ალბათ, ხშირად გესმის, რომ საქართველოს ეროვნული ვალუტა ლარი მერყეობს სხვადასხვა გარე თუ შიდა ფაქტორების გავლენით. ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ბერკეტი, რომელიც ეროვნულ ბანკს ლარის სტაბილურობის შესანარჩუნებლად აქვს, უცხოური რეზერვებია.
თუ გაინტერესებს ლარის მიმდინარე კურსი, შეგიძლია თვალი მიადევნო პირველი ქართული მიკრობანკის - ემბისის ვალუტის კურსს და დაინახო როგორ იცვლება დოლარის ან ევროს ღირებულება. ეს ცვლილებები ხშირად პირდაპირ კავშირშია ეროვნული ბანკის რეზერვებთან.
რას ნიშნავს უცხოური რეზერვები?
უცხოური რეზერვები არის აქტივების მარაგი, რომელიც ეროვნულ ბანკს აქვს სხვა ვალუტებში - ძირითადად, დოლარში, ევროსა თუ ოქროში. ეს რეზერვები წარმოადგენს ე.წ. „უსაფრთხოების ბუფერს“, რომელიც კრიზისის ან ბაზრის მერყეობის პირობებში გამოიყენება ეროვნული ვალუტის დასაცავად.
როგორ იყენებს ეროვნული ბანკი რეზერვებს ლარის დასაცავად?
● ლარის კურსზე ზეწოლისას, მაგალითად - მაშინ, როცა დოლარზე მოთხოვნა მკვეთრად იზრდება, ეროვნული ბანკი ბაზარზე უშვებს ნაწილს თავისი დოლარების რეზერვიდან – ანუ თავად ყიდის დოლარს. შედეგად, მოთხოვნა და მიწოდება ბალანსდება, ლარზე ზეწოლა მცირდება და კურსი მეტად სტაბილური რჩება.
● ასევე, თუ ბაზარზე უცხოური ვალუტა ჭარბად არის, ეროვნული ბანკი ახორციელებს უცხოური ვალუტის შესყიდვას და ამით ლარის გაუფასურების რისკს ამცირებს.
რატომ არის მნიშვნელოვანი რეზერვების მოცულობა
● რეზერვების რაოდენობა მოქმედებს ბაზრის მიმართ ნდობის ხარისხზე.
● თუ ინვესტორებსა და მოქალაქეებს აქვთ ინფორმაცია, რომ ქვეყანაში საკმარისი უცხოური რეზერვებია, მათ ნაკლებად ეშინიათ ლარის მკვეთრი დევალვაციის.
● ამით შენი და სხვა მომხმარებლების ქცევაც უფრო პროგნოზირებადია. მაგალითად, არ ჩქარობ დოლარის შესყიდვას ან ვალუტის გადაცვლას პანიკის საფუძველზე.
და მაინც, როგორ უნდა გაიგო რა ხდება? თუ გინდა გააკონტროლო ლარის კურსის ცვლილება და მიხვდე, არის თუ არა რეზერვების რაოდენობა სტაბილური, დააკვირდი ეროვნული ბანკის ანგარიშებს. და, რაც მთავარია, რეგულარულად გადაამოწმე ემბისის ვალუტის კურსი. ეს ერთ-ერთი ყველაზე პრაქტიკული საშუალებაა ყოველდღიური სურათის აღსაქმელად.
როგორც ხედავ, უცხოური რეზერვები თითქოს უხილავი ფარი, ლარის სტაბილურობის გარანტიაა. სწორედ ამიტომ, მათი რაოდენობა და გამოყენების სტრატეგია ქვეყნის ფინანსური უსაფრთხოების ქვაკუთხედად მიიჩნევა.