სერგო, ნატო და დები იშხნელები

სერგო, ნატო და დები იშხნელები

მრავალი ჩინებული მსახიობი გვყავდა ქართველებს. მათ მიერ განსახიერებული როლები ჩვენი კინოხელოვნების ოქროს ფონდშია შესული. უბადლო პროფესიონალიზმის გარდა ისინი შესანიშნავი იუმორითაც იყვნენ დაჯილდოებულები. მრავალი მათგანი დღეს ცოცხალი აღარ არის, მაგრამ მათ ცხოვრებასთან დაკავშირებული სხვადასხვა ნიუანსები დღემდე თაობიდან-თაობებს ტკბილი მოგონებების სახით გადაეცემა.

მოხუცი ფოსტალიონის – გიორგის როლს რომ ამზადებდა ფილმისათვის “დღე უკანასკნელი, დღე პირველი“, სერგო ზაქარიაძეს 16 კილოგრამით დაუკლია წონაში. თურმე ამბობდა, შეუძლებელია, ფოსტალიონი მსუქანი იყოს, იმდენს დადის ფეხით, აუცილებლად გამხდარი იქნებაო.

სიკო დოლიძე იხსენებდა: “ერთხელ მე და სერგო, რომელსაც ფოსტის მსახურის ტანსაცმელი ეცვა და მხარზე გაზეთებით სავსე ჩანთა ეკიდა, კავშირგაბმულობის მინისტრთან შევედით. სერგო მორცხვად გაჩერდა კარის ზღურბლთან. მინისტრი მე მელაპარაკებოდა და თან სერგოს გადახედავდა ხოლმე. ბოლოს თავი ვეღარ შეიკავა და ჰკითხა – თქვენ ვინ ბრძანდებით, რომელი საფოსტო განყოფილებიდან ხართო“.

იყო პერიოდი, როდესაც სერგო ზაქარიაძე მარჯანიშვილის თეატრში აღარ მუშაობდა. იგი მხოლოდ მხატვრული ფილმების სტუდიაში იყო დაკავებული დუბლიაჟზე. ხშირად ეპიზოდს ელოდებოდა, თავისუფალ დროს კოლეგებს უკითხავდა ვაჟა ფშაველას, ანა კალანდაძის ლექსებს, ნაწყვეტებს ილია ჭავჭავაძისა და ალექსანდრე ყაზბეგის ნაწარმოებებიდან. თანაც ითხოვდა პირუთვნელ შეფასებას, რჩევას. თავიანთ შეხედულებებს უზიარებდნენ თამარ ციციშვილი, დუდუხანა წეროძე, კოტე დაუშვილი და სხვები.

ასე, მეტად “მაღალკვალიფიციური” მსმენელების დახმარებით, შექმნა თავისი ბრწყინვალე საკონცერტო პროგრამა ერთი საღამოსთვის, რასაც დიდი წარმატება ხვდა წილად.

კარლო გოგოძე იგონებდა: “ნატო ვაჩნაძის საიუბილეო დღეები იყო. მე მოვამზადე პატარა მონოგრაფია. საიუბილეო საღამოზე ლევან ასათიანი მოვიდა და გულწრფელად მითხრა, მადლობელი ვარ ასეთი დიდი წიგნისთვისო. მეორე დღეს კინოსტუდიაში ფანჯარასთან მდგარმა ნატო ვაჩნაძემ მომმართა: “კარლო, კარლო, მოდი! გახსოვდეს, დღეს ჩემთან მოდი სახლში, უარი არ გამაგონო”. როდესაც მის სახლში მივედი, ბევრი ხალხი დამხვდა. მე მოწიწებით მივეახლე და მივულოცე ჩემი წიგნით, სადაც მივაწერე: “ჩემს საყვარელ ნატოს, სხვა არაფერი მისართმევი არ მაქვს!”. მე ვიმეორებ ნატო ვაჩნაძის სიტყვებს: “ამაზე უკეთესს არაფერს ვისურვებდი ამჟამად” – და ლოყაზე მაკოცა. სერგო ზაქარიაძემ ხელი მომკიდა და მითხრა” – “ლოყაზე არ მოისვა ხელი, არც პირი დაიბანო! “.

მსახიობი გოგუცა კუპრაშვილი იგონებდა: “ერთი შემთხვევა სატირალიც იყო და სასაცილოც. ერთ–ერთ სეზონზე ნაძალადევის თეატრში ვდგამდით “სურამის ციხეს”. მე ბიჭის როლს ვასრულებდი. კულისებში ვიდექი სცენაზე გასასვლელად მომზადებული, როცა ერთი ხანშიშესული მეხანძრე მომვარდა და სრულიად მოულოდნელად ისე მაგრად ჩამაფარა თავში, რომ თვალებიდან ნაპერწკლები წამომცვივდა. წამავლო საყელოში ხელი და მიმათრევს გარეთ:

- მე შენ ვერ მოგაშლევინე ხომ, აბა, ახლა მიყურეო, - მიყვირა. რის ვაი-ვაგლახით გავინთავისუფლე თავი.
- რას შვრები, ბიძია, რა გინდა ჩემგან, - შევძახე, მაგრამ ამაზე სულ გადაირია.
- ერთი ამას დამიხედეთ, რა თავხედი ყოფილა!

ამასობაში ხალხი მოგროვდა და რა იყო, რა მოხდაო - კითხულობდნენ. რა და, მაგისგან სისხლი მაქვს გამშრალი, ყოველ წამს ისე იპარება ფანჯრიდან, კაცო, გინახავთ ამნაირი? – მე სიმწრისგან ცრემლმორეულმა ვუთხარი:

- ძია, მე არტისტი ვარ, არტისტი.
- ჰაიტ, შე გლახა, გასწავლეს ხომ ასე თქვიო? შენისთანა ჭიაყელა არტისტი არ გამიგონია მე!

თურმე, ნუ იტყვით, ერთ ნაძალადეველ ბიჭს მიმამსგავსა და ჩვენი თეატრის ადმინისტრატორი რომ არ ჩარეულიყო, საქმე ცუდად დამთავრდებოდა: ქალბატონო გოგუცა, რას ალაპარაკებდით ამდენს, აგეწიათ პარიკი და მიხვდებოდა! – მეხანძრე კი გაკვირვებული იყურებოდა, ვის მიმართავს ქალბატონობითო. მართლაც იძულებული გავხდი, პარიკი მომეხსნა და მხოლოდ ამის შემდეგ დარწმუნდა მეხანძრე.

ამ სახალისო ისტორიას ქალბატონი ელენე საყვარელიძე არაერთხელ იხსენებდა: “1966 წელს უნგრეთში ქართული კულტურის დეკადაზე ჩვენი დელეგაცია მასპინძელთა დიდი პატივისცემით და ყურადღებით სარგებლობდა. ყველას ატკბობდა “ორერას” დიდებული სიმღერები. გვქონდა ბევრი საინტერესო შეხვედრა და ნაცნობობა. განსაკუთრებით დაგვიმეგობრდა ჟურნალისტი იანოშ რიგო. იგი ჩვენი კულტურის დღეების მასალებს აშუქებდა და სულ ჩვენთან იყო. გამომგზავრებისას აეროდრომზე უნგრული თოჯინა მომართვა სამახსოვროდ. ეს ჩვენი ეროვნული სიამაყეაო, ამიხსნა. მადლობა გადავუხადე ძვირფასი სუვენირისათვის და შევპირდი, მეც გამოგიგზავნით საქართველოდან ჩვენს ეროვნულ სიამაყეს მეთქი.

- წარმომიდგენია! ქართველები ყველანი პოეტურები ხართ, მოუთმენლად მოველი თქვენს სუვენირს, მე მას წიგნების კარადაში მოვათავსებ.

უნგრეთს დავემშვიდობეთ. გაიარა ერთმა წელმა და ახლა საქართველოში ავღნიშნეთ უნგრული კულტურის დღეები. უცხოელი კოლეგების გაცილების დღეს უცებ გადავწყვიტე, იანოშ რიგოსათვის შეპირებული სამახსოვრო გამეგზავნა. ქართული ჩურჩხელებითაც მინდოდა თავი მომეწონებია და ქაჯეთის ციხეში გადახვეულ ნესტან-დარეჯანის და ტარიელის ბარელიეფისათვის დამემატებინა. ბაზარში გამახსენდა, რომ სახლიდან ერთი კილო სიმინდის ფქვილიც დამავალეს, ესეც ვიყიდე, ნაყიდ ქაღალდის პარკში მოვათავსე და აეროდრომისკენ გავემგზავრე.

ცოტა შემაგვიანდა, მაგრამ მაინც მოვასწარი სტუმრისათვის გასაგზავნი ამანათი გადამეცა. კმაყოფილი დავბრუნდი შინ.

დედაჩემს უნდოდა ჩანთიდან სიმინდის ფქვილი ამოეღო და ხელში “ვეფხისტყაოსნის” ბარელიეფიანი პარკი შერჩა. იმ სიჩქარეში უნგრეთში სწორედ ფქვილიანი პარკი გამიგზავნია და ახლა, ალბათ, წიგნების კარადას ამშვენებს”. “

ორშაბათობით მარჯანიშვილის თეატრში სპექტაკლების ნაცვლად იმართებოდა ქართული ესტრადის ხელოვანთა კონცერტები, რომელთაც მრავალი მაყურებელი ესწრებოდა. მორიგი საღამო დებმა იშხნელებმა გამართეს. პარტერის პირველ რიგში ამავე თეატრის უკვე ფრიად ხანდაზმული სამი დიდი მსახიობი იჯდა.

- კაცო, სანდრო, თუ კაცი ხარ, ამიხსენი, ეს დები იშხნელები თავიდან ხომ ოთხნი იყვნენ?
- კი! – მერე, ახლა სამნი რატომ გამოდიან?
- ერთი მოკვდა!
- აბა, რომელი?
- აი, ის, შუაში რომ დგას!

მსახიობმა ბინოკლი მოიმარჯვა და დიდხანს ათვალიერებდა შუაში მდგარ მთლად გაჭაღარავებულ მომღერალს.
- საწყალი, რა ახალგაზრდა მომკვდარა…