„ამაზრზენი და სამარცხვინო იყო განცხადება იმის თაობაზე, რომ ჩვენი ისტორიული მიწა, ჩვენი სულიერების მთელი ისტორია, თურმე ჩვენ არ გვეკუთვნის“, – ეთნიკურად აზერბაიჯანელის, გაბრიელ კამაევის ამ ვიდეოგზავნილს, დიდი გამოხმაურება მოჰყვა სოციალურ ქსელში. „ნაციონალურმა მოძრაობამ“ და მისმა მხარდამჭერება კამაევი რუსეთის და სომხეთის აგენტად გამოაცხადეს, რომელიც თურმე რუსეთის დავალებით საქართველოსა და აზერბაიჯანს შორის კონფლიქტის პროვოცირებას ცდილობს. რეალურად კი კინო–ოპერატორის პროტესტი ივერი მელაშვილის ცნობილი განცხადება გახდა, როცა მან საქართველოს ეროვნული ინტერესების საწინააღმდეგო განცხადება გააკეთა.

for.ge კინო–ოპერატორს გაბრიელ კამაევს ესაუბრა.

გაბრიელ, რა იყო თქვენი ვიდეომიმართვის მიზანი?

გაბრიელ კამაევი: ეთნიკურად აზერბაიჯანელი ვარ, აზერბაიჯანის ტერიტორიაზე არ შემესვლება მხოლოდ იმის გამო, რაც თავის დროზე ვთქვი ის, რაც არის ისტორიული ფაქტი – დავითგარეჯი არის ჩვენი. ვამბობ ჩვენია, იმიტომ, რომ ვთვლი ქართველი ვარ და ჩემი დედა–აკვანი არის საქართველო. ამ დროს გამოდის ადამიანი, რომელსაც ებარა კომისია, იძახის, რომ დავითგარეჯი ჩვენი არ არის, ეს ჩემთვის ორმაგად გაუგებარია.

ადამიანი, რომელსაც ეს საქმე ევალა, მე, ეთნიკურად აზერბაიჯანელს მეუბნება, რომ დავითგარეჯი ქართული არ არის. მე არაერთ აზერბაიჯანელებთან მაქვს ურთიერთობა, რომლებიც იძახიან, რომ ჩვენ, თქვენთან გასაყოფი არაფერი არ გვაქვს, მაგრამ თქვენივე კომისიის წევრი იძახის, რომ ეს თურმე ალბანური კულტურის ძეგლია, ეს ძალიან ცუდია, ძალიან.

ვინ არიან ისინი, რომლებიც გეუბნებათ, რომ საქართველოსთან გასაყოფი არაფერი აქვთ, ესენი არიან რიგითი მოქალაქეები, რომლებსაც პოლიტიკასთან შეხება არ აქვთ, თუ ისინი, ვინც მეტ–ნაკლებად დაკავშირებული არიან პოლიტიკასთან?

– ესენი არიან ბლოგერები. საქართველოში დემოკრატია გვაქვს, რაც გინდა თქვი, მაგრამ აზერბაიჯანში მსგავსი დემოკრატიით არავინ არ სარგებლობს. ასეა თუ ისე, ყველა ხელისუფლების სატელიტია. აი, ეს ადამიანები მეუბნებიან, რომ ჩვენ, თქვენთან რაღაც დონეზე გარკვეული გვქონდა ურთიერთობა, მაგრამ თქვენი პირადი წარმომადგენელი ამბობს, რომ დავითგარეჯი თქვენი არ ყოფილაო, არ ყოფილა მთლად ისე, როგორც თქვენ მიგაჩნიათო – აი, ამას მეუბნებიან.

აზერბაიჯანისთვის რა იყო დავითგარეჯი? ბევრს ისე ესმის, რომ აზერბაიჯანისთვის არის რაღაცა ერთი მიწა. ასე არ არის. იმიტომ, რომ მათთვის ეს არის კულტურული თემის გაგრძელება. მე წარმოშობით აზერბაიჯანელს, აზერბაიჯანი ვერასოდეს ვერ შემეწინააღმდეგება იმაში, რაც არის ჩემი სულიერი საზრდო, მაგრამ როდესაც კომისიის წევრი ხმამაღლა აცხადებს, რომ დავითგარეჯი ჩვენი არ არის, ამას ის მხარე, რომელთანაც დისკუსია გვაქვს და ვეწინააღმდეგებით, ყოველთვის გამოიყენებს ჩვენს საწინააღმდეგოდ. არ ვიცი, მე ასე ვუყურებ. მტკივნეულია, საქართველო, რომელიც თავისი მასშტაბებით ძალიან მცირეა, ამდენი სარეველა ჰყავს. ერთადერი დედა, რომელმაც მიმიღო, ეს იყო ჩემი საქართველო, სხვა დედა არ მყოლია, არ მივუღივარ. მე რატომ უნდა მიწევდეს ამაზე საუბარი, არ მესმის.

მელაშვილის განცხადება, რომ ის, რაც შენი არ არის, ვერ მიიღებ – ამან შესაძლებელია გაართულოს მოლაპარაკების პროცესი?

– ეს განცხადება და შემდეგ ტაში, ჩემთვის კატასტროფა იყო. რაც შეეხება კითხვას, მაქსიმალურად გაართულებს. მარტივად გეტყვით, მე რომ ვიყო საქართველოს საწინააღმდეგო მხარე, რომელიც დაგიჯდებით მოლაპარაკების მაგიდასთან, ყოველთვის გეტყვით, რომ მელაშვილი არ არის რიგითი გაბრიელი, ან რიგითი თამთა, რომელსაც შეუძლია თავისი აზრი გადმოსცეს. მელაშვილი ოფიციალური წარმომადგენელი იყო, რომელიც იკვლევდა და ამ გამოკვლევიდან გამომდინარე შეექმნა წარმოდგენა, რომ დავითგარეჯი არ არის ჩვენი და არის აზერბაიჯანის.

მე, დავიბადე და გავიზარდე საქართველოში. ადამიანი, რომელსაც მშობლების გამო ჩემი სარწმუნება განზე მქონდა გაწეული, ღვთისწყალობით გავხდი მართლმადიდებელი ქრისტიანი, მინდა ამ ადამიანმა მიპასუხოს – ის, რაც ჩემთვის მისაღები იყო გუშინ და სამუდამოდ ასე იქნება, ის რელიგია, რომლითაც ჩემი შვილები გავზარდე, ეს ადამიანი მეუბნება რომ თურმე ჩემი არ ყოფილა, თურმე შევცდი რაღაცაში?! ჩვენი 6 ათასი მოწამე ბერი, რომლებიც მოწამოებრივად შეეწირა ამ წმინდა ადგილს, თურმე ჩვენი არ ყოფილა. მაშინ, რაღა არის ჩვენი, რაღაზე ვედავებით?!

ჩვენ თუ არ ვიცით, რა არის ჩვენი, მაშინ კარგად გვქონია საქმე. გეფიცებით, მე ვიქნები პირველი, ვინც საკუთარ სიცოცხლეს დათმობს იმისათვის, რომ ორ სახელმწიფოს შორის პრობლემა არ გაჩნდეს. არ მინდა ასეთი პრობლემა გაჩნდეს, მაგრამ მე როდესაც აზერბაიჯანელ ბლოგერებს ვერთვებოდი და ვეუბნებოდი, რომ დავითგარეჯი ჩემია, საქართველოსია და არა თქვენი, ამ დროს, ქართველი კაცი მეუბნება, რომ შენი არ არის და რაღაცა პრეცედენტს ქმნის. ეს ჩემთვის არის არა მხოლოდ ღალატი, არამედ სინთეზი ყველანაირი აღვირახსნილობის. ჩემთვის მნიშვნელობა არ აქვს, რა თქვა პროკურატურამ, ჩემთვის მელაშვილი არის მოღალატე.

წარმოვიდგინოთ, რომ აზერბაიჯანის ტელევიზიით გამოვიდა კომისიის წევრი და თქვა, რომ დავითგარეჯი არის საქართველოს კუთვნილება, როგორ ფიქრობთ, რა რეაქცია ექნებოდა ამ პოზიციის შემდეგ საზოგადოებას?

– დაახლოებით ორი თვის წინ დასრულდა ყარაბაღის კონფლიქტი. სამწუხაროდ, საქართველოში ბევრს არ ესმოდა ამ კონფლიქტის ძირითადი მოცემულობა რა იყო. ეს იყო კულტურული მომენტი, რომ ქალაქი შუშა უნდა დაებრუნებინათ. როგორც ჩვენთვის არის სულიერების აკვანი დავითგარეჯი, ისევე არის ნებისმიერი აზერბაიჯანელისთვის ქალაქი შუშა, რომლისთვის იბრძოლეს და თავი დადეს. ერთ–ერთი ვინც იბრძოდა, იყო მამაჩემი.

აზერბაიჯანელი რომ გამოვიდეს და თქვას – შუშა ჩვენი არ არის და ჩვენ ამას უნდა გადავხედოთო, მიმძიმს წარმოდგენა, ის ადამიანი ეთერიდან როგორ გავა. ტაშის დაკვრაზე არ მაქვს ლაპარაკი, იქ დასრულდება მისთვის ყველაფერი. ეს იქნება უდიდესი ღალატი, რომელსაც ვერასდროს, ვერავინ ვერ აპატიებს.

ჩვენთან პირიქით არის, ერთი მხარე იძახის, რომ მელაშვილი გმირია. რაშია გმირი, რა გააკეთა საგმირო? მეც ვიცოდე, რომ ეს ადამიანი გმირია და ჩემს სამ შვილს ვუთხრა, რომ მელაშვილი არის ჩვენი ქვეყნის გმირი. ჩვენი ქვეყანა რაზეც პრეტენზიას აცხადებს, იმაზე ამბობს, რომ ჩვენი არ არისო და ამიტომ არის გმირი?! მე ჩემ აზერბაიჯანელ ძმებს მთელი ამ წლების განმავლობაში ვეუბნებოდი, რომ ეს ჩვენია, შენ კი გამოდიხარ და მეუბნები, რომ შენი არ არისო... ჩემთვის ეს ადამიანი არის ჩვეულებრივი მოღალატე, რომელსაც არანაირი ახსნა–განმარტება არ მოეთხოვება. ძალიან ცუდია, რომ ეს განცხადება გააჟღერა, ყვალამ უნდა გავიაზროთ, რომ მოწინააღმდეგე მხარე ამ ყველაფერს აკვირდება და ყოველთვის გამოიყენებს ჩვენს საწინააღმდეგოდ.

როგორ ფიქრობთ, დანაშაულის მოტივი რა შეიძლება ყოფილიყო? მელაშვილი და ილიჩოვა არ არიან ის ფიგურები, რომლებიც გადაწყვეტდნენ დავითგარეჯის საკუთრების თემას. პროკურატურა ამბობს, რომ ისინი ამ დანაშაულის შემსრულებლები იყვნენ...

– ეს ადამიანი განმარტავს, რომ როგორც მივაწოდე ჩემს ზემდგომებს, ისე მიიღეს გადაწყვეტილებაო. მე მგონია, რომ პირდაპირ იმართებოდნენ. მნიშვნელოვან გარემოებაზე საუბრობს ფარულ ჩანაწერში, როდესაც ეკითხებიან, რომ აზერბაიჯანს თუ აქვს იგივე გადაწყვეტილება მიღებული, განმარტავს – არაო. ვერასოდეს ვერ დავიჯერებ, რომ ეს საკითხი მხოლოდ მელაშვილის და ილიჩოვას გადასაწყვეტი იყო.

ექსპრეზიდენტი ერთვება და ტირილს იწყებს იმაზე – თურმე როგორ დაუშვა, რომ მის საქმეზე ორი ადამიანი დააპატიმრეს და მელაშვილს ეუბნება, რომ შენ ჩემთვის გმირი ხარო. მე იმ ექსპრეზიდენტის მესმის, მისთვის გმირობა არის სამაჩაბლოს დათმობა, მისთვის ხომ ქვების გროვა იყო! მისთვის სულ ერთია, არ ესმის რას ნიშნავს სამშობლო, ან არ უნდა გაიგოს. მაგრამ, მე ვიცი ერთი რამ – აზერბაიჯანის პროზიცია ამაზე არის თვალნათლივი. დავითგარეჯის საქმეზე ნებისმიერი შეთანხმება მათთვის მისაღებია.

რას გულისხმობთ?

– აზერბაიჯანის საგარეო საქმეთა მინისტრის საქართველოში ვიზიტი ყველამ ისე მიიღო, რომ ის იყო მხოლოდ საგარეო საქმეთა მინისტრი. მანამდე ხელმძღვანელობდა განათლებას და კულტურას. თუ ვინმეს აქვს პრეტენზია ალბანურ კულტურაზე, სწორედ ეს ადამიანია და ამტკიცებს, რომ აზერბაიჯანლები არიან ალბანელების შთამომავლები და ამ კულტურას ისინი მთლიანად გაუძღვებიან. ამ ადამიანს პრეტენზია არ გასჩენია დავითგარეჯზე, ჩვეულებრივად გაატარა და არა მხოლოდ გაატარა, არამედ აზერბაიჯანის პრეზიდენტის სპეციალური წარმომადგენელი ჩაერთო და თქვა, რომ ჩვენ საქართველოსთან გასაყოფი არაფერი გვაქვსო.

აზერბაიჯანი ნებისმიერ მოლაპარაკებაზე მოგყვება, მაგრამ ჩვენთან არიან ისეთი ადამიანები, რომლებიც პირადი დივიდენდების და რაღაცა ინტერესების სანაცვლოდ ცდილობენ, რომ ეს ურთიერთშეთანხმებები დაარღვიონ, რადგან გამოძიება შეიძლება გავიდეს ისეთ ფიგურანტებზე, რაც მათთვის პოლიტიკური თვალსაზრისით, კატასტროფა იქნება.

ვიდეოგზავნილის შემდეგ, რომელიც თქვენ გაავრცელეთ ივერი მელაშვილის სატელევიზიო გამოსვლის შემდეგ, თქვენს მიმართ წამოვიდა აგრესია. შეგიძლიათ მითხრათ, ვინ არიან ამ აგრესიის ავტორები?

– ეთნიკურად აზერბაიჯანლები მწერენ, რომ მათი სათქმელი გავაჟღერე, მაგრამ იცით რა, ჩვენი ქვეყნის ქართველი შვილები ვერ მღებულობენ. რაც შეეხება იმ აგრესიას, რაც ჩემს მიმართვას მოჰყვა, ჯერ ბოტები მწერდნენ და მიმტკიცებდნენ, რომ რუსული პროექტი ვარ. ახლა რეალური პროფილებით მწერენ იგივეს. ათასგვარი სისულელე გავიგე. მაგალითად ის, რომ არ ვყოფილვარ ეთნიკურად აზერბაიჯანელი. მერე ის, რომ ომის პროვოცირებას ვცდილობ. თითქოს მე არ ვარ აზერბაიჯანელი, ამიტომ სოციალურ ქსელში გამოვაქვეყნე ჩემი პირადობა, რომელიც უტყუარად ადასტურებს ჩემს წარმოშობას. ჩემი დაბადების ადგილი არის ქალაქი ბაქო და მე შემიძლია ვილაპარაკო აზერბაიჯანის სახელით, მაგრამ როდესაც პირველად ღიად ვთქვი, რომ დავითგარეჯი არის საქართველოს კუთვნილება, ამის შემდეგ აზერბაიჯანში არ ჩავსულვარ და ვერც ჩავალ. შეიძლება დამაკავონ, იმიტომ, რომ ვაცხადებ იმას, რაც მათთვის მიუღებელია.

ამ დროს ქართველი კაცი გამოდის და მეუბნება, რომ ჩვენი არ არის და მთელი ამ წლების განმავლობაში რაღაცა იდიოტობას ვამტკიცებდი?! ჩემი მეგობრების თვალში ასე გამოდის, რომ მე თურმე ვიტყუებოდი. რისთვისაც მივიღე მართლმადიდებლობა და მთელი ეს წლები გამოვიარე, თურმე ჩემი არ ყოფილა. თუ ჩვენ გარეჯზე ვერ ვთანხმდებით, რომ ჩვენია, მაშინ აფხაზებთან და ოსებთან რაზე უნდა ვილაპარაკოთ?!

თქვენ, როგორც ეთნიკურად აზერბაიჯანელი, რას ეტყვით ტაშის დამკვრელებს, მათ მხარდამჭერებს, მართალია უმცირესობაში არიან, მაგრამ მაინც არიან...

– დიდება უფალს, რომ მე საქართველოს შვილი ვარ. როდესაც ჩემი სამი შვილი ძილის წინ ლოცვას კითხულობს, ლოცვის შემდეგ ყოველთვის იძახიან ასეთ ფრაზას – ჩვენს სამშობლოს დიდება. მე მინდა, თითოეულმა ამ ადამიანმა გაიაზროს რას ნიშნავს ეს სიტყვები. მე ჩემს შვილებს ვუხსნი რას ნიშნავს – ჩვენი სამშობლოს დიდება და ამ დროს შენ ტაშს უკრავ ადამიანს, რომელიც შენს სალოცავზე ამბობს, რომ სხვისია, შენი არ არის და რა პრეტენზია გაქვსო.

თუ დედაჩემს ჯანმრთელობის პრობლემა შეექმნება, ჩემს სისხლს გადავუსხამ. თუ ჩემს დედასამშობლოს სისხლი ვერ გადავუსხი, ჩვენი ერთიანობით ყველას დავანახებ, რომ ის ჩვენია, ჩვენი გულია. ვისაც ეს არ ესმის, არ ვიცი, როგორ უნდა ასწავლო. ეთნიკურად ვარ აზერბაიჯანელი, მაგრამ ჩემს ეთნიკურობას დიდი მნიშვნელობა არ აქვს – მე ვარ ქართველი. როგორც თითოეული ქართველისთვის არის მნიშვნელოვანი ერთიანი და ძლიერი საქართველო, ასეა ჩემთვისაც.