მიმდინარე წლის მარტის შუა რიცხვებში, ხელისუფლებამ მთავრობის ეკონომიკურ გუნდს  დაავალა სამოქმედო გეგმა შეიმუშავონ და აქცენტი სოფლის მეურნეობასა და სტრატეგიულ მნიშვნელოვან დარგებზე გააკეთონ. მოდით განვიხილოთ, რას ნიშნავს სასურსათო უსაფრთხოება და რა მდგომარეობა გვაქვს დღეს ქვეყნაში ამ კუთხით?

დღეს როდესაც „ურემი გადაბრუნდა“, ყველა სასურსათო უსაფრთხოების შექმნაზე საუბრობს. სანამ ურემი გადაბრუნდებოდა, წლებია, ხელისუფლებას სასურსათო ეკონომიკური უსაფრთხოების შექმნას მოვუწოდებდით, მაგრამ... სასურსათო უსაფრთხოება, ეს არის სახელმწიფოს მიერ საკუთარი მოსახლეობის სტაბილური უზრუნველყოფა საკმარისი რაოდენობის, სრულფასოვანი, უვნებელი და ხელმისაწვდომი სურსათით, ადგილობრივი რესურსების წარმოების ხარჯზე. ჩვენი ქვეყანა სურსათის იმპორტზეა ორიენტირებული, რაც უარყოფითად აისახა ეროვნული სასურსათო პროდუქციის წარმოებაზე, ვალუტის კურსზე, სოფელზე, ქვეყნის უსაფრთხოებაზე და სხვა.

სახელმწიფო ეკონომიკაში თავისუფალი ბაზრის პრინციპებით მოქმედებდა და მოქმედებს, რამაც შედეგად მოიტანა ჩვენი ქვეყნის გაღარიბება. როგორც ამერიკელი ეკონომისტი, ნობელის პრემიის ლაურეატი იოზეფ შტიგლიცი ამბობდა:  „შეძლებული ქვეყნები, რომლებიც ოფიციალურად თავისუფალ ვაჭრობას ქადაგებენ, უფრო ხშირად თავად იყენებენ საბაჟო გადასახადებსა და სუბვენციებს ღარიბი ქვეყნებიდან იმპორტის შესაზღუდად და ისინი ამით უარს ამბობენ ღარიბი ქვეყნების საექსპორტო შესაძლებლობების რეალიზაციაზე, რაც მათ სიღატაკისაგან თავის დასაღწევად და ეკონომიკური ზრდისთვის ბიძგის მისაცემად სჭირდებათ“.

საქართველოში თავისუფალი ბაზრის იდეოლოგიის რეალიზება სათავეს სააკაშვილის ხელისუფლებიდან იღებს. 2004 წელს მაშინდელმა ხელისუფლებამ გააუქმა „მიწის მართვის დეპარტამენტი“.  მას შემდეგ ზუსტად აღარ ვიცით რამდენი და რა კატეგორიის მიწა გვაქვს და ვის ხელში რამდენია. დაგვიანებით, მაგრამ შარშან ხელისუფლებამ მიიღო გადაწყვეტილება „მიწის მდგრადი მართვის სააგენტოს“ შექმნის შესახებ, რომელიც 2020 წლიდან ამოქმედდება. კახა ბენდუქიძე, მაშინდელი ხელისუფლების გურუ, ამბობდა, რომ სოფლის მეურნეობა არაა კონკურენტუნარიანი, ამიტომ თუ გადარჩენა უწერია, თვითონ გადარჩეს, თუ დაიღუპება - არაა პრობლემა, სოფელში მცხოვრები მამაკაცები წავიდნენ სხვაგან შავ მუშებად, ქალები კი მეძავებად. საქართველოს ეკონომიკას მეურნეობა მძიმე ტვირთად აწევს, ამიტომ რაც ნაკლები გლეხი გვეყოლება მით ნაკლები თავის ტკივილი გვექნებაო.

არადა, საპირისპიროს გვეუბნებოდა ბრიტანელი ეკონომისტი, პროფესორი რობერტ უეიდი: „თავისუფალი ბაზრის პრინციპით, საქართველოსნაირი ქვეყნის ეკონომიკური განვითარება შეუძლებლიაო“. ჯერ კიდევ ნიკო ნიკოლაძე ამბობდა: „სანამ ჩვენ არ მოვახერხებთ ისე მოვაწყოთ საქმე, რომ მეტი ღირებულების საქონელი გავიტანოთ, ვიდრე შემოვიტანოთ, მანამდე ჩვენი ვალუტა იქნება სუსტი და დაცემული”. დღეს გახშირდა ტელეეკრანებიდან ძველი ხელისუფლების სახეებისგან მოსახლეობისა და მთავრობის დამოძღვრა სოფლის მეურნეობასთან დაკავშირებით. ნაციონალებს და სხვა მისგან ანასხლეტ პოლიტნაგავს, არანაირი უფლება არა აქვს ტელეეთერებიდან ჭკუა გვარიგოს, რადგან სწორედ ისინი ქადაგებდნენ ასეთ „თავისუფალ ბაზარს“, სწორედ მათ გამოაცხადეს ტურიზმი მთავარ სახელმწიფო პრიორიტეტად, 2004 წელს გააუქმეს "მიწის მართვის დეპარტამენტი"  და კონსტიტუციაში ქართული მიწების უცხოელებზე გაყიდვის აკრძალვას ფაშიზმს უწოდებდნენ...

მკითხველისთვის საინტერესო უნდა იყოს, თუ რა მდგომარეობა გვაქვს დღეს სოფლის მეურნეობაში, რას რამდენს მოვიხმართ, რამდენს ვაწარმოებთ და რამდენი შემოგვაქვს იმპორტით.

ოფიციალური მონაცემებით წლის განმავლობაში: ხორბალს მოვიხმართ 700 ათას ტონას, ვაწარმოებთ 107 ათას ტონას, იმპორტი 643 ათასი ტონა. სიმინდს მოვიხმართ 270 ათას ტონას, ვაწარმოებთ 194 ათას ტონას, იმპორტი 80 ათასი ტონა. კარტოფილს მოვიხმართ 230 ათას ტონას, ვაწარმოებთ 238 ათას ტონას, იმპორტი 24 ათასი ტონა. ბოსტნეულს მოვიხმართ 220 ათასი ტონას, ვაწარმოებთ 142 ათას ტონას, იმპორტი 108 ათასი ტონა. მსხვილფეხა საქონლის ხორცს მოვიხმართ 30.5 ათასი ტონას, ვაწარმოებთ 22.9 ათას ტონას, იმპორტი 7.4 ათასი ტონა. ღორის ხორცს მოვიხმართ 40 ათას ტონას, ვაწარმოებთ 17.6 ათას ტონას, იმპორტი 22.8 ათასი ტონა. ფრინველის ხორცს მოვიხმართ 69 ათას ტონას, ვაწარმოებთ 22.6 ათას ტონას, იმპორტი 51.8 ათასი ტონა. რძე და რძის პროდუქტებს მოვიხმართ 683 ათას ტონას, ვაწარმოებთ 555 ათასი ტონას, იმპორტი 133 ათასი ტონა. კვერცხს მოვიხმართ 640 მილიონ კვერცხს, ვაწარმოებთ 635 მილიონს, იმპორტი 11 მილიონი. (შენიშვნა შეჯამებისას სხვაობა გამოწვეულია ან ექსპორტით, ან მარაგით)

აქვე გავეცნოთ დაახლოებით რა თანხები გადის ყოველწლიურად ქვეყნიდან პროდუქტების შესაძენად. 2019 წლის მონაცემებით შევიძინეთ 105.1 მილიონის ხორბალი (აშშ დოლარი); 4.8 მილიონის პურის ფქვილი; 2.4 მილიონის კარტოფილი; 50.4 მილიონის შაქარი;  44.5 მილიონის ხორცი (ფრინველის გარდა); 65.2 მილიონის ფრინველის ხორცი; 40.9 მილიონის თევზი (დაკონსერვებულის ჩათვლით); 15 მილიონის შეუსქელებელი რძე, კეფირი, იოგურტი; 21.3 მილიონის შესქელებული რძე, რძის ფხვნილი; 22.8 მილიონის კარაქი; 2.9 მილიონის კვერცხი;  43.4 მილიონის მცენარეული ზეთი; 23.4 მილიონის მარგარინი;  ბოსტნეული 38.6 მილიონის ბოსტნეული; 66.1 მილიონის ხილი. ეს ყველაფერი რომ დავაჯამოთ, 546 მილიონი დოლარი გამოდის, ანუ ნახევარ მილიარდ დოლარზე მეტი გადის ქვეყნიდან და თან ეს არა არის სრული სია...

რაც შეეხება პირუტყვის და ფრინველის სულადობას, 2019 წლის ბოლოს გვყავდა: მსხვილფეხა რქოსანი პირუტყვი 864.1 ათასი, ღორი 141.7 ათასი, ცხვარი და თხა 740.8 ათასი, ფრინველი 9 079.8 ათასი ფრთა.

რა ნაბიჯები უნდა გადაიდგას ხელისუფლების მხრიდან სასურსათო უსაფრთხოების კუთხით? დავიწყოთ იმით, რომ პოსტსაბჭოთა სივრცეში ერთადერთი ქვეყანა ვართ რომელაც არ აქვს მიწის კოდექსი! აუცილებელია მიწის კოდექსის მიღება და რაც შეიძლება სწრაფად. ხელისუფლებამ უნდა შეცვალოს პოლიტიკა, უარი თქვას ზედმეტად თავისუფალ ბაზარზე და პროტექციონიზმის და პრეფერენციების მეშვეობით აქტიურად ჩაერიოს ეკონომიკაში. მხოლოდ ხელშეწყობა და პროექტების დაფინანსება ძველ სისტემაში დარჩენას ნიშნავს და რეალურ შედეგს ვერ მოიტანს.

შეიძლება, ხორბლის სამშობლო გერქვას, მსოფლიოში არსებული 23 ხორბლის ჯიშიდან 14 ქართული იყოს და ხორბლის რუსეთიდან ექსპორტზე ვიყოთ დამოკიდებული? ბიოკლიმატური პირობები, აგრარული პოტენციალი და სხვა ყველა კომპონენტი გაგვაჩნია ადამიანის კვებისთვის აუცილებელი თითქმის ყველა სახეობის პროდუქტის საწარმოებლად. ახლა გაზაფხულია უნდა დაიხნას მიწები და შეიქმნას ფერმები. გეორგია ხომ მიწადმოქმედების გამო შეგვარქვეს?

ახალი ველოსიპედის გამოგონება არაა საჭირო. შეგვიძლია ისრაელის და ჰოლანდიის სოფლის მეურნეობის მაგალითებით ვიხელმძღვანელოთ. სასურსათო უსაფრთხოების გარდა, არ შეიძლება ვყოფილიყავით ფულადი გზავნილების და ტურიზმის იმედად, ჩვენ უნდა ვიყოთ მწარმოებელი და არა მომხმარებელი სახელმწიფო, სხვა შემთხვევაში ვიქნებით კოლონია. როგორც გერმანელი ეკონომისტი ფრიდრიხ ლისტი ამბობდა: „კოლონიის ტიპიური ნიშანი მასში მრეწველობის არარსებობაა“.