ახალი უსტარი ადამ კინზინგერისგან - კონგრესმენი აცხადებს, რომ ამ ეტაპზე საქართველოს დემოკრატიის საფრთხეს ვერ ხედავს, თუმცა აღნიშნავს, რომ ქვეყანა შემაშფოთებელ ეტაპზეა. მეტიც, კონგრესში საქართველოს მეგობართა ჯგუფის თანათავმჯდომარე ამბობს, რომ თუ ვერ იხილავენ პროგრესს პროპორციული სისტემის გარშემო, რასაც გააკეთებენ, ბევრისთვის მოულოდნელი იქნება. კინზინგერი „ამერიკის ხმასთან“ ინტერვიუში მოუწოდებს საქართველოს მთავრობას და ოპოზიციას, მოლაპარაკებების მაგიდასთან შეთანხმებას მიაღწიონ და ბრძოლა საარჩევნო ყუთთან გადაიტანონ.
„ერთი რამ, რასაც ჩვენ ახლოს ვაკვირდებით, იმის უზრუნველყოფაა, რომ არჩევნები სამართლიანი და თავისუფალი იყოს. არჩევნები თუ არ იქნება ლეგიტიმური და დემოკრატია მარცხს განიცდის, ეს არავის სარგებელს არ მოუტანს, რუსეთს გარდა. ოქტომბერში უფრო მეტი გვეცოდინება იმაზე, თუ რა მოხდება და უფრო მეტი გვეცოდინება, როცა ეს მოლაპარაკებები დასრულდება. მნიშვნელოვანია, გვახსოვდეს, რომ საქართველოს მთავრობამ დადო სრული პროპორციული არჩევნების დაპირება 2020 წლის არჩევნებზე, მიუხედავად იმისა, რომ კონსტიტუციურად 2024 წელსაა გარანტირებული.
ამისკენ ნაბიჯის გადადგმა და ოპოზიციასთან კომპრომისი მნიშვნელოვანი და საჭიროა. თუმცა, არშემდგარი სახელმწიფოსგან შორს ვართ, მაგრამ, შეშფოთება არსებობს. ქართველ ხალხს და ყველას, ვინც კი როლს თამაშობს, მთავრობის ლიდერები იქნება თუ ოპოზიცია, ნათლად უნდა ესმოდეს, თუ ეს წარუმატებლად დასრულდება, საქართველოს გრძელვადიანად უფრო მეტ პრობლემებს შეუქმნის“, - აცხადებს ადამ კინზინგერი.
ამერიკელ კონგრესმენის საპასუხოდ, პარლამენტის თავმჯდომარე აცხადებს, რომ დასავლეთი არასდროს დაუჭერს მხარს საქართველოში ნულოვანი მხარდაჭერის მქონე პოლიტიკური პარტიების მოსვლას ხელისუფლებაში იმ ლიდერებით, რომელთაც უმძიმესი სამართლებრივი და პოლიტიკური ბიოგრაფია აქვთ. როგორც არჩილ თალაკვაძემ ჟურნალისტებს განუცხადა, კონგრესმენების განცხადებები ადასტურებს, რომ საქართველოს მიმართ არსებობს მაღალი მხარდაჭერა.
„მოვისმინე ადამ კინზინგერის ინტერვიუ ინგლისურ ენაზე. მან თქვა, რომ 2024 წლის არჩევნები საჭიროა, რომ დარჩეს პროპორციული სისტემით. თქვენ იცით, რომ ეს გადაწყვეტილება მიღებული გვაქვს და უკვე წერია კონსტიტუციაში. 2020 წლის არჩევნებთან დაკავშირებით უნდა შევთანხმდეთ. კონგრესმენმა მოუწოდა ყველა მხარეს, გააცნობიერონ პასუხისმგებლობა და შეთანხმებისკენ გადადგან ნაბიჯები. მესმის, რომ კონგრესმენების განცხადებებს სხვადასხვა თარჯიმანი გამოუჩნდება ხოლმე, მათ შორის, ოპოზიციის დესტრუქციულ ნაწილშიც. ნურავინ შეეცდება, რომ ჩვენი მეგობრების განცხადებები ისე გადათარგმნოს, თითქოს ეს არის მათთვის პირადი მხარდაჭერა. კონგრესმენების განცხადებები ადასტურებს ერთადერთს, რომ საქართველოს მიმართ არსებობს მაღალი მხარდაჭერა“, - განაცხადა არჩილ თალაკვაძემ.
„ახალი საქართველოს“ თავმჯდომარე გიორგი ვაშაძე იზიარებს ამერიკელი კონგრესმენის განცხადებას და ამბობს, რომ თუ პროგრესი არ იქნება, აშშ გადადგამს კონკრეტულ ნაბიჯებს, რომელიც ბევრისთვის მართლაც სიურპრიზი იქნება. მისი თქმით, „ქართული ოცნება“ არის საფრთხე, რომ საქართველო მოექცეს საგარეო იზოლაციაში.
მსოფლიოში ყველაზე ძლიერი ქვეყნის, საქართველოს ყველაზე ახლო მეგობარი ქვეყნის კონგრესმენმა კიდევ ერთი კონკრეტული განცხადება გააკეთა. თუ არ იქნება პროგრესი, არის კონკრეტული ქმედებები, ნაბიჯები, რომლებსაც ისინი გადადგამენ, რომელიც ძალიან დიდი სიურპრიზი შეიძლება იყოს ბევრისთვის.
მე კიდევ ერთხელ მინდა ხაზი გავუსვა, რომ გარკვეულწილად, შინაარს ვიცნობ, რა ნაბიჯებზეა საუბარი, თუმცა არა მაქვს უფლება ამაზე ვისაუბრო და კიდევ ერთხელ მინდა ვთქვა, რომ „ქართული ოცნება“ არის საფრთხე, რომ საქართველო მოექცეს საგარეო იზოლაციაში. ამიტომ მათ მართლა ძალიან ცოტა დრო აქვთ დარჩენილი იმისთვის, რომ გონს მოეგონ და ადეკვატური გადაწყვეტილებები მიიღონ“, - განაცხადა გიორგი ვაშაძემ.
დეპუტატი რომან გოცირიძე აცხადებს, რომ ხელისუფლება ოპოზიციას განგებ სთავაზობს მიუღებელ წინადადებებს, რათა ცვლილებებისთვის დარჩენილი კონსტიტუციური ვადები ამოიწუროს. როგორც „ნაციონალური მოძრაობის“ წევრი აცხადებს, უაზრო 40%-იანი ჩამკეტი არის მორიგი ჩხირკედელაობა, ამიტომ პირდაპირ უნდა ითქვას, რას სთავაზობენ და შემდეგ ოპოზიცია იტყვის, არის თუ არა ეს ის კომპრომისი, რომელზეც შეიძლება ოპოზიცია წავიდეს.
„ხელისუფლება რომ თვალთმაქცობს, ეს ძალიან კარგად ჩანს. ამას ხედავენ ასევე ჩვენი საერთაშორისო პარტნიორები და დღეს ამერიკელი კონგრესმენისგან გაკეთებული განცხადებაც ამის დამადასტურებელია. ამის შემდეგ შეიძლება იყოს საუბარი მხოლოდ და მხოლოდ სანქციებზე. ქვეყანა მიტაცებულია ერთი ადამიანის მიერ და მას არ უნდა ჩაატაროს ქვეყანაში სამართლიანი და დემოკრატიული არჩევნები. შეგნებულად გვთავაზობენ უაზრო წინადადებებს, 110/40-ზე, 100/50- ზე, ეს არის მიმართული ერთი მიზნისკენ, რაც შეიძლება მაქსიმალურად გაწელონ დრო, რომ ამოიწუროს კონსტიტუციური ვადები და შემდეგ შეეცადონ ყველაფრის ოპოზიციისთვის გადაბრალებას. ყველა ხედავს როგორც შიგნით, ისე გარეთ, რომ არ უნდათ მათ იმ ბერკეტების და მექანიზმების დათმობა, რომელიც საარჩევნო კანონმდებლობაშია. ვერავითარი მანიპულაცია ქართული ოცნებას ვერ გადაარჩენს“, - აცხადებს რომან გოცირიძე.
განსხვებულია „ლელო საქართველოსთვის“ წევრის დავით უსუფაშვილის პოზიცია, რომლის განცხადებით, საარჩევნო მოდელთან დაკავშირებით ხელისუფლებისა და ოპოზიციის მოსაზრებები განსხვავდება, მაგრამ ახლოს არის შეჯერებასთან. მისივე თქმით, სრული არანორმალურობა იქნება მოლაპარაკებების ჩაშლა ან პარლამენტში რაიმე კანონპროექტის ინიცირება და მაისში მისი ჩაგდება.
„ყურადღებით ვართ იმისთვის, რომ სრული ნორმალიზაციის ვერმიღწევის გამო, ქვეყანა სრულ არანორმალურობაში არ გადავჩეხოთ. ამიტომ უახლოეს დღეებში „ლელოს“ წარმომადგენლები არ დავაკლებთ ძალისხმევას, რომ მოძებნილი იყოს გონივრული კომპრომისი, რომელიც ნორმალიზაციის მიმართულებით იქნება მნიშვნელოვანი წინ გადადგმული ნაბიჯი.
ასევე, არანორმალურობა იქნება ისეთ შეთანხმებაზე წასვლა, რომელიც იქნება მიუღებელი საზოგადოებისთვის, ოპოზიციის უდიდესი ნაწილისთვის და საერთაშორისო საზოგადოებისთვის. ამას ჩვენ არ გავაკეთებთ. წკიპურტების გაცვლამ პროცესი ჩაშლამდე არ უნდა მიიყვანოს. ახლოს ვართ საარჩევნო საკითხებზე მისაღები ვერსიის მაგიდაზე დადებაზე“, - განაცხადა დავით უსუფაშვილმა.
მმართველი გუნდი სთავაზობს ოპოზიციას რომელი ვარიანტი უნდათ ამოირჩიონ 100/50-ზე, თუ110/40-ზე. მმართველი გუნდი მზად არის ასევე საჭიროების შემთხვევაში თავიანთი დაწერილი ფორმულა წარუდგინოს ოპოზიციას. თუმცა უმცირესობა არც ამ შეთავაზებას არ თანხმდება, რაც ანალიტიკოსების შეფასებით, აჩენს ლეგიტიმურ ეჭვებს, რომ ოპოზიციის მიზანია პროცესების რევოლუციური სცენარით განვითარება.
ანალიტიკოსის დავით ზარდიაშვილის განცხადებით, 20-21 ივნისის მოვლენების შემდეგ ოპოზიციის სტრატეგია არის ხელისუფლების შეცვლა არა არჩევნებით, არამედ სახელმწიფო გადატრიალებით. მისი თქმით, საქართველოში დღეს ყველაზე მთავარი პოლიტიკური ინტერესია, რომ ხელისუფლების შეცვლა შეიძლება მხოლოდამხოლოდ არჩევნებით, რისი გარანტორი ჯერჯერობით არის ხელისუფლება.
„რაც შეეხება თვითონ საარჩევნო სისტემას და თვითონ პოლიტიკურ პროცესს - „ქართულ ოცნებას“ ვურჩევდი, რომ მოახდინონ კონსტიტუციური კანონპროექტის ინიცირება. შეიტანონ, დაარეგისტრირონ და დაიწყება საკონსტიტუციო პროცესი, რომელიც არის ინკლუზიური, ანუ ღიაა ყველასთვის. დაიწყება საერთო სახლხო განხილვები, ყველას აქვს მონაწილეობის და თავისი აზრის გამოხატვის უფლება. თუ ოპოზიცია განხილვებში მონაწილეობას არ მიიღებს და სრულიად ხელოვნურად აგორებული და მოგონილი თემებით, როგორიც არის პოლიტიკური პატიმრები და ა.შ. რასაკვირველია, ყველაფერი ნათელი გახდება. ყველა კითხვის ნიშნები მოიხსნება ჩვენი საერთაშორისო პარტნიორების მხრიდან.
გავხსნათ დისკუსია, მარტო ოპოზიცია და მისი აზრი ხომ არ არის მნიშვნელოვანი, მოქალაქეები ნაკლებად მნიშვნელოვანი არიან. არა მაქვს პარტია, მაგრამ ჩემი აზრი მაქვს და რითი მჯობია მაგალითად, გიგი უგულავა, ან გიგა ბოკერია, რომელიც ჩემს აზრს სულაც არ გამოხატავს? ის თუ იტყვის არა - მეც უნდა დავეთანხმო? - რატომ? - არ ვიცი. დაანებონ ამ ზურგს უკან ლაპარაკს თავი, გერმანიის ელჩი არის მოდერატორი ქართულ პარტიებს შორის, ეს ცოტა უხერხული ამბავია. ღია პროცესი გვაჩვენონ და დამთავრდება ყველაფერი. ცხადი გახდება რატომ არ უნდა ოპოზიციას ცვლილების მიღება“, - აცხადებს for.ge-სთან საუბრისას დავით ზარდიაშვილი.
პროცესების რევოლუციური სცენარით განვითარებას გამორიცხავს კონსტიტუციონალისტი ვახტანგ ძაბირაძე, რომლის განცხადებით, სცენარის ამგვარ განვითარებას გარკვეული ლეგიტიმაცია, ან დელეგიტიმაცია სჭირდება.
„ასე მარტივად საქმე არ არის. ასევე, ამ მიმართულებით მნიშვნელოვანია, რა პოზიციაზე იქნება ჩვენი მოკავშირე ქვეყნების საელჩოები. ანუ, ისინი ვინც დღეს ფაქტიურად წარმართავენ ამ პროცესს. მათზე რომ არ იყოს დამოკიდებული ეს თემა, ქართული პოლიტიკური სპექტრი დიდი ხნით ადრე დაანებებდა თავს მოლაპარაკებებს და არც არავინ დაიწყებდა ამ თემაზე საუბარს. მაგრამ დღეს ორივე მხარე დამოკიდებულია იმაზე, როგორ შეაფასებს პროცესესს ჩვენი პარტნიორი ქვეყნები. ამიტომ, ბუნებრივია, „ქართული ოცნება“, ისევე ოპოზიცია ცდილობენ სარგებელი მიიღონ აქედან. მაგრამ, ამ შემთხვევაში, სარგებელი არის სწორედ ის, ვის ვისი მხარდაჭერა ექნება და ექნება თუ არა მხარდაჭერა, საჭიროების შემთხვევაში, არჩევნების ლეგიტიმურობაზე. ცესკო უბრალოდ ამას აფიქსირებს, თორემ რეალურ გადაწყვეტილებას სამართლიანად ჩატარდა თუ არა არჩვენები, აკეთებენ დასავლეთის საელჩოეები. ჩვენდა სამწუხაროდ, ქართულ პოლიტიკურ სპექტრს, ქართული საზოგადოების აზრი საერთოდ არ აინტერესებს - არც ხელისუფლებას და არც ოპოზიციას. ასე რომ, ჩვენდა სამწუხაროდ, ჩვენზე ფაქტიურად არაფერია დამოკიდებული“, - აღნიშნა for.ge-სთან საუბრისას ვახტანგ ძაბირაძემ.
ექსპერტი უსაფრთხოების საკითხებში ხათუნა ლაგაზიძე ფიქრობს, რომ ოპოიციას არ აქვს რევოლუციური სცენარის რესურსი. მისი თქმით, 2018 წლის პირველი და მეორე ტურის არჩევნების შედეგები არის ძალიან თვალსაჩინო დასტური იმისა, რომ ხალხი შეიძლება საარჩვენო უბანთან მივიდეს, მაგრამ ქუჩაში გამომსვლელი არ არის. ამიტომ, ლაგაზიძე ნაკლებად რეალისტურად უყურებს რევოლუციურ სცენარს და იმასაც, რომ ოპოზიციას ეიმედებოდეს რევოლუციური სცენარი.
„ხალხი ქუჩაში გამომსვლელი არ არის და ეს ძალიან ბევრმა შემთხვევამ აჩვენა, თუ სახელმწიფოსთვის ეს არ არის ისეთი საფრთხე, როგორიც არის რუსული საფრთხე. ერთი მომენტია ის, რომ ოპოზიციამ გადასარევად იცის, რომ ხალხი ქუჩაში უბარლოდ არ გამოდის, ვერ გამოჰყავთ. ხალხი ქუჩაში, ეს ერთი მომენტია, მეორე - რაში აწყობთ 73/77-ზე, თვითონაც უყურებენ საკუთარ რეიტინგებს, მაჟორიტარული სისტემა მთლად დაქცევაა ოპოზიციისთვის“, - აცხადებს ხათუნა ლაგაზიძე.
ამიტომ, მისი გადასახედიდან აბსოლუტურად არარეალისტურია რევოლუციური სცენარის გათამაშება, თუ „ოცნებამ“ რაღაცა საოცრება და კატასტროფული შეცდომა არ ჩაიდინა.
„რას ამბობენ ერთია, მაგრამ ობიექტურად თუ აფასებენ საკუთარ რესურსებს, ამ სისტემის პირობებში მათ ძალიან გაუჭირდებათ 73/77-ით მათთვის სასურველი შედეგის დადება. ამიტომ ყველანაირად უნდა ცდილობდნენ, რომ შეთანხმებაზე წავიდნენ. მაგრამ ოპოზიციას ეშინია, რომ შეთანხმების შემდეგ ისეთი შედეგი არ დაიდოს, რომ ამ შეთანხმების შედეგად საბოლოოდ აღმოჩნდეს ისე, რომ ოქტომებრში თვითონ გაუპრავებს „ოცნებას“ არჩევნებს. ამიტომ აწვებიან იმ მოდელს, რომელიც ამ ვერსიას გამორიცხავს, მხედველობაში მაქვს 125/25-ზე, რომელზეც საუბრობენ“, - აღნიშნა for.ge-სთან საუბრისას ხათუნა ლაგაზიძემ.
