ძილი ჩვენი ერთ-ერთი საბაზისო საჭიროებაა, თუმცა მისი დაკმაყოფილება ზოგჯერ არც ისე მარტივია. თუკი ღამის გათენება მოგიწიათ, დღის შესამსუბუქებლად რამდენიმე რჩევა შეგიძლიათ გაითვალისწინოთ:

1. ეცადეთ ჯანსაღი საკვები მიიღოთ
შესაძლოა, უძილობის შედეგად მაღალკალორიული საკვების მიღება მოგინდეთ. შაქრით მდიდარი საკვები თავიდან ენერგიას გვაძლევს, თუმცა მომდევნო საათებში მისი ეფექტი ზოგჯერ საპირისპიროა.

მეორე მხრივ, დადგენილია, რომ ზოგიერთი საკვები ქრონიკულ დაღლილობას ამსუბუქებს. ასეთია: მთელმარცვლოვანი პროდუქტები, ბოსტნეული, ზილი, ომეგა-3-ით მდიდარი პროდუქტები, მათ შორის თევზი, ზღვის პროდუქტები, თხილეული და მარცვლეული.

ასევე, ცნობილია, რომ ტიროზინით მდიდარი საკვები გონებრივ ფუნქციონირებას აუმჯობესებს. ასეთი პროდუქტებია: კვერცხი, ხორცი, ტოფუ, რძე და მთელმარცვლოვანი პროდუქტები.

2. ზომიერად მიიღეთ კოფეინი
კოფეინის მიღება საკმარის ძილს ვერ ჩაანაცვლებს, თუმცა საჭირო დროს შეიძლება, ენერგია შეგმატოთ და ფიზიკურ, ასევე გონებრივ ფუნქციონირებაში დაგეხმაროთ.

კოფეინი ჯანსაღი რაციონის ნაწილი შეიძლება იყოს, თუმცა გადამეტების შემთხვევაში რისკები მაინც არსებობს. როგორც წესი, დღეში 400 მილიგრამი კოფეინი (ეს დაახლოებით იმდენია, რამდენიც ხუთ ჭიქა ყავაში გვხვდება) უსაფრთხოდ მიიჩნევა. გაითვალისწინეთ, რომ კოფეინს, გარდა ყავისა, სხვა პროდუქტებიც შეიცავს, მათ შორის: შოკოლადი, ჩაი და უკოფეინო სასმელებიც კი.

საგულისხმოა ისიც, რომ ადამიანებში კოფეინის მიმართ მგრძნობელობა განსხვავდება. მწეველები მას არამწეველებზე სწრაფად ამუშავებენ, ორსულები კი იმაზე ნელა, ვიდრე არაორსულები. შესაძლოა, ზოგიერთ ადამიანში კოფეინმა შფოთვა გაამძაფროს.

კოფეინის დოზის გადაჭარბება სიცოცხლისთვის სახიფათოც შეიძლება იყოს, თუმცა ეს იშვიათია.

3. ცოტა ხანს წაუძინეთ
უძილო ღამის შემდეგ დღეს თავი შეიძლება უკეთ იგრძნოთ, თუ ცოტა ხნით წაუძინებთ. ამ შემთხვევაში დაახლოებით 10-20-წუთიანი ძილი იგულისხმება. ხუთი წუთით ჩათვლემა ზედმეტად ხანმოკლეა, 30-წუთიანი კი ზედმეტად ხანგრძლივი შეიძლება აღმოჩნდეს და უფრო დაგღალოთ.

კვლევები აჩვენებს, რომ ცოტა ხნით დაძინება მოთენთილობას ამცირებს, მეხსიერებას აუმჯობესებს და ემოციების მართვაში გვეხმარება.

4. ფიზიკურ აქტივობას მიმართეთ
ფიზიკურმა აქტივობამ შეიძლება, სიფხიზლე შეგმატოთ. ვარჯიში ხანმოკლე პერსპექტივაშიც სასარგებლოა ჯანმრთელობისთვის. იგი ტვინზე დადებითად ზემოქმედებს და მეხსიერების, ყურადღებისა და დასწავლის უნარის გაუმჯობესება შეუძლია.

განსაკუთრებით შეიძლება დაგეხმაროთ გარეთ ვარჯიში, რადგან მზეში ყოფნა სიფხიზლეს აუმჯობესებს. ცირკადული რიტმის, ჩვენი შინაგანი საათის, გავლენით მზის სინათლეზე მოხვედრა ტვინს ატყობინებს, რომ გაღვიძების დროა. შესაძლოა, ასე განწყობა გამოგიკეთდეთ და უკეთ შეძლოთ აზროვნება.

5. მოერიდეთ მანქანის მართვას
მოთენთილობისას უმჯობესია, ტრანსპორტის მართვისგან თავი შეიკავოთ. უძილობას სიფხიზლეზე ისეთივე გავლენა აქვს, როგორიც ალკოჰოლის მიღებას. 24-საათიანი უძილობის შედეგი დაახლოებით ისეთივეა, როგორიც სისხლში ალკოჰოლის 0.10%-იანი კონცენტრაციით ქონა. ასეთ დროს სწრაფი რეაგირების უნარი იკლებს, რაც ზოგჯერ ავტოსაგზაო შემთხვევების მიზეზი ხდება.

თუ შეძლებთ, გადასაადგილებლად სხვა ტრანსპორტი გამოიყენეთ, რომელსაც თავად არ მართავთ: ავტობუსი, მეტრო ან ტაქსი.