ლიტერატურულ სამყაროში წარმატების მიღწევა ადვილი სულაც არაა. მწერლებს სახელის მოსახვეჭად ზოგჯერ ათწლეულებიც სჭირდებათ ხოლმე. თუმცა, ისტორიას ისეთი ავტორებიც ახსოვს, რომლებმაც, რაც უნდა უცნაური იყოს, თავიანთი ყველაზე პოპულარული წიგნების დაწერა ინანეს. აი, მაგალითად...
1. ლუის კეროლი
ელისი საოცრებათა ქვეყანაში და ელისი სარკისმიღმეთში დღემდე რჩება საბავშვო ლიტერატურის კლასიკად. თუმცა, მისი ავტორი, ლუის კეროლი, რომლის ნამდვილი სახელი ჩარლზ ლატვიჯ დოჯსონი გახლდათ, 1891 წელს, მეგობრისთვის მიწერილ წერილში ამბობდა, რომ წიგნების მოტანილი პოპულარობა მეტისმეტად შემაწუხებელი იყო.
"წიგნებს უკვე ჩემს ნამდვილ სახელს უკავშირებენ, უცხო ადამიანები კი ჩემზე ანიშნებენ ხოლმე და მაშტერდებიან, ისე მექცევიან, თითქოს 'ლომი' ვიყო", — წერდა კეროლი, — "ამ ყველაფერს იმდენად ვეღარ ვიტან, რომ ზოგჯერ ლამის ვნატრობ, სულ არაფერი დამეწერა".
2. ენი პრუ
ენი პრუს შემოქმედებას ქართველი მკითხველი შეიძლება კარგად არ იცნობს, მაგრამ ინგლისურენოვან სამყაროში ის ძალიან ცნობილი მწერალია. მისი მოთხრობის, კუზიანი მთის, მიხედვით, ამავე სახელწოდების სამგზის ოსკაროსანი ფილმია გადაღებული. იმის მიუხედავად, რომ ქვიარ თემატიკის ფილმსაც და მოთხრობასაც მეტწილად დადებითი გამოხმაურება მოჰყვა, პრუ ფანების დაწერილი ვერსიებით ("ფანფიკებით") უკმაყოფილო დარჩა.
"ნეტავ, არასდროს დამეწერა ეს მოთხრობა. ფილმის გამოსვლის შემდეგ ის კამათისა და პრობლემების საფუძვლად იქცა. ფილმამდე ყველაფერი რიგზე იყო", — განაცხადა მწერალმა 2009 წელს, — "ხალხი დასასრულს ვერაფრით ეგუება, ასე რომ, ამბავს ხელახლა წერენ, ამატებენ ყველანაირ შეყვარებულს და ახალ საყვარელს. ეს აღმაშფოთებელია. არ ესმით, რომ ამბავი ჯეკზე და ენისზე არაა. ის ჰომოფობიაზე, სოციალურ მდგომარეობაზე, ადგილზე, კონკრეტულ მენტალობაზე და ზნეობის გაგებაზეა. ეს ყველაფერი არ ესმით".
3. პიტერ ბენჩლი
სამგზის ოსკაროსანი ფილმია გადაღებული პიტერ ბენჩლის საშინელებათა ჟანრის რომანის, ყბების, მიხედვითაც. წიგნსაც და სპილბერგისეულ ეკრანიზაციასაც დიდი კომერციული წარმატება ხვდა წილად, მაგრამ ბენჩლიმ 2006 წელს, სიკვდილამდე ცოტა ხნით ადრე, აღიარა, რომ პოპულარობა სანანებელი გაუხდა.
"დღევანდელი ჩემი ცოდნით ამ წიგნს არასდროს დავწერდი", — განაცხადა ავტორმა, — "ზვიგენები ადამიანებს სამიზნეში არ იღებენ და მით უფრო, ჯავრს არ იტოვებენ ხოლმე გულში".
კვლევა მიუთითებს, რომ ყბების ეკრანიზაციის გამოსვლიდან ათწლეულების შემდეგ ზვიგენების პოპულაცია აშშ-ის გარშემო წყლებში მნიშვნელოვნად შემცირდა. ბენჩლის კი ალბათ სწორედ ამან უბიძგა, ზვიგენებისა და ოკეანის დაცვაზე ზრუნვა დაეწყო. ზვიგენებზე მითების გასაფანტავად მან არაერთი წიგნიც დაწერა. თუმცა, რა თქმა უნდა, ეს წიგნები ყბებივით პოპულარული ვერ გახდა.
სტივენ სპილბერგი ნანობს, რომ "ყბებმა" ზვიგენების პოპულაციის შემცირება გამოიწვია
4. ა. ა. მილნი
1920-იან წლებში, ბრიტანელმა მწერალმა და დრამატურგმა ალან ალექსანდრ მილნმა თავისი შვილისთვის, ქრისტოფერ რობინ მილნისთვის, დაწერა ვინი პუჰის თავგადასავალი. ნაწარმოების გმირებს რეალური პროტოტიპები ჰყავდათ: თავად ქრისტოფერ რობინი და მისი საყვარელი დათუჩა. მილნს ვინი პუჰმა მისცა საშუალება, მწერალი გამხდარიყო. მას დღესაც კი ამ წიგნით იცნობენ მსოფლიოში, თუმცა, თავად დიდად კმაყოფილი არ იყო ამ ფაქტით. მეტიც, პუჰის შექმნას ნანობდა კიდეც, რადგან ფიქრობდა, რომ პერსონაჟმა უნებურად დაჩრდილა მისი სხვა, უფროსებისთვის განკუთვნილი ნაწარმოებები.
ვინი პუჰთან და თავის სეხნია პერსონაჟთან მუდმივი გაიგივების გამო, მამის შემოქმედებას ქრისტოფერ რობინ მილნიც არ უმადლოდა დიდად.
ვინი პუჰი შემქმნელისა და მისი ვაჟის გარდა, გულზე არ ეხატებოდა წიგნის ილუსტრატორს, ე. ჰ. შეფარდსაც. მას პოლიტიკური კარიკატურისტის კარიერა სურდა, მაგრამ 100 აკრის ტყის ბინადრებზე შექმნილმა ნახატებმა ამ შემთხვევაშიც ყველაფერი გადაფარა.
5. ენტონი ბერჯესი
1985 წელს ენტონი ბერჯესმა ვრცლად დაწერა, თუ რატომ სძულდა თავისი ყველაზე პოპულარული ნაწარმოები, მექანიკური ფორთოხალი. როგორც ჩანს, ამის მიზეზი დიდწილად მკითხველების არასწორი ინტერპრეტაციები იყო, რომლებიც კიდევ უფრო გაამრავლა სტენლი კუბრიკის გადაღებულმა ეკრანიზაციამ.
"წიგნი, რომლითაც ყველაზე მეტად მიცნობენ, ან რომლითაც მიცნობენ მარტო, ის რომანია, რომლის უარყოფისთვისაც მზად ვარ", — განაცხადა ბერჯესმა, — "მეოთხედი საუკუნის წინ შექმნილი მახვილგონივრული ტექსტი ხელის ერთი მოსმით დაიწერა სამ კვირაში და იმ ფილმის გაუშალაშინებელ საფუძვლად იქცა, რომელიც, ერთი შეხედვით, მხოლოდ სექსსა და ძალადობას განადიდებს. ფილმმა კიდევ უფრო შეუწყო ხელი, რომ მკითხველებს წიგნი არასწორად გაეგოთ. ეს არასწორი გაგება კი სიკვდილამდე თან გამყვება. სწორედ ამ უზუსტო ინტერპრეტაციის საფრთხის გამო, საერთოდ არ უნდა დამეწერა ეგ წიგნი".