for.ge-ს პრეს-კლუბის სტუმარი იყო პარტია „თავისუფალი საქართველოს“ თავმჯდომარე, კახა კუკავა, რომელმაც ჟურნალისტების კითხვებს უპასუხა. თავდაპირველად მან ისაუბრა პაატა ბურჭულაძის მიერ საპრეზიდენტო არჩევნებში სავარაუდო მონაწილეობაზე. კუკავას თქმით, ბურჭულაძის მიერ, ჯერჯერობით, არანაირი გადაწყვეტილება მიღებული არ არის, მაგრამ საზოგადოებაში მის მიმართ არის უდიდესი მხარდაჭერა და, თუკი იგი გადაწყვეტს საპრეზიდენტო არჩევნებში მონაწილეობას, ამის შემდეგ დაიწყება პოლიტიკური პროცესი და საარჩევნო კამპანია.

„რაც შეეხება იმას, თუ რატომ ბატონი პაატა, რომელიც პოლიტიკოსი არ არის, ამასთან დაკავშირებით ბევრი კითხვა ჩნდება. მინდა ვთქვა, რომ მართალია ქვეყნის პირველ პირს ძალიან ბევრი რამ მოეთხოვება, მათ შორის პოლიტიკური გამოცდილება, მაგრამ ამავდროულად, პირველ პირს მოეთხოვება ის, რაც ქართველ პოლიტიკოსებს საერთოდ დაავიწყდათ და ეს არის პრინციპულობა. სამწუხაროდ, არსებული საპრეზიდენტო კანდიდატები ძირითადად თავიანთი უპრინციპობით არიან ცნობილები, რის გამოც სხვადასხვა ეტაპზე ქართულ საზოგადოებას ამ ადამიანების მიმართ ნდობა აქვს დაკარგული. რომ ამოიღოთ ამ ადამიანების ორი წლის წინანდელი გამონათქვამები, აღმოაჩენთ, რომ ზუსტად იმის საწინააღმდეგოს საუბრობდნენ, რასაც დღეს ამბობენ. ოთხი წლის წინ კიდევ იმის საწინააღმდეგოს ამბობდნენ და ა.შ.“, - აცხადებს კახა კუკავა.

მისი თქმით, ქართული საზოგადოება და პირადად კუკავაც პრეზიდენტის პოსტზე ეძებს ისეთ ადამიანს, რომელიც იქნება პრინციპული, თუნდაც არ ჰქონდეს პოლიტიკური გამოცდილება. კახა კუკავა ამბობს, რომ სწორედ ამ პარამეტრების მიხედვით გამოხატა ქართულმა საზოგადოებამ ნდობა პაატა ბურჭულაძის მიმართ, რომელსაც კუკავას თქმით, ყველა სოციოლოგიურ გამოკითხვაში პრეზიდენტობის დანარჩენ კადიდატებზე ბევრად დიდი რეიტინგი აქვს. კუკავა ამბობს, რომ საქართველოში უნდა დასრულდეს მასწავლებელი პრეზიდენტების ერა.

„მასწავლებელ პრეზიდენტებს ვეძახი ამ ადამიანებს, რადგან მათგან მუდმივად ისმის, რომ ისინი არიან კარგები, ხოლო ხალხი არის ცუდი და მათ ხალხი უნდა გარდაქმნან. ჩვენ გვჭირდება ისეთი პრეზიდენტი, როგორებიც ჩვენ ვართ, ანუ ადამიანი, რომელიც მოსახლეობას არ შეხედავს მასწავლებელის და მენტორის თვალით. ამ პარამეტრებით განისაზღვრება ჩვენი პოზიტიური დამოკიდებულება ბატონი პაატას მიმართ და თუ ის საკუთარ კანდიდატურას წამოაყენებს, დარწმუნებული ვარ, რომ მას მხარს დაუჭერს ძალიან ბევრი პარტია, მათ შორის ის პარტიებიც, რომლებიც სხვა კანდიდატების შტაბებში არიან გაერთიანებულები“, - ამბობს კახა კუკავა.

ბატონო კახა, როდესაც ამბობთ „ჩვენ“, ვის გულისხმობთ ამაში? გაქვთ თუ არა კონსულტაციები სხვა პოლიტიკურ პარტიებთან?

- კონსულტაციები არის, უბრალოდ მე არ მინდა ძალიან ვიჩქარო, ვიდრე ბატონი პაატას მიერ ეს გადაწყვეტილება არ იქნება მიღებული, რათა ტყუილად არ გავხსნათ კამპანია და შემდეგ უპატარძლო ქორწილი არ გამოვიდეს. ამიტომ დაველოდოთ ბატონ პაატას გადაწყვეტილებას. უბრალოდ გეტყვით იმას, რა ინფორმაციაც გამაჩნია, მაგრამ გვარებს და სახელებს ნუ ჩამომათვლევინებთ. მე მისაუბრია ძალიან ბევრ პოლიტიკურ პარტიასთან, მათ შორის მმართველ კოალიციაში შემავალ პარტიებთან და ვიცი, რომ ბატონი პაატას მიმართ ძალიან პოზიტიური განწყობაა. არ გამოვრიცხავ, თუკი ბატონი პაატას კანდიდატურა დადგება, „ქართული ოცნების“ 6-დან მინიმუმ ორმა სუბიექტმა მხარი სწორედ ბატონ პაატას დაუჭიროს და არა მარგველაშვილს. ეს არის ძალიან ძლიერი განწყობები და იმედი მაქვს, რომ ბატონი პაატა ამ ყველაფერს ანგარიშს გაუწევს.

შეძლებს პაატა ბურჭულაძე, რომ ძლიერი და დამოუკიდებელი პრეზიდენტი იყოს?

- პრეზიდენტის პოსტი ახალი კონსტიტუციის მიხედვით, პრინციპში არც გულისხმობს ხელისუფლების მმართველობას, ანუ, ის არ იქნება მთავრობის მეთაური. ნუ წარმოვიდგენთ, რომ პაატა ბურჭულაძის საქმე იქნება მაგალითად, სახელმწიფო ბიუჯეტის პროექტის მომზადება, კანონების დაგეგემვა და ა.შ. ახალი კონსტიტუციის მიხედვით, საქართველოს პრეზიდენტი არის დაახლოებით იგივე ფუნქციების მატარებელი, რაც არის კონსტიტუციური მონარქი დიდ ბრიტანეთში, ან ესპანეთში. იგი უნდა იყოს ერის გამაერთიანებელი სიმბოლო. მოდით ამ პარამეტრებით შეხედეთ, ვინ უფრო შეძლებს ქართველი ერის გაერთიანებას და ვინ შეიძლება იყოს დამოუკიდებელი ქართული სახელმწიფოს სიმბოლო - პაატა ბურჭულაძე, თუ ნებისმიერი სხვა კანდიდატი?

პოლიტიკური გამოცდილება უფრო მნიშვნელოვანი იქნება, ჩვენ რომ ვსაუბრობდეთ პრემიერ-მინისტრზე, რომელიც პასუხისმგებელია ფინანსურ სტაბილურობაზე, თავდაცვისუნარიანობაზე, მაგრამ ეს ფუნქციები ახალი კონსტიტუციის მიხედვით, საქართველოს პრეზიდენტს აღარ უკავშირდება და ესეც გასათვალისწინებელია. ევროპის ქვეყნებს რომ გადახედოთ (არა მხოლოდ კონსტიტუციურ მონარქიებს, არამედ საპარლამენტო რესპუბლიკებსაც), იქაც მაინცდამაინც, პოლიტიკური ნიშნით არ ირჩევენ პრეზიდენტს, ზოგან ის მეცნიერია, ზოგან - ცნობილი საზოგადო მოღვაწე და ა.შ. ამდენად, უფრო მორალური ავტორიტეტის მქონე პირებს ირჩევენ პრეზიდენტად, ვიდრე მოქმედ პოლიტიკოსებს.

ბატონო კახა, როგორ შეაფასებდით რასმუსენის განცხადებას იმასთან დაკავშირებით, რომ ნატოს კარი საქართველოსთვის ღიაა, მაგრამ ISAF-ის მისიაში მონაწილეობა არ არის ბილეთი ნატოში?

- მიმაჩნია, პაატა ბურჭულაძის პრეზიდენტად არჩევა ქართლი საზოგადოებისთვის ამიტომაც არის კარგი, რომ ჩვენი ხალხი თავის თავს უნდა დაუბრუნდეს. უკვე 22 წელია შევარდნაძის, სააკაშვილის და დღევანდელი ხელისუფლების პირობებში, ჩვენ რაღაც ვირტუალურ საგიჟეში ვცხოვრობთ, დაახლოებით ისე, როგორც ფსიქიატრიულ საავადმყოფოებში დისიდენტებს რომ აპატიმრებდნენ და ეუბნებოდნენ - შენ ეს არ ხარ, შენ სხვა ხარ.

არაერთხელ მითქვამს, რომ ნატოს თემა არის მოგონილი. ამას ადრე მარტო ვამბობდი, მერე გამოჩნდა მეორე პარტიაც, რომელიც ამას ამბობდა, ახლა კი ბევრი პარტია აღიარებს ამას. ნატოში საქართველოს თემა საერთოდ არ განიხილება. ჩემი პოლიტიკური თანამდებობა მაძლევს იმის საშუალებას, რომ მქონდეს არა მხოლოდ ოფიციალური, არამედ მეგობრული ურთიერთობაც ძალიან ბევრ ევროპელ და ამერიკელ დიპლომატთან და როდესაც ვიდეოკამერის მიღმა ეკითხები ნატოში საქართველოს პერსპექტივებზე, ისინი სიცილით კვდებიან, რადგან საქართველოს საკითხი არ განიხილება და მინდა ეს ჩემმა საყვარელმა ქართველმა ხალხმა იცოდეს.

მინდა დიდი მადლობა ვუთხრა ბატონ რასმუსენს, რომელმაც თითქმის გულწრფელად თქვა, რომ საქართველოს ნატოში გაწევრიანების საკითხი არ განიხილება, მაგრამ ქართველი პოლიტიკოსები უბრალოდ დასცინიან ქართველ ხალხს, როდესაც ამბობენ, რომ ნატოში შევალთ. ასევე მოვისმინე განცხადება, რომ საქართველო მაპ-ის გარეშე შევა ნატოში. ამ დროს შეუძლებელია არ გაგახსენდეს ორი წლის წინანდელი განცხადებები მაშინდელი ხელისუფლებისა, რომლებიც ამბობდნენ, რომ მაპ-ზე უკეთესი მივიღეთ. მინდა ქართველ ერს დარწმუნებით ვუთხრა და 100%-იანი გარანტია მივცე, რომ საქართველო ნატოში ვერ გაწევრიანდება.

მაშინ რატომ საუბრობენ ქართველი პოლიტიკოსები ამაზე?

- ჩვენი პოლიტიკოსების მხრიდან ეს ერთგვარი ლოიალობის თემაა, რათა დასავლელ პოლიტიკოსებს დაუმტკიცონ, რომ ჩვენ ლოიალურები ვართ. ყველა დროში ლოიალობის რაღაც გამოხატულება არსებობს. შუა საუკუნეებში ლოიალობის პარამეტრი იყო ისლამი. თუ ჩვენს მეფეებს ირანის შაჰის, ან ოსმალეთის სულთნის მიმართ სურდათ საკუთარი ლოიალობის გამოხატვა, ისინი ისლამს იღებდნენ. დღეს ამ ფუნქციას ასრულებს ნატო, ლგბტ და შენი დამოკიდებულება რაღაც საკითხების მიმართ. რასმუსენს მართლა ის კი არ აინტერესებს, აქ 17 მაისს გაუკუღმართებული ორიენტაციის მქონე რამდენიმე ადამიანი რუსთაველზე გაივლიდა თუ არა (ამით გლობალურ პოლიტიკაში არაფერი იცვლება), უბრალოდ ეს ლოიალობის გამოხატულებაა, როგორც შუა საუკუნეებში ისლამი. აქედან გამომდინარე, ქართველი პოლიტიკოსები დასავლეთისადმი თავისი ლოიალობის გამოხატვაში ერთმანეთს ასწრებენ.

ასეთი ლოიალობის გამოხატვა რეალურად ქართულ საზოგადოებაში ანტიდასავლურ განწყობებს ქმნის, რადგან დასავლეთი მოსახლეობის გარკვეული ნაწილისთვის ისეთ ღირებულებებთან ასოცირდება, რაც ქართველებისთვის მიუღებელია. რატომ ხდება ასე?

- აბსოლუტურად გეთანხმებით და მე არაერთხელ მიცდია, რამდენიმე წლის განმავლობაში ამერიკელი და ევროპელი დიმლომატებისთვის ეს ამეხსნა. თავის პოლიტიკურ მოხსენებებში ისინი სააკაშვილს წარმოაჩენდნენ, როგორც პროამერიკელ და პროდასავლელ პოლიტიკოსს, ხოლო გაერთიანებულ ოპოზიციას, როგორც პრორუსულს. არაერთხელ მიცდია მათთვის ამეხსნა, რომ პრორუსული სწორედ სააკაშვილია, არა იმ გაგებით, რომ სააკაშვილი რაღაც დავალებებს იღებს მოსკოვიდან, უბრალოდ, საბოლოო ჯამში, ასე გამოდის. პროდასავლურობის აგრესიული ფორმა, რომელსაც მიხეილ სააკაშვილი ატარებდა და ამ კურსს ნაწილობრივ აგრძელებს დღევანდელი ხელისუფლებაც, საქართველოში ანტიდასავლურ განწყობებს იწვევს.

დაახლოებით 10 წლის წინ საქართველოში ვერ ნახავდით რესპოდენტს, რომელიც ქართულ - ამერიკულ ურთიერთობებთან დაკავშირებით ოდნავ მაინც ინდიფერენტულ შეფასებას გააკეთებდა. ამ ქვეყანაში მოსახლეობის 100% პროამერიკელი იყო. დღეს კი ვითარება რადიკალურად შეცვლილია სწორედ იმ აგრესიული და ველური ფორმების გამო, რომელიც სააკაშვილის ხელისუფლებამ ამერიკისა და ნატოს პროპაგანდისთვის გამოიყენა. ეს ტენდენცია გარკვეული პოლიტიკური ჯგუფების მიერ დღესაც გრძელდება, მაგრამ ამის ახსნა ჩემი ამერიკელი მეგობრებისათვის ვერ შევძელი (ევროპელები ამ საკითხს ცოტა უფრო გაგებით ეკიდებოდნენ), რადგან იმპერიას აქვს თავისი პოლიტიკა. რუსეთი, ამერიკა, ჩინეთი, ოსმალეთი, ირანი - ეს არის იმპერიები, რომლებსაც თავიანთი ფსიქოლოგია აქვთ. მათ არ აინტერესებთ ის, რომ ქართველ ხალხს თავი მოაწონონ. მათი ინტერესია ის, რომ ქართველი ხალხი ან დაიჩოქებს და თავის ლოიალობას გამოხატავს, ან მას დაიპყრობენ, რა თქმა უნდა, იმ მეთოდებით, რომლებიც თანამედროვე გლობალურ პოლიტიკაში არსებობს.

აქედან გამომდინარე, ეს პრობლემა, რომელსზეც თქვენ საუბრობთ, ამერიკას საქართველოში ისევე არ აინტერესებს, როგორც მაგალითად, ავღანეთში. ყურანი რომ დაწვეს და ბავშვებს რომ ხოცავენ, რთული გამოსაცნობია, ავღანელი ხალხი ამერიკული არმიის მიმართ რა განწყობითაა? რა თქმა უნდა, ეს რთული გამოსაცნობი არ არის, მაგრამ ეს არის იმპერია, რომელიც ამბობს - сила есть, ума не надо.

ბატონო კახა, სამეგრელოში აღმოჩენილი ფარული ჩანაწერების შესახებ ინფორმაციის გავრცელების შემდეგ, „ნაციონალური მოძრაობის“ წარმომადგენლები სულ უფრო ხშირად საუბრობენ იმაზე, რომ ამ ფაქტების გამო წინა ხელისუფლება პასუხისმგებლობას ვერ აიცილებს. თქვენი აზრით, რასთან გვაქვს საქმე? ხომ არ არის ეს ყოფილი მმართველი პარტიისგან გარკვეული ადამიანების გამიჯვნის დასაწყისი?

- „ნაციონალურ მოძრაობაში“ პერიოდულად არის ასეთი განწყობები, რომ მოხდეს პარტიის რებრენდინგი, ანუ პარტიის დაშლა და შემდეგ რამდენიმე ახალი პარტიის ჩამოყალიბება, თუმცა „ქართულ ოცნებაში“ არის ერთი ფრთა, „რესპუბლიკური პარტია“ და კიდევ რამდენიმე ჯგუფი, რომლებიც ცდილობენ, „ნაციონალური მოძრაობა“ შეინარჩუნონ, როგორც პოლიტიკური პარტნიორი. სწორედ ამაზე დგას „ნაციონალური მოძრაობა“. მინდა პარტია „თავისუფალი საქართველოს“ სახელით გითხრათ, რომ, ალბათ, ჩვენ რამდენიმე დღეში სათავეში ჩავუდგებით საზოგადოებრივ მოძრაობას, რათა დაიწყოს „ნაციონალური მოძრაობის“ ლიკვიდაცია. ჩვენ პირდაპირ მოვახდენთ პიკეტირებას „ნაციონალური მოძრაობის“ შტაბების, ოფისების, მერიის, საკრებულოსი და ა.შ. რათა „ნაციონალურმა მოძრაობამ“ არსებობა შეწყვიტოს.

კოაბიტაციაში ბრალი უნდა წავუყენოთ არა „ნაციონალურ მოძრაობას“ (ისინი ამ შემთხვევაში კოაბიტაციის და ტრეფიკინგის მსხვერპლნი არიან), არამედ „რესპუბლიკურ პარტიას“. უნდა დასრულდეს მათი საუბრები იმასთან დაკავშირებით, რომ „ნაციონალური მოძრაობის“ გადარჩენას და მთავარ პოლიტიკურ ოპონენტად დარჩენას ისურვებენ, ხოლო თუ ასე არ მოხდა, „ნაციონალურ მოძრაობასთან“ ერთად, დავიწყებთ „რეპუბლიკური პარტიის“ პიკეტირებასაც.

მახინჯი კორუფციული პოლიტიკის გამოხატულებაა, რომ ერთი მხრივ, ბრალს უყენებ „ნაციონალურ მოძრაობას“ იმ სისაძაგლეებში, რაზეც ახლა თქვენ საუბრობდით, მეორე მხრივ კი, როდესაც რაღაც კანონპროექტის გატანისას მათი ხმები გჭირდება, თავზე ხელს უსვამ. ეს არის პოლიტიკური სიმახინჯე. ერთი წუთით ყველამ წარმოვიდგინოთ, გერმანიაში ნიუნბერგის ტრიბუნალის შემდეგ რომ არ ჩამოეხრჩოთ ისინი, ვინც ჩამოახრჩვეს და ეთქვათ, რომ ფაშისტური პარტია უნდა გადაარჩინონ, რადგან მასთან კოაბიტაცია აქვთ და ჰიტლერს პატივი უნდა სცენ, რადგან მან ბევრი კარგი გააკეთა.

დარწმუნებული ვარ, 3-4 წლის შემდეგ საქართველოში ეს არა მხოლოდ „ნაციონალური მოძრაობის“ სირცხვილი იქნება, არამედ ეს დღევანდელი ხელისუფლების სირცხვილიც იქნება, როგორ იჯდნენ ისინი ომის დამნაშავეების და სამხედრო დამნაშავეების გვერდზე და როგორ ჟღურტულებდნენ კომიტეტებში და სხდომათა დარბაზში მათთან.

საზოგადოებაში საკმაოდ არაერთგვაროვანი დამოკიდებულებაა ე.წ. სამართლიანობის აღდგენის პროცესთან დაკავშირებით. თქვენ რას ფიქრობთ ამ საკითხზე?

- ხელისუფლება უნდა ჩამოყალიბდეს ერთ პოზიციაზე. თუ ვამბობთ, რომ რეჟიმს ვასამართლებთ, მაშინ როგორც ეს სამხრეთ აფრიკასა და ლათინური ამერიკის ქვეყნებში იყო, უნდა შეიქმნას სიმართლის კომისია, უნდა შეიქმნას სპეციალური ტრიბუნალი, ამას უნდა ჰქონდეს კარგი პროპაგანდა და უნდა ვთქვათ, რომ მაგალითად, გია ბარამიძეს ვასამართლებთ იმის გამო, რომ სვანეთში მან ექვსი ხელ-ფეხშეკრული ადამიანი დახვრიტა. მაგრამ, როდესაც ამ გია ბარამიძეს „ქართული ოცნების“ ხმებით აირჩევენ ვიცე-სპიკერად, მასთან ერთად დადიან დელეგაციებში და ა.შ. შემდეგ კი გია ბარამიძის ვიღაც ქვემდგომს აპატიმრებენ რაღაც დარღვევის გამო, რა თქმა უნდა, ეს კითხვებს აჩენს.

მე, მაგალითად, ასე გავაკეთებდი - იმის გამო, რომ „ნაციონალური მოძრაობის“ მმართველობის დროს უამრავი ადამიანი გარკვეულ დარღვევებს სჩადიოდა, ხოლო ჩვენ ახლა 50 ათას ადამიანს ციხეში ვერ ჩავსვამთ, ვთქვათ, 48 ათას ადამიანს ვპატიობთ, მაგრამ მათ სახელებს დავასახელებთ და იმასაც ვიტყვით, ვინ რა დააშავა. მაგალითად, 48 ათას ადამიანს ვპატიობთ იმას, რომ აყალბებდნენ არჩევნებს, ჩართულები იყვნენ წვრილმან კორუფციაში და ა.შ. მაგრამ მკვლელებს, დამრბევებს, მწამებლებს, გამაუპატიურებლებს არ ვპატიობთ. თუკი ასეთი დიფერენციაცია იქნება, დარწმუნებული ვარ, დასავლეთშიც ამას უფრო გაიგებენ, ხოლო თუ ვერ გაიგებენ, ცივი წყალი დალიონ, ესეც არ არის პრობლემა.

ჩვენ არ უნდა გვეგონოს, რომ ევროპაში მხოლოდ საქართველოს აკრიტიკებენ. სხვა ქვეყნებსაც აკრიტიკებდნენ და ჩვენ არ ვართ ვალდებულები, რომ რასმუსენის დირექტივებს 100%-ით შევესაბამებოდეთ. მათ პატივისცემით უნდა მოვეპყროთ, უნდა მოვუსმინოთ, შევეცადოთ, გავითვალისწინოთ მათი რეკომენდაციები, მაგრამ არ ვართ ვალდებულები, რომ რასმუსენის, ან რომელიმე სხვა დიპლომატის ჭკუაზე ვიაროთ.

ჩვენ შეგვიძლია დიდი ნაწილი, რაშიც ვეთანხმებით, გავითვალისწინოთ, ხოლო რაშიც არ ვეთანხმებით, ამაზე ნერვიულობითაც თავი არ უნდა მოვიკლათ. მით უფრო, ჩვენი საზოგადოება უნდა გამოვიდეს იმ სტერეოტიპიდან, რომ კორუფცია არსებობდა მხოლოდ საბჭოთა კავშირში, ხოლო ევროპაში არ არის. ევროპაც მიაქვს კორუფციას. სხვადასხვა საერთაშორისო ორგანიზაციების შესასვლელში პირდაპირ პრაისლისტი არის გამოკრული, რა ღირს ერთი ევროპელი დეპუტატის მოქრთამვა, უბრალოდ ფორმებია სხვა.

ჩემი ნათქვამის ძალიან ნათელი მაგალითია ამერიკული მედია-საშუალებების შემთხვევა, რომლებიც დამოუკიდებლობის ფლაგმანად მიიჩნეოდნენ. საუბარი მაქვს „ფორბსსა“ და „ვოლ სთრით ჟორნალს“ შორის არსებული სიტუაცია. როგორც საქართველოში „პრაიმტაიმი“ და „რეზონანსია“, დაახლოებით იგივეა ესეც. გადაიხდის ვიღაც ფულს და „ფორბსში“ იწერება, რომ ბიძინა ივანიშვილი არის ტირანი. შემდეგ გადაიხდის ფულს მეორე მხარე და „ვოლ სთრით ჯორნალი“ წერს, რომ სააკაშვილი არის ტირანი და უკვე რვა თვეა ამას ვუყურებთ. ხომ სრულიად გასაგებია, რა მოტივით აკეთებენ ამას ამერიკელი ჟურნალისტები. ამიტომ, ამ ფონზე, ნუღარ ვინერვიულებთ, თუ რომელიმე ამერიკელი ჟურნალისტი საქართველოს ძალიან გალანძღავს. უნდა მივხვდეთ, აქ საქმე იმაში კი არ არის, რომ საქართველოში ვითარება გაუარესდა, არამედ აქედან რომელიღაც ლობისტურმა ჯგუფმა ამ მედია-საშუალებებს პრემია დაუგვიანა.