი მივიდა თავის რეზიდენციაში ბედმინსტერში, ნიუ ჯერსი.

FBI-მ განაცხადა, რომ ის უხელმძღვანელებს გამოძიებას და იმუშავებს საიდუმლო სამსახურთან და ადგილობრივ და სახელმწიფო სამართალდამცავ ორგანოებთან ერთად. გენერალურმა პროკურორმა, მერიკ გარლანდიმ თქვა, რომ ალკოჰოლის, თამბაქოს, ცეცხლსასროლი იარაღის და ასაფეთქებელი ნივთიერებების ბიურო, აშშ-ს პროკურატურა პენსილვანიის დასავლეთ ოლქში და იუსტიციის დეპარტამენტის შიდა უსაფრთხოების განყოფილება ასევე იძიებენ აღნიშნულ საქმეს.

რამდენიმე გასროლა

სროლამ მაშინვე გააჩინა კითხვები საიდუმლო სამსახურის შეცდომებთან დაკავშირებით. ფედერალური კანონის თანახმად, ტრამპს, როგორც ყოფილ პრეზიდენტს, საიდუმლო სამსახური უვადოდ იცავს. როგორც რესპუბლიკელ კანდიდატს, რომელიც ხშირად გამოდის საჯაროდ, მას აქვს დამატებითი უსაფრთხოების უფლება.

BBC-მ გამოკითხა მამაკაცი, რომელმაც თავი თვითმხილველად წარმოაჩინა და თქვა, რომ დაინახა თოფით შეიარაღებული მამაკაცი, რომელიც ღონისძიების მახლობლად სახურავზე ცოცავდა. მისი თქმით, ის ცდილობდა პოლიციის გაფრთხილებას, მაგრამ მის გაფრთხილებას არავინ მოუსმინა.

საიდუმლო სამსახურის სპიკერმა, ენტონი გულიელმიმ განაცხადა, რომ ეჭვმიტანილმა გაისროლა „სცენის მიმართულებით მიტინგის გარეთ ამაღლებული ადგილიდან“. ბატლერის ოლქის პროკურორმა, რიჩარდ გოლდინგერმა ასევე განაცხადა CNN-ზე, რომ ეჭვმიტანილი მსროლელი „იყო მიტინგის ტერიტორიის გარეთ“.

როგორც ჩანს, საუბარია აქციის მოედნის მიმდებარედ სამრეწველო შენობის სახურავზე. BBC Verify-ის საგამოძიებო ჯგუფის შეფასებით, მსროლელსა და ტრამპს შორის დაახლოებით 130 მეტრი იყო.

შაბათს, გვიან, გამართულ ბრიფინგზე, FBI-ის წარმომადგენლებმა განაცხადეს, რომ გასაკვირი იყო, რომ მსროლელმა რამდენჯერმე მოახერხა სროლა, სანამ დაცვამ ის გაანეიტრალა.

დონალდ ტრამპის უფროსმა მრჩეველმა სტივენ მურმა BBC-ს განუცხადა, რომ მას ბევრი შეკითხვა აქვს საიდუმლო სამსახურებთან. ეს იყო პირველი სროლა აშშ-ს პრეზიდენტზე ან დიდი პარტიის კანდიდატზე 1981 წლის შემდეგ, როდესაც ჯონ ჰინკლიმ, რომელიც მოგვიანებით გიჟად გამოცხადეს, დაჭრა პრეზიდენტი რონალდ რეიგანი და მისი გარემოცვის სამი წევრი.

თავდასხმიდან რამდენიმე საათის შემდეგ, რესპუბლიკელების ხელმძღვანელობით წარმოდგენილმა პალატის ზედამხედველობის კომიტეტმა გამოიძახა აშშ-ს საიდუმლო სამსახურის დირექტორი კიმბერლი ჩიტლი, რათა ჩვენება მისცეს 22 ივლისს დაგეგმილ მოსმენაზე.

„ამერიკელები ითხოვენ პასუხებს პრეზიდენტ ტრამპის მკვლელობის მცდელობის შესახებ კითხვებზე“, - ნათქვამია კომიტეტის განცხადებაში, რომელიც გამოქვეყნდა სოციალურ მედიაში.

„საიდუმლო სამსახურის ხელმძღვანელი და ან უსაფრთხოების სამსახურის ხელმძღვანელი უნდა გადადგეს“, - წერს ბიზნესმენი ილონ მასკი, რომელმაც ცოტა ხნის წინ განაცხადა, რომ მხარს უჭერს ტრამპის კანდიდატურას არჩევნებში.

„ასეთი ძალადობის ადგილი არ არის“

რესპუბლიკელებმა და დემოკრატებმა დაგმეს ინციდენტი. „ამერიკის მსგავსი ძალადობის ადგილი არ არის. ჩვენ უნდა გავერთიანდეთ, როგორც ერთი ერი, რათა დავგმოთ იგი“, - ნათქვამია ჯო ბაიდენის განცხადებაში.

თეთრი სახლის ინფორმაციით, ბაიდენი ტრამპს ტელეფონით უკვე ესაუბრა.

„პოლიტიკური ძალადობის ამ საზარელ აქტს მშვიდობიანი კამპანიის დროს ადგილი არ აქვს ამ ქვეყანაში და უნდა იყოს ერთხმად და მკაცრად დაგმობილი“, - თქვა პალატის სპიკერმა, რესპუბლიკელმა მაიკ ჯონსონმა.

დემოკრატიული სენატის უმრავლესობის ლიდერმა ჩაკ შუმერმა თქვა, რომ შეძრწუნებულია მომხდარით და ბედნიერია, რომ ტრამპი უსაფრთხოდ არის ახლა. „პოლიტიკური ძალადობის ადგილი არ არის ჩვენს ქვეყანაში“, - თქვა მან.

ყოფილმა პრეზიდენტებმა, ბილ კლინტონმა, ჯორჯ ბუშმა და ბარაკ ობამამ ერთხმად დაგმეს სროლა და განაცხადეს, რომ შეერთებულ შტატებში პოლიტიკური ძალადობის ადგილი არ უნდა იყოს.

თავდასხმამ გააძლიერა შიში იმისა, რომ ქვეყანაში შესაძლოა პოლიტიკური ძალადობა გაჩნდეს საპრეზიდენტო კამპანიის დროს და არჩევნების შემდეგაც კი. ეს შეშფოთება ნაწილობრივ ასახავს ამომრჩეველთა პოლარიზაციას, რომელიც მზარდია წინა 2020 წლის არჩევნების შემდეგ.

მაისის გამოკითხულთა ორმა მესამედმა განაცხადა, რომ მათ ეშინოდათ ძალადობის 5 ნოემბრის არჩევნების შემდეგ, როდესაც ტრამპს, რესპუბლიკელ კანდიდატს, დემოკრატი პრეზიდენტ ჯო ბაიდენთან „რევანში“ ემუქრება, Reuters/Ipsos-ის ბოლო გამოკითხვების მიხედვით.

გამოკითხვების უმეტესობა არც ერთ კანდიდატს არ აძლევს აშკარა უპირატესობას.

ტრამპმა ადვილად დაამარცხა კონკურენტები რესპუბლიკური პარტიის ნომინაციისთვის. მან, ძირითადად, გააერთიანა პარტია, რომლის მხარდაჭერაც მცირე ხნით შემცირდა მას შემდეგ, რაც მისი მხარდამჭერები თავს დაესხნენ აშშ-ს კაპიტოლიუმს 2021 წლის 6 იანვარს.

მაისის ბოლოს, ნიუ-იორკში ნაფიცმა მსაჯულმა დონალდ ტრამპი დამნაშავედ ცნო დოკუმენტების გაყალბებაში ყოფილ პორნოვარსკვლავ სტორმი დენიელსისთვის ჩუმად ფულის გადახდის საქმეში.

თუმცა, სამი სხვა სისხლის სამართლის საქმე, მათ შორის ორი დაკავშირებული 2021 წლის 6 იანვარს კაპიტოლიუმზე თავდასხმასთან, შეჩერდა სხვადასხვა ფაქტორების გამო, მათ შორის უზენაესი სასამართლოს ბოლო გადაწყვეტილებით, რომ ყოფილ პრეზიდენტს აქვს ნაწილობრივი იმუნიტეტი დევნისგან მის დროს ჩადენილი ქმედებებისთვის.