„თუ პრეზიდენტი მიპასუხებს კითხვაზე, მაგალითად, იცის თუ არა პრეზიდენტმა, როდის მოეწერა ხელი ამ ხელშეკრულებას, ვინ მოაწერა ხელი და იცის თუ არა, ამ ხელშეკრულების კონკრეტული პირობები, მაშინ შეიძლება ვიდაოთ“, – აცხადებს for.ge–სთან საუბრისას სოციოლოგი ვალერიან გორგილაძე, რომლის განცხადებით, პრეზიდენტი ბევრ საკითხებში არის დილეტანტი.
for.ge ვალერიან გორგილაძეს ესაუბრა.
„ნაციონალურო მოძრაობის“ ყრილობამ დაადასტურა, რომ პარტიას აქვს პრობლემები და ამ პროცესში საინტერესო იყო ვანო მერაბიშვილის განცხადება, რომ არ დაურთავს ნება პარტიის თავმჯდომარედ არჩევაზე. მაგალითად, სანდრა რულოვსი ამტკიცებდა, რომ მიშა ქმნის პოლიტიკურ კლიმატს, თავად მიშა კი ტრადიციას არ ღალატობს, მას კრიტიკის გარეშე არ დარჩენია ივანიშვილი და აღნიშნა, რომ ნაცმოძრაობის „გაქოცება“ და „ჯიბეში ჩასმა“ არ გამოუვიდა. დაშლილი ნაცმოძრაობა შეინარჩუნებს მეორე ოპოზიციური პარტიის სტატუსს?
ვალერიან გორგილაძე: გეთანხმებით, რომ ეს არის მოვლენა, ვინაიდან, პარტია, რომელიც წლების განმავლობაშიინარჩუნებდა მეორე ძირითადი ოპოზიციის სტატუსს და რომელმაც ბევრისთვის მოულოდნელად ნახევარ მილონამდე ხმა დააგროვა, უეცრად, ბევრისთვის მოულოდნელად და ბევრისთვის ლოგიკურად, პრაქტიკულად, დაიშალა. თუმცა, აქ არის თვისებრივი ტრანსფორმაცია. ინტელექტუალთა ბირთვმა დატოვა ეს პოლიტიკური ორგანიზაცია, ნაცმოძრაობა გაიყო სექტანტებად და ინტელექტუალების კლუბად.
ამ პოლიტიკური გაყოფით დაზარალდა, როგორც „ნაციონალური მოძრაობა“, ასევე ის ბირთვი, რომელიც „ევროპულ საქართველოშია“ გაერთიანებული?
– უძლიერისი დარტყმა მიადგათ. ვინაიდან, ერთ შემთხვევაში ნაცმოძრაობამ დაკარგა პოლიტიკური ინტელექტი, გამოცდილება, დისკუსი, იდეოლოგიური ვექტორი, რაც ამ ინტელექტუალურ ბირთვს უკავშირდებოდა. ინტელექტუალებმა დაკარგეს ინფრასტრუქტურა, ადგილობრივი მხარდაჭერა შტაბებში.
ინტელექტუალებში ბაქრაძე-ბოკერია-უგულავას ფრთას გულისხმობთ, მაგრამ რაც შეეხება სექტანტებს, ანუ სააკაშვილი-მელია ფრათას, რატომ „სექტანტები“?
– სექტანტები იმ თვალსაზრისით, რომ აქ აბსოლუტურად ვეთანხმები ბოკერია–უგულავას რიტორიკას იმასთან დაკავშირებით, რომ არიან პერსონაჟები, რომელთა ნახვა ლოგიკური იქნებოდა ბოკერია–უგულავას ჯგუფთან, მაგრამ იქაც კონკურენციაა. ანუ, ვერტიკალური მობილობის თვალსაზრისით ბევრად უფრო ადვილია კონკურენცია. მაგალითად რურუას და სამადაშვილს, ანუ იმ მცირე ინტელექტუალებს, გაუადვილდებათ ახალი პოზიციების დაკავება და ამით აიხსნება ნიკა მელიას ბოლოდროინდელი ლავირებები, გადასვლა–გადმოსვლები.
ძალიან პრაგმატულად და რაციონალურად გათვალა - იქ, სადაც არის უგულავა–ბაქრაძე–ბოკერია, პრობლემური იქნებოდა სალიდერო პოზიციების დაკავება. ამ თვალსაზრით აქ ველი განთავისუფლებულია. ამდენად, როდესაც პოლიტიკოსი ირჩევს რომელი მხარეს დაუჭიროს მხარი, ნუ გამოვრიცხავთ რაციონალურ მოტივებს.
მით უმეტეს, რომ ნაცმოძრაობისთვის ძირითადად დამახასიათებელია ნდობა და ლოიალურობის ხარისხი სააკაშვილის მიმართ...
– აბსოლუტურად გეთანხმებით და ამ თვალსაზრისით ეს პარტია გადაიქცა სექტად, რომელსაც ჰყავს თავისი ღვთაება, რომლის ავტორიტეტი ურყევია მათთვის და რომლის რიტორიკა, დებულებები აქტიურია დოგმატიკის ხარისხში. შეიძლება ვთქვათ, რომ თაობამ დატოვა „ცეხი“. „ცეხი“ იმ თვალსაზრისით, რომ ეს არის მანქანის ძრავი, ვგულისხმობ მოხალისეებს, კოორდინატორებს, შტაბის ხელძღვანელებს, რომლებიც არიან ნაცმოძრაობაში და უზრუნველყოფენ ადგილობრივი, თუ სხვა დონის არჩევნებზე შედეგებს.
ამ თვალსაზრისით, ეს დამანგრეველია ამ პოლიტიკური ორგანიზაციისთვის, პრესპექტივაში შეიძლება ეჭვის ქვეშ დავაყენოთ ის შესაძლებლობა, რომ ერთმა, ან მეორე პარტიამ გადალახოს 5%–იანი ბარიერი. მართალია, საპრეზიდენტო არჩევნებამდე დიდი დროა, მაგრამ ეს მნიშვნელოვნად შეასუსტებს ნაცმოძრაობას ადგილობრივ არჩევნებზე. შეასუსტებს მისი კანდიდატის შანსებს. ანუ ვსაუბრობ არა გამარჯვებაზე, არამედ მეორე ძირითადი პოლიტიკური პარტიის სტატუსის შენარჩუნების საკითხზე.
ამ თვალსაზრისით ბოკერია–უგულავას გუნდმა შეიძლება წარმატებით გაუწიოს კონკურენცია ნაცმოძრაობას იგივე მერის არჩევნებზე?
– რა თქმა უნდა, თუმცა ეს არ ნიშნავს, რომ გაიმარჯვებს, მაგრამ მეორე–მესამე პოზიციის დაკავება - ეს არის ამ ორი პარტიისთვის ძირითადი ამოცანა და არა დაპირისპირება „ქართულ ოცნებასთან“. როდესაც ვამბობ, რომ ეს მოძრაობა არის დაზარალებული, ანუ, დიდი ზიანი მიადგა, არ ვგულისხმობ მხოლოდ კონკურეციას პოლიტიკურ სივრცეში, მათ შორის, ვგულისხმობ ამ ტიპის მოქმედებას, რომელიც სისტემაში რაღაცა შფოთვის შეტანასუკავშირდება.
რა არის ძირითადი განსხვავება ამ ორ მოძრაობას შორის?
– მაგალითად,სააკაშვილი პრაქტიკულად ეჭვის ქვეშ აყენებს ამ ხელისუფლების ლეგიტიმურობას. არ ეგუება ამ სისტემის მიერ შემოთავაზებულ თამაშის წესებს. ამბობს, რომ მოხდა ტოტალური გაყალბებები და, რომ საპარლამენტო ცხოვრების ბოიკოტირება უნდა მოეხდინათ. ანუ, მიშა სააკაშვილს ორი მოტივია მოძრავებს, პირველი – მჭიდროდ უკავშირდება მის საქმიანობას უკრაინაში და ბუნებრივია, დამარცხების აღიარება, მათ შორის უკრაინელი ოპონენტებისთვის დამატებითი აღიარების და არგუმენტების მიცემას ნიშნავდა იმისათვის, რომ მათ უფრო ინტენსიური გაეხადათ რიტირიკა მის საწინააღმდეგოდ.
იცით, რომ შესაძლებელია წელს ჩატარდეს რადას ვადამდელი არჩევნები და სააკაშვილის შანსები არც თუ ისე ურიგოდ გამოიყურება, თუ გავითვალისწინებთ, რომ ყველა პოლიტიკური ორგანიზაციის რეტინგი არის დაბალი, მეტ–ნაკლებად გამოირჩევა სააკაშვილის ახალი მოძრაობა და ტიმოშენკოს „ბატკოვშინას შანსები“. ანუ, სააკაშვილი ყველაფერს უკავშირებს უკარინას.
ამ შემთხვევაში შექმნილი ვითარება შეიძლება განვიხილოთ როგორც ინსტრუმენტი, რომელიც ფონს უქმნის მას უკრაინაში?
– რა თქმა უნდა.შესაბამისად, მისი ქცევა ლოგიკურია, როდესაც ეჭვის ქვეშ აყენებს ლეგიტიმაციას, ანუ დამარცხებულად არ აღიარებს საკუთარ თავს. ვინაიდან, დამარცხებულის სტატუსით რაიმე წარმატების მიღწევა უკრაინაში, არის პრობლემური. ამ გარემოებას უსვამს ხაზს ძალიან ბევრი უკრაინელი ექსპერტი. მათი ფილოსოფია იმაში მდგომარეობს, რომ კაცი, რომელიც ძებნილია, გამოგდებულია საკუთარი ქვეყნიდან და მისი პოლიტიკური ორგანიზაცია მარცხდება საქართველოში, აქ რა უნდა გააკეთოს, რატომ უნდა ვენდოთ, როდესაც უძლურია საკუთარ ქვეყანაში, რაც მნიშვნელოვანია.
მეორე, რაც მნიშვნელოვანია, სააკაშვილი ხვდება, რომ ყველა ელექტორალური ციკლი წაგებული აქვს ბიძინა ივანიშვილთან. ტოტალურად წააგო ივანიშვილთან 2012 წელის არჩევნები, დამარცხდა ადგილობრივ და საპრეზიდენტო არჩევნებზე. ასევე, დამარცხადა 2016 წლის საპარლამენტო არჩევნებში. ამდენად, ითვალისწინებს ამ გარემოებებს და სოციალურ–ეკონომიკური მდგომარეობის დამძიმებას. ეს არის ლარის დევალვაცია, გარკვეული პრობლემები. ბუნებრივია, რომ განწყობების რადიკალიზაცია მიაჩნია ერთ–ერთ ქმედით ინსტრუმენტად, რომელმაც შეიძლება გარკვეული დესტაბილიზაცია მოახდინოს ქვეყანაში.
რაც ამ შემთხვევაში ხელს აძლევს სააკაშვილის ფრთას...
– ბუნებრივია. დესტაბილიზაცია მას აწყობს, რადგან დესტაბილიზაცია მეტყველებს იმაზე, რომ ხელისუფლება თავს ვერ ართმევს შიდა პოლიტიკური პრობლემების მოგვარებას და კიდევ ერთხელ წარმოჩენს მას ერთ–ერთ ქმედით პოლიტიკოსად, რომელსაც შეუძლია გარკვეული პროცესების წარმართვა საქართველოს შიგნით. როდესაც ინტელექტზე ვსაუბრობ, ვსაუბრობ პოლიტიკურ ინტელექტზე, იმაზე, რომ ევროპელებთან და ამერიკელებთან მოლაპარაკებაში ბევრად უფრო წონადი და მნიშვნელოვანია ბაქრაძე–ბოკერია–უგულავას მოსაზრება, ვიდრე - მელია–რურუა– სამადაშვილის. ამ თვალსაზრით, მესმის რატომ ირჩევს ამ გზას სააკაშვილი. მაგრამ დღევანდელი გადმოსახედიდან გამომდინარე, მეჩვენება, რომ ეს წარუმატებელი გზა იქნება. გარდა ამისა, ეს გზა ხელს შეუწყობს ნაცმოძრაობის მარგინალიზაციას.
რაც შეეხევა „გაზპრომთან“ მიღწეულ შეთანხმებას, პრეზიდენტი აცხადებს, რომ გაუარესდა ქვეყნის ენერგოსექტორი, დაზიანდა საქართველოს პოლიტიკური და ეკონომიკური ინტერესები. თუმცა, კარნეგის ცენტრის მკვლევალი, თომას დე ვაალი არ თვლის, რომ საქართველოს მთავრობასა და „გაზპრომს“ შორის პოლიტიკური შეთქმულება მომხდარიყო. როგორ ფიქრობთ, რა ინფორმაციას ეყრდნობა პრეზიდენტი, როდესაც აცხადებს, რომ ამ ხელშეკრულებით ქვეყანის პოლიტიკური ინტერესები დაზიანდა?
– თუ პრეზიდენტი მიპასუხებს კითხვაზე, მაგალითად, იცის თუ არა პრეზიდენტმა, როდის მოეწერა ხელი ამ ხელშეკრულებას, ვინ მოაწერა ხელი და იცის თუ არა, ამ ხელშეკრულების კონკრეტული პირობები, მაშინ შეიძლება ვიდავოთ და ვიფიქროთ, მხარი დაუჭიროთ. ამ ვითარების უცნაურობა ის გახლავთ, რომ არც ერთმა ოპონენტმა არ იცის ამ ხელშეკრულების დეტალები და კონკრეტული პირობები, აი რა იწვევს პროტესტს?
თუ პროტესტს იწვევს ის, რომ საჭირო არ იყო ეს ხელშეკრულება, მაგალითად საქართველოს მთავრობასა და „ბრითიშ პეტროლიუმს“ შორის გაფორმებული ხელშეკრულება ასევე არის გასაიდუმლებული, ისევე როგორც ირანსა და სომხეთს შორის არის გასაიდუმლოებული ენერგეტიკული თანამშრომლობის მემორანდუმი. ვინაიდან ენერგეტიკა მსოფლიო ეკონომიკის ერთ–ერთი ბაზისური დარგია. ამ სეგმენტზე არის მძაფრი კონკურენცია და ბუნებრივია, იქნება ეს „რაოესი“, „გაზპრომი“ „ბრითიშ პეტროლიუმი“ „ექსონ მობილი“ თუ სხვა, მათ ინტერესში შედის შეინარჩუნონ კონფიდენციალურობა იმ ინფორმაციის შესახებ, რომელიც ფართფორმირების წესს ეხება.
როდესაც მთავრობას უცხადებ უნდობლობას, ეს ნიშნავს, რომ შენ მის ლეგიტიმაციას აყენებ ეჭვის ქვეშ. თუ შენ არ ენდობი ხელისუფლებას, მაშინ ნებისმიერი ხელშეკრულება შეიძლება დავაყენოთ ეჭვის ქვეშ. მეორეც, ჩვენ უნდა გავაცნობიეროთ, რომ „გაზპრომი“არის ერთ–ერთი ბაზისური კონსტანტა იმ იდეოლოგიისა, რომელსაც ლიბერალურ იმპერიას უწოდებს ანატოლი ჩუბაისი.
არ მალავენ, თუკი საბჭოთა კავშირი ცდილობდა იდეოლოგიურ გაბატონებას, ან პოზიციების დომინანტის მოპოვებას მსოფლიოში, რუსეთი ამას თავისი ენერგეტიკული რესურსებით შეეცდება. ვიცით, რომ ტერიტორიების 20% ოკუპირებულია, ეკონომიკური თვალსაზრისით დამოკიდებული ვართ რუსეთზე, რომელსაც აქვს ბერკეტი, რომ გარკვეული ზეგავლენა მოახდინოს საქართველოს მთავრობაზე და მით უფრო, როდესაც ფორმალურად რუსეთს აქვს ამის უფლება.
ეს ხელშეკრულება არის უპრეცედენტო. ბევრი ექსპერტი ამბობს, რომ ნატურით დატოვება არის უპრეცედენტო. მაგრამ მიმაჩნია, რომ ვიცე–პრემიერის რიტორიკა ზედმეტად მკაცრია, ხშირად არ არის ადექვატური, როდესაც მარგინალებს უწოდებს ყველა იმ არასამთავრობო ორგანიზაციას, ვინც პროტესტს გამოთქვამს. მიმაჩნია, რომ ეს ხარვეზი არის გამოსასწორებელი. მაგრამ არსებითად ვერ ვხედავ ისტერიკის საფუძველს ნაციონალური მოძრაობის, ან გამოყოფილი ჯგუფის მხრიდან. მინდა შევახსენო მათ 2008 წელს აგვისტოს ომის შემდეგ „ენგურჰესის“ გადაცემის პირობები. „ხრამი 1“ და „ხრამი 2“ სწორედ ომის შემდეგ გადეცა რუსეთს.
საერთოდ, მარგველაშვილის შემთხვევაში მეჩვენება, რომ ქვეყანაში თავის აქტივობებს მედიამონიტორინგის შესაბამისად ახორციელებს. როდესაც ხედავს, რომ ქვეყანაში რაღაცა საკითხზე არის შფოთი, ამ თემას იღებს და აყენებს დღის წესრიგში. ეჭვი მეპარება, რომ მისი სტაფი სათანადო კვალიფიკაციას ფლობდეს, არ ვიცი ენერგეტიკის საკითხებში ვინ არის პრეზიდენტის მრჩეველი.
ექსპერტი რამაზ საყვარელიძე ამბობს, რომ ენერგეტიკის საკითხებში პრეზიდენტი დილეტენტია...
– სამწუხაროდ, პრეზიდენტი ბევრ საკითხებში არის დილეტანტი. „გაზპრომის“ თემა ძალიან სერიოზულია, მხოლოდ იმისათვის, რომ შენ გამოჩნდე და შენი აზრიდააფიქსირო, რომ არსებობ როგორც რაღაცა ინსტიტუტი, ამ საკითხებით მანიპულირება, იაფფასიანი პოლიტიკური დემაგოგია, რაც არ შეეფერება საქართველოს პრეზიდენტის ინსტიტუტს.
რაც შეეხება მერის არჩევნებს, არაოფიციალური ინფორმაციით, მმართველ გუნდში მერობის ორი კანდიდატი განიხილება - ლევან გაჩეჩილაძე და ბიზნესმენი, პარლამენტის წევრი ილია წულაია, რომელიც სამშენებლო ბიზნესიდან მოდის. ალბათ, მნიშვნელოვანია, როგორ კანდიდატურას შესთავაზებს მმართველი გუნდი ამომრჩეველს, რომ მიიღოს მოსახლეობის მხარდაჭერა. როგორ ფიქრობთ, როგორი უნდა იყოს მერობის კანდიდატი?
– მეც მსმენია თავის დროზე კალაძის კანდიდატურის შესახებ, თუმცა ვიცე–პრემიერმა ერთმნიშვნელოვნად უარყო ეს ინფორმაცია. ასევე გიგი უგულავა გამორიცხავს თავის მონაწილეობას, ამდენად კომენტარს ვერ გავაკეთებ ლევან გაჩეჩილაძისა და ილია წულაიას პერსონასთან დაკავშირებით. არ ვიცი, არ ვფლობ ინფორმაციას. მეჩვენება, რომ ხელისუფლებამ ალბათ უნდა შესთავაზოს კანდიდატი, რომელიც ცნობილია მოსახლეობისთვის. მეორე გარემოება რომელიც ძალიან მნიშვნელოვანია, კანდიდატი უნდ იყოს ადგილობრივი, თბილისელი.
ამ შემთხვევაში არავითარ სეპარატისზმთან არ გვაქვს ადგილი, ეს არის ნორმალური პრაქტიკა, როდესაც ქალაქის მკვიდრი იღებს მონაწილეობას მერის არჩევნებზე. ამ თვალსაზრისით ნარმანიას არჩევა რაღაცა კაზუსად მეჩვენება. რატომ ვამბობ ამას... თვალ–ყურს ვადევნებ არსებულ პროცესებს და ვხედავ, რომ პოლიტიკური სპექტრი არის განადგურებული. ოპოზიცია შიგნით და გარეთ პრაქტიკულად არ არსებობს, ამ თვალსაზრისით ხელისუფლებას ექნება პრობლემები.
რას გულისხმობთ?
– ვგულისხმობ იგივე დასწრებას. არ ვიცი, რა მოტივაცია უნდა ჰქონდეს ამომრჩეველს, როდესაც წავა თბილისის მერის არჩევნებზე. თუკი შენ შესთავაზებ უცნობ პერსონაჟს, რომელიც არ არის ცნობილი ფართო საზოგადოებისთვის, არა მგონია, რომ დასწრების თვალსაზრისით დამატებითი ფაქტორი იყოს. ამდენად ხელისუფლებას პრობლემა აქვს, პრობლემა არის ადგილობრივი არჩევნების ლეგიტიმაცია.
ხელისუფლებას ორი პრობლემა აქვს – მას უნდა ჰყავდეს კანდიდატი, რომელიც მოიზიდავს ამომრჩეველს და გაზრდის დასწრებას, ეს შეუძლია მხოლოდ თბილისელს, ანუ პოპულარული კანდიდატი უნდა იყოს. მეორე - ხელისუფლებამ უნდა იზრუნოს იმაზე, რომ მის კანდიდატს ღირსეული მეტოქე ჰყავდეს. უნდა უზრუნველყოს პირობები, სადაც წარმოჩნდება ღირსეული ოპონენტი, რომელიც კონკურენციას გაუწევს. კონკურენციისა და მძაფრი დაპირისპირების პირობებში შეიძლება უზრუნველყოს მაღალი დასწრება. ამდენად, ვფიქრობ, რომ ხელისუფლებამ ამაზე უნდა იფიქროს.
დავით უსუფაშვილის განცხადებით, იგი მხარს უჭერს საპარლამენტო და საპრეზიდენტო არჩევნების სისტემის შეცვლას, თუმცა თვლის, რომ ცვლილება ძალაში უნდა შევიდეს 2019 წლის 1 იანვრიდან, ანუ, მას შემდეგ, რაც ადგილობრივი თვითმმართველობის და საპრეზიდენტო არჩევნები ჩატარდება. როგორ ფიქრობთ, რა პოლიტიკური მიზანი შეიძლება ჰქონდეს უსუფაშვილს?
– არა მგონია, ვიწრო პერსონალური ამოცანა ჰქონდეს უსუფაშვილს. ბევრისგან განსხვავებით, იგი რჩება მოწოდების პოლიტიკოსად, გრძნობს პოლიტიკურ პროცესებს, კარგი პოლიტიკური კოორდინაცია, შესაბამისი ცოდნა და გამოცდილებაგააჩნია. ერთის მხრივ, უსუფაშვილი აცნობიერებს, რომ პრეზიდენტი კი ირჩევა პირდაპირი ღია კენჭისყრის მეშვეობით, ამ თვალსაზრისით ეს ღია ინსტიტუტია, მეორეს მხრივ, ეს არის კაზუსი, რაც ამ ნომინალისტური ძალაუფლების ჰქონაში გამოიხატება.
ლოგიკურია, რომ პრეზიდენტს უნდა ირჩევდეს პარლამენტი. მეორეს მხრივ, უსუფაშვილი აცნობიერებს, რომ პრეზიდენტი არის ერთად–ერთი ინსტიტუტი, რომელიც იმ დომინაციისგარკვეულ ბალანსირებას ახდენს, რომელიც „ქართულ ოცნებას“გააჩნია. ანუ, „ქართული ოცნების“ ხელშია საკანონმდებლო ორგანო, საკონსტიტუციო სასამართლო, ჰყავს პრემიერ–მინისტრი. ალბათ უსუფაშვილს მიაჩნია, რომ მცირე გზით მაინც აბალანსებს „ოცნებას“ და 2019 წელს ვითარება გარკვეულწილად შეიცვლება. მეც ვფიქრობ, რომ რაღაცეები უნდა შეიცვალოს ამ დროისათვის. ამიტომაც სთავაზობს გარდამავალ ეტაპზე ამ ფორმატის კვლავ შენარჩუნებას, რათა შემდგომ თვისობრივად გადაიხედოს, მათ შორის პრეზიდენტის როლი შიდა პოლიტიკურ პროცესებში.
გამორიცხავთ, რომ უსუფაშვილზე დადოს ფსონი „ქართულმა ოცნებამ“?
– პრინციპში ამას გამოვრიცხავ, ვინაიდან, უსუფაშვილი არ არის მარგველაშვილი. უსუფაშვილი ამ მცირე უფლებამოსილების კონტექსტში არის პოლიტიკოსი, რომელიც რეალურად შეძლებს გარკვეული დაბალანსების განხორციელებას, ის იქნება აქტიური ოპონენტი და ბევარდ უფრო გამოცდილი და ჭკვიანი პოლიტიკოსი. არ მგონია, რომ ბიძინა ივანიშვილი დაუშვებს პრეცედენტს, როგორც მარგველაშვილის შემთხვევაში, რომელიც პრაქტიკულად მისი კონტროლის ქვეშ იყო, ანუ, აქ ლოიალურობაზეც არ არის საუბარი.
საუბარია იმაზე, რომ მარგველაშვილი ძალიან სწრაფად იქცა ოპონენტად, ოპონირების გამო. ანუ, მარგველაშვილმა მოირგო ოპოზიციონერის როლი, რომელიც უპირისპირდება ხელისუფლებას და ძალიან ხშირად უსაფუძვლოდ. ამიტომ, ამ შემთხვევაში არა მგონია, რომ ფსონი უსუფაშვილზე დაიდოს. მე მგონია, რომ უსუფაშვილი მოემზადება მომავალი საპარლამენტო ციკლისთვის.